رئیس سازمان انرژی اتمی به تشریح مسائل روز فناوری هسته‌ای کشورمان در چهل سالگی انقلاب پرداخت.

حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان،‌ مریم پیک آذر، محمد علیزاده؛ در آستانه ۲۲ بهمن و جشن چهل سالگی انقلاب پای صحبت‌های علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نشستیم. مردی که در سال‌های اخیر و با امضای توافق نامه هسته‌ای با کشور‌های غربی به همراه روسیه و چین، به فرد شماره یک رسانه‌ها در خصوص اخبار برنامه هسته‌ای ایران بدل شد. طی هفته‌های اخیر رئیس خوش اخلاق سازمان انرژی اتمی در‌های این سازمان را بر روی رسانه‌ها گشود و چندین مصاحبه امید بخش را در خصوص برنامه هسته‌ای کشور داشت و مصاحبه ای را نیز با  باشگاه خبرنگاران جوان انجام داد تا پاسخگوی ذهن کنجکاو خبرنگاران جوان این رسانه باشد.

در ادامه بخشی از  مصاحبه تفصیلی رئیس سازمان انرژی اتمی با باشگاه خبرنگاران جوان را می خوانید و بخش بعدی در روزهای آینده منتشر خواهد شد؛

باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از انتقادات گسترده که حداقل در ۱۰ سال اخیر به کرات از سوی برخی افراد در جامعه مطرح شده مربوط به هزینه گزافی است که برای ساخت نیروگاه  اتمی بوشهر صرف شده است؛ بسیاری معتقدند که اگر این هزینه در جای دیگری صرف و سرمایه‌گذاری می‌شد ما آورده بیشتری را می توانستیم داشته باشیم. اما مدام در حال هزینه کردن برای نیروگاه اتمی بوشهر هستیم و می‌توان گفت که متاسفانه بازخورد خاصی را نداشتیم؛ لطفا در این مورد به صورت دقیق شفاف‌سازی کنید که کارکرد این نیروگاه در تولید  برق به چه صورت است و در آینده تا چه حدی از نیاز به برق،‌ تصفیه آب و شیرین کننده‌ها آب از طریق  نیروی  تولیدی این نیروگاه تامین خواهد شد؟

صالحی: من سوال شما را از دو منظر پاسخ می دهم، زیرا در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از دو منظر مطرح می‌شود. به طور مثال عده‌ای می گویند آیا چالش انرژی هسته ای می‌ارزید که ما در این فناوری ورود پیدا کنیم و تا این اندازه فشارها را تحمل کنیم؟ این یک بحث است،‌ کاری ندارم به اینکه کارآمدی این صنعت چیست. اصلا به قسمت اقتصادی آن ورود نمی کنم و  فقط می خواهم چرایی ورود به این عرصه را تشریح کنم که ما را با چالشی از جانب طرف مقابل روبرو کرده است. از منظر اول ما اگر بحث هسته‌ای را هم نداشتیم، بهانه های دیگری از سوی دشمنان مطرح می‌شد، چراکه ما چالش ریشه‌ای را با دنیای استکبار داریم؛ یعنی پس از انقلاب اسلامی با جهان بینی جدیدی که مطرح شد، چالش ما با جهان استکبار آغاز شد. غربی‌ها و کشورهایی نظیر آمریکا هدفشان این است که انقلاب اسلامی نباشد و همین نکته چالش اصلی ماست. غربی ها مدعی دموکراسی هستند و نمی‌خواهند و نمی‌‌توانند به راحتی بیایند و بگویند که شما چرا انقلاب کردید و  شما نباید انقلاب و حکومت اسلامی داشته باشید، چون در تضاد با ادعاهای آنهاست؛ می‌گویند هر کشور و ملتی حق دارد نوع حکومتش را خودش انتخاب کند و از این حرف‌های قشنگ زیاد می‌زنند.

