یادداشت، سرمقاله، عناوین و گزارشات ویژه روزنامههای و جراید سراسر کشور یکم بهمنماه به شرح زیر است:
۴۰ سال پس از پیشبینی درست کارتر
محمدایمانی کارشناس مسائل سیاسی در یادداشت امروز کیهان با عنوان " ۴۰ سال پس از پیشبینی درست کارتر " نوشته؛ با یک سفر فشرده به ورشو، مونیخ و داووس موافق هستید؟ بیایید ما نیز با مقامات کشورهایی که چمدان سفر به این شهرهای اروپایی را بستهاند، همراه شویم و معادلات قدرت جهانی را در چهل سالگی انقلاب اسلامی مرور کنیم. ۲۴ و ۲۵ بهمن، نشستی در ورشو به خواست آمریکا، با موضوع امنیت خاورمیانه (با تمرکز بر نفوذ ایران) برگزار میشود. دو روز بعد (۲۷ بهمن) کنفرانس سالانه امنیتی مونیخ در هتل بایریشر هوف دایر خواهد شد. مجمع جهانی اقتصاد نیز از فردا در داووس سوئیس آغاز به کار میکند. واقعیت نشست «ورشو» را باید از چشم انداز «مونیخ» و «داووس» مشاهده کرد. مبانی محاسبات را باید منطبق بر واقعیت معادلات قدرت اقتصادی و سیاسی چید و گرنه «شروران شرخر» عالم، نیاز خود را به ما خواهند فروخت؛ گران هم خواهند فروخت.
۱- چشم انداز مونیخ و ورشو، از داووس دیدنی است؛ مرتفعترین شهر اروپا در دامنههای آلپ، با ۱۵۶۰ متر ارتفاع از سطح دریا. قدرتهای سیاسی و اقتصادی دنیا هر سال در داووس گردهم میآیند، اما نشست امسال، حال و روز خوبی ندارد. گزارش وبسایت رادیو فرانسه را بخوانید: «سران بسیاری از کشورهای بزرگ در همایش جهانی داووس شرکت نمیکنند. اختلافات تجاری، تنش در مناسبات بینالمللی، برگزیت، کاهش رشد اقتصادی و چشمانداز رکود که موجب نگرانی شدید سران شده، بر نشست امسال اثر گذاشته است. روسای جمهور آمریکا و فرانسه و نخستوزیران انگلیس و هند در همایش امسال شرکت نخواهند کرد. سران چین و روسیه نیز به خاطر عدم شرکت سران مذکور حضور پیدا نمیکنند. عدم حضور هر یک از مقامات، نشانه بحران داخلی و یا بینالمللی و سیاسی و اجتماعی است. دولت ترامپ با رقبا دست و پنجه نرم میکند؛ بخشی از ادارات فدرال تعطیل شده و مناسبات با متحدان سنتی نیز به هم خورده؛ ترامپ گرفتاریهایی مهمتر از شرکت در داووس دارد. ماکرون هم از ۱۰ هفته قبل در زورآزمایی با جلیقهزردها و اقشار کمدرآمد بهسر میبرد و با آگاهی از خطر حضور در گردهمائی سرمایهداران، از آن پرهیز میکند. نخستوزیر انگلیس نیز که نمیداند برای برونرفت از جایگاه لرزان خود به کدام سو بنگرد، از رفتن به بلندیهای لغزنده داووس میهراسد. او ناگزیر، رفت و آمد میان لندن و بروکسل را دنبال میکند».
۲- از چشم انداز مونیخ چه خبر است؟ روزنامه ایندیپندنت اواخر بهمن ۹۵، گزارش سالانه رئیسکنفرانس امنیتی مونیخ را منتشر کرد که همچنان معتبر است. ولفگانگ ایشینگر گفته بود «جهان در حال عبور از غرب به عصر پساغرب است. کاهش نفوذ اروپا و آمریکا زمینه را برای کشورهای دیگر فراهم کرده تا نظم جهانی جدیدی را شکل دهند. همهپرسی برگزیت و انتخاب ترامپ، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و ناتو را در وضعیت متزلزلی قرار داده است. دولت آمریکا ممکن است به منزله کاتالیزور]سرعت دهنده فعل و انفعالات این روند عمل کند. فضای امنیتی جهان بیثباتتر از هر مقطع دیگر از زمان جنگ جهانی دوم است. احتمالاً در آستانه دوره عبور از غرب هستیم؛ دورهای که امور بینالملل را بازیگران غیرغربی شکل میدهند. برخی از اساسیترین ارکان غرب و نظم جهان لیبرال، تضعیف شده. ناکامی سران غرب برای پاسخگویی به درگیریها در سوریه و اوکراین، ضعف در مقابله با بحرانها را آشکار کرد. این وضعیت، زمینه را برای پر کردن خلأ توسط کشورهایی مانند روسیه و ایران فراهم کرده است.» مقارن همین سخنان، خانم موگرینی به روزنامه دی ولت گفت: «قدرت رهبری آمریکا در حال کاهش و زوال است. من هرگز آمریکا را تا این حد قطبی شده ندیده بودم. آمریکا در درون منسجم نیست. بزرگترین دموکراسی دنیا بیثبات شده است».
۳- هفت سال قبل وقتی حکیم انقلاب از «پیچ مهم تاریخ» سخن گفت، باور ماجرا برای برخی دشوار بود. اما تحولات جاری، از «نقطه عطف تاریخ» حکایت میکرد. این واقعیت را برژینسکی، برنت اسکوکرافت و جیمز جونز (مشاوران امنیت ملی در دولتهای کارتر، جرالد فورد، بوش پدر و اوباما) ۲۲ آذر ۱۳۹۰ در نشست «شورای آتلانتیک» در واشنگتن شهادت دادند. برژینسکی گفت: «درگیری نظامی با ایران دارای ابعاد فاجعه آمیز برای آمریکا خواهد بود» و دویچه وله در گزارش نشست نوشت «۳ مشاور پیشین کاخ سفید هم عقیده بودند که جهان در یک نقطه عطف تاریخی از هنگام فروپاشی شوروی قرار گرفته و جنبش فراگیر در خاورمیانه نشانه این دوره تاریخی است. برژینسکی گفت: ما نیازمند درک عمیقتر از چالشهای بین المللی هستیم که آمریکا در پهنه جهان با آنها روبرو شده؛ یکی از دلهره آورترین موضوعات این است که ما در مقایسه با گذشته با چالشهای پیچیده تری مواجه هستیم».
