تا کنون از عبارت مشهور «کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا» استفاده و برداشت‌های بسیاری شده است.

«کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا»؛ حدیث یا عبارتی مناسبتی؟حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، عبارت مشهور «کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا» (همه روز‌ها عاشورا و همه زمین‌ها کربلاست) سال‌های متمادی در گفتار سخنرانان و گویندگان مورد توجه و تأکید قرار داشته و همچنین شخصیت‌های شناخته شده‌ای از این عبارت در نطق‌ها و سخنرانی‌ها بهره برداری کرده‌اند.

از سخن مذکور، نتایج مختلفی برداشت شده و برخی آن را حدیث یا گفتاری از اهل بیت (ع) دانسته‌اند. باشگاه خبرنگاران جوان در گفت‌و‌گویی کوتاه، این موضوع را بدون سوء غرض به بوته نقد گذاشته است.

دکتر مسعود شکوهی استاد دانشگاه و کارشناس مذهبی، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان اینکه از عبارت «کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا» توجیه و برداشت‌هایی شده است، گفت: دقت‌های ظریف علمی و عقلی (کاربرد عقل در علوم دینی) در استفاده از جمله فوق کنار گذاشته شده و در مناسبت‌های مختلف از آن بهره گیری می‌شود؛ البته توجیه و برداشت بر پایه یک اصل یقینی پسندیده‌تر است.

او یادآور شد: عمده برداشت شخصیت‌ها و عموم در چند حوزه قرار می‌گیرد که به «زنده بودن و زنده نگه داشتن همیشگی عاشورا»، «توجه همیشگی به عاشورا و کربلا»، «اشاره به نبرد همیشگی حق و باطل» و «ظلم ناپذیری در هیچ مکان و زمانی» اشاره می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: در هیچ یک از متون حدیثی عامه و خاصه، اثری از عبارت «کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا» یا مشابه و نزدیک به معنی آن و همچنین به عنوان حدیثی بسیار ضعیف یافت نمی‌شود.

او با بیان اینکه جمله یاد شده حدیث برشمرده نمی‌شود، ادامه داد: در اشعار برخی از شاعران مفاهیمی نزدیک به این مضمون می‌توان پیدا کرد؛ گویا قدیمی‌ترین رد پای این مفهوم در ضمن اشعار محمّدبن سعید بوصیری (متوفّای قرن ۷ هجری) در رثای امام حسین (ع) و یارانشان وجود دارد که به این شرح است:

«کُلُّ یَومٍ وَ کُلُّ أرْضٍ لِکَرْبی فیهِمُ کَرْبَلاءُ وَ عاشُورا» هر روزی و هر سرزمینی، به خاطر اندوه من بر [مصیبت]آنان، کربلا و عاشوراست.

شکوهی افزود: همچنین در قصیده رائیه عبدالحسین اعصم نیز به مفهومی مشابه بر می‌خوریم که وی چنین بیان کرده است:

«کانَ کلُّ مکانٍ کربلا لَدُنّی عَینی زمانُ یومٌ عاشورا» در نزد من هر مکانی کربلاست و زمان چشمم روز عاشوراست.

این کارشناس مذهبی گفت: چندین مورد نقلی وجود دارد که نقطه مقابل این عبارت مشهور است؛ روایات فراوانی با عبارات مختلف درباره کربلا و تشویق به حضور و زیارت این مکان مقدس وجود دارد، تا جایی که بیان شده زمین کربلا برتر از مکه و همچنین تربت مطهر امام حسین (ع) شفای درد‌ها است. روایاتی درباره فضیلت کربلا وجود دارد و نشان می‌دهد هر مکانی نمی‌تواند کربلا باشد؛ به علاوه درباره آداب، اعمال و ویژگی‌های عاشورا نیز نقل‌های فراوانی هست که این روز را خاص و متمایز می‌کند.

این پژوهشگر دینی در ادامه به نقل روایاتی از اهل بیت (ع) پرداخت و گفت: در حدیثی، امام صادق (ع) به نقل از امام حسن مجتبی (ع) فرموده‌اند که امام دوم در پیشگویی شهادت برادرشان، به امام حسین (ع) گفته‌اند «لایوم کیومک یا أبا عبدالله؛‌ای ابا عبدالله! هیچ روزی، چون روز تو (عاشورا) نخواهد بود» (۱)

شکوهی افزود: در این باره، حدیث «لا یوم کیوم الحسین علیه السلام؛ هیچ روزی مانند روز حسین (عاشورا) نیست» هم به نقل از امام سجاد (ع) آمده است (۲)

او در پایان با بیان اینکه کتاب‌های تاریخی، واقعه عاشورا را یک واقعه خاص معرفی می‌کند، گفت: مشابه این اتفاق را در هیچ دوره تاریخی و مکانی نمی‌توان یافت و این چنین، عبارت کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا پذیرش تاریخی ندارد.