 غربی‌ها از ما راضی نمی‌شوند، مگر اینکه همرنگ آن‌ها شویم

این در حالی است که ما پس از انقلاب اسلامی نوع حکومت مان را انتخاب کردیم؛ شیوه حکمرانی خودمان را بر اساس ولایت فقیه مشخص کردیم و در بستر اسلام در حال حرکت هستیم و این واقعیت ماست. همین موضوع به مذاق آن‌ها خوش نیامده، زیرا به دلایل مختلف ایران می‌تواند یک الگو و مدل برای سایر دولت‌های اسلامی یعنی حداقل ۵۷ کشور جهان باشد. همین مدل شدن می‌تواند خیلی برای آن‌ها نگران کننده باشد، چراکه بسیاری از کشور‌های اسلامی در مدار سیاسی آن‌ها هستند. کما اینکه دیدید در بیداری اسلامی قیام‌های عظیمی در بسیاری از کشور‌های اسلامی رخ داد و واقعا هم این قیام‌ها در خلا شکل نگرفته بود. این پیام و دستاورد‌های جمهوری اسلامی ایران در مقابل مردم کشور‌های دیگر بود و آن‌ها می‌گفتند ایران در مقابله با آمریکا یعنی در مواجهه با استکبار جهانی توانسته هم پیشرفت کند و هم عزت و استقلال سیاسی خود را حفظ کند. کشور‌های دیگری که هم تراز ما در بین کشور‌های اسلامی هستند، با آمریکا و رژیم صهیونیستی همراه شدند، ولی تا به امروز عزت و پیشرفتی نداشته اند؛ لذا از این بُعد چنانچه مسئله هسته‌ای هم به عنوان بهانه گرفته نمی‌شد، بهانه های دیگری وجود دارد تا غربی‌ها برای کشور ما حاشیه سازی کنند. مثلا الان موشک را بهانه می‌گیرند. خوب ما الان بیاییم بگوییم برای چه موشک می‌سازیم؟ فردا می‌آیند و می‌گویند خودرو برای چه می‌سازید؟ بگوییم برای چه خودرو می‌سازیم؟ آن‌ها همین روند را در پیش می‌گیرند و هیچ پایانی را نمی‌توانیم برای آن تصور کنیم. غربی‌ها از ما راضی نمی‌شوند، مگر اینکه همرنگ آن‌ها شویم.

برق هسته ای قیمت واقعی برق تولیدی کشور را مشخص می کند

من همیشه گفته‌ام خوب شد که هسته‌ای شدیم، زیرا هسته‌ای یک بحث علمی است و در بحث هسته‌ای دو دو تا چهار تا می‌شود. مثلا در سال ۸۲ ما را متهم کرده بودند که شما ۵۰ درصد و بالای آن غنی سازی انجام داده‌اید؛ من در آن زمان نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی بودم. ما اعلام کردیم که این آلودگی ناشی از تجهیزاتی است که از خارج وارد کرده ایم و  ۵۰ درصد غنی سازی نکرده‌ایم، ولی سه سال ما را متهم کردند و گفتند شما در خفا این کار را کرده‌اید. پس از سه سال و به دلیل اینکه مسائل علمی به قول معروف «اثر انگشت» دارد، این آلودگی نیز اثر انگشت خود را نشان داد و آنها دیدند که آلودگی مربوط به کشور دیگری بود که ما از آنها تجهیزات خریده بودیم و در نهایت مجبور شدند اتهام خود را پس بگیرند. البته غربی ها از آنجاییکه طبق منطق علمی نمی‌توانستند حرکت کنند، مسائل سیاسی دو دو تا پنج تا را در پیش گرفتند.بد نیست از منظر دوم که اقتصادی است، به سرمایه گذاری در نیروگاه اتمی بوشهر و فناوری هسته‌ای نیز نگاهی داشته باشیم. من دیده‌ام در این زمینه آقای زیباکلام که ماشاء الله به همه زمینه‌ها ورود پیدا می‌کند، یک سوالی در این زمینه مطرح کرده بود و مدعی شده بود که چرا ایران اینقدر در بحث هسته‌ای هزینه می‌دهد؟ اکنون می خواهم به این سوال پاسخ دهم. از آنجاییکه ما برای محاسبه قیمت دقیق و درست برق دچار مشکل هستیم، لاجرم ملزم به روی آوردن به فناوری هسته‌ای هستیم تا قیمت درست برق را محاسبه کنیم. برای مثال اگرمقایسه‌ای را بین قیمت برق نیروگاه هسته‌ای و فسیلی انجام بدهیم، راحتتر می‌توانیم قیمت هر کیلو وات برق را تخمین بزنیم.

