به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز، قدیمی استاد تاریخ دانشگاه تبریز در مراسم گرامیداشت یکصد و سیزدهمین سالگرد صدور فرمان مشروطیت در خانه مشرطیت تبریز با بیان این مطلب گفت: آن چیزی که ما از مشروطه می‌دانیم، فقط ۲۰ درصد از تاریخ مشروطه است، جنبه‌هایی از مشروطه هستند که جا دارد هزاران هزار پایان نامه و رساله دکتری در این خصوص نوشته شود.

وی اضافه کرد: شهر‌های دیگر نیز در صدد تاسیس مرکز مشروطه پژوهی ایران هستند که این اتفاق باید در تبریز بیفتد.

وی در ادامه با بیان اینکه تاسیس مجلس شورای ملی و قانون گذاری از جمله مزایای حکومت مشروطه بود، گفت: نظام نامه انتخاباتی دوران مشروطه حاصل دهه‌ها شورش و مجاهدت در دوره‌های ناصری و مظفری بود.

استاد تاریخ دانشگاه تبریز با تاکید بر اینکه هنوز به جنبه‌های حقوقی، اجتماعی و سیاسی نظام نامه دوران مشروطه به خوبی پرداخت نشده است، بیان کرد: پس از صدور فرمان مشروطیت مقرر شد مجلس تاسیس شود و بلافاصله تیمی مرکب از برخی رجال آزادیخواه شکل گرفت.

وی با اشاره به اینکه نظام نامه دوران مشروطیت طی ۲۶ روز و با اقتباس از نظام نامه فرانسه و بلژیک تهیه شد، اظهار کرد: این نظام نامه اولین قانون موضوعه جدید در ایران بود که راه را برای استقرار مجلس و تدوین قانون اساسی هموار می‌کرد و در آن به شرایط اختصاصی رای دهندگان، انتخاب شوندگان، تعداد وکلای ایالات و ولایت‌ها در مجلس شورای ملی نیز اشاره شده بود.

وی اضافه کرد: در این نظام نامه تعداد نمایندگان تهران ۶۰ نفر، ایالات و ولایت‌های دیگر، شش نفر و آذربایجان ۱۲ نفر بودند، با توجه به یکسان بودن جمعیت تبریز و تهران در آن دوره که به حدود ۲۵۰ نفر می‌رسید، کم بودن تعداد نمایندگان تبریز در مقایسه با تهران، اعتراض تعدادی را به دنبال داشت.

قدیمی گفت: این اعتراض در حالی بود که انتخاب تعداد نمایندگان بیشتر برای تهران هوشمندانه و برای تشکیل هر چه سریعتر مجلس شورای ملی بود؛ چرا که تعدادی از جریان‌های استبدادی هر آن منتظر برچیدن مشروطه بودند، بعد‌ها تعداد نمایندگان تهران نیز کمتر شد.

وی با بیان اینکه نظام نامه دوران مشروطه طبقاتی و صنفی بود، افزود: مجلس شورای ملی یکی از ساده‌ترین و ممتازترین مجالس ایران بود که نمایندگانی از شش طبقه جامعه شامل شاهزادگان، علما، اعیان و اشراف، ملاکین، تجار و اصناف می‌توانستند وارد آن شوند.

وی افزود: طبقاتی بودن نظام‌نامه دوران مشروطه باعث شد بسیاری از جمعیت ایران از انتخابات کنار بروند که البته این نظام‌نامه تا سقوط قاجاری‌ها چندین بار تغییر یافت، با توجه به ظرفیت زمانه و آن دوره چاره‌ای جز در پیش گرفتن برگزاری طبقاتی انتخابات وجود نداشت.

استاد تاریخ دانشگاه تبریز با بیان اینکه تبریز دومین شهر ایران بود که انتخابات در آن برگزار شد، گفت: این انتخابات با اتکا به نهاد ملی و مدنی که اصناف و بازاریان تحت عنوان انجمن تبریز آن را هدایت می‌کردند و بعد‌ها به انجمن ایالتی تغییر نام داد، برگزار شد و جریان نوگرایی مشروطه‌خواهی ایران مدیون این انجمن است.

وی در پایان افزود: با وجود اینکه هنوز راه و چاه تقلب در انتخابات را یاد نگرفته بودند، تغییراتی در فهرست نهایی انتخابات انجام و برخی مصلحت‌هایی هم حاکم شد، اما افرادی همچون عبدالرحیم طالبوف و تقی‌زاده رای آوردند.

انتهای پیام/ش

مرکز مشروطه پژوهشی ایران در تبریز تاسیس می شود