به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، جمعیت کشور ما به بیش از ۸۰ میلیون نفر رسیده است و کارشناسان حوزه آب و محیط زیست از وقوع خشکسالی‌های مستمر در کشور خبر می‌دهند.

آلودگی آب یکی از مشکلات و چالش‌های مهم دنیا و ایران است. یکی از علل اصلی بیماری‌ها و مرگ و میر در جهان آلودگی آب است. آب‌های سطحی و زیر زمینی هر دو در معرض آلاینده‌های مختلف قرار دارند. در صورتی که آب دارای طعم و بوی نامطلوبی باشد، نشان دهنده وجود مواد آلاینده در آب است. با توجه به ماهیت، منشا ورود آلاینده ها، طبیعی و یا انسان ساز بودن، تقسیم بندی‌های مختلفی برای آلاینده‌ها در نظر گرفته شده است. آلاینده‌های آب از نظر ماهیت به سه گروه مواد آلی، مواد معدنی و عوامل فیزیکی تقسیم می‌شوند.

عمده آلاینده‌های آلی آب عبارتند از مواد شوینده، پساب صنایع غذایی، حشره کش‌ها و علف کش ها، مواد نفتی، شاخ وبرگ گیاهان و درختان و مواد آلی فرار، آلاینده‌های معدنی اصلی آب شامل اسیدیته ناشی از پساب صنایع، آمونیاک، کود‌های شیمیایی، فلزات سنگین و نمک هستند.

آلاینده‌های معدنی موجب کدورت آب شده و در برخی موارد نیز به صورت ذرات معلق در آب قابل مشاهده هستند. تغییرات ناگهانی اسیدیته و دمای منابع آب تحت تاثیر فعالیت‌های انسانی نیز به عنوان آلودگی منابع آب از نوع فیزیکی در نظر گرفته می‌شود. همچنین برخی آلاینده‌ها مانند ویروس ها، باکتری‌ها و انگل‌ها منشاء بیولوژیکی دارند. اگر آلاینده‌ها از یک نقطه معین و قابل تشخیص وارد منابع اب شوند، به آن‌ها منابع آلاینده نقطه‌ای گفته می‌شود.

بیشتر بخوانید: زندگی دیجیتال به جنگ با کرونا می‌رود

خروجی تصفیه خانه‌های فاضلاب و یا پساب صنایع از این نوع هستند. اما در بسیاری از موارد آلاینده‌ها از طریق مختلف و از نقاط مختلف و به صورت گسترده وارد منابع می‌شوند که تشخیص دقیق چگونگی و محل ورود آلاینده به منبع آب مشکل است. آلودگی‌های ناشی از اراضی کشاورزی و یا آب‌های سطحی شهر‌ها از نوع آلاینده‌های غیر نقطه‌ای هستند. کنترل و مدیریت آلاینده‌های غیر نقطه‌ای بسیار مشکل‌تر از آلاینده‌های نقطه‌ای است اما برای حفاظت از منابع آب، باید هر دو این موارد به طور صحیح کنترل و مدیریت شوند. وجود انواع مختلف آلاینده‌ها در آب، حیات اکوسیستم و نیز بهداشت و سلامت انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

در کشور‌های فقیر از هر ۵ کودک یک نفر قابل از ۵ سالگی می‌میرد، که دلیل اصلی آن نیز عفونت و بیماری‌های ناشی از آب آلوده است. آلاینده‌ها زندگی جانوار آبزی و سایر موجودات را با خطرات جدی مواجه می‌سازد. تاکنون گونه‌های بسیاری از موجودات آبزی به ویژه در رودخانه‌ها در اثر آلودگی از بین رفته اند. وجود آلاینده ها، مناظر طبیعی و پیکره‌های آبی را زشت و نامطلوب می‌نماید و می‌تواند اثر نامطلوبی در جذب گردشگران داشته باشد.