قیمت برق هسته ای با برق حاصل از سوخت فسیلی رقابت می کند

قیمت برق تمام شده نیروگاه هسته‌ای بر حسب کیلووات بر ساعت با قیمت برق تمام شده سوخت فسیلی رقابت می‌کند. البته این موضوع بستگی دارد به اینکه که قیمت نفت را چقدر در نظر بگیریم. هرچه قیمت نفت مصرف شده در نیروگاه‌های فسیلی بیشتر باشد، در آن زمان برق هسته‌ای رقابت بهتری را با برق فسیلی خواهد داشت. نیروگاه‌های فسیلی هزار مگاواتی که به اندازه نیروگاه بوشهر است، ۷ میلیون تن گاز آلاینده منتشر می‌کنند، اما نیروگاه هسته‌ای گاز آلاینده‌ای را منتشر نمی‌کند. ما در کشور به طور متوسط روزانه ۳۰ هزار مگاوات برق مصرف می‌کنیم که اگر این برق هسته‌ای بود و از طریق نیروگاه‌های هسته‌ای به دست می‌آمد، سالانه ۲۱۰ میلیون تن گاز‌های آلاینده کمتر تولید می شد. در چنین شرایطی دیگر هوای ایران این طور نبود. یکی از دلایلی که ما امروزه در خصوص خشکسالی و کمبود بارش‌ها با آن مواجه هستیم مربوط به همین گاز‌های آلاینده است.

 یک نیروگاه هزار مگاواتی اگر می‌خواهد فسیلی باشد، در سال ۱۱ میلیون بشکه نفت مصرف می‌کند و اگر هر بشکه‌ای نفت ۶۰ دلار باشد، این ۱۱ میلیون بشکه ضرب در ۶۰ دلار معادل ۶۶۰ میلیون دلار می‌شود؛ یعنی یک نیروگاه هزار مگاواتی و فسیلی ۶۶۰ میلیون دلار باید نفت مصرف کند. این موضوعی است که افرادی همچون آقای زیباکلام باید به آ‌ن توجه کنند. اما قیمت نیروگاه هسته‌ای حدود ۵ میلیارد دلار است و در سال حدود ۱۰۰ میلیون دلار هزینه دارد. اگر از آن ۶۶۰ میلیون دلار ۱۰۰ میلیون دلار را هم کم کنیم،  نیروگاه هسته‌ای ۵۶۰ میلیون دلار سود نصیب کشور می‌کند، زیرا این نفت مصرفی را می‌توانیم بفروشیم و طی ۱۰ سال این نیروگاه هسته‌ای هزینه خود را برمی گرداند؛ بنابر این یک نیروگاه هسته‌ای در ایران با شرط اینکه تمام محاسبات دقیق و درست باشد، به دلیل صرفه جویی که در مصرف نفت، طی ۱۰ سال هزینه ساخت خود را بازمی‌گرداند. عمر نیروگاه‌های هسته‌ای حدود ۷۰ سال است یعنی ۶۰ سال به طور رایگان برای شما کار می‌کند؛ منهای هزینه‌های جانبی که در سال حدود ۱۰۰ میلیون دلار است. در نهایت باید به این نکته توجه کرد که نیروگاه هسته‌ای را از کدام منظر مورد بررسی قرار دهیم.

در شرایط کنونی نیروگاه اتمی بوشهر در سال ۷ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید می‌کند، یعنی تنها نیروگاهی است که ۱۰ ماه به طور مستمر کار می‌کند و تنها ۲ ماه خاموش است. ما در شرایط کنونی به کشور‌های همسایه برق می‌فروشیم که قیمت آن برابر با ۹ سنت است. اگر این ۷ میلیارد را ضرب در ۹ سنت کنیم، می‌شود همان ۶۳۰ میلیون دلار که برابر است با پول نفتی که برای نیروگاه‌های فسیلی استفاده می‌شود. اگر برق نیروگاه اتمی بوشهر را به کشوری دیگر صادر کنیم و در ازای آن ۹ سنت بگیریم ۶۳۰ میلیون دلار ارز آوری خواهیم داشت در حالی که ۱۰۰ میلیون دلار هزینه صرف نیروگاه شده است و ۵۳۰ میلیون دلار سود نصیب ما خواهد شد. در حال حاضر  برای هزار مگاوات برق  نیروگاه سوخت فسیلی ۶۶۰ میلیون دلار نفت هزینه شده است و تنها ۶۳۰ میلیون دلار نصیبش خواهد شد و ۳۰ میلیون دلار هم ضرر کرده است، اما باید بپرسیم چرا داریم برق حاصل از نیروگاه فسیلی را صادر می‌کنیم؟ به دلیل اینکه قیمت نفت را صفر در نظر گرفته‌ایم!

