به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، کلمه رَمَضان، مصدرحروف (ر م ض) به معنای شدت گرما، ریگ سوزان و سوختن پا از گرمای زمین است، که این نامگذاری ارتباطی با تکلیف روزه ندارد، زیرا تکلیف روزه پس از اسلام بر عهده مسلمانان گذاشته شده است.
واژه رمضان یک بار در قرآن ذکر و تنها ماهی که نام آن در قرآن آمده است.
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِّلنَّاسِ وَبَینَاتٍ مِّنَ الْهُدَیٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیصُمْهُ ۖ.
(ترجمه: ماه رمضان (همان ماه) است که در آن، قرآن نازل شده، (کتابی) که مردم را راهبر، و (متضمّن) دلایل آشکار هدایت، و (میزان) تشخیص حق از باطل است. پس هر کس از شما این ماه را درک کند باید آن را روزه بدارد، و کسی که بیمار یا در سفر است (باید به شماره آن) تعدادی از روزهای دیگر (را روزه بدارد) .
پیامبر اکرم (ص) در خطبه شعبانیه فضایلی را برای این ماه فرمودند: از جمله این که مردم در این ماه به مهمانی خدا دعوت میشوند.
شب قدر در ماه رمضان بهتر از هزار ماه، که احیا و نمازگزاردن در یک شب از شبهای رمضان برابر با نماز هفتاد شب در ماههای دیگر است. ماه صبر و همدردی، ماهی که روزی بندگان مومن افزون، پاداش صبر بهشت و پاداش آنکه در این ماه مؤمنی را افطار دهد، برابر با آزادکردن بنده است.
ماه رمضان، ماه بستهشدن درهای جهنم، گشودهشدن درهای بهشت و ماه به زنجیر کشیده شدن شیاطین است.
پاک کردن خانه از گرد و غبار، نظافت اماکن مذهبی و محلهها و بازارها در روزهای مانده به رمضان، فراهمآوردن مواد غذایی و مایحتاج در این ماه، آشتیکنان (زودودن دلها از کینه)، اعزام مبلغان به شهرها و آبادیها برای بیان اصول و احکام شرعی و همچنین روزه پیشواز یا پیشباز؛ روزه اول، وسط و آخر ماه رجب و شعبان به عنوان روزه پیشواز مرسوم و گاهی هم یک تا سه روز قبل از رمضان، به عنوان پیشباز رمضان روزه میگیرند.
مردم استان فارس و به ویژه شیرازیها که از قدیم به خوشباشی و شادی معروف هستند آداب و رسومی دارند، که از جمله این آداب برای پیشواز به رمضان تفریح در جمعه آخر ماه شعبان است.
یکی از این آداب «کلوخ اندازان» است، به این معنی که مردم به صحرا و دشت میروند و کلوخهای گلی را با دست به صحرا و دشت پرتاب و به شادی و نشاط میگذرانند.
پیرمردان صغاد آباده فارس درباره معنی «کلوخ اندازان» میگویند، در قدیم هنگام غروب روز کلوخاندازان تمام مردم از کوچک تا بزرگ، کلوخی در دست و رو به قبله میایستادند و میگفتند: خدایا گناهان و کارهای بد گذشته را شکستیم و خود را برای عبادت و روزه ماه رمضان آماده کردیم؛ آنگاه کلوخ را محکم به زمین میزدند تا خرد شود و عقیده داشتند با شکستن کلوخ، تمام اعمال بد آنها شکسته و نابود میشود.
سید سعید زاهدانی، دانشیار جامعه شناسی و مسئول پژو هشکده تحول و ارتقای علوم انسانی دانشگاه شیراز در خصوص ماه رمضان این ضیافت الهی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، گفت: ماهی که جامعه تجدید عهد با خداوند تبارک و تعالی و به طور کلی عالم غیب میکند.
وی با بیان اینکه واقعیتها در عالم بر سه نوع اند افزود: واقعیت مشهود، واقعیت غیب و واقعیتهایی که بین این دو ارتباط برقرارند که در طول سال و زندگی روز مره با به کارگیری و درگیر شدن با واقعیت مشهود زندگی خود آن را میگذرانیم و این ممارست برای ما وابستگی به تعلقات دنیایی میآورد.
