باشگاه خبرنگاران جوان حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی،  نرگس رمضانی؛  اعتراضات در اواخر ماه سپتامبر با حضور تعداد اندکی در اطراف بیروت شروع شد.در تاریخ اول اکتبر، بانک مرکزی لبنان یک استراتژی اقتصادی را اعلام کرد که وعده می‌داد تا به تمام شرکت‌هایی که مشغول تجارت و وارداتِ گندم، بنزین و اقلام داروسازی هستند دلار بدهد تا آن‌ها بتوانند واردات خود را ادامه دهند، مجموعه‌ای از اعتراضات در سطح کشوری در پاسخ به عدم موفقیت حکومت در یافتن راه حل برای بهبود بحران اقتصادی است که طی یک سال گذشته فراگیر شده. احتمالات مبنی بر این است که عامل مهم اعتراضات اعمال مالیات روی بنزین، دخانیات و تماس‌های تلفنی آنلاین از طریق واتس اپ می‌باشد. اعتراضات گسترده در سراسر کشور درست پس از مذاکرات در کابینه پیرامون مسائل مالیاتی آغاز شد، مالیات‌ها قرار بود از ۲۲ اکتبر اعمال شوند.طبق گزارش رسانه‌ها بنا بود تا با اعمال هزینه ۰/۲ درصد دلاری برای برقراری مکالمه از طریق تماس اینترنتی، استفاده از خدمات ذکر شده  را از حالت رایگان خارج کنند، «مانند قابلیت تماس در فیس تایم، فیس بوک و واتس اپ» جلسه نهایی پیش نویس بودجه قرار بود در ۱۸ اکتبر برگزار شود، اما با توافق نخست‌وزیر سعد حریری و رئیس‌جمهور میشل عون لغو شد. ۱۷ اکتبر، حدوداً صد نفر از فعالان مدنی در اعتراض به مالیات پیشنهادی جدید هنگام ورود به مرکز شهر و اطراف آن، خیابان‌های بسیار مهمی را که به غرب و شرق بیروت وصل می‌شدند را مسدود کردند. وزیر آموزش عالی اکرم شهیب و هیئت همراهش در حال عبور از منطقه بودند.

باشگاه خبرنگاران جوان: اخیرا اعتراضات گسترده ای در لبنان شکل گرفته است، خواسته اصلی تظاهر کنندگان چیست؟آیا وضعیت شکل گرفته صرفا دلایل اقتصادی داشته یا نارضایتی از ناکارآمدی دولت وقت نیز  وجود دارد؟

عابدینی: خروشی که مردم لبنان دارند و تظاهر کنندگان طی در روز‌های اخیر به آن متوسل شدند، خروش و خشم بر ضد فساد است. لبنانی‌ها معتقد هستند که فساد باعث شده تا گروهی از صاحبان مناصب و احزاب به مبالغ هنگفتی دست یابند، اما در مقابل، مردم با مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم می‌کنند. موضوع مربوط به فساد در تمامی شئونات  و نظام سیاسی این کشور می شود. به طور مشخص می‌توان گفت برخی از احزاب و یا سردمداران آنها مانند ولید جمبلاط ، سمیر جعجع و خاندان حریری کسانی هستند که طی این سالها از تمامی مواهب این کشور برخوردار بودند.  لبنان  کشور بسیار کوچکی است و ده هزار کیلومتر مربع وسعت دارد، وسعت آن  یک سوم برخی از استان‌های ایران است، برای مثال استان فارس دوازده برابر لبنان وسعت دارد؛ با این وجود در حال حاضر میزان بدهی این کشور حدود ۸۶/۲ دهم میلیارد دلار است.همچنین  حدود پانزده میلیون جمعیت دارد که تنها حدود سه میلیون نفر از آنها در این کشور ساکن هستند و بقیه در خارج از کشور اقامت دارند .می توان گفت ، تنها کشوری است که دو یا سه برابر جمعیت آن در خارج از مرز‌های این کشور زندگی می‌کنند .با این وضعیت شاهد آن هستیم که فسادی فراگیری آن را در بر گرفته است. یکی از خاندان‌هایی که بر این کشور حاکم بودند خاندان حریری است که طی حدود سی سال گذشته بر منصب نخست وزیری این کشور تکیه زده اند.