در۴۰ سالگی انقلاب برق هسته‌ای می فروشیم

ما در ۴۰ سالگی انقلاب برق هسته‌ای می‌فروشیم و عمده خریدار برق هسته‌ای وزارت نیرو است، اما در خصوص قیمتی که وزارت نیرو در ازای برق هسته‌ای به ما می‌پردازد، رضایت نداریم. در حالی که ما با هزینه‌ای نیروگاه هسته‌ای را ساخته‌ایم برق تولیدی این نیروگاه را بر حسب کیلووات ساعت کمتر از یک سنت می‌خرند. همین برق در خارج ۵۵۰ تومان است، آن وقت ما می‌فروشیم ۵۵ تومان! این روش صحیح نیست. در حال حاضر وزارت نیرو برق خود را صادر می‌کند، چون بر اساس سوخت مجانی  حاصل شده است. ما بایستی تمام تلاش خود را به این موضوع اختصاص دهیم که برق هسته‌ای صادر کنیم، نه برق فسیلی؛ در چنین شرایطی ضرر نمی‌کنیم و سود هم می‌توانیم داشته باشیم.

امیدوارم زیباکلام پاسخ خود را گرفته باشد!

 امیدوارم که آقای زیباکلام این موضوعات را بخوانند و پاسخ لازم را بگیرند. این دلیل اول برای ورود به فناوری هسته ای بود. دلیل دوم ورود ایران به فناوری هسته ای، این است که این فناوری یک فناوری پیشرو در علم مهندسی محسوب می شود و تقریبا در تمام حوزه های فنی و مهندسی کارکرد دارد؛ از وزارت نفت گرفته تا بهداشت و کشاورزی همه در فناوری های به روز وابسته به پیشرفت در حوزه هسته ای هستند و تا حدودی زیادی پیشرفت در این فناوری همان معنای واقعی خود اتکایی است. در حال حاضر کارخانه‌های داروسازی و سرم‌سازی ما از  سانتریفیوژهای تولیدی سازمان انرژی اتمی استفاده می کنند. ما برای وزارت نفت سانتریفیوژ‌های سنگ ساختیم، زیرا  تنها یک سانتریفیوژ قدیمی داشتند  که کارایی خود را از دست داده بود و  ما برای آن‌ها  سانتریفیوژهای نوع جدید را ساختیم و در اختیارشان قرار دادیم. در حال حاضر نیز پیشنهادهای مختلف دیگری از سوی وزارتخانه ها وجود دارد.

باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از دستاوردهای مهم و غیر قابل انکار انقلاب اسلامی پیش رفت برنامه هسته‌ای کشورمان و خود اتکایی در این فناوری بوده است اما همان طور که مستحضرید  پیش از انقلاب نیز برنامه هایی در خصوص برنامه هسته ای کشورمان انجام شده بود لطفا برای ابهام زدایی و شفافیت دقیق تر در خصوص توسعه و گسترش این فناوری پیش و پس از انقلاب  اسلامی مطالبی را عنوان بفرمایید؟

صالحی: پیشرفت هسته‌ای ما با پیش از انقلاب قابل مقایسه نیست؛ بحث هسته‌ای از سال ۱۳۳۰ در کشور ما کلید خورده است. در سال ۱۳۳۷ دانشگاه تهران با دولت آمریکا وارد مذاکره شد تا راکتور تهران را بسازند تحت عنوان «اتم برای صلح» در زمان آیزنهاور؛ در دهه ۴۰ این راکتور تهران ساخته شد. ما بیش از ۵۰ ساله است که در علم هسته‌ای و فناوری‌های مربوط به آن فعالیت داریم، اما پیش از انقلاب در یک اشل کوچک فعالیت می‌کردیم که ابتدا دانشگاه تهران و بعد از آن دانشگاه شیراز فعالیت‌هایی را انجام می‌دادند. ما الان تبدیل به یک کشور واقعا هسته‌ای شده‌ایم و در تمامی حوزه‌های هسته‌ای به آستانه‌های علم هسته‌ای رسیده‌ایم. برای مثال در زمینه اکتشاف و استخراج خوداتکا شده ایم، در حالی که در زمان شاه اکتشافات را خارجی‌ها انجام می‌دادند و استخراج هم اصلا کلید نخورده و شروع نشده بود. اگر هم آغاز می‌شد علم مربوط به آن را نداشتیم. اما اکنون اکتشافات را خودمان انجام می‌دهیم. چنانچه اکتشافات هوایی و پی‌جویی زمین و همه مراحل در دست خودمان است و استخراج معادن را هم نیز خودمان انجام می‌دهیم. پس این یک دستاورد بزرگ محسوب می‌شود که ایران در اکتشاف و استخراج خوداتکا است.