۴-هفت سال بعد، شاهد کدام صورت بندی قدرت هستیم؟ همین پمپئو که در کسوت وزیر خارجه آمریکا علیه ایران دوره گردی میکند و شوی ورشو را ترتیب میدهد، یک سال قبل هنگام ریاست سازمان سیا به MSNBC گفت: «نفوذ ایران در منطقه در مقایسه با ۷سال گذشته بسیار بیشتر شده؛ امروز این کشور دارای نفوذ بسیار زیادی -فراتر از نفوذ ۷ سال قبل- است. ایران همهجای خاورمیانه حضور دارد». او هفته گذشته نیزاز نفوذ ایران در کل منطقه نالید. سال میلادی در حالی به سر رسید که روزنامه گاردین نوشت «سال ۲۰۱۸، سال پیروزی ایران و شکست عربستان در عراق، لبنان، سوریه و یمن است».
۵- وارونگی محاسبات آمریکا را فقط مقتدای انقلاب نبود که بر مبنای واقعیتهای انکار ناپذیر به رخ کشید؛ محافل رسانهای آمریکا نظیر مجله Foreign Policy سالهاست در این باره اتفاق نظر پیدا کردهاند. این نشریه معتبر آمریکایی اواخر خرداد ۹۳ نوشت «شاید واشنگتن نخواهد اعتراف کند، اما ایران باثباتترین کشور خاورمیانه است. کارتر در سال ۱۹۷۹ با شاه ایران در کاخ سعدآباد دیدار کرد و گفت: ایران، جزیره ثبات در یکی از مناطق پرچالش جهان است. مدتی بعد موج انقلاب، ایران را فرا گرفت و پادشاهی پهلوی سرنگون شد. کارتر به خاطر پیشبینی نادرست مورد تمسخر قرار گرفت، اما اواشتباه نکرده بود بلکه تنها چند دهه جلوتر از زمان خود بود (!) ایران امروز در قلب منطقهای آشوبزده، جزیره ثبات است».
۶- میشود چند جلد کتاب از گزیده ارزیابی محافل غربی درباره آخرین توازن قدرت در منطقه نوشت و اینها چند نمونه مجمل است؛ «ریچارد هاس رئیسشورای روابط خارجی آمریکا: راهبرد آمریکا علیه ایران در ورشو، بینتیجه است». «مارتین ایندیک معاون اسبق وزارت خارجه: مواضع دولت آمریکا درباره ایران مایوسکننده است؛ کاش پمپئو از کیسینجر یاد میگرفت بیپشتوانه حرف نزند». «آنتونی کردزمن (پژوهشگر مرکز مطالعات استراتژیک و بینالملل): آمریکا سالهاست فاقد راهبرد عملی در مقابل ایران است». «نشریه نشنال اینترست: تجربه ۴۰ ساله میگوید آمریکا باید از منطقه خاورمیانه خارج شود»؛ و «روزنامه تاگساشپیگل: ایران پس از ۴۰ سال به یک قدرت بزرگ تبدیل شده است». این اقتدارِ برآمده از محاسبات درست انقلاب و محاسبات آشفته دشمن را باید باور کرد و با عزت با دولتهای بدعهد، کم خیر و شرور غربی روبه رو شد. باید علت دشمنی ریشه دارشان را فهمید و خام زبان بازی آنها نشد. قدرت کم نظیر الگو سازی و سرعت تکثیر شوندگی انقلاب، خار چشم مستکبران است. «کریس بکمایر» معاون جان کری سال ۹۴ در اوج هیجانات برجامی که تصور میشد با حراج برنامه هستهای میتوان دشمنی دشمن را متوقف کرد، گفت: «ایران به خاطر انقلاب ۱۹۷۹ تحریم است». آبان همان سال، واشنگتن تایمز نوشت «نفوذ آمریکا در خاورمیانه به خاطر طراحی و نفوذ ایران رو به نابودی است».
۷- آمریکا و برخی دولتهای اروپایی همواره با ملت ایران از موضع «شرارت» و «شرخری» برخورد کردهاند. رهبر حکیم انقلاب ۲۲ فروردین ۸۲ در دیدار جمعی از دانشجویان زنجان فرمودند: «یکی از کارهای دشمن این است که آنچه را داریم، تحقیر کند؛ درست مثل بعضی از شرخرها و کهنه دلالها که اگر جنسی را بخواهند، توی سر جنس میزنند و آن را بی اهمیت میکنند تا دارنده آن جنس، راحت آن را از دست بدهد... امام صادق علیه الصلاهًْ والسلام به صحابی خود فرمود: اگر تو گوهر درخشانی در دست داشته باشی که قدر آن را بشناسی، همه دنیا هم که جمع شوند و بگویند ریگ است، باور نمیکنی؛ اگر یک ریگ هم در دست بگیری و همه دنیا هم شهادت بدهد که الماس است، باز هم باور نمیکنی. مهم این است که بدانی چه در دست داری. تلاش من این است که ملت ایران بداند چه سرمایه عظیمی در اختیار دارد و بداند چه استعداد با ارزشی در دنیای اسلام دارد». (ای هشام! اگر در دست تو گردو باشد و مردم بگویند در دست تو مروارید است، تو را سودی ندهد در حالی که می دانی گردو است. و چون در دست تو مروارید باشد و مردم گویند گردو است، تو را زیانی نرساند حال آنکه میدانی مروارید است).