باشگاه خبرنگاران جوان: تحلیل  شما از سیستم سیاسی لبنان چیست و عملکرد سعد حریری را در طول دوران نخست وزیری با توجه به وابستگی و اتحاد او با عربستان سعودی را  چطور ارزیابی می کنید؟ آیا می توان گفت فساد سیاسی  و ناکارآمدی دولت نتیجه  عملکرد دولت حریری است؟

عابدینی: شکل گیری ساختار نظام سیاسی لبنان بر اساس قراردادی تحت عنوان طائف است که ساختاری طوایفی و مذهبی محسوب می شود. یعنی رئیس جمهور مسیحی مارونی ، نخست وزیر وابسته به اهل سنت و رئیس مجلس این کشور متعلق به شیعیان است. در صورتی که از لحاظ جمعیتی شیعیان بیشتر از سایر مذاهب و طوایف در این کشور دارای جمعیت هستند. حدود ۳۷ درصد از جمعیت لبنان را شعیان تشکیل می‌دهند، ۳۲ درصد هم اهل سنت و باقیمانده مسیحی مارونی هستند، اما این ساختار خود ایجاد فساد کرده چرا که به عنوان مثال رئیس بانک مرکزی لبنان (ریاض سلامه) کسی است که وابسته به جناح سمیر جعجع بوده و اخیرا یکی از کانون‌های اعتراض در روز‌های گذشته بر ضد بانک مرکزی شکل گرفته که ریاست آن بر عهده این شخص است.  به نظر می رسد علت ناآرامی ها این است که قانونی وضع کرده اند تا بانکداران و ابر سرمایه داران نباید مالیاتی پرداخت کنند در نتیجه مالیات را از اقشار ضعیف جامعه دریافت می شود.چگونه ممکن است که بانک‌های بزرگ و ابر سرمایه داران مالیات ندهند و در مقابل مبالغ هنگفت مالیاتی  را بر گردن اقشار پایین دست جامعه  می گذارند.

تاکید حزب الله بر تلاش دولت برای برون رفت از بحران سیاسی

همچنین اعمال مالیات بر واتساپ در این کشور اعمال شده به این دلیل که خدمات مخابراتی بسیار گران است زیرا  جمعیت زیادی از این کشور در بیرون مرز‌ها اقامت دارند و مردم این کشور تلاش می‌کنند از طریق واتساپ با بستگان خود ارتباط قرار کنند،  بنابراین یکی از مشکلات معضل مالیات بر این شبکه اجتماعی بوده و حدود ۷ درصد مالیات به آن تعلق گرفته است. همچنین این کشور روزانه تنها  ۱۵ ساعت یا کمتر برق دارد و ساعت‌های دیگر  روز را مردم بدون برق می‌گذرانند. در صورتی که این کشور می‌تواند زیر ساخت‌های مناسب را فراهم کرده و مشکل مهم برق را حل و فصل نماید. نکته دیگری که حائز اهمیت است اینکه مسئولان سیاسی کشور مسئولیت پذیر نیستند. به عنوان مثال سمیر جعجع در سال ۱۹۸۲ سالی که رژیم صهیونیستی به لبنان حمله کرد رهبری فلانژ‌های وابسته به صهیونیست‌ها بود. نکته جالب اینکه حزب فلانژ برای جمهوری اسلامی ایران  شناخته شده است زیرا  عامل دستگیری سردار متوسلیان حزب فلانژ‌ها بوده که به رهبری جعجع این اقدام را انجام دادند، اما در حال حاضر مسئولان وقت این کشور می‌خواهند مسئولیت شرایط به وجود آمده را بر عهده نگیرند و شاهد آن هستیم که سعد حریری به راحتی و با تحریک سعودی، استعفای خود را تقدیم دولت می‌کند.سید حسن نصرالله  دبیر کل حزب الله لبنان در سخنرانی اخیر خود به این موضوع اشاره کرد که ما مطالبات و اعتراضات مردم را بر حق می‌دانیم، اما باید کسانی که مسئولیت به وجود آمدن شرایط کنونی را دارند به جای استعفا در مناصب خود باقیمانده تلاش کنند تا اوضاع اقتصادی و سیاسی کشور را سر و سامان دهند و شرایط مطلوبی را برای مردم ایجاد کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان: تحلیلتون راجع به سیستم اقتصادی رایج در کشور لبنان  را توضیح داده و دلایل به وجود آمدن شرایط بحرانی در این کشور را تشریح کنید.