توانایی تولید و صادرات راکتور بیست مگاواتی را داریم

در بحث تحقیق و توسعه نیز که شامل سانتریفیوژ‌ها و تجهیزاتی نظیر شیر‌های خلأ، پمپ، کمپرسور و بسیاری از موارد دیگر است، بسیار پیشرفت داشته‌ایم و تجهیزات هسته‌ای را تقریبا خودمان می‌سازیم. برای مثال زمانی که یک توربین دچار مشکل می‌شود، بسیاری از صنایع داخلی ما می‌توانند مشکلات مربوط به آن را رفع کنند. گروه صنعتی مپنا که وابسته به وزارت نیرو است، در مسائل توربین ورود دارند و به صورت داخلی اقدامات لازم را انجام می‌دهند. باید تاکید کنم ما در یک شرایط بسیار عالی قرار داریم به طوری که حتی اگر  ژنراتورمان هم دچار مشکل شود شرکت‌هایی را در مشهد داریم که کار تعمیر آن‌ها را بر عهده دارند. بسیاری از تجهیزات نیروگاه اتمی بوشهر را نیز خودمان می‌سازیم، زیرا بسیاری از تجهیزات با گذشت زمان مستهلک می‌شوند و نیاز به احیا و بازسازی دارند. در تحقیق و توسعه ما سانتریفیوژ‌ها و راکتور‌های تحقیقاتی را داریم که خودمان طراحی می‌کنیم؛ مانند راکتور اراک که یک راکتور تحقیقاتی است. در شرایط کنونی ما راکتوری مانند راکتور تهران را به راحتی می‌توانیم با یک قدرت بالاتری طراحی کنیم و بفروشیم؛ راکتور تحقیقاتی تهران ۵ مگاوات است که می‌توانیم به راحتی ۲۰ مگاواتی آن را بسازیم، زیرا ما فناوری مربوط به دو گلوگاه مهم یعنی سوخت و اتاق فرمان را داریم؛ ما می‌توانیم آن‌ها را طراحی کرده و به کشور‌های همسایه بفروشیم. الان می‌توانیم راکتور‌های قدرتی بسازیم و ظرفیت بیشتری برای کار در این زمینه وجود دارد.

صنعت هسته‌ای کشورمان دگرگون شده است. در سازمان انرژی اتمی آنچه که بیش از تجهیزات اهمیت دارد، وجود نیرو‌های انسانی مستعد در این سازمان است، در حال حاضر ۱۵ هزار کارمند در سازمان انرژی اتمی داریم که نزدیک به ۱۰ هزار نفر از آن‌ها لیسانس، فوق لیسانس، دکتری، مهندس و ... هستند که این یک سرمایه عظیم برای کشور محسوب می‌شود. ضمن اینکه دانشگاه‌های ما مرتباً نیرو تربیت می‌کنند. بنابر این سرمایه اصلی ما افرادی هستند که در سازمان انرژی اتمی کار می‌کنند و با تجربه و توانمندی بالا در راستای پیشبرد صنعت هسته‌ای گام بر می‌دارند.

