به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان ، استان سمنان مانند برخی استان‌های کشور درگیر پدیده‌ای به نام خشکسالی است و استفاده بی رویه از منابع آبی، کشاورزی سنتی و غیره در برخی مناطق این استان باعث شده است که پدیده خشکسالی پیامد‌های ناگوار دیگری، چون نشست زمین و برهم خوردن ترکیب خاک را برای این استان در پی داشته باشد.

بهار امسال باران‌های مطلوبی در سراسر کشور و استان سمنان بارید، هر چند مشکلات عدیده‌ای را برای مردم بوجود آورد، اما ارزش احداث بند‌های خاکی و سد‌ها را در تمام مناطق مشخص کرد.

بر اساس آمار شرکت آب منطقه‌ای سمنان، مجموع بارش‌های ثبت شده در سال آبی ۹۸ - ۹۷ در ۱۰ ایستگاه باران سنجی استان سمنان، بیش از ۱۵۵ میلیمتر و در سال آبی ۹۷- ۹۶، حدود ۵۳ میلیمتر بوده است.

ایرج حیدریان مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان،گفت: بارندگی در استان سمنان در میانگین دراز مدت ۹۳ میلیمتر بوده است و در مقایسه با میانگین دراز مدت ۶۷ درصد افزایش دارد.

افزایش بارندگی‌ها با اینکه در استان سمنان خسارت‌هایی هم به بارآورد، اما با تدابیری که از سال‌های پیش در حوزه آبخیزداری اندیشیده شد از هدر رفت جلوگیری به عمل آمد و یکی از این پیشرفت‌های حاصله در حوزه آبخیزداری احداث بند‌های خاکی است.

بند‌های خاکی ارتفاعی کمتر از ۱۰۰ متر دارند که در دو دسته بند‌های خاکی تراکمی و غیرتراکمی و با هدف کنترل سیلاب، کاهش فرسایش خاک و تغذیه سفره‌های زیرزمینی احداث می‌شوند و حالا احداث آن در سراسر استان سمنان توانسته بخشی از هدر رفت آب جلوگیری کند.

خاموشی معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای سمنان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان، با بیان اینکه آبخوان داری، طرحی برای تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیر زمینی با مهار آب‌های سطحی است، گفت: با اجرای ۳۰ طرح آبخوان داری در استان سمنان، ۱۱ میلیون متر مکعب رواناب حاصل از بارندگی در استان سمنان مهار شد.

او با اشاره به افزایش سه برابری اعتبارات مرمت و نگهداری از طرح آبخوان داری در سال ۹۸ نسبت به ۱۰ سال گذشته افزود: با هماهنگی سازمان مدیریت و برنامه ریزی، ردیف اعتبار مستمر برای این امر در استان سمنان اختصاص یافت.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای سمنان با بیان اینکه در استان سمنان ۹۴۰ میلیون متر مکعب آب از چاه و قنات و چشمه‌ها برداشت می‌شود، تصریح کرد: متوسط کشوری برداشت آب از سفره‌های آب زیرزمینی کمتر از ۶۰ درصد و در استان سمنان بیش از ۷۷ درصد است که این رقم باید در استان سمنان کاهش یابد.

وجود ۱۰۶ بند خاکی در استان سمنان

در استان سمنان ۱۰۶ بند خاکی وجود دارد که بارندگی‌های اخیر توانست با ذخیره آب، اراضی مسکونی و کشاورزی پایین دست را از خطر سیلاب نجات داد و منبع آبی غنی برای کشاورزی استان سمنان فراهم کرد.

فرهاد عبدالشاه معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان ،گفت: در پی بارش‌های اخیر به خصوص در فروردین ماه گذشته ۱۰۰ درصد بند‌های خاکی آبگیری و ۸۰ درصد نیز آب مازاد آنها سرریز شد که این امر نشان می‌دهد استفاده از بارش‌ها و آب‌های روبار با بند خاکی می‌تواند تا چه اندازه دارای اهمیت باشد.

او افزود: اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری نقش مهمی در افزایش پوشش گیاهی، جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش خسارت سیلاب، کاهش فرونشست زمین و تقویت سفره آب‌های زیرزمینی دارد.

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان تصریح کرد: بهره برداری از ثروت سیلاب با بند‌های خاکی، آبگیری بند‌ها علاوه بر کنترل سیل و کاهش خسارت در مناطق پایین دست، در غنی سازی سفره آب زیرزمینی و تغذیه آبخوان‌ها تاثیر زیادی در منطقه دارد و در بسیاری از مناطق در زمینه دامداری و کشاورزی استفاده می‌شود.

