به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، نام «دانشبنیان» از اواخر دهه ۷۰ به گوش ایرانیها خورد. تا دهه ۸۰ کار کلید خورده بود و حالا شرکتهای دانشبنیان امید آینده اقتصاد و فناوری ایران هستند؛ از تولید دارو و محصولات نانو تا پرتاب ماهواره و فناوری ارتباطات.
شرکت دانشبنیان شرکتی است که دانش بخش مهمی از سرمایه آن محسوب میشود. درواقع میتوان گفت شرکت دانشبنیان بر اساس یک خلاقیت فنی، مهارت علمی یا اختراع و اکتشافی کاربردی شکل میگیرد. ایده راهاندازی چنین شرکتهایی از آنجا آمد که در نیمه دوم قرن بیستم معلوم شد بیش از ۹۰ درصد درآمد شرکتهای بزرگ فعال در حوزه دیجیتال و علوم رایانه درواقع از فروش دانش به دست میآید. برای مثال قیمت مواد اولیه بهکاررفته در یک تراشه رایانهای کمتر از یک دلار است درحالیکه قیمت آن تراشه ممکن است به بیش از ۳۰۰ دلار هم برسد؛ یعنی دانش است که ارزشمند است و فروخته میشود نه مواد اولیه.
تصویب قانون بدون تأخیر!
حمایتهای دولتی ازجمله توسط وزارت صنایع و همچنین نهاد ریاست جمهوری در شکلگیری نخستین شرکتهای دانشبنیان در کشور مؤثر بودند، ولی نقش اصلی باذوق و نبوغ جوانان ایرانی بود. در دهه ۸۰ دانشبنیانها بااینکه پدیدهای نوظهور محسوب میشدند آنقدر زیاد شدند و خود را در عرصه علم و اقتصاد به رخ کشیدند تا بالاخره قانونی برای حمایت از آنها تصویب شد. لایحه «حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و تجاریسازی نوآوریها» سال ۸۷ به مجلس تقدیم و سال ۸۹ تصویب شد. دراینباره میتوان گفت قانون حمایت از دانشبنیانها بدون تأخیر به میدان آمد! هرچند مانند هر قانون دیگری باید دید در اجرا چگونه و تا چه حد پیش میرود و کارگشایی میکند.
بر اساس این قانون شرکتهای دانشبنیان تسهیلات دریافت میکنند تا بتواند به کارشان ادامه دهند و در مسیر کسب درآمد پیش بروند و به موفقیت برسند. دانشبنیانها معمولاً شرکتهای نوپا با سرمایه اندک هستند. به همین دلیل هرسال تعداد زیادی از آنها شکل میگیرند و بخش بزرگی هم به نتیجه نمیرسند. در این میان خلاقترها و شاید کمی خوششانسترها دوام میآورند و به مرحله درآمدزایی و توسعه میرسند.
آییننامه اجرایی قانون مذکور در سال ۹۱ تصویب و ابلاغ شد تا تأسیس این نوع شرکتها و حمایت از آنها نظام حقوقی و اداری مشخصی داشته باشد. کار پیش رفت تا اینکه بالاخره در سال ۹۲ بیش از ۳۳۰ شرکت دانشبنیان داشته باشیم.
۴۴۰۰ دانشبنیان داریم
دهه ۹۰ دوره شکوفایی دانشبنیانها در ایران است. این شرکتها ظرفیتهای بزرگی برای اقتصاد و پیشرفت علمی کشور ایجاد میکنند و خوشبختانه ارزش آنها در جامعه ایرانی بهخوبی شناختهشده است. مجموعهای از شرایط ازجمله اولویتبخشی به اقتصاد، تولید ملی و اشتغال به همراه نیازهای علمی کشور بهویژه با توجه به تحریمها به رشد کمی و کیفی دانشبنیانها در ایران منجر شد. تا سال ۹۶ تعداد دانشبنیانها به بیش از ۳ هزار رسید و حالا ۴۴۰۰ شرکت دانشبنیان فعال داریم.
کمتر کسی میداند امروزه بسیاری از نیازهای علمی کشور در حوزههای دفاعی، ارتباطی، دیجیتال، هوا و فضا و همچنین علوم رایانه توسط شرکتهای دانشبنیان تأمین میشود؛ شرکتهایی که اغلبشان را چند جوان خوشفکر با اتکا به دانش و ایدههای نابشان بنیان نهادهاند. بخش بزرگی از سرعت رشد علمی کشورمان نیز که بنا به تازهترین ارزیابیهای بینالمللی ۱۱ برابر میانگین جهانی است مدیون نبوغ و خلاقیت دانشبنیانهاست. جالب اینکه دانشبنیانها دروازههای جدیدی برای فناوری ایرانی گشودهاند و یک نمونه اینکه فقط حدود ۲۰۰ شرکت دانشبنیان ایرانی در حوزه صنایع هوایی و تجهیزات مدرن پروازی فعالند.
درآمد ۶۰ هزارمیلیاردی!
دانشبنیانهای ایرانی بیشتر در حوزههای دارو، تجهیزات پزشکی، نانو فناوری و همچنین علوم ارتباطی فعالند. بیشتر جوایز و افتخارات نیز در همین حوزهها بهدستآمده است؛ و البته بیشترین میزان صادرات. در دهه ۹۰ بسیاری از دانشبنیانهای ایرانی به شرکتهای میلیاردی تبدیلشدهاند. درآمد دانشبنیانهای ایرانی در سال ۹۷ حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بوده است؛ از این میان بیش از ۱۴۰۰ میلیارد تومان فقط در حوزه نانو فناوری. از همه مهمتر اینکه محصولات دانشبنیانهای ایرانی در زندگی روزمره ما حضور دارند و مؤثرند؛ یک نمونهاش کنتورهای هوشمند برق و آب و انواع کارتهای الکترونیکی که در ایران تولید میشوند. خودکفایی ناشی از فعالیت دانشبنیانها در دوران تحریم نیز همواره به کمک اقتصاد کشور آمده است تا نیازهای ملی تأمین شود و ارز خارج نشود.
به نظرتان دانشبنیانها برای چند نفر اشتغال ایجاد کردهاند؟ ۱۴۰ هزار نفر. از این تعداد ۱۵ هزار نفر در شرکتهای نوپا هستند و باقی در شرکتهای تولیدی قدیمیتر. حالا به نظرتان رکورددار دانشبنیانها کدام استانها هستند؟ تهران با ۱۸۰۰ شرکت، اصفهان با حدود ۵۰۰ و خراسان رضوی با حدود ۳۰۰ شرکت در این حوزه رکورددار هستند. البته دانشبنیانها در سراسر ایران گستردهاند و خوشبختانه توسعه و تجهیز شهرکهای علمی که میزبان شرکتهای دانشبنیان هستند بهویژه در استان محروم در اولویت برنامههای علمی و دانشگاهی کشور قرار دارد.
منبع : فارس پلاس
انتهای پیام/