باشگاه خبرنگاران جوان: سوال بعدی ما در مورد کانال ویژه مالی است که اروپاییان مطرح کرده‌اند و آن را ارتباط می‌دهند به بحث FATF . برخی از کارشناسان آمدند مثلثی را ترسیم کردند تحت این عنوان که این مثلث سه ضلع دارد یکی از آن بحث برجام، دیگری بحث FATF است و مطمئنا گزینه بعدی برنامه موشکی خواهد بود. بعد اینطور تحلیل کردند که در برجام از برنامه هسته‌ای جلوگیری کردند و سرعتمان را کند کردند، در بحث FATF آمدند با توجه به ابهاماتی که در بحث مبارزه با تروریسم و مبارزه با پولشویی وجود دارد سپاه پاسداران را مورد هدف قرار می‌دهند. گزینه بعدی هم مطمئنا برنامه موشکی خواهد بود و این سه ضلع زمانی که به یکدیگر متصل شود قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه تضعیف خواهد شد و شاید  عواقب جبران ناپذیری را در پی داشته باشد.  نظر شما را  به عنوان مذاکره کننده ارشد که در دوره مذاکرات برجام هم حضور داشتید  در این مورد چیست؟ ما می‌توانیم بگوییم که برجام، FATF و برنامه موشکی در یک راستا برای مهار ایران در منطقه هستند؟

 صالحی: در حوزه من  نیست که بر روی این مسئله موشکافی کنم، اما به صورت جزئی پاسخ شما را می دهم،  زیرا دوستان ما در وزارت خارجه و عزیزان دیگر که با این مسائل در ارتباط هستند بهتر می توانند پاسخ گوی چنین  ابهاماتی باشند. بحث موشکی جایی  در مذاکرات ندارد. اگر بخواهند بهانه تراشی کنند  و ما هم پاسخ گوی تمام این بهانه ها باشیم، در آخر این بهانه را مطرح خواهند کرد که چرا اصلا مسلمان هستید؟! در  بحث موشکی  آنها هیچ استنادی  را ندارند. یعنی در خود برجام بحث موشکی خوب بسته  شده  و اعلام شده که جمهوری اسلامی متعهد می‌شود موشک‌هایی را برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی نکند. ما هم بارها تاکید کرده ایم که  ما موشک را برای کلاهک هسته‌ای طراحی نمی‌کنیم، به هر حال  موشک یک کلاهک دارد. آن‌ها می گویند شما دارید موشک‌هایتان را قوی‌تر می‌کنید و کلاهک سنگین‌تر می‌شود و بار سنگینی می‌تواند حمل کند که این بهانه است. در حالی که کلاهک هسته‌ای جزئیاتش با یک کلاهک غیر هسته‌ای  کاملا متفاوت است. ممکن است از نظر اندازه و وزن کمابیش شبیه باشند، اما طراحی در کل متفاوت است؛ یعنی کسی که اهل فن باشد می‌تواند متوجه شود این کلاهک هسته‌ای بوده یا خیر. جمهوری اسلامی ایران گفته که طبق برجام ما به دنبال کلاهک هسته‌ای و موشک‌هایی که حامل کلاهک هسته‌ای باشد نیستیم. تا به امروز هم که سه سال است از برجام می‌گذرد، ما موشک آزمایش کرده‌ایم و آن‌ها هم سر و صدا کردند اما شورای امنیت نمی‌تواند اقدامی قانونی را انجام بدهد،  زیرا برجام به اندازه کافی صریح و روشن تنظیم شده است.

 اما FATF و مباحث دیگر بحث‌های تخصصی است و من خیلی در  این مسئله ورود نکرده ام، اما مطالعاتی را داشته ام. بسیاری از دوستان هستند که بدون علم اظهار نظرهای عجیب و غریبی می‌کنند و به یکباره فتوا هم صادر می‌کنند. من شخصاً در جایگاهی نیستم که بخواهم یک نظر تخصصی بدهم. فقط همین مقدار عرض می‌کنم که FATF  می تواند راهنمایی خوبی برای ما باشد. در هر فعالیت بین‌المللی مثلا وقتی شما شرکت هواپیمایی دارید و قصد دارید هواپیماهایتان را به کشورهای مختلف برای سفر بفرستید، قوانین بین‌المللی است که این هواپیماها با چه شرایطی باید پرواز کنند، با چه شرایطی فرود بیایند و خلبان آن مسیریابی‌اش چطور است. همه این‌ها طبق قوانینی است که در یک جا به نام ایکائو  تهیه و تنظیم می شود و همه عضو آن می‌شوند. هر کشوری  بخواهد مشارکت هواپیمایی در جهان داشته باشد، باید عضو این سازمان شود  و این قوانین را رعایت کند. در قوانین راهنمایی و رانندگی نیز یک چراغ قرمزی وجود دارد که ما ملزم هستیم علی رغم میلمان پشت آن بایستیم تا نظم عبور و مرور رعایت شود.