عبدالشاه گفت: اجرای طرح‌های بند ملات سنگی به حجم ۵۳ هزار مترمکعب، بند خاکی به حجم ۱۵۰ هزار هکتار، بند‌های سبک پایه بتنی ۷۶۰ مترمکعب، عملیات انتقال آب به کانال‌های بتنی به مساحت هزار و ۴۵۰ مترمکعب از محل صندوق توسعه ملی در استان سمنان در استان سمنان اجرا می‌شود.

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با بیان اینکه بااعتبار در نظر گرفته‌شده به‌طورکلی در پنج حوزه مکانیکی آبخیزداری، آبخوان‌داری، فعالیت‌های بیولوژیکی، حفاظت امور اراضی در حال فعالیت است، تصریح کرد: ۲۴ شرکت طرف قرارداد با حجم اعتبار ۱۵ میلیارد تومان با این اداره کل در حال فعالیت هستند.

کمبود آب و نیاز‌های روزمره برخی افراد مثل کشاورزان بندسازی را به نیاز‌ی مهم تبدیل کرده و این بند‌های خاکی از فعالیت‌های مهندسی به شمار می روند تا نیاز‌های کشاورزی در زمینه آبیاری و آبرسانی مرتفع شود و این مهم می‌طلبد تا مسئولان احداث بند‌های خاکی، سد‌ها و غیره را در سایه برنامه ریزی بلند مدت داشته باشند تا مشکلات این قبیل از مردم تا حدودی رفع شود.

با توجه به اینکه کشاورزی و دامپروری در استان سمنان رونق بسیاری دارد و تامین معیشت بسیاری از افراد به این دو شغل بستگی دارد، این مهم می‌طلبد تا احداث بندهای خاکی نه تنها در استان سمنان بلکه در تمام کشور گسترش یابد.

محمد قاسمی سالهاست در سمنان کشاورزی و دامداری می‌کند، او با برشمردن مشکلات ناشی از خشکسالی می‌گوید: با ایجاد این بند‌های خاکی منبع آب مطمئنی برای کشت و کار بوجود آمده است و با پیشگیری از فرسایش خاک بخاطر رویش گیاهان، چرای دام در مراتع هم افزایش می‌یابد.

قرار گرفتن سمنان در حوزه کویر مرکزی ایران وکمبود بارندگی از یک طرف وخشکسالی‌های اخیر از طرف دیگر سبب شده، مردم و مسئولان به افزایش منابع آبی به عنوان ثروتی برای توسعه اقتصادی بنگرند و برای اجرای طرح‌های آبخیزداری مشتاق‌تر باشند.

۲ میلیون هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی استان سمنان در حوزه سیل خیز قرار دارد که در ۵۶۰ هزار هکتار آن عملیات آبخیزداری اجرا شده است.

علینقی حیدریان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان نیز در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان،گفت: بهره برداری از ثروت سیلاب با بند‌های خاکی از اعتبار ۲۰۰ میلیون دلاری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ۲۲ میلیارد تومان سهم استان سمنان بود.

او با بیان اینکه با اجرای کامل احداث بند خاکی، ۸۲۲ هزار متر مکعب به حجم مخازن آب استان سمنان اضافه می‌شود افزود: در ۱۴ حوزه اجرای طرح‌های آبخیزداری ۹۰ درصد پیشرفت دارد.

حیدریان اجرای طرح‌های آبخیزداری مانند احداث آبخوان، سیل بند برای کنترل سیلاب ها، حفظ خاک و هدایت آب به سفره‌های زیر زمینی را از دیگر اقداماتی بیان می‌کند که سبب ذخیره آب و پیشگیری از حوادث مخرب می‌شود.

بند‌های خاکی در استان سمنان با جمع آوری و مهار آب در روز‌های بارندگی امتحان خود را پس دادند و ساخت این بند‌ها هم به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است و هم در مواقع بحران با کمترین هزینه تا حد زیادی از خسارت‌های جانی و مالی پیشگیری می‌کند.

اجرای طرح بند خاکی می‌تواند ثمرات بسیار زیادی داشته باشد و با توجه به اینکه استان سمنان قطب کشاورزی و دامپروری نیز در کشور است می‌توان که نمونه‌ای ای از ثمرات این بند‌ها را در زمینه کشاورزی دانست تا شاهد توسعه صادرات محصولات کشاورزی و رونق کسب و کار باشیم.

گزارش از محمدرضا هوشمند

انتهای پیام / ر