به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، در روستای باغشاد از توابع شهرستان استهبان بانوی کارآفرین موفقی زندگی می‌کند که امسال در سی و چهارمین دوره معرفی نمونه‌های ملی بخش کشاورزی به عنوان پرورش دهنده نمونه ملی ماهیان خاویاری در مناطق غیر ساحلی کشور شناخته شد.

نسرین آذرخش بانوی ۳۷ ساله‌ای است که به همراه همسرش مزرعه یک هکتاری  پارس مهر خاویار را مدیریت می‌کند، مزرعه‌ای که با ظرفیت ۳۰ تن گوشت و ۳۵۰ کیلوگرم خاویار نقش عمده‌ای در تولید و صادرات خاویار داشته و برای ۱۳ نفر نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم شغل ایجاد کرده است.

این کار آفرین نمونه در سال ۸۷ با راه اندازی مزرعه پرورش ماهیان قزل آلا کار خود را آغاز کرد و پس از مدتی با همکاری مدیریت شیلات و آبزی پروری استان فارس و تحقیقات و آزمایشات مختلف، گونه پرورشی را از ماهی قزل آلا به خاویاری تبدیل کرد.

استحصال خاویار از گونه‌های مختلف، توزیع بچه ماهی خاویار برای اولین بار از استان فارس و استفاده از تجهیزات به روز و مکانیزه آبزی پروری از دلایل انتخاب وی به عنوان نمونه ملی در بخش کشاورزی بوده است. آذرخش امسال نیز موفق شده ۴۰۰ کیلوگرم خاویار تولید و به بازار داخل و خارج کشور صادر کند.

فارس از قطب‌های تولید آبزیان در کشور

سالانه نزدیک به ۱۰ هزار تن انواع آبزی در فارس تولید می‌شود.

علی فلاحی مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان فارس گفت: هزار و ۴۴۸ مزرعه آبزی پروری فعال در زمینه‌های مختلف سردآبی، گرم‌آبی، استخر‌های ذخیره کشاورزی، ماهی زینتی و ماهی خاویاری در استان فارس فعالیت می‎کند.

او، بیان کرد: در تولید آبزیان نقش ویژه‌ای دارد به نحوی که تا کنون بیش از ۸ هزار و ۳۰۰ تن ماهی سردآبی و افزون بر هزار تن ماهی گرم‌آبی در فارس تولید و صادر شده است.

فلاحی تصریح کرد: تکثیر و پرورش ۱۲ میلیون و صد هزار قطعه ماهی زینتی و تکثیر ۱۹ میلیون و ۵۹۰ هزار قطعه ماهیان سردآبی را از دیگر توانمندی‎های استان فارس برمی شمرد و می‌گوید سالانه ۵۰۰ تن محصولات شیلاتی به ارزش ۴ میلیون دلار از این استان صادر می‌شود.

مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان فارس ادامه داد: در خصوص تولید ماهیان خاویار در استان می‌گوید زمانی تنها استان‌های شمالی و مجاور دریای خزر محل پرورش کمیاب‌ترین ماهیان دنیا یعنی خاویار بود، اما با توسعه استخر‌های پرورش ماهی در کشور، فارس، با داشتن آب و هوای مناسب و منابع آبی متنوع کار پرورش این گونه آبزیان را از سال ۱۳۸۷ به طور جدی آغاز کرد و اکنون فارس از استان‌های پیشرو در زمینه پرورش ماهیان خاویاری در استخر پرورش ماهی است به طوری که با تولید سالانه بالغ بر ۲۷۰ کیلوگرم خاویار و ۸۰ تن گوشت ماهی خاویاری، رتبه اول تولید در استان‌های غیر ساحلی را به خود اختصاص داده است.

خاویار تخمک‌های بارور نشده حاصل از تخمدان جنس ماده ماهیان خاویاری است.

ارزش ماهیان خاویاری علاوه بر گوشت، به سبب تخم آن‌ها است که به مروارید سیاه مشهور است.

استهبان الگویی برای جنوب کشور

در بین شهرستان‌های فارس استهبان توانسته خود را به عنوان الگویی برای مناطق غیر ساحلی جنوب کشور در پرورش ماهی خاویاری معرفی کند.

استخر پرورش ماهی خاویاری در شهرستان استهبان با ظرفیت تولید ۲۰۰ کیلوگرم خاویار و ۴۵ تن گوشت ماهی خاویار یکی از بزرگترین استخر‌های پرورش این نوع ماهی در استان‌های غیر ساحلی کشور است و امسال نیز با تولید بچه ماهی خاویاری در استهبان، افق جدید در آبزی‌پروری استان و جنوب کشور باز شد.

فلاحی افزود:  فارس برای اولین بار با همکاری مراکز تکثیر استان گیلان موفق به تولید ۴۵ هزار قطعه بچه ماهی خاویاری شده است.

او، اضافه کرد: امسال برای اولین بار از ۲ قطعه ماهی خاویاری سیبری، پرورش یافته در مزرعه پارس مهرخاویار شهرستان استهبان، این تعداد ماهی در مراکز تکثیر استان گیلان تولید و ۱۸ هزار قطعه از آن به استان فارس انتقال داده شد که علاوه بر تامین نیاز مراکز پرورش استان، نیاز دیگر استان‌های جنوبی را تامین می‌کند.

مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان فارس اظهار کرد: ماهی خاویاری از نظر ارزش اقتصادی و ارز آوری در سطح بین المللی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده که در حال حاضر تامین بچه ماهی از عمده مشکلات تولیدکنندگان این نوع ماهی است.

در استهبان از ۲۷ گونه ماهی خاویاری در دنیا، ۵ گونه اوزن برون، قره برون، فیل ماهی، شیپ و استرلیاد پرورش داده می‌شود.
ارزآوری حاصل از صادرات خاویار به بازار‌های داخلی و بین المللی علاوه بر ایجاد اشتغال و ثروت، انگیزه افزایش تولید این محصول را در بین فعالان اقتصادی هم بالا برده است.

در فارس علاوه بر استهبان، ایجاد زیر ساخت‌های لازم برای پرورش ماهی خاویاری توسط فعالان اقتصادی با همکاری متولیان شیلات در مزارعِ مرودشت، فراشبند، ارسنجان و ممسنی، فارس را به عنوان یکی از قطب‌های پرورش این ماهی در کشور تبدیل کرده است.

مشکلات صنعت خاویار در فارس

یکی از تولید کنندگان ماهیان خاویاری در فارس گفت: مهمترین مشکلات تولیدکنندگان، نبود مرکز استحصال خاویاری است و پرورش دهندگان این گونه آبزی در این منطقه ناچارند برای استحصال خاویار، ماهی‌های خود را به شمال کشور منتقل کنند که این کار علاوه بر هزینه‌های سنگین حمل و نقل باعث افت کمی و کیفی تولیدات آن‌ها می‌شود.

 قانعی مسئول صنایع جهاد کشاورزی استهبان تاکید کرد: با هماهنگی‌های انجام شده و مشارکت بخش خصوصی برای حل این مشکل، مجوز راه اندازی یک مرکز استحصال فیله و گوشت ماهیان خاویاری به ظرفیت ۵۰ تن و همچنین فرآوری خاویار به ظرفیت ۳ تن در شهرستان استهبان صادر شد که این مرکز می‌تواند نیاز مزارع پرورش ماهیان خاویاری فعال در جنوب کشور را در زمینه استحصال و فرآوری ماهیان خاویاری تامین کند.

افق روشن فارس در صنعت شیلات کشور

در افق برنامه تولید سال ۱۴۰۴ سازمان شیلات ایران، برای تولید ۱۰۰ تن خاویار برنامه ریزی شده است.

استان فارس هم با وجود کارآفرینان نمونه ای، چون خانم آذرخش که به خوبی مزرعه خود در استهبان قطب تولید خاویار جنوب کشور را مدیریت کرده در افق آینده تولید خاویار کشور نقش ویژه‌ای دارد.

تحقیقات نشان می‌دهد برای به دست آوردن خاویار از یک ماهی، بین ۱۰ تا ۱۶ سال زمان نیاز است، اما مدیر مزرعه پارس مهر خاویار استهبان با ثابت کردن دمای آب چشمه، کیفیت مناسب آب و بهره بردن از خوراک با کیفیت؛ زمان رسیدن به سن بلوغ و خاویار دهی در این مزرعه را کاهش داده است.

نصرین آذرخش کارآفرین پرورش ماهیان خاویاری در استهبان بیان کرد: با دمای مناسب آب، دوره زمانی مورد نیاز برای تولید خاویار در فیل ماهی را از ۱۶ تا ۱۸ سال به ۹ سال کاهش داده است.

فیل ماهی مشهورترین و بزرگترین گونه ماهیان خاویاری است که به دلیل قیمت بالا و تولید زیاد خاویار، با ارزش‌ترین گونه از لحاظ اقتصادی به شمار می‌رود.

این فعال نمونه کشوری حتی برای استحصال تخمک از مولدین ماده به منظور تکثیر ماهیان خاویاری در مزرعه خود برای اولین بار از روش میکرو سزارین (ریز برش) استفاده کرده است.

در این روش با ایجاد برش کوچکی در شکم ماهیان خاویاری بدون مرگ آن‌ها تا جایی که ممکن باشد تخمک‌ها استحصال می‌شود و این ماهیان برای سال‌های آتی قابل بهره برداری هستند و حتی می‌توان از یک ماهی چندین بار تخمک گیری کرد.

مزرعه پارس مهر خاویار امسال توانسته حدود ۴۰۰ کیلوگرم خاویار را در داخل و خارج کشور توزیع کند.

این مزرعه با هدف حمایت از گونه‌های در حال انقراض ماهیان خاویاری و کاهش صید مولدین از دریا نیز به تولید چندین گونه از مولدین ماهیان خاویاری اقدام کرده و به استان‌های خوزستان، هرمزگان و دیگر شهرستان‌های فارس صادر کرده است.

توسعه اقتصاد مقاومتی با رونق صنعت خاویار

با توجه به آخرین آمار سازمان شیلات ایران مبنی بر وجود ۱۲۷ مزرعه تولید و پرورش ماهیان خاویاری و دست یابی به رقم تولید ۱۰۰ تن خاویار در برنامه افق شیلات کشور، حمایت سازمان شیلات ایران از سرمایه گذاری در این بخش و همکاری نیرو‌های تحقیقاتی و اجرایی با فعالان پرورش ماهی خاویاری می‌تواند در شرایط اقتصاد مقاومتی بازدهی خوبی به همراه داشته باشد و باعث رونق بیش از پیش این صنعت جوان در کشور شود.

منیع: صدا و سیما

انتهای پیام/ت