عابدینی: اقتصاد لبنان مبتنی بر گردشگری است و دیگر کشور‌ها سرمایه گذاریهایی را  در لبنان انجام می‌دهند. در تشریح دلایل بد اقتصادی در این کشورمی‌توان به عملکرد ضعیف دولت‌مردان لبنان به ویژه سعد حریری اشاره کرد. در طول تاریخ سیاسی لبنان سعد حریری جزء ضعیف‌ترین نخست وزیران دوران معاصر این کشور بوده است. پدر او رفیق حریری نخست وزیری فقید و مقتدری بود از دیگر نخست وزیران این کشور می‌توان به عمر کرامی، سلیم الحص و  نجیب میقاتی اشاره کرد که همگی از نخست وزیران قدرتمندی محسوب می‌شدند، پس از اینکه رفیق حریری  وقتی در چهارده فوریه سال ۲۰۰۵ در جریان انفجار کشته شد، فرزندش سعد حریری  را به عنوان جانشین او معرفی کردند و عملا جامعه لبنان به دو قسمت چهارده مارس و هشتم مارس تقسیم شد و این مسئله سبب شد تا با توجه به بی تجربگی سعد حریری در  زمینه مسائل سیاسی، وضعیت لبنان به حالت فعلی دربیاید.

باشگاه خبرنگاران جوان: راجع به نقش سمیر جعجع و ولید جمبلاط در تحولات اخیر لبنان توضیح دهید،  آیا می‌توان آنها را به نوعی رهبران اعتراضات گسترده مردمی محسوب کرد و دلیل مخالفت اخیر آنان را با سعد حریری بیان کنید با توجه به این موضوع که این دو پیش‌تر جزء متحدان سعد حریری محسوب می‌شدند، دلیل اين  تغییر موضع چیست؟

عابدینی: متاسفانه در این کشور رژیم صهیونیستی از یک سو،  عربستان سعودی و برخی دیگر از کشور‌های مرتجع منطقه از سویی دیگر دخالت‌های فراوانی را در امور داخلی لبنان انجام می‌دهند همان طور که پیش‌تر عرض کردم سمیر جعجع در سال ۱۹۸۲ که رژیم صهیونیستی به لبنان حمله کرد و حتی نیرو‌های آن تا نزدیکی‌های بیروت پایتخت این کشور پیشروی کرد .جعجع وابسته و جزء متحدان رژیم صهیونیستی به شمار می رود و سیاست‌های همسویی را با آنها دارد. بنابراین سمیر جعجع امروز تمایل دارد مجددا کشور لبنان دچار خلا سیاسی شود تا از این موضوع یعنی شرایط وخیم سیاسی  لبنان ، رژیم صهیونیستی  به نفع خود بهره برداری کند.

ولید جمبلاط معروف به بادنمای قدرت است

نکته بعدی که مهم است اینکه سعد حریری تا دو سال پیش به شدت مورد حمایت رژیم قبیله‌ای سعودی بود،  در همین راستا شاهد آن بودیم که او در جریان  سفر خود برای حضور در یک کنفرانس  بازداشت شد و  به اجبار سعودی مجبور شد از سمت خود استعفا دهد و سعودی ها طی دو سال گذشته  دیگر از حریری پشتیبانی نکرده اند. اما نباید این نکته را فراموش کرد که سعد حریری در عربستان سعودی متولد شده و بسیاری از اموال و شرکت‌های او در این کشور است. می‌توان گفت که با وجود استعفای حریری از نخست وزیری، عربستان همچنان از این طریق می‌تواند فشار سنگینی به سعد حریری وارد کند. از سوی دیگر در مورد ولید جمبلاط هم باید بگویم او در دنیای سیاست عرب معروف به «بادنمای قدرت» بوده، به این معنی که در هر زمانی که احساس کنند قدرت در سمتی قوی‌تر است به آن سمت گرایش پیدا می‌کند و در بحران‌ها می‌تواند بیشترین سود و منفعت را از آن خود کند.

