به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، فردا (پنجشنبه) اولین نشست آستانه در سال جدید میلادی باحضور سران کشورهای ضامن روند در سوچی برگذار خواهد شد؛ در آخرین دور از برگزاری این نشست، دی میستورا نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه از کندی برقراری صلح و ثبات در سوریه اظهار نا امیدی کرده بود، اما چه عامل یا عواملی باعث کندی این برقراری امنیت در این کشور می‌شود؟ شعیب بهمن کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با برگزاری دور جدید نشست آستانه توضیح داد: تاکنون ۱۱ نشست تحت عنوان آستانه برگزار شده و در این میان ۳ نشست در سطح سران بوده  است که طی آن در مورد موضوعات مختلف از جمله نقد و بررسی مسائل مربوط به روند صلح سوریه گفت‌وگو شده‌ است.
وی در ادامه افزود: نیرو‌های داعش تقریباً جغرافیایی که در آن اعلام خلافت کرده بودند را از دست داده‌اند و در شرایط کنونی به صورت منسجم  جغرافیای واحدی را در اختیار ندارند؛ بلکه به صورت گسیخته  و در اماکن مختلف حضور دارند و دست به عملیات‌ تروریستی می‌زنند، یا علیه نیرو‌های مصلح سوریه اقدامات خرابکارانه انجام می‌دهند. اما واقعیت این است که گروهک داعش قدرت و توانمندی جدی‌ای ندارد، هر چند که در کنار آن نیرو‌های تروریستی دیگری هم  مانند فتح‌النصره، فتح‌الشام و ... وجود دارند و در حال حاضر هم این گروه‌ها  کم و بیش به حیات خود  ادامه می‌دهند بنابراین مسئله فقط به گروه داعش محدود نمی‌شود، بلکه مجموعه‌ای از گروه‌های تروریستی همچنان در سوریه حضور دارند و به فعالیت‌های خرابکارانه خود ادامه می‌دهند.

بهمن با اشاره به اینکه در حال حاضر ایجاد صلح در سوریه بیش از اینکه به گروه‌های تروریستی مربوط باشد به حامیان آن‌ها مرتبط است، افزود: در حال بحث برقرار نشدن صلح در سوریه بیشتر مربوط به کشور‌های خارجی‌ می شود که از گروه‌های تروریستی مستقر در این کشور حمایت می‌کنند، قاعدتاً در هر کشوری وقتی شاهد تعدد بازیگران باشیم و هر کدام از آن‌ها هم منافع و اهداف خاص خود را پیگیری کنند حل بحران‌ها روند طولانی را طی خواهد کرد و در حال حاضر به همین دلیلا شاهدیم که باوجود برگزاری نشست‌های متعدد و تلاش های فراوان برای ایجاد  ساز و کار‌های مختلف جهت برقراری صلح و ثبات در سوریه، عملاً امنیت کامل در داخل این کشور برقرا نشده است. هر چند که نشست‌های آستانه تأثیر قابل توجهی در پیشبرد روند صلح در سوریه داشته است، بااین حال وجود بازیگران مختلف باعث می‌شود تا روند حل و فصل مسائل سخت‌تر شود، زیرا حرف‌های زیادی وجود دارد که باید مطرح شده، با یکدیگر کنار آمده یا از میدان خارج شوند.

این کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز در پاسخ به این سئوال که به طور کلی چه کشور‌هایی حامیان گروه‌های تروریستی در سوریه هستند و چه جایگاهی در این کشور دارند، گفت: از زمان شروع بحران سوری دو جبهه اصلی در این کشور شکل گرفت؛ در یک سو ایران و نیرو‌های مقاومت قرار داشتند که به حمایت از دولت سوریه پرداخته و بعد‌ها روسیه هم به این جبهه اضافه شد، با همراهی یکدیگر توانستند موفقیت‌های قابل توجهی را به دست آورند؛ در طرف دیگر نیز بازیگران متفاوت و مختلفی مانند، از ایالات متحده آمریکا، کشور‌های اروپایی و کشور‌های عربی منطقه مانند امارات متحده و عربستان سعودی، قطر، اردن و ترکیه حضور داشتند.