۸- آقای ظریف در سفر به بغداد، با احترام و استقبال گسترده مقامات عراقی مواجه شد؛ این را مقایسه کنید با سفر سال گذشته وزیر خارجه کشورمان به آلمان و شرکت در کنفرانس مونیخ که از ارائه سوخت به هواپیمای مهمان رسمی دریغ کردند. یا سفر به پاریس که دولت بیحیثیت فرانسه، اجازه برپایی نشست ضدایرانی را به گروهک تروریستی منافقین داد. همچنین مقایسه کنید با بازداشت آقای اسداللّهی دبیر سفارت کشورمان در وین مقارن با سفر رئیسجمهور به اتریش. آیا این دو برخورد متفاوت، گوشزد نمیکند که باید اولویتهای دیپلماسی دولت تغییر کند؟ از نگاه اقتصادی هم، کشورهای همسایه و دوست و برادر اولویت دارند. به عنوان مثال حجم تجارت ۱۳ میلیارد دلاری با عراق، با کل تجارت ما با اروپا برابری میکند، بلکه برخی سالها بیشتر بوده و ظرفیت افزایش تا ۲۰ میلیارد دلار را دارد. همچنین بیشترین میزان گردشگری که در کنار تقویت پیوندهای فرهنگی و سیاسی و امنیتی، با خود، ارز و فرصت شغلی و اقتصادی میآورد، گردشگران عراق و برخی دیگر از همسایگان هستند.
۹- بنابر اعلام معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، عراق با حدود دو میلیون مسافر، درصدر کشورهایی است که در هفت ماه نخست امسال، بیشترین گردشگر را روانه ایران کردهاند. همچنین طبق گزارش مدیرکل نظارت و ارزیابی گردشگری «سفر اروپاییها به ایران ۲۲ درصد کاهش داشته است. کل گردشگران اروپایی که سال ۹۶ به ایران سفر کردند ۲۵۷هزار نفر بود. درآمدزایی گردشگران کشورهای همسایه با توجه به رشدی که داشته، ریزش آمار گردشگران اروپایی را جبران میکند. تعداد گردشگران اروپایی به ۳۰۰ هزارنفر هم نمیرسد، درحالیکه جمعیت گردشگران از کشورهای همسایه بیش از سه میلیون نفر است». با ملاحظه همه ابعاد اقتصادی و امنیتی و فرهنگی و سیاسی باید پرسید چرا آقای روحانی بعد از پنج سال، یک سفر کاری به عراق یا سوریه ترتیب نمیدهد؟ یعنی مثلا نقش ما از دولت روسیه کمتر بود که پوتین باید به سوریه سفر کند، ولی روسای جمهور ما -چه احمدینژاد و چه روحانی- ازاین مهم غفلت کنند؟!
۱۰- دیپلماتهای ما هر قدر لازم است، با اروپاییها مذاکره کنند، اما نباید به آنها امید بست و معطل شان ماند. برخی دولتهای غربی وقیحتر از آنند که با خطاب «شرم باد» آقایان ظریف و عراقچی، شرمنده شوند و بدعهدی و گستاخی را کنار بگذارند. ما ناچار و محتاج آنها نیستیم بلکه برخی از همانها، محتاج روابط با ما هستند؛ اگر خود را به برکت اسلام و انقلاب، عزیز و محترم بشماریم و متاثر از تصویرسازی دشمن به صحنه نگاه نکنیم.
بخوان! بدان و ... بنویس
جواد دلیری سردبیر روزنامه ایران در یادداشت امروز ایران با عنوان " بخوان! بدان و... بنویس " به مناسبت ۲۵ سالگی این روزنامه نوشته؛ ۲۵ سال پیش در صبح بارانی اول بهمن ماه ۱۳۷۳ «ایران» روزنامهای تازه؛ به میان مردم آمد تا «صدایی برای نسل نو» باشد. «ایران» روزنامهای رنگی با شعار «بخوان ایران بخوان» آمد تا حلاوت تنوع و تفاوت را در ذائقه نسل نو ایران جاری کند و شروع تاریخ تازهای در فرهنگ و رسانه این سرزمین باشد، خیلی ساده و در سکوت شروع کرد و گفت که آرمانش این است: «با ظهور فجر انقلاب فرصتی تاریخی فراچنگ آمده است که گرد و غبار ستم و بیداد را از چهره و جبین آن سرزمین ستمدیده بزداییم؛ گرد هم آییم و کوی بهکویش را از نو بسازیم و این بار به داد و دادگر؛ با خشت و گل عشق و مهر و محبت؛ با همت بلند و دلهای استوار به ایمان و خالی از هرگونه کین و کینه و خشم و نفرت؛ با برادری و یگانگی و وحدت.» اینک پس از یک عمر فراز و نشیب، روزنامه ایران، امروز در سکوت و غربت و آرام، بدون سر و صدا وارد بیست و پنجمین سال فعالیت خود میشود و چند روز دیگر هفت هزارمین شماره خود را نیز منتشر خواهد کرد. از آن روز تا امروز «ایران» تلاش کرد «زبان مردم» و «نگاه دولت» باشد و پلی میان هر دو. نام بلند «ایران» را بر پیشانیاش حک کردند و به گواه همه در اصلاح سیاست و فرهنگ و اجتماع قدمهای تأثیرگذاری برداشت. «ایران» امروز از یک سو مایه افتخار برای کسانی است که «ایران» را پایهگذاری کردند و از سوی دیگر برای ایران و ایرانیانی که در تمام این سالها راهی سخت و پرافتخار را رفتند، موجب خرسندی شده است.
روزنامه ایران مولود دوران سازندگی است. انتشار و راهاندازی آن مرهون نوگرایی شجاعانه و عملگرایی خردمندانه مرحوم آیتاللههاشمی رفسنجانی و تفکر مردان رسانهای و جمعی از نخبگان فرهنگ و سیاست آن دوران بود که سودای تغییر فضای خبری کشور در سر داشتند. «ایران» با این تفکر که رسانه، چون معبر و ایستگاهی است که قطار توسعه فرهنگی و سیاسی جامعه از آن عبور میکند با موضوع و محتوایی نو و متفاوت پایه اصلی نظام رسانهای خلاق و مبتکر شد. از آن روز تا امروز سه نسل روزنامهنگاری کنار یکدیگر این رسانه را به موجودی برومند تبدیل کردند. نسل اول روزنامهنگاران موسپید و کهنهکار، نسل دوم، مردان پرشور و با دانش سالهای آغازین دهه ۷۰ و روزنامهنگاران جوان امروز که با استفاده از دانش دو نسل گذشته و تجربیات خود هدایت این رسانه را بر دوش دارند. «ایران» در تمام سالها از حق انتخاب، آزادی و آگاهی نسل نوجوی جامعه دفاع کرده است. از حریم خرد و ضرورت نقد و پاسداشت دین و آیین ملی گفت. باب ارتباط بیواسطه و آیینهوار را با مخاطبان گشود. ابایی نداشت تا از بسیاری آسیبهای پنهان در لایههای مختلف جامعه آن روز پرده بردارد. راهنمایی در اقتصاد بود و نامی برای فرهنگ.