مردم لبنان  خواستار اصلاحات هستند

باشگاه خبرنگاران جوان: آیا می‌توان گفت مردم لبنان خواهان سرنگونی نظام در اعتراضات گسترده خود هستند؟ در خصوص بسته اصلاحات ارائه شده از سوی سعد حریری نیز تحلیل خود را بفرمایید.

عابدینی: خواهان سرنگونی نظام نه، به نظرم مردم در این اعتراضات خیابانی خواهان انجام اصلاحات هستند سرنگونی نظام در مدیریت کشور مشکلی را حل نمی‌کند. در صورت سرنگونی دولت و نظام سیاسی هرج و مرج و آشوب به اوج خود رسیده و ناامنی به وجود می‌آید. پدید آمدن این شرایط به نفع هیچ یک از طرفین یعنی نه مردم و نه مسئولان نخواهد بود. همین طور کشور‌های منطقه دشمن مشترکی به نام رژیم صهیونیستی که تا دندان مسلح است را دارندکه همواره به دنبال بهره‌برداری از هرج و مرج و آشوب در کشور‌های منطقه است؛ به نظر می‌رسد که اصلاحلاتی را که در قالب ۲۴ بند سعد حریری  قبل از استعفا مطرح کرده بود، چنانچه زمینه و زیر ساخت‌ها برای اجرایی و عملیاتی کردن آن فراهم شود می‌تواند ممکن  راه برون رفت از وضعیت کنونی لبنان باشد و مشکلات را تا درصد بالایی حل و فصل کند.

 لبنان  در صورتی که دولت مقتدری داشته باشد می‌تواند مقابل دسیسه‌های رژیم صهیونیستی ایستادگی کند، اما وقتی که دچار هرج و مرج باشد از طریق جاسوسانی که در لبنان فعالیت می‌کنند می‌تواند مشکل ساز باشد و حتی ممکن است مورد حمله نظامی واقع شود وقتی کشوری دولت مقتدری نداشته باشد می‌تواند به راحتی مورد طمع دیگران و به ویژه رژیم صهیونیستی قرار بگیرد که از ابتدا مانند یک غده سرطانی بوده و حداقل سابقه چندین دور تجاوز به لبنان را داشته است و  قطعا اگر لبنان نتواند ثبات لازم را حفط کند مجدد مورد تجاوز و نقض تمامیت ارضی قرار می‌گیرد.

باشگاه خبرنگاران جوان: چرا بانک‌های جهانی از پرداخت وام به کشور لبنان خودداری می‌کنند و خبری مبنی بر تعلق نگرفتن وام‌های بین المللی به این کشور در رسانه‌ها منتشر شده است تحلیل خود را در این رابطه بفرمایید.

عابدینی: به چند دلیل این اتفاق افتاده است اول بدهی گسترده‌ای که لبنان دچار آن است بدهی این کشور حدود ۸۶/۲ دهم میلیارد دلار است  نکته دوم اینکه وام‌هایی را نیز که دریافت می‌کنند و  به جای اینکه صرف مسائل مهم و خدمات عمومی در جهت ارتقاء و بهبود وضعیت اقتصادی کشور کند آن را صرف ابر سرمایه داران می‌کند و به چهره‌های سیاسی وام‌های بدون بهره می‌هد و علاوه بر این متاسفانه لبنان به دلیل اینکه برخی از افرادی که در داخل این کشور هستند وابسته به قدرت‌های دیگر هستند از جمله سعودی، آمریکا، فرانسه و حتی رژیم صهیونیستی آنن‌ها با بهره‌گیری از ابزار مختلف تلاش می‌کنند تا لبنان را تحت فشار سنگین قرار داده تا روز به روز وضعیت اقتصادی این کشور بحرانی‌تر شود.

انتهای پیام/