بهمن ادامه داد: در  سالیان اخیر نقش برخی از این بازیگران کمرنگ شده و از تأثیرگذاری‌ای که در زمان شروع بحران داشتند تا حد زیادی کاسته شده است؛ مانند نقش کشور‌های عربی که امروزه شاهدیم اکثر آنها در تلاش هستند تا روابط سیاسی خود با دولت مرکزی سوریه را برقرار کنند؛ البته برخی از بازیگران هم نقش و جایگاه خود در این کشور را حفظ کرده و بازیگران مختلفی در بحران سوریه حضور دارند که هر یک در روند‌ مسائل این کشور تأثیرگذار هستند. به نظر می‌رسد حمایت این کشور‌ها از گروه‌های تروریستی تا  امروز علاوه بر هزینه‌های زیادی که برای ملت و دولت سوریه به دنبال داشته و منطقه را ناامن کرده اند روند حل بحران را هم با چالش مواجه کرده است.

وی در رابطه با اینکه در نشست آتی آستانه که قرار است در سوچی برگزار شود چه موضوعاتی می‌توانند اولویت محور‌های این دور از گفت‌وگو را تشکیل دهند، توضیح داد: در حال حاضر ۲ مسئله بیش از بقیه مطرح است؛ نخست بحث شرق فرات است که به دلیل حضور نیرو‌های تروریستی در آن منطقه و خروج نیرو‌های آمریکایی که جمعیت زیادی نداشته و از تأثیرگذاری کمی هم برخوردار بودند، اما در عین حال حضورشان شرایط خاصی را در آن منطقه به وجود آورد اهمیت پیدا کرده و بر همین اساس هم جز مواردی خواهند بود که مورد بررسی قرار خواهند گرفت و موضوع دیگری که وجود دارد و می‌توان گفت از حساسیت بیشتری به خصوص برای ترکیه برخوردار است، بحث شمال ترکیه و حضور کرد‌ها در آن بخش و همچنان امیال و اهدافی است که دولت آنکارا در بخش‌های شمالی سوریه دنبال می‌کند؛ بنابراین بیشترین مسائلی که می‌توان گفت در نشست آتی سوچی مورد بحث قرار خواهند گرفت مسائل شرق فرات، شمال سوریه و کرد‌ها خواهد بود. در عین حال مباحث سیاسی هم مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت، مباحثی مربوط به آینده سیاسی سوریه به هر حال هر کدام از کشور‌ها منافع و اهداف مختلفی دارند بنابراین قطعاً رایزنی‌های زیادی در این حوزه دنبال خواهند شد.

بهمن درباره نقش و جایگاه ترکیه در سوریه توضیح داد: ترکیه در سالیان گذشته به رغم اینکه به دلیل همجواری با سوریه تاثیر زیادی در مسائل این کشور داشته، اما با دو مسئله اساسی مواجه شده است، نخست پیروزی‌هایی بوده که  ایران و نیروهای مقاومت به دست آورده اند که نابودی و تضعیف گروه‌های تروریستی را به همراه داشته و اجازه نداده اند اهداف و طرح‌های اولیه برای به بحران کشاندن  سوریه و ساقط کردن دولت اسد به نتیجه برسند.

وی ادامه داد: موضوع دیگر هم این است که دولت ترکیه به رغم تمام انتظاراتی که از کشورهای غربی داشت،شاهد بود که اروپایی ها از آنکارا به طور کامل حمایت نکردند؛ از زمان شروع بحران دولت ترکیه به دنبال این بود که منطقه حائل پرواز ممنوع در شمال سوریه ایجاد کند که این طرح تا امروز  با استقبال هیچ کدام از کشورهای غربی مواجه نشد. همچنین در زمان‌های خاص که در سوریه بود ترکیه تنها ماند. بنابراین می‌توان گفت ترکیه از یک سمت با پیروزی جبهه مقابل مواجه شده و از طرف دیگر از سمت کشورهای غربی حمایت نشدند به همین دلیل در دو سال  اخیر سیاست خارجی سوریه منعطف تر شد. ولی در عین حال ترک ها به واسطه  مسئله کردها با نگرانی امنیتی زیادی روبرو هستند. با توجه به پیوستگی کردهای ترکیه و سوریه و شاخه های نظامی کردها، آنکارا احساس می‌کند قدرت گرفتن این قوم در شمال سوریه برای ترکیه خطر تجزیه را به دنبال خواهد داشت.

انتهای پیام/