به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، هزینه زیادی برای کشت و برداشت آن نمی‌شود، نی‌ها را پشت سرهم می‌کارند و پس از آن در دوره زمانی حدود ۵ تا ۶ ساله هر سال با کمترین هزینه و زحمت آن را برداشت می‌کنند.

این حکایت کار این روز‌های باغداران مازندرانی در مزارع نیشکر است که درآمد خوبی هم از این کار نصیبشان می‌شود.

در سرزمین ما ایران، در استان‌های خوزستان و مازندران نیشکر کشت و برداشت می‌شود.

هر دو منطقه خاک حاصلخیز و آب کافی برای رشد چنین محصول آب دوستی را در اختیار دارند، به علاوه مردمانی پرتلاش که زحمت به ثمر رساندن این محصول قد بلند و شیرین را به جان می‌خرند و از اول تا آخر ماجرا پای کار می‌ایستند.

وقتی نی‌های نیشکر به اندازه کافی قد کشید و درونش از قند انباشته شد، زمان آن است که کشاورز محصول شیرینش را برداشت کند و به درآمدزایی برسد. ولی چگونه؟ به این ترتیب که نیشکر‌ها از درون نیزار خارج می‌شوند، برگ‌ها و زوایدشان زده می‌شود و پس از قطعه قطعه شدن، برای آبگیری درون دستگاه آبگیری قرار می‌گیرند.

فرایند آبگیری که تمام شد، عصاره به دست آمده را باید دو تا سه ساعت در دیگ‌های بزرگ مسی جوشاند تا غلیظ شود.

در این مرحله، محتویات درون دیگ‌ها را مدام هم می‌زنند تا شیره‌ای که لحظه به لحظه در حال غلیظ‌تر شدن است، نه ته بگیرد و نه سر برود.

ضمن این که در همان هم زدن ها، به مرور تفاله‌های موجود در شیره هم روی ظرف می‌آید و می‌شود از شیره جدایشان کرد.

بعد از این مراحل، محصولی به دست می‌آید که شبیه حلوا است، هم از جهت رنگ، هم از جهت شکل و قیافه، هم از جهت شیرینی و دلچسبی. این محصول حلوا مانند، شکر سرخ یا به قول ما مازندرانی‌ها شکر لـله نام دارد و شامل ترکیبی از یک قند به نام ساکارز و شیره‌ای به اسم ملاس است.

بعد از اینکه عصاره غلیظ شده، خنک و سفت شد، به قطعات کوچک تقسیم می‌شود و به مصرف می‌رسد.

قدمت ۲ هزار ساله کشت نیشکر در ایران

سابقه کشت نیشکر در ایران به ۲ هزار سال قبل می‌رسد، در مناطق جنوب غربی (خوزیا) به معنی سرزمین شکرخیز (خوزستان فعلی) در منطقه جنوب شرقی ایران نیز که به آراخوزیا (به معنی سرزمین شکرخیز آریایی) نامیده می‌شد و امروز قندهار نام دارد، کشت نیشکر رونق بسیاری داشت، کشت نیشکر علاوه به این مناطق از ۳۰۰ سال قبل در مازندران نیز گسترده بود.

مازندران جایگاه مناسبی برای کشت ارقام ویژه نیشکر است و بهترین نوع شکر قرمز در روستا‌های چپی، ریکنده، کوتنا، پرچینک، سید ابوصالح قائم شهر، بشل سوادکوه، منطقه بابل کنار در روستا‌های قران تالار، سید کلا، کاردرکلا، امیرکلا، درازکلا، شیردارکلا و گاوان کلا کشت و تولید می‌شود.

مسئول یکی از کارگاه‌های فرآوری شکر سرخ در منطقه بهنمیر می‌گوید: نی‌ها پس از کنده شدن در دستگاه آبگیری قرار می‌گیرند و پس از آبگیری، آب نیشکر به مدت ۲ تا ۳ ساعت جوشانده می‌شود.

او افزود: مزارع کشت و تولید نیشکر در مازندران و نحوه آبگیری و تولید شکر سرخ عرصه‌ای ناشناخته برای گردشگران است که جذابیت‌های فراوانی دارد و می‌تواند یک سوغاتی طبیعی و شیرین از شمال ایران باشد.

یکی از باغداران شمالی که نیشکر کشت می‌کند، می‌گوید: از ساقه‌های سبز نیشکر انواع محصولات از جمله شکر سرخ، کف و شیره به دست می‌آید که همه ساله فرآوری آن با استقبال مردم مواجه می‌شود.

شکر سرخ جایگزینی مناسب برای شکر سفید

یکی از خریداران شکر سرخ می‌گوید: محصول شکر سرخ علاوه بر کاربرد در شیرینی پزی، جایگزین خوبی برای شکر سفید در وعده صبحانه است و ما سال هاست که این شکر را جایگزین شکر سفید کردیم.

او افزود: ارگانیک و طبیعی بودن نیشکر مهم‌ترین مزیت آن است و همین رغبت ما را برای مصرف آن دوچندان می‌کند.

یکی از فروشندگان محصولات نیشکر در بهنمیر گفت: بسته بندی و عرضه مناسب محصول نیشکر در مازندران می‌تواند علاوه بر درآمدزایی برای جوامع روستایی محل کشت این محصول، فرصتی در بخش گردشگری و کشاورزی باشد.