«ایران» در تمام این سالها تلاش کرد با نگاهی فراگیر متناسب با نام بلند ایران زبان جاری را از تکگوییهای ممهور به تأییدهای تشریفاتی مبرا کند. «ایران» دشواریهای این راه سخت و گران را به جان پذیرفت که مقام مقصود بی رنج نیست. میگویند تاریخ ایران تاریخ پرتلاطم و آمیختگی است، بی شک در این مسیر اعصار و زمانهایی بودهاند که نقش تعیین کننده در سرنوشت فرهنگ و اجتماع ایران ایفا کردهاند و رقم زننده جنبش حرکت وقایع آیندهاند.
آن دوران گذشت؛ سه عصر سازندگی و اصلاحات و مهرورزی، «ایران» را امروز به عصر اعتدالگرایان رساند. اگر «ایران» در عصر سازندگی «اقناع» افکار عمومی را سرلوحه فعالیت خود قرار داد، «ایران» دولت اصلاحات، سیمایی نقدپذیر و پاسخگو پیدا کرد و در دولت مهرورز، تبلیغ محور در سیاست جدید شد، امروز منادی «اعتدال» با شاخصهایی نظیر نقد سازنده، پرهیز از تخریب، مسئولیتپذیری و اقناع افکار عمومی است. امروز «ایران» بعد از یک ربع قرن پر از فراز و نشیب و با ثبت انبوهی از رویدادهای تلخ و شیرین این مرز و بوم پا به عرصه و عصری تازه میگذارد. «ایران» امروز متفاوت از «ایران» ۲۵ سال پیش است، نسل جدید و مطالبهگر، کشور توسعهمدار و... نیازمند نسخهای تازه از رسانهنگاری است. «ایران» به عنوان یک رسانه که پلی میان دولت و مردم است، باید سیاست و استراتژی خود را بر دو محور پرسشگری و پاسخگویی بنا نهد. «ایران» امروز پا به ۲۵ سالگی میگذارد. در عصر اعتدال و اعتدالگرایی و در عصر جدید «ایران» تلاش خواهیم کرد همچنان امید را در جامعه ترویج کنیم. سیاهیها را سیاهتر نبینیم و سفیدها را سفیدتر. میخواهیم گفتوگوی انتقادی در میان بخشها و نسلهای مختلف را دامن بزنیم که نیاز و ضرورت امروز است.
همچنان که تلاش کردیم نشان دهیم اسلامیت و جمهوریت دو رکن اساسی این نظام است، از نوشتن درباره اعتقادات مذهبی مردم و توجه به آیینها، عقاید و تفکرات دینی اکثریت مردم این سرزمین واهمهای نداشته و نخواهیم داشت. ما ترکیبی از روزنامهنگاری حرفهای و متعهدانه را سرلوحه کار خود قرار دادهایم و قواعد بازی همه با هم را رعایت خواهیم کرد. هرچند روزنامه ایران به روزنامه دولت مشهور است، اما خود را روزنامهای مردمی و متعلق به آنان و بازتاب دهنده همه ارکان ایران اسلامی میدانیم. تلاش کرده و خواهیم کرد که چگونه میتوان هم روزنامه حرفهای بود و هم نقاد و پرسشگر. میخواهیم در عصر جدید فضایی ایجاد کنیم که مخاطب را با روزنامه آشتی دهیم و تکنولوژی جدید را به خدمت روزنامهنگاری سنتی درآوریم. قطعاً گزارشنویسی روزانه همراه با بستههای تحلیلی و گفتگوهای پرنکته و خواندنی، سرلوحه کارهای جدید ما خواهد بود و ارائه صفحات تحلیلیتر و ضمائم متفاوتتر و نیز گسترش ستونهای اختصاصیتر در همین راستا خواهد بود.
هرچند در این مسیر تا رسیدن به نقطه مطلوب و زیبنده ملت راه دور و درازی در پیش است، اما اطمینان عمومی و جلب نظر مخاطبان از جمله دستاوردهایی است که در این سالها جز با تلاش بی وقفه همکاران دلسوز در همه بخشهای روزنامه و مداقه تحریریه پرتوان و حضور اساتید و بزرگان ایران زمین و تلاش آنانی که امروز نیستند، به دست نمیآمد و به بار نمینشست. سعی خواهیم کرد در راه پیش رو و در یک سال آتی تغییراتی در شکل و محتوای مطالب ارائه دهیم و در یک پوستاندازی، «ایران» را روزآمد کنیم. امید بستهایم تا در سالروز تولد «ایران» هفت هزارمین شماره «ایران» هماره توأم با سعادت و شیرین باشد و دور باد آفت دور فلک از جان و تنش.
روزنامه ایران دورهای جدید را آغاز میکند؛ میخواهیم ماندگارتر بمانیم با همراهی همه شما (چه خوانندگان سنتی و کاغذی ما چه مخاطبان آنلاین و اینترنتی ما) سپاس بی دریغمان را تقدیم میکنیم و میخواهیم همچنان ما را از همراهی و اعتمادتان بیبهره نسازید.