هر گاه منابع آلاینده به رودخانه‌ای با آب زیاد تخلیه شود، در صورتی که میزان آلودگی بیش از حد نباشد، به علت رقیق شدن، غلظت آلودگی‌ها کمتر می‌شود. همچنین در اثر برخی از واکنش‌های فیزیکی و شیمیایی مانند ته نشست، ترکیب و تجزیه بخشی از آلودگی‌ها از بین می‌رود. این موضوع تحت عنوان توان خودپالایی روخانه‌ها مطرح می‌شود. اما در صورتی که این میزان آلودگی بیش از حد مجاز باشد، رودخانه نخواهد توانست آن را رقیق نماید و آلودگی به بخش‌های مصرف کننده منتقل خواهد شد.

بسیاری از رودخانه‌های کشور مانند کارون، زاینده رود، سفید رود علاوه بر مسائل کمی گرفتار تخریب کیفیت منابع آب هستند. پمپ بنزین‌ها و مخازن زیر زمینی ذخیره فرآورده‌ها و مشتقات نفتی به دلیل عدم انجام پایش‌های لازم و پوسیدگی جدار آنها، به طور مرتب محیط و به ویژه منابع آب زیر زمینی را آلوده می‌کنند. در بیشتر روستا‌های کشور، فاضلاب‌های خانگی در سطح کوچه‌ها و نهرهای روباز جاری بوده یا از طریق چاه‌های جذبی دفع می‌شوند. این نوع تخلیه فاضلاب‌ها آلودگی منابع آب زیر زمینی و سطحی را به دنبال داشته است.

همچنین شیرابه‌های ناشی از فضولات دامی که دارای مقدار زیادی ازت و موجودات ریززنده هستند، منابع آب را آلوده می‌کنند. به طور معمول این منابع آلاینده نیز بیماری زا هستند. با محدود کردن منشاء آلاینده‌های آب می‌توان تا حد زیادی به بهبود کیفیت منابع آبی کمک کرد. از آنجا که موضوع کم آبی و آلودگی‌های زیست محیطی به یکی از مسائل و چالش‌های کشور تبدیل شده است محققان کشور نیز شروع به کار برای خلق اختراعاتی کرده اند که این مشکلات را حل کند.

انواع آلودگی‌های زیست محیطی اثرات مخربی بر روی زندگی انسان دارد. محققان با توسعه فناوری‌های گوناگون در تلاش برای حذف آن‌ها هستند. در این میان پژوهشگران دانشگاه صنعتی سهند تبریز با توسعه روشی نوین به دانش فنی جدیدی برای حذف آلاینده‌های آبی دست پیدا کرده‌اند.

توسعه دانش فنی نانو فتوکاتالیست‌های محیط زیست

توسعه دانش فنی نانو فتوکاتالیست‌های محیط زیست عنوان گرنت پژوهشی است که این پژوهشگران با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی و فناوری روی آن کار کردند و به این موفقیت دست پیدا کردند.

محمد حقیقی مجری این طرح پژوهشی با بیان اینکه مراحل پایانی ثبت اختراع بین المللی این طرح در حال انجام است، گفت: با این اقدام این فناوری متعلق به ایران است. روش‌های بسیاری برای تصفیه آب وجود دارد، اما در این طرح از نورخورشید برای تصفیه برده می‌شود که منبعی رایگان و در دسترس است. برای رسیدن به این هدف نانو کاتالیست‌هایی توسعه دادیم که عمل تصفیه را با جذب نور انجام دهند.

او ادامه داد: تمرکز ما در این روش روی حذف آلاینده‌های دارویی و رنگی بود. زیرا این صنایع حجم پساب زیادی را تولید می‌کنند. البته روش‌های بیولوژیکی مرسوم دیگری برای حذف آلاینده‌ها وجود دارد، اما برخی آلاینده‌ها در مقابل آن‌ها مقاوم هستند که با روشی که ما توسعه داده‌ایم آلاینده‌های مقاوم نیز حذف می‌شوند. تا کنون ۱۵ نانو کاتالیست در این زمینه توسعه یافته است و ثبت ۵ پتنت مرتبط نیز انجام شده است.

انتهای پیام/