سید سعید زاهدانی اضافه کرد: در ماه مبارک رمضان با کمک آداب روزه گرفتن از جانب خداوند تبارک و تعالی (واقعیت غیب) و از طریق پیامبر اکرم (ص) به عنوان رابط بین واقعیتهای مشهود را تصور میکنیم که زندگی ما به آنان وابسته و آماده برای جلب رضایت واقعیت غیب از طریق ترک این وابستگیها است، در شبهای قدر خود را به عالم غیب میبینیم و میفهمیم که آن چه برای رستگاری ما مهمتر از واقعیت مشهود اند، واقعیت غیب است.
دانشیار جامعه شناسی و مسئول پژو هشکده تحول و ارتقای علوم انسانی دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه ملائکه و روح هستند که سرنوشت واقعی ما را رقم و سفرههای گستره طعام و خوابهای شبانه و لذتهای ملموس این جهان اند اظهار کرد: روزه گرفتن دسته جمعی در ماه رمضان، توجه جامعه را از وابستگیهای این جهان به سوی واقعیت غیب که در واقع جان جهان است. معطوف و به ما میآموزد که ارزشهای الهی اصل که صرف امکانات این دنیا اگر در خدمت نعمتهای حقیقی باشد موجب پیروزی و رستگاری ما خواهد بود.
سید سعید زاهدانی در خصوص اینکه ماه مبارک رمضان ماه بریدن از این جهان و وصل شدن به عالم بالاست، همان عالمی که از آنجا آمده و به آنجا باز میگردیم تصریح کرد:انجام این حرکت دسته جمعی و عبادت اجتماعی این حس مشترک را در جمع به وجود و جامعه را از قید تعلقات زود گذر مادی رهائی بخشیده که لذت ارزشهای الهی را در ذائقه جمه شیرین میکند، آداب این ماه تعلقات این دنیا را در چشم مردم کوچک و ارزشهای الهی را بزرگ واین عبادت جمعی، جامعه را برای بذل و ایثار آنچه دارد در راه خداوند آماده میسازد.
این که ملت ایران در گرفتاریهایی که مانند جنگ، زلزله و سیل پیش میآید، بذل جانی مال میکنند محصول همین عبادت شیرین و خالصانه است.
حجت الاسلام و المسلمین عبدالرسول خسروبیگ استاد دانشگاه و کارشناس مسئول فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، گفت: در ماه مبارک رمضان گناهان بخشیده و همان طور که پیامبراکرم (ص) میفرمایند: اگر مردم قدر ماه مبارک رمضان را میدانستند، میگفتندای کاش همه سال رمضان بود.
وی در خصوص فضیلت این ضیافت الهی که خوابت، نفس کشیدنت عبادت است افزود: امیرالمومنین علی (ع) میفرماید: فضیلت ماه مبارک رمضان بر بقیه ماهها مثل فضیلت ما امامان بر بقیه مردم که هیچ کس و هیچ شخصیتی با پیامبر، اهل بیت و چهارده معصوم قابل قیاس نیست، پس فضیلت ماه رمضان را با بقیه ماهها مقایسه نکنید.
عبدالرسول خسروبیگ همچنین با اشاره به دعای امام سجاد در حلول ماه رمضان اضافه کرد: به وسیله روزه ماه رمضان یاریمان ده تا اندامهای خود را از معاصی تو نگهداریم و آنها را به کارها گیریم تا خشنودی تو را فراهم آوریم، تا با گوش هایمان سخنان بیهوده نشنویم و به سمت لهو و لهب نرویم.
این استا دانشگاه در خصوص لیلة القدر اظهار کرد: شب قدر، قدردانی از عمرهای باقی مانده، شناختن خویشتن خویش و معرفت پیدا کردن نسبت به حضرت احدیت است، چون شب قدر اندازه و مقدارش به اندازه هزار ماه که بیش از ۸۰ سال میشود.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند: لاتَقُولُوا رَمَضانَ فإنَّ رَمَضانَ إسمٌ من أسماءِ اللهِ تعالی، ولکن قُولُوا
ترجمه: شهر رمضان نگویید، چون رمضان یکی از نامهای خدای متعال است، بلکه بگویید: ماه رمضان.
غذای این ماه نه تنها غذای جسم بلکه غذای روح برای رشد معنوی است، خداوند عالم و غنی میفرماید: من دعایتان را مستجاب و برای هر نفسی که در ماه رمضان می کشید، پاداش تسبیحی عطا میکنم.
انتهای پیام/چ