اگر از من بپرسید NPT چیز خوبی است می گویم نه!

تمام معاهدات بین المللی در عین اینکه محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند، امتیازاتی را نیز به کشور پذیرنده می‌دهند. ما عضو بسیاری از کنوانسیون‌ها هستیم برای  مثال عضو NPT هستیم. اگر از من بپرسید NPT چیز خوبی است می‌گویم نه. کاش که ما عضو نبودیم زیرا بخشی از حاکمیت ما را محدود می‌کند. اما در ازای آن استفاده‌هایی را نیز برده‌ایم در حالی که NPT چیز خوبی برای ما نبوده اما متعهد شدیم و قوانین آن را پذیرفتیم. در این میان FATF یک نوع پروتکل بین بانکی است که اگر بانک‌ها می‌خواهند با هم داد و ستد کنند باید پروتکل‌هایی را رعایت کنند.  فقط ایران عضو این معاهده نیست اغلب کشورهای دنیا عضو این کنوانسیون  هستند. اینکه ما  هیچ کنوانسیونی‌ را قبول نکنیم و هیچ چیزی را قبول نداشته باشیم  و ادعا کنیم هر  آنچه که می‌گوییم درست است و طرف مقابل باید قبول کند، عملیاتی نیست؛  اگر دنیا اینطور اداره می شد که خیلی عالی بود!  اما در جهان کنونی  یک سری محدودیت‌ها بر رفتار دولت‌ها وجود دارد، البته من به طور خاص منظورم FATF نیست؛ به طور کلی صحبت می کنم.  همه معاهدات بین‌المللی یک سری محدودیت‌هایی را برای کشورها ایجاد می‌کنند، اما این دولت‌ها  هستند که باید سبک و سنگین کنند و ببیند این محدودیت‌ها در مقابل استفاده‌ها و بهره‌هایی که گرفته می‌شود چقدر ارزشمند است.

NPT در زمان شاه پذیرفته شد!

برای مثال NPT محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند به طوری که بازرسان مدام به دنبال بازرسی هستند، فشارهای غیر منصفانه به ما وارد می‌شود. در حالیکه  ما تأکید می‌کنیم  به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم،  مدام با استناد بر مفاد این معاهده ما را متهم می‌کنند. وقتی شما عضو NPT می‌شوید علی‌القاعده باید قراردادهای  پادمانی را هم امضا بکنید که یک سری  موانعی را بر سر راهتان قرار می دهد. ما این محدودیت‌ها را پذیرفتیم به دلیل اینکه می‌خواستیم نیروگاه هسته‌ای بخریم البته قبل از انقلاب این معاهده پذیرفته شده بود و در زمان رژیم گذشته NPT مورد پذیرش واقع شد. این در حالی است که شاه در مدار سیاسی آنها قرار داشت و به طور کلی در اختیار آنها بود، اما برایش شرط گذاشته بودند که اگر می‌خواهد نیروگاه هسته‌ای داشته باشد، باید عضو NPT شود. حال اگر عضو NPT نمی‌شد، همین نیروگاه اتمی بوشهر را هم  به او نمی‌دادند.

باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به اینکه استفاده از انرژی های پاک یکی از شاخصه های توسعه یافتگی است برنامه برای تولید و راه اندازی راکتورهای کوچک وجود دارد؟در عین حال خبری را به ما در خصوص بیست فروردین و رونمایی از فناوری جدید هسته ای بدهید؟