سخن به درازا نمیکشانم و ضمن تشکر از مخاطبان که بزرگترین مشوقان ما بودهاند، از همکارانم در تحریریه که بالندگی روزنامه برآمده از تلاش یکایک آنان است، سپاسگزاری میکنم. در ضمن گروههای حروفچینی، ویرایش و صفحهآرایی روزنامه که نیروهای بسیار حرفهای هستند، در زنجیره کار، وظیفهای بس مهم برعهده دارند که سپاس از آنان باید وظیفه من و همکارانم در تحریریه باشد و نیز سایر نیروهای روزنامه که امور آگهی، چاپ، توزیع، اداری، حسابداری و خدمات را برعهده دارند، در این چرخه به آن اندازه مؤثرند که باید گفت: محصول ما حاصل تلاش همگی آنان است. به زبانی دیگر هر یک در جای خود از نیروهای حرفهای «ایران» هستند
چرا دستگاه محاسباتی دشمن درست کار نمیکند؟
عبدالله گنجی مدیرمسئول روزنامه جوان در سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان " چرا دستگاه محاسباتی دشمن درست کار نمیکند؟ " نوشته؛ روند ایجاد چالش برای جمهوری اسلامی و تولید بحرانهای ساختگی برای آن اگرچه توأم با هزینه بوده است، اما تحمیل هزینه به معنی دستیابی طرف مقابل به اهداف نیست. حضرت امام در پایان جنگ فرمودند: «در جنگ پیروزی از آن ما گردید و دشمنان در تحمیل آن همه خسارت چیزی به دست نیاوردند.» معنی سخن امام این است که شهرها و زیرساختهای ما آسیب دید و بیش از ۲۲۰ هزار نفر از بهترین جوانان کشور فدا شدند، اما این هدف دشمن نبود. هدف آنان نابودی انقلاب اسلامی، تصرف ایران، تصرف خوزستان، حاکمیت بر اروندرود و... بود. اما مگر به آن دست یافتند؟ در تحریم امروز و دیروز ایران نیز قاعده همینطور است. هزینههای زیادی بر کشور و ملت تحمیل میشود، اما مگر هدف دشمن تحمیل خسارت است؟ هدف آنان براندازی است و تحریم را پیشنیاز آن میدانند. تحریم به عنوان یک متغیر، خسارت میزند، اما هدف دشمن را تأمین نمیکند. مقام معظم رهبری در دیدار مردم قم - و البته قبلاً نیز به این موضوع پرداخته بودند- عدم نتیجهگیری دشمنان بهرغم تحمیل خسارت را به ضعف دستگاه محاسباتی آنان ارجاع دادند و چندین مثال از محاسبات دشمنان را یادآور شدند. چه خوب است مصادیقی از محاسبات آنان و محاسبات خود را یادآور شویم تا قوت و ضعف دستگاههای محاسباتی دو طرف شفاف گردد. دشمنان از بدو انقلاب دچار این مشکل بودهاند. به همین دلیل استمرار جمهوری اسلامی را هر شش ماه یک بار تمدید (!) و توجیه میکنند.
اولین اشتباه محاسباتی امریکا در ماههای منتهی به پیروزی انقلاب رقم خورد که کارتر ایران را جزیره ثبات نامید، اما چند ماه بعد از این محاسبه از نوکرانشان در ایران خبری نبود. دومین اشتباه محاسباتی فرستادن صدام به میدان جنگ بود که قرار بود سه روزه خوزستان و یک هفتهای تهران را فتح نماید. سومین محاسبه اشتباه داستان طبس و نجات گروگانها بود که به افتضاح منجر و کارتر از حضور مجدد در کاخ سفید محروم شد. چهارمین اشتباه محاسباتی گسیل منافقین بود که رجوی قرار بود طی چهار روز از کرمانشاه تا تهران را طی کند و خودش در خیابان طالقانی مستقر شود. پنجمین اشتباه محاسباتی بردن ایران به سوی پلمب هستهای بود و گمان میکردند رودست زدهاند، اما با غنیسازی ۲۰ درصد هم اصل انرژی و صنعت هستهای را به رسمیت شناختند هم دو سال درگیر مذاکرات هستهای شدند. ششمین اشتباه محاسباتی حذف بشار اسد از نظام سیاسی سوریه طی شش ماه بود که اکنون کشورهای عربی برای بازگشایی سفارت در دمشق با هم رقابت میکنند و امریکا با دست خالی در حال تخلیه کردستان سوریه است. هفتمین اشتباه محاسبه نابودی حزبالله در جنگ ۳۳ روزه بود که ضمن پیروزی حزبالله، صهیونیستها با تشکیل کمیته تحقیق «وینوگراد» رسماً شکست را پذیرفتند. هشتمین محاسبه ترامپ و دیگر احمقهای چپ و راست او فروپاشی سه ماهه جمهوری اسلامی پس از خروج از برجام بود که جان بولتون هم تابستان داغ را نوید داد و هم از برگزاری جشن پیروزی خود و منافقین در تهران قبل از سال ۲۰۱۹ رونمایی کرد.
اما اکنون در امارات جلسه میگیرند تا به این سؤال پاسخ دهند که «چرا ایرانیها با قیمتهای دوبرابر میخرند، اما ساکتند؟» مسائل ریز و درشت از این دست فراوان است، اما تاکنون جمهوری اسلامی مقتدرتر از روز قبل و پیشرونده است و ملت ایران در اوج مشکلات، داغ حلاوت فروپاشی را بر دل قدارهبندهای بزرگ جهان گذاشته است. اما در نقطه مقابل، محاسبه دستگاه محاسباتی رهبران و نظام جمهوری اسلامی نیز شنیدنی است. حضرت امام قبل از فروپاشی شوروی سابق به گورباچف نوشت: «از این پس باید کمونیست را در موزه سیاسی جهان جستوجو کرد.» دو سال پس از رحلت امام این آرمان بزرگ محقق شد. امام فرمودند: انقلاب اسلامی ما خواب بنیاسرائیل در تصرف از نیل تا فرات را آشفته ساخت و اکنون صهیونیستها از آن راهبرد به دیوار حائل رسیدهاند که لااقل امنیتشان برقرار گردد.