پی‌نوشت ها:

۱. الأمالی، شیخ صدوق، ص ۱۷۷. افزون بر شیخ صدوق، دیگر دانشوران شیعی نیز این حدیث را نقل کرده‏اند. مثیر الأحزان، ابن نمای حلّی، ص ۲۳؛ الملهوف علی قتلی الطفوف، سید ابن طاووس، ص ۹۹.
۲. الأمالی، شیخ صدوق، ص ۵۴۷

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۴
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
یاالله
۱۴:۵۸ ۰۷ فروردين ۱۴۰۳
ماشاءالله آقا سعید خدا خیرتون بده بسیار عالی تببین کردید
Iran (Islamic Republic of)
سعید
۰۲:۵۶ ۲۰ شهريور ۱۴۰۲
افرادی که این جمله را در مقابل لا یوم کیومک .... قرار می دهند دقیقا کاری را انجام می دهند که داعش از قرآن تفسیر می کنند.
بسیار واضح و مبرهن است که مراد از این جمله کل یوم عاشورا در راستای کلام امام حسین علیه السلام است که به سران سپاه دشمن فرمودند مثل من با مثل شما بیعت نمیکند.
در واقع این جمله بیانگر این است که هر روز ما مثل روز عاشورا و مکان کربلا نزاع و جدل میان حق و باطل در جریان است و ما باید ببینیم یزیدی عمل میکنیم یا حسینی.
شمر زمانه ات را بشناس در کلام شهید مطهری هم دقیقا در همین راستا است.
United States of America
سعيد
۰۰:۴۱ ۲۶ مهر ۱۳۹۸
باسلام
دراينكه اين عبارت حديث و روايت نيست بحثي نيست و تقريبا اثبات شده
اما اينكه چون كلام معصوم نيست فاقد ارزش باشد نارواست و با هدف و فلسفه قيام مولانا حسين درتضاد است همانطور كه هم امام خميني و هم مقام رهبري اين عبارت را ناييد نموده اند
اتفاقا اين عبارت خلاصه چرايي واقعه كربلاست كه هميشه در هرجا و هرمكان همه ما در مقام آزمايش حق و باطل هستيم و هميشه حق(صف امام حسين) و باطل (صف يزيديان) پابرجاست و اين من هستم كه ايا براي حق و حقؤقت در كار و زندگي مي ايستم يا اينكه جهت اسايش و يا نفع مادي و ،،،، براحتي چشم بر حقيقت ميبندم و بجاي حق ،ظلم را ياري ميكنم معناى جمله کلُّ یومٍ عاشورا و کلُّ ارضٍ کربلاء دربیان امام خمینی
این کلمه «کُلُّ یَوْمٍ عَاشُورَا و کُلُّ أَرْضٍ کَرْبَلاء» یک کلمه بزرگى است که اشتباهى مى‏فهمند. آنها خیال مى‏کنند که یعنى هر روز باید گریه کرد! لکن این محتوایش غیر از این است. کربلا چه کرد، ارض کربلا در روز عاشورا چه نقشى را بازى کرد، همه زمینها باید آن طور باشند. نقش کربلا این بود که سید الشهداء- سلام اللَّه علیه- با چند نفر جمعیت و عدد معدود، آمدند کربلا و ایستادند در مقابل ظلم یزید و در مقابل دولت جبار. در مقابل امپراتور زمان ایستادند و فداکارى کردند و کشته شدند، لکن ظلم را قبول نکردند، و شکست دادند یزید را. همه جا باید این طور باشد. همه روز هم باید این طور باشد. همه‏ روز باید ملت ما این معنا را داشته باشد که امروز روز عاشوراست و ما باید مقابل ظلم بایستیم؛ و همین جا هم کربلاست و باید نقش کربلا را ما پیاده کنیم، انحصار به یک زمین نداشته؛ انحصار به یک افراد نداشته. قضیه کربلا منحصر به یک جمعیت هفتاد و چند نفرى و یک زمین کربلا نبوده. همه زمینها باید این نقشه را اجرا کنند، و همه روزها غفلت نکنند.تفسیر «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا»

عنوان: بیانات مقام معظم رهبري در مراسم مشترک دانش آموختگی دانشجویان دانشگاه امام حسین (ع)

تاریخ: 1388/01/26

این که گفتند: «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» به معنای این است که زمان می‌گذرد، اما حوادث جاری در زندگی بشر، حقایق آفرینش دست نخورده است. در هر دوره‌ای انسان‌ها نقشی دارند که اگر آن نقش را بدرستی، در لحظه مناسب، در زمان خود ایفا کنند، همه چیز به سامان خواهد رسید، ملت‌ها رشد خواهند کرد، انسانیت گسترده خواهد شد.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۴۹ ۲۵ مهر ۱۳۹۸
منم با این جمله مخالفم...امام حسن فرموده..لا یوم کیومک یا اباعبدالله....پس جمله کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا.درست نیست