او افزود: مردم استان‌های همجوار مانند خراسان‌های شمالی و جنوبی، گلستان و گیلان، سمنان که با تولید نیشکر در مازندران آشنایی دارند، از این محصولات خریداری می‌کنند.

پیشگیری از پیری زودرس با مصرف شکر سرخ

شکر سرخ از گذشته تاکنون در طب سنتی و مدرن جایگاه ویژه‌ای داشته است و خواص درمانی و دارویی فراوانی دارد. شکر سرخ حاوی ویتامین، پروتئین و املاح معدنی فراوانی است که فیبر، آنتی اکسیدان، آهن، کلسیم، فسفر، پتاسیم و منیزیم از جمله آن‌ها است و سبب می‌شود این ماده مغذی در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها مؤثر باشد.

همچنین برای درد‌های شکمی و بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش مفید است و بیماری‌های کبد را بهبود می‌بخشد.

شکر سرخ تمیز کننده خون، جلوگیری از بروز کم خونی و تنظیم فشار خون بوده و برای رفع گرفتگی صدا آن را با آب گرم و روغن بادام استفاده می‌کنند. شکر سرخ بر عکس شکر سفید که مولد خلط سودا است، دافع خلط سودا بوده و سبب استحکام بخشیدن به استخوان‌ها و مفاصل می‌شود و از پیری زودرس هم پیشگیری می‌کند.

شکر سرخ با توجه به طبعش برای حلق، سینه و ریۀ خشک، درمان آنفولانزا، سرفه و سرماخوردگی مفید بوده و سبب افزایش نیروی جوانی و شادابی پوست می‌شود.

درآمد میلیاردی کشاورزان مازندرانی از ساقه‌های نی

پورنصرالله مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: کشت نیشکر از دیرباز در مازندران رواج دارد و ۲۴۰ هکتار از مزارع مازندران به کشت نیشکر اختصاص پیدا کرده است.

او افزود: ۱۱ هزار تن نی و هزار و ۹۲۰ تن شکر سرخ سالانه در مازندران استحصال می‌شود.

پورنصرالله گفت: ارزش اقتصادی این شکر سرخ در مازندران ۲۴ میلیارد تومان در سال است.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه نیشکر‌های فرآوری شده در بازار‌های محلی شهرستانی و استانی به فروش می‌رسد، افزود: ۳۲ کارگاه شکر سرخ با مجوز جهاد کشاورزی فعال هستند و این کار با همت بخش خصوصی انجام می‌شود.

او گفت: بیشترین کشت نیشکر و تولید شکر سرخ در مازندران به ترتیب در شهر‌های بابلسر و قائمشهر است.

پورنصرالله افزود: تولید شکر قرمز در روستای ریکنده قائمشهر نیم قرن قدمت دارد و کشاورزان زیادی در این روستا در عرصه تولید شکر قرمز فعالیت دارند.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران گفت: تولید و فرآوری نیشکر اکنون در مازندران بیشتر به صورت شکر قرمز، کف و شیره است که اغلب در کارگاه‌های نیمه صنعتی انجام می‌شود.

پخت شیرینی‌های سنتی با طعم نیشکر

فرآوری نیشکر در مازندران فقط به تولید محصولاتی مانند شکر سرخ و شیره آن ختم نمی‌شود، در برخی از واحد‌های قنادی از این محصول شیرین به جای شکر سفید استفاده می‌کنند.

شیخی مسئول کارگاه قنادی پخت شیرینی‌های سنتی در ساری در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، می‌گوید: در این واحد قنادی دو محصول مهم پشت زیک و بهاردونه با شکر سفید و شکر سرخ تهیه می‌شود.

او افزود: تولید محصولات نیشکری ما با استقبال خوبی مواجه شده و چون پشت زیک و بهاردونه دو شیرینی اصیل مازندرانی است، نیشکر هم اصالت آن را تکمیل می‌کند.

شیخی گفت: می‌توان با استفاده شکر سرخ در واحد‌های قنادی مازندران، آن را به عنوان سوغات به گردشگران معرفی کرد.

مسئول کارگاه قنادی پخت شیرینی‌های سنتی در ساری افزود: در حال معرفی دو محصول پشت زیک و بهاردونه با طعم شکر سرخ در دیگر استان‌ها از جمله تهران هستیم و تاکنون از این موضوع استقبال خوبی هم انجام شده است.

شکر سرخ را می‌توان جایگزین شکر و قند سفید کرد تا هنگام نوشیدن چای، علاوه بر ساکارز، املاح معدنی مفیدی را هم مصرف کرده باشیم.

ضمن این که فیبر موجود در شکر سرخ، مانع افزایش ناگهانی قند خون می‌شود و این عدم افزایش ناگهانی قند خون، برای افرادی با قند خون بالا مفید است.

پیش بینی می‌شود ۱۱ هزار تن محصول نیشکر در باغ‌های مازندران برداشت شود، محصولی که با فرآوری آن در واحد‌های قنادی می‌توان آن را به عنوان سوغات اصیل مازندران به مردم کشور معرفی کرد.

گزارش از سیده حکیمه موسوی ازنی

انتهای پیام/ م