۴۰ سال پیش امام فرمودند: امریکا هیچ غلطی نمیتواند بکند و همچنان محاسبات امام معتبر است. در جنگ ۳۳ روزه لبنان و جنگ سوریه مقام معظم رهبری به حزبالله و اسد پیام دادند که محکم بایستید که پیروزی از آن شماست. آنان که در اوج ناامیدی بودند از این امید و نتیجه هنوز در بهت و حیرتند.در شروع مذاکرات فراگیر هستهای در پاییز ۱۳۹۲ مقام معظم رهبری ضمن اعلام بدبینی به مذاکرات تنها دستاورد آن را رشد ظرفیت شناختی ملت ما نسبت به امریکا دانستند؛ آیا این تنها دستاورد برجام نشد؟ امام خطاب به عربها فرمودند: اگر صدام از ما فارغ شود سراغ شما خواهد آمد؛ آیا سراغ کویت نرفت؟ حضرت امام به آیتالله منتظری نوشتند شما در آینده مشغول نوشتن چیزهایی خواهید شد که عافیت خود را به باد خواهید داد. آیا ایشان ۱۷۰۰ خاطره علیه امام و انقلاب ننوشت؟ امروز نیز پس از خروج ترامپ از برجام، مقام معظم رهبری ضمن فراخوان دولت آنان را به ایستادگی و تقویت روحیه دعوت کردند و با دادن اختیارات ویژه به سران قوا، با صراحت فرمودند: نه جنگ میشود و نه مذاکره میکنیم و در دیدار با مردم قم با صراحت فرمودند: آنان شدیدترین تحریمها را علیه ملت ما به راه انداختند و سنگینترین شکست را نیز خواهند خورد. حال سؤال این است: آنان که دارای محاسبات دقیق علمی – تجربی هستند راز عدم دقت محاسباتشان چیست؟ از نگاه ما «ان تنصرالله ینصرکم و یثبت اقدامکم» نقش اساسی دارد که مقام معظم رهبری درباره امام فرمودند: «امام به نصرت الهی یقین داشت. ذرهای به خدا سوءظن نداشت، توکل مینمود و حرکت میکرد و همیشه هم پیروز بود.»، اما نگاه امریکاییها هم شنیدنی است. آنان (رئیس میز ایران در CIA) علت ناکامیها و سردرگمی در دستگاه محاسباتیشان را به دلیل زیر ارجاع میدهند؛ «آنچه همه تحرکات ما برای براندازی نظام ایران را با ناکامی مواجه ساخته است اعتقاد مردم ایران به ولایت فقیه است، زیرا ولایت فقیه برای ما و گنجینههای اطلاعاتی ما یک واژه بیتعریف است. به صورتی که نمیتوانیم میزان برد احکام، ولی فقیه را پیشبینی کنیم.» این رمز پیروزی و عامل به هم ریختن محاسبات دشمن را قدر بدانیم. این داشته بومی است.
معیشت محور و فرهنگ مهجور در بودجه ٩٨
سیده فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس دهم شورای اسلامی در سرمقاله امروز ابتکار با عنوان " معیشت محور و فرهنگ مهجور در بودجه ۹۸ " نوشته؛ در سال جاری نرخ تورم روند صعودی را طی کرده است. از سویی دیگر با اعمال تحریم و در نتیجه کاهش منابع ارزی و همچنین با افزایش قیمت ارز، قیمت نهایی محصولات افزایش یافته و این مسئله، کاهش رشد اقتصادی و افزایش نرخ تورم و درنتیجه فشار اقتصادی هرچه بیشتر را بر اقشار ضعیف جامعه درپی داشته است؛ بنابراین دولت باید با اتخاذ سیاست حمایتی، فراخور گروههای مختلف، معیشت دهکهای پایین درآمدی را مدیریت کند. در لایحه بودجه ۹۸ دولت سعی کرده است اقشار آسیبپذیر مورد حمایت قرار گیرند. در اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها و با هدف تحقق عدالت، کاهش فقر مطلق و توسعه بهداشت و سلامت مردم و همچنین معطوف کردن پرداخت یارانه به خانوارهای نیازمند پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها، کاهش فقر مطلق خانوارهای هدف و بیمه زنان سرپرست خانوار و بدسرپرست، کاهش هزینههای مستقیم سلامت مردم، ایجاد دسترسی عادلانه مردم به خدمات بهداشتی و درمانی، کمک به تامین هزینههای تحملناپذیر درمان، پوشش دارو، درمان بیماران خاص و صعبالعلاج، یارانه نان و خرید تضمینی گندم و... مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا مبلغ ۷۰۰۰ میلیارد تومان جهت رفع فقر مطلق تخصیص داده شده که در اصلاحات و پیشنهادات، ۱۰ درصد آن را برای بیمه زنان خانهدار با اولویت زنان سرپرست خانوار و زنان بدسرپرست و روستایی درنظر گرفتهایم.
در واقع در این لایحه دولت با همه محدودیتهای موجود، به دنبال آن است که این گروه برابر حداقل مستمری کمیتهامداد دریافتی داشته باشند و برای این هدف، مبلغ مذکور تخصیص داده شده است. بهترین راهکار برای حمایت از اقشار ضعیف کشور ایجاد درآمد پایدار از طریق اشتغال یا پرداخت هزینههای درمان این اقشار و ارائه یارانه در این بخش است. راهکارهای تفکیک دهکها از یکدیگر برای حذف برخی از یارانهبگیران و افزایش یارانه برای دهکهای پایین جواب نداده است و لذا در بودجه امسال تصمیم گرفته شده که مقامات عالی استانها در مورد کسر یارانه ثروتمندان تصمیم گیری کنند که باید با دقت صورت گیرد و دولت در قالب بودجه وظایف شفافتری را به عهده آنها بگذارد. افراد مستحق یارانه را شناسایی کنند و میزان بودجه یارانه را براساس این تعداد تنظیم و اعلام کنند. یارانه غیرنقدی و بستههای حمایتی در قالب ارائه کالاهای اساسی به خانوار دهکهای کمدرآمد و دهکهای پایین کشور از تمهیدات در نظر گرفته شده است. باتوجه به روال موجود، در گام نخست، این بستهها به خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی تعلق میگیرد سپس در اختیار سایر اقشار واجد شرایط؛ کارمندان، کارگران، مستمریبگیران، رانندگان و... قرار خواهد گرفت.
در این لایحه، مبلغ دو هزار میلیارد تومان جهت توانمندی و اشتغال مددجویان اختصاص داده است که از طریق بانکهای عامل به مددجویان و کارفرمایان طرحهای اشتغال مددجویی تعلق گیرد. البته تخصیص این مبالغ باید بهگونهای باشد که علاوه بر آنکه حتما به امر اشتغال اختصاص یابد، به آسانی و بدون مانع در اختیار متقاضیان قرار گیرد. در این میان، لحاظ زنان سرپرست خانوار که به دنبال خوداشتغالی و مشاغل خرد و خانگی هستند، باید مورد تاکید و توجه باشد.در هر صورت توجه به معیشت دهکهای پایین درآمدی باید به صورت جدی و دقیق در لایحه بودجه لحاظ شود؛ لذا باید در ساماندهی و هماهنگی کلیه نهادهای حمایتی اعم از دولتی، عمومی، غیردولتی و حاکمیتی به منظور تاثیرگذارتر کردن حمایتها و تکمیل چتر حمایتی، با در نظر داشتن محدودیتهای بوجهای، اصلاحات اساسی و متعاقب آن اجرای دقیق قانون بودجه توسط دولت صورت پذیرد.