مقام معظم رهبری بر ساخت  راکتورهای کوچک تأکید دارند

صالحی: از حدود ۷ سال پیش تأکید داشتم که بهتر است استراتژی کشور ما به سمت راکتور‌های کوچک حرکت کند، به دلیل اینکه ما در کشورمان یک اقلیم خشک داریم. راکتور‌های بزرگ بایستی در کنار آب و لب دریا ساخته شود و نیاز به آب فراوان دارد. ما که رودخانه پر آب آن چنانی نداریم، دریا هم که در جنوب و یا شمال داریم، در حالیکه محل مصرف برق ما عمدتا در بخش‌های مرکزی کشورمان است و لذا برق را باید به این بخش‌ها انتقال بدهیم. ضمنا درست نیست که ما تنها برق هسته‌ای خودمان را به استان‌های نظیر بوشهر و جنوبی کشور اختصاص بدهیم. اگر می‌خواهیم ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای داشته باشیم، باید نیروگاه‌های کوچک مانند ۳۵ مگاواتی و یا ۱۰۰ مگاواتی بسازیم، آن وقت دیگر نیاز به آب زیاد نداریم. برای مثال شهر اصفهان که نیاز به ۱۰۰ مگاوات برق دارد، نزدیک شهر یک راکتور کوچک بسازیم. در چنین شرایطی هم در ساخت نیروگاه‌های صرفه‌جویی می‌شود و قیمت برق را پایین می‌آید و دیگر برای انتقال برق هزینه زیادی لازم نیست و این فناوری و صنعت در همه کشور توزیع می‌شود. شما فکر کنید همه استان‌ها یکی دو نیروگاه کوچک هسته‌ای داشته باشند، همه استان‌ها از این صنعت بهره‌مند می‌شوند و استاندارد‌های کار فنی‌شان بالا می‌رود. در چنین شرایطی نیرو‌های ما توزیع می‌شوند. برقی که تولید می‌شود ارزان‌تر خواهد بود. علاوه بر این نیروگاه‌های کوچک از نظر ایمنی، ایمن‌تر هستند یا به قول معروف «خودایمن» هستند، ما الان با کشور‌های مختلف صحبت می‌کنیم که برای راکتور‌های بعدی بیشتر روی راکتور‌های کوچک سرمایه‌گذاری کنیم. مقام معظم رهبری هم بر همین موضوع راکتور‌های کوچک تأکید دارند.

‌می‌توانیم ۶۰ کیلو اکسیژن ۱۸ تولید کنیم/ برجام ما را چندین سال به جلو انداخت

در ۲۰ فروردین قریب ۳۰ الی ۴۰ دستاورد هسته‌ای را رونمایی خواهیم کرد. اکسیژن ۱۸ که بسیار مهم است و یک ایزوتوپ پایدار است، از جمله دستاورد‌هایی خواهد بود که در بیست فرودین ۹۸ از آن رونمایی خواهیم کرد. ما اکسیژن ۱۸ را توانستیم در اراک با ۹۷ درصد خلوص تولید کنیم که خلوص بالایی است و فقط یک قدم تا الکترولیز باقی مانده است. ان شاءالله این هم انجام خواهد شد؛ الان اکسیژن ۱۸ را ما از خارج وارد می‌کنیم که این ماده اولیه در تجهیزات پزشکی «پت» استفاده می‌شود که الان حدود کیلویی ۳۰ هزار دلار است. ما ظرفیتی حدود ۶۰ کیلو را پیش‌بینی کرده‌ایم که بتوانیم اکسیژن ۱۸ تولید کنیم. چند کیلو برای نیاز داخلی است و می‌توانیم حد قابل توجهی را از اکسیژن ۱۸ را به دنیا صادر کنیم. علاوه بر این ما بر روی دوتر‌های مختلف کار می‌کنیم که این‌ها همه از آب سنگین تولید می‌شوند و این دوتر‌ها گرمی چند صد دلار قیمت دارند. بر روی برخی ایزوتوپ‌های پایدار کار می‌کنیم که آن‌ها نیز بر حسب گرم هستند. به طور کلی صنعت هسته‌ای وارد عرصه دیگری شده است و بر روی فعالیت‌هایی کار می‌شود که قبل از برجام ما اصلا فکرشان را هم نکرده بودیم که ورود کنیم. ما با برجام وارد ایزوتوپ پایدار شدیم و روس‌ها آمدند و با ما همکاری کردند که پیش از آن اصلا فکری در این زمینه وجود نداشت. بعد از برجام با گفتگو‌های صورت گرفته ما را سال‌ها جلو انداختند. منظورم این نیست که ما اگر اراده می‌کردیم نمی‌توانستیم این کار را انجام دهیم، بلکه زمان زیادی را باید صرف می‌کردیم. مانند اختراع چرخ؛ مانند سانتریفیوژ‌های نسل اول که فقط ۱۵ سال طول کشید سانتریفیوژ را که وارد کردیم و بعد از آن با مهندسی معکوس، آبشار تولید کنیم. تاکید می‌کنم این کار‌ها کار‌های آسانی نیست. در حالیکه من برخی را دیده ام که در رسانه‌ها شعارگونه صحبت می‌کنند.

انتهای پیام/