کیومرث یزدان‌پناه استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سرانجام  معامله قرن، اظهار کرد: سیاست جدید آمریکا در خاورمیانه به منظور تثبیت موقعیت و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی انجام می‌شود. به نظر می‌رسد که این طرح بخشی از روند تغییر رویکرد ساختاری واشنگتن  نسبت به شرق آسیاست.

او افزود: بسته شدن  پرونده خاورمیانه بزرگ به واسطه عدم توانایی  آمریکا جهت به سرانجام رساندن آن پیام روشنی برای طرح های مشابه است. هرچند واشنگتن سعی دارد در سناریو سازی‌های بعدی برای منطقه به رویکرد‌های جدیدی اتخاذ کند اما آینده این برنامه ها هم تفاوت چندانی نخواهد شد. این اقدامات جدید شامل طرح بالکانیزه شدن شرق آسیا است که به نظر می‌رسد دوباره در دستور کار ایالات متحده قرار گرفته و کشور‌های بزرگ  را مورد هدف قرار داده است.

تبعات اجرایی شدن طرح معامله قرن

یزدان پناه ادامه داد: به نظر می‌رسد که معامله قرن مسیر را برای اجرای سیاست های جدید آمریکا تحت عنوان استراتژی مناطق خاکستری در خاورمیانه فراهم می‌کند؛ در واقع با به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان مقر سیاسی رژیم صهیونیستی از سوی واشنگتن، آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند که بار اصلی تحولات منطقه و فشار‌های ناشی از اجرای طرح معامله قرن را مجددا در حوزه جنوب شرقی مدیترانه متمرکز کنند تا به واسطه آن بتوانند دیگر اهداف خود در این منطقه بزرگ و حساس را  اجرا کنند.

استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: اگر طرح معامله قرن عملی شود، تبعات اجتناب ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. در این صورت  از سازمان‌های مبارز فلسطینی گرفته تا گروه‌های آزادی خواه در منطقه  و حتی جهان، دچار  تحولات عظیمی می‌شوند و این مسئله می‌تواند برای منطقه هزینه‌های امنیتی فراوانی را به همراه داشته باشد.

او افزود: با توجه به اینکه در اصالت و روح معامله قرن تدابیر لازم دیده نشده، همین مسئله ممکن است روند فروپاشی اسرائیل را تسریع کند یا موقعیت این رژیم در خاورمیانه و شرق مدیترانه را متزلزل سازد. همچنین امکان دارد این اقدام  انزوای صهیونیست ها را در بعد جغرافیایی هم علنی سازد. حد وسطی را نمی‌توان برای این دولت نامشروع در منطقه درنظر گرفت و در نهایت یکی از این دو مورد برای آنها  اتفاق خواهد افتاد.

معامله قرن؛ عامل ایجاد زلزله جغرافیایی_ امنیتی در منطقه

یزدان پناه گفت: ایجاد معامله قرن می تواند زلزله جغرافیایی_ امنیتی بزرگی را در منطقه ایجاد کند، به نظر من روند فعلی با توجه به اتفاقاتی که در دوران ریاست جمهوری ترامپ شاهد آن بودیم، به خوبی می توان دریافت که طرح معامله قرن بسیار عجولانه بوده و بدون شک تبعات گسترده‌ای را برای کشور‌های عربی منطقه در پی خواهد داشت.

او با اشاره به اینکه سردار سلیمانی مهم‌ترین مانع برای اجرای طرح معامله قرن بوده است، گفت: شهید سردار حاج قاسم سلیمانی جغرافیای منطقه را در نوردید و پا روی حریم جغرافیایی گذاشت. همین رویکرد برای قدرت‌هایی مانند آمریکا دردناک و برای اسرائیل کشنده بود. جغرافیای مقاومت با محوریت استراتژی‌های نظامی سردار سلیمانی شکل گرفته بود . همین موضوع موجب شد تا رفته رفته فضای تنفسی واشنگتن و اسرائیل در منطقه محدود و محصور شود.

سردار سلیمانی؛مانع اصلی بر سر راه اجرایی شدن معامله قرن

یزدان پناه ادامه داد: اثر گذاری سردار سلیمانی  مانعی برای اجرای طرح‌هایی مانند صلح فلسطین و معامله قرن بود. آمریکایی‌ها و سرویس‌های اطلاعاتی_امنیتی آنها به این جمع بندی رسیده بودند که باید تمام موانع حاضر بر سر راه تهدیدهای اسرائیل از  اجرای طرح صلح فلسطین  تا معامله قرن را از سر راه بردارند.

کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: مسلما یکی از دلایل ترور شهید سلیمانی، حذف او از این جغرافیای موثر بود چراکه سردار سلیمانی این جغرافیا را درنوردیده و حوزه نفوذ مقاومت اسلامی را عملا به سرزمین های اشغالی کشانده بود؛  در چنین شرایطی تحت عنوان روند صلح خاورمیانه، غربی‌ها دست به ترور شهید سلیمانی زدند. مسلما اگر موانع دیگری را هم بر سر اجرای معامله قرن مشاهده کنند حتما آن را هم در برنامه ترور خود قرار خواهند داد.

او دربخش دیگری از این گفت وگو با اشاره به هدف قرار دادن هواپیمای جاسوس آمریکا در افغانستان افزود: سقوط هواپیمایی نیروی هوایی آمریکا در ولایت غرنی که کشته شدن طراح اصلی ترور‌های بزرگ در خاورمیانه را به دنبال داشت، شوک بزرگی به آمریکا، سرویس‌های جاسوسی_ امنیتی و اسرائیل وارد کرد و شاید همین مسئله معامله قرن را هم مانند سایر طرح‌های ناقص الخلقه  آنها تحت عنوان صلح فلسطین عقیم بگذارد .

معامله قرن اصطلاحی سیاسی است و به طرحی گفته می‌شود که از سوی دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در چارچوب روند به اصطلاح «صلح» میان دولت فلسطین و رژیم صهیونیستی ارائه شد و جرد کوشنر، معاون و داماد ترامپ روند آن را پیگیری می‌کند.

در این طرح قرار است رژیم صهیونیستی فراتر از تعهدات قبلی سازمان آزادی‌بخش فلسطین و قطعنامه‌های شورای امنیت،برای الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری و بیت المقدس شرقی به مناطق اشغالی خود موافقت کند.

بر اساس این طرح، شهر ابودیس به جای بیت‌المقدس به عنوان پایتخت فلسطین در نظر گرفته خواهد شد و فلسطینیان باید از حق بازگشت به سرزمین خود که طبق قطعنامه ۱۹۴ شورای امنیت به رسمیت شناخت شده، صرف نظر کنند.

انتهای پیام/