بودجه فرهنگی در مقایسه با سال قبل و انتظارات از شرایط اقتصادی کشور، دولت را ناگزیر به حرکت به طرف بودجه انقباضی کرد، اما این موضوع بیش از هرجایی در بودجه فرهنگی نمود یافت به طوری که در مقایسه با سال ۹۷ کاهش ده درصدی اعتبارات بودجه فرهنگی را داشتیم. این کاهش چشمگیر در حالی است که در سال جاری نیز اعتبارات تخصیصی تکافوی نیاز عرصه هنر و فرهنگ را نداشت و فعالان این عرصه با مشکلات بسیاری روبهرو بودند و انتظار داشتیم که دولت باتوجه به آسیبهای فرهنگی و اجتماعی موجود و کاهش سهم کالاهای فرهنگی در سبد خانوار اولویتی را برای رفع مشکلات و کمبودهای بخش فرهنگی در نظر بگیرد که این رخ نداد و اعتبار تخصیصی بسیار ناچیز به بخش فرهنگی تداوم در تضعیف پیکره فرهنگ خواهد بود که در تلاش هستیم در کمیسیون تلفیق اعتباراتی به این موضوع تخصیص دهیم.
متخصصان پیش فروش
گزارش امروز فرهیختگان با عنوان " متخصصان پیش فروش " با اشاره به مسائل مربوط به خودروسازان نوشته؛با پس از آنکه مسئولیت قیمتگذاری خودرو از شورای رقابت به خودروسازان واگذار شد و دولت مجوز افزایش قیمت محصولات مشمول قیمتگذاری را به خودروسازان داد، شرکتهای خودروسازی فهرست جدیدی از قیمت خودروهای تولیدی اعلام کرده و به تبع آن شوک عجیبی به خریداران خودرو وارد کردند. قیمتهای اعلام شده از سوی خودروسازان مربوط به خودروهایی میشود که از ابتدای سال جاری و در قالب طرحهای مختلف شرکتهای خودروسازی بهصورت پیشفروش، فروخته شده است. البته در فهرست اعلامی از سوی خودروسازان، ثبتنامکنندگان خودرو که تا پیش از شهریورماه سال جاری اقدام به پیشخرید خودرو کردهاند، مشمول افزایش قیمت نمیشوند، اما افرادی که از مهرماه امسال درطرحهای پیشفروش خودرو ثبتنام کردهاند، برای دریافت خودرو خود ملزم به پرداخت مابهالتفاوت قیمت قبل و قیمت تعیین شده از سوی خودروسازان هستند. این درحالی است که ثبتنامکنندگان طرحهای پیشفروش پیش از شهریورماه، هنوز خودروهای خود را دریافت نکردهاند.
این اتفاق واکنشهای شدیدی را نسبت به خودروسازان و طرحهای پیشفروش آنها در پی داشت. اگرچه به دنبال اعتراضات خریداران، رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت تلاش کرد با فراخواندن مدیران عامل دو خودروسازی بزرگ کشور نسبت به عملکردن آنها به تعهدات فروش خود اولتیماتوم دهد، اما شواهد نشان میدهد خودروسازان برنامه دقیقی برای تحول خودروهای پیشخرید شده و کاهش قیمت خودروهای آماده تحویل ندارند.
پیشفروش با چه حساب و کتابی؟
کارشناسان بازار خودرو معتقدند، درشرایطی که خودروسازان همواره از نبود و عدم واردات قطعات و تعطیلی خطوط تولید کارخانههای خود گلایه دارند، چه ضرورتی برای اجرای طرحهای پیشفروش خودرو وجود دارد؟ به عبارت دیگر، درحالی که خودروسازان ایرانی بهویژه دو شرکت خودروسازی بزرگ کشور با مشکلات متعددی در خطوط تولید خود مواجه هستند و توانایی عمل به تعهدات خود را ندارند، ارائه طرحهای پیشفروش خودرو چه معنا و مفهومی میتواند داشته باشد؟
براساس جداول مذکور در این گزارش ۶ خودروساز داخلی ازجمله سایپا، ایرانخودرو، بهمنخودرو، کرمانموتور، خودروسازی بم و مدیرانخودرو از ابتدای سالجاری تا ابتدای دیماه مجموعا بیش از ۳۸ طرح پیشفروش خودرو ارائه کردهاند که اگرچه آمار دقیقی از میزان خودروهای پیشفروش شده در این طرحها وجود ندارد، اما تنها در یکی از طرحهای پیشفروش خودرو که در پایان تابستان امسال و به دنبال افزایش بیرویه خودرو اجرا شد، دو شرکت خودروسازی ایرانخودرو و سایپا به ترتیب ۲۴ و ۱۶ هزار دستگاه خودرو بهصورت پیشفروش عرضه کردند. همزمان با این اقدام دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور، کارشناسان این اقدام را شگرد خودروسازان برای فرار از فشار انتقادهای مردم و رسانهها دانستند و از آن به یک نمایش خیمهشببازی تعبیر کردند. چراکه نسخه پیچیده شده برای بازار خودرو که از سوی مسئولان و سیاستگذاران این بخش اجرا شد، به عقیده کارشناسان یک نسخه قدیمی و پوسیده بود که تنها توانست اندکی از التهابات بازار خودرو بکاهد. اما این سوال همواره مطرح است چه دلایلی وجود دارد که خودروسازان بهرغم تعهدات معوق و کاهش تیراژ که سبب جلوگیری از عرضه مطلوب خودرو به بازار شده است، حاضر به پیشفروش محصولات خود شوند؟ تکلیف مبالغ دریافتی از ثبتنامکنندگان در طرحهای پیشفروش چیست و چرا اکنون و پس از خلفوعده خودروسازان در تحویل خودروهای پیشفروش شده، خریداران باید مبالغی بیش از آنچه قرار بود در موعد تحویل پرداخت کنند، بپردازند؟
مسئولان دولتی و سیاستگذاران حوزه خودرو باید برای این سوال که آیا پیشفروشها برای تامین نقدینگی کوتاهمدت خودروسازان صورت گرفته یا اینکه هدف آن تنها کاهش التهابات بازار بوده است، پاسخ صریح و روشنی داشته باشند.
کاهش تولیدات دو خودروساز بزرگخودروسازان داخلی ازجمله ایرانخودرو و سایپا برای رفع مشکلات خود و جلوگیری از ورشکستگی به پیشفروش خودرو با موعد تحویل بلندمدت روی آوردهاند. براساس صورتهای مالی که دو خودروساز بزرگ کشورمان به بورس ارائه دادهاند، مشخص شد که ایرانخودرو تا پایان شهریور ۹۷ با ضرری بالغ بر ۲ هزار و ۵۶۷ میلیارد تومان مواجه است، درحالی که سرمایه ثبتی این شرکت حدود یکهزار و ۵۳۰ میلیارد تومان است. با توجه به آمار، نسبت زیان به سرمایه ثبتی شرکت ایرانخودرو بیانگر عدد ۱.۷ درصدی بوده که زیان بیشتر از سرمایه را نشان میدهد. با توجه به صورتهای مالی سایپا که به بورس ارائه شده نیز شرکت سایپا در نیمه نخست سال ۹۷ بالغ بر ۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان ضرر کرده، درحالی که سرمایه ثبتی آن حدود ۳ هزار و ۹۳۰ میلیارد تومان است. اگر سرمایه ثبتی را نصف کنیم نسبت زیان در برابر سرمایه حدود ۵۰ درصد است. با این حساب، ایرانخودرو و سایپا در نیمه نخست سال ۹۷ با ضرر پنج هزار و ۴۶۷ میلیارد تومانی مواجه بودهاند.
از سوی دیگر و براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید انواع خودرو در آبانماه امسال با کاهش ۵۷.۴ درصدی همراه بوده است. در این مدت تولید انواع خودرو از ۱۳۵ هزار و ۴۰۲ دستگاه در آبانماه ۱۳۹۶ به ۵۷ هزار و ۶۲۷ دستگاه کاهش یافته است. آبانماه امسال تولید انواع سواری با کاهش ۵۸.۲ درصدی همراه بوده و از ۱۲۶ هزار و ۱۳۵ دستگاه در آبانماه سال گذشته به ۵۲ هزار و ۷۲۳ دستگاه رسیده است. در هشت ماهه نخست امسال نیز تولید انواع خودرو با کاهش ۲۴.۹ درصدی همراه بوده و از ۹۶۰ هزار و سه دستگاه در هشت ماهه نخست سال گذشته به ۷۲۱ هزار و ۳۶۳ دستگاه کاهش یافته است.
آمار تولید خودروهای سواری در کشور در آذرماه نیز حکایت از افت ۴۷ درصدی نسبت به آبان دارد. نکته قابل توجه در این میان، آمار منتشر شده از جانب ایرانخودرو در سامانه «کودال» است که نشان میدهد برخلاف آمار وزارت صمت، این گروه نسبت به گذشته افت تولید بیشتری را در آذر ۱۳۹۷ تجربه کرده است. براساس آمار رسمی کودال، ایرانخودرو از ابتدای سال تا پایان آذرماه جاری ۳۰۳ هزار و ۵۱۸ دستگاه خودرو تولید کرده است. این در حالی است که آمار دفتر صنایع خودرو و نیرو محرکه وزارت صمت، آمار تولید هشت ماه سال ۹۷ را ۳۰۸ هزار و ۴۲۰ دستگاه خودرو اعلام کرده است.
اما اوضاع تولید شرکت خودروسازی سایپا بهعنوان دومین خودروساز بزرگ ایران نیز در آبان و آذرماه سالجاری مناسب نبوده و تیراژ بیشتر محصولاتشان کاهش یافته است. برای مثال در آبانماه سال جاری ۹ هزار و ۹۶۵ دستگاه خودرو پراید در خودروسازی سایپا تولید شده است. این درحالی است که در آذر تعداد پراید تولید شده در این شرکت خودروسازی به پنج هزار و ۷۲۰ دستگاه رسیده است. کاهش قابل توجه تولید انواع خودرو در کشور نشان میدهد مشکلات خودروسازان در تامین قطعات و احیای خطوط تولید کارخانهها، همچنان لاینحل باقی مانده است؛ بنابراین همچنان این سوال مطرح است که دلیل ارائه طرحهای پیشفروش درشرایط کنونی چه میتواند باشد.
۳۰۰ هزار خودرو معوقاواخر هفته گذشته بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس اعلام کرد در پی شکایات عدیدهای که به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس مبنیبر عدم اجرای تعهدات و افزایش قیمت محصولات توسط خودروسازان رسیده، مشخص شده که تعهدات انجام نشده دو گروه سایپا و ایران خودرو حدود ۳۰۰ هزار خودرو است. از سوی دیگر رئیس سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان نیز از پرداخت ۱۵ هزار میلیارد تومان بهعنوان سرمایه در گردش به دو خودروساز خبر داد و گفت: ایرانخودرو و سایپا ۳۰۰ هزار خودرو معوقه دارند. مضافبر اینکه دو خودروساز بزرگ کشور متعهد به واگذاری ۹۳۰ هزار دستگاه خودرو و فروش آن در سال هستند. نادر قاضیپور، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز چندی پیش با بیان اینکه شرکتهای خودروسازی باید به تعهدات خود پایبند باشند، این سوال را مطرح کرد که خودروسازان پولهای پرداختی تحت عنوان پیشفروش را کجا هزینه کردهاند؟
وی ادعای خودروسازان مبنیبر ضرر پنج هزار و ۵۰۰ هزار میلیارد تومان در ۶ ماه ابتدایی سال را غیرواقعی عنوان و تاکید کرد براساس کدام حسابرسی این عدد بهدست آمده است؟ شرکتهای خودروسازی به تعهدات خود عمل نکرده و قیمت خودروها را در زمان تحویل به روز محاسبه میکنند، درحالی که باید قیمت زمان پیشفروش اساس قرار گیرد و خریداران تنها سهم باقیمانده را پرداخت کنند.
انتهای پیام/