به گزارشگروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،کاخ سفید هر روز بیش از پیش در باتلاق جنایت قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی به دست رژیم سعودی فرو می‌رود و این را می‌توان از تغییر لحن دونالد ترامپ در این‌باره که روز به روز منفعلانه‌‌‌‌‌‌تر می‌شود دریافت. در عین حال همتای ترکیه‌ای او، رجب طیب‌اردوغان که با ترور خاشقجی، یک متحد فرامرزی را در قامت یک بازیگر مهم سیاست‌‌های اخوانی‌‌‌‌اش در منطقه و بویژه حجاز از دست داده است، به بهترین شکل ممکن در حال بهره‌برداری از این رسوایی است تا با بسیج کردن افکار عمومی داخلی و جهانی علیه محور ریاض-واشنگتن امتیازات هر چه بیشتری را بگیرد.

او در جدیدترین اظهارنظرش پس از تماس تلفنی روز جمعه با ترامپ در بازگشت از فرانسه در جمع خبرنگاران حاضر شد و با اشاره به ارائه اطلاعات ترکیه درباره خاشقجی به کشورهای مختلف گفت: «در این‌باره به هر کشوری که خواستار صدای ضبط ‌شده بود، آن را ارائه داده‌ایم. سران آمریکا، فرانسه و آلمان هنگام شنیدن صدای ضبط‌ شده بی‌نهایت ناراحت شدند. رئیس دستگاه اطلاعاتی عربستان نیز با شوکه شدن از این صدا گفت این اقدام را هر که انجام داده هروئین مصرف کرده است».

او بار دیگر با تاکید بر برنامه‌ریزی قبلی برای این جنایت گفت: «این دستور از مقامات بالای سعودی صادر شده بود. اینکه خادم حرمین شریفین چنین کاری را انجام دهد اصلاً نمی‌توانم بپذیرم». بدین ترتیب اردوغان دوباره همه نگاه‌ها را متوجه ولیعهد سعودی به عنوان بالاترین مرجع دستور در عربستان پس از شاه کرد.

رسانه‌‌های ترکیه‌ای هم با حمایت پشت‌پرده مراجع سیاسی‌شان انگشت اتهام را مستقیما به سمت بن‌سلمان نشانه رفته‌اند. مثلا روزنامه استار که طی چند روز اخیر و با افشای برخی فایل‌های صوتی مرتبط با قتل خاشقجی بر متهم کردن غیرمستقیم ولیعهد سعودی اصرار داشت، دیروز به شکل مستقیم اما از قول سازمان سیا گزارش داد که محمد بن‌سلمان شخصا دستور قتل خاشقجی را صادر کرده است.

رسانه‌های ترکیه همچنین خبر دادند مقامات سیا، یک فایل محرمانه را در اختیار ترامپ نهاده و شخص او را اقناع کرده‌اند که آمر و مسبب قتل، خود ولیعهد است اما ترامپ همچنان به دنبال حفظ ارتباط با ولیعهد عربستان سعودی است.

کاخ سفید قربانی غیرمستقیم جنایت بن‌سلمان

در چنین وضعیتی تحلیلگران مستقل جهان عرب معتقدند اطلاع‌رسانی بین‌المللی درباره جنایت فجیع علیه روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست در کنسولگری سعودی در استانبول چنان به راهبرد آمریکایی-اسرائیلی در خاورمیانه ضربه زده است که حتی ترامپ و نتانیاهو چند صباحی است تمرکزشان بر پیگیری پروژه مشترک‌شان با بن‌سلمان یعنی معامله قرن برای یهودی‌‌سازی قدس و از بین بردن آرمان فلسطین و همچنین محاصره اقتصادی ایران را از دست داده‌اند.

قربانی دادن کاخ سفید در غائله خاشقجی حالا پس از درز برآورد اطلاعاتی سازمان سیا از نقش اصلی بن‌سلمان در آن به عنوان شریک سیاسی ترامپ و دوست نزدیک داماد و مشاورش، جرد کوشنر به منصه ظهور رسیده است.

جمعه‌شب گذشته مسؤول منطقه خلیج‌فارس در شورای امنیت ملی دفتر ریاست‌جمهوری ایالات متحده در بازگشت از ریاض بلافاصله استعفای خود را اعلام کرد. به گزارش نیویورک‌تایمز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، خانم «کریستن فوئنتروز» که یک مقام ارشد کاخ سفید بوده و عملا رابط رسمی این کاخ و دربار سعودی محسوب می‌شد، حامی اتخاذ اقدامات شدید علیه رژیم عربستان بود و کناره‌‌‌گیری او حکایت از آن دارد که شکافی جدی در حلقه پیرامون ترامپ بر سر برخورد با جنایت بن‌سلمان به‌وجود آمده است.

اگرچه به نوشته نیویورک‌تایمز هنوز شرایط دقیق استعفای وی در هاله‌ای از ابهام است اما فوئنتروز هفته پیش برای بررسی تحریم‌‌های اعلامی واشنگتن علیه آمران قتل خاشقجی به ریاض رفته بود که وقتی با خبر تحریم تنها 15 عامل این جنایت که در حقیقت از دربار دستور گرفته بودند مواجه شد، در نهایت عصبانیت به آمریکا بازگشت تا از سمت خود استعفا کند. گفته می‌شود خانم مسؤول پیگیری سیاست‌‌های آمریکا در عربستان دست‌کم می‌خواست سعود القحطانی مشاور ارشد محمد بن‌سلمان به شکل نمادین هم که شده به فهرست تحریم‌ها اضافه شود تا نقش ولیعهد جنایتکار فراموش نشود. به گفته 2 مقام نزدیک به کاخ سفید که نام‌شان فاش نشده، هنگامی که این خانم از ریاض به واشنگتن بازگشت با مقامات ارشد خود در شورای امنیت ملی بحث و مشاجره داشته است.

رسوایی قتل خاشقجی باعث شده اظهارنظرهای متناقض و احمقانه دونالد ترامپ فزونی بگیرد و او مشخصا ابتکار عمل توئیتری- جنجالی گذشته‌‌‌‌اش را به‌خاطر فراگیر شدن خبرپراکنی‌ها درباره نقش متحد عربی اصلی‌‌‌‌اش در جنایت مزبور از دست داده است.

نشان به آن نشان که او نه‌تنها یک ماه و نیم پس از ناپدید شدن و سپس اثبات جنایت انجام‌شده علیه روزنامه‌نگار و فعال سیاسی آمریکایی-عربستانی هنوز هیچ توئیت یا عبارت زنگ‌داری نداشته که مانند دیگر بازی‌های کلامی‌‌‌‌اش در رسانه‌ها بپیچد، بلکه در آخرین اظهارنظرش به احمقانه‌‌‌‌‌ترین شکل اعلام کرده ارزیابی درباره آمر قتل خاشقجی خیلی زود است! آیا این همان ترامپی نیست که سال گذشته بلافاصله پس از حملات شیمیایی دروغین در ادلب- که در حقیقت یک عملیات روانی از سوی عوامل القاعده بود تا بهانه حمله به سوریه را برای آمریکا و ناتو ایجاد کند- حتی منتظر گزارش کارشناسان سازمان ملل نشد و ظرف چند روز به همراه متحدان انگلیسی و فرانسوی‌‌‌‌اش اقدام به موشکباران نمایشی پایگاه‌‌های نظامی ارتش سوریه کرد. ترامپ روز شنبه در جریان سفرش به غرب آمریکا برای بازدید از جنگل‌های سوخته شمال و جنوب ایالت کالیفرنیا، (منطقه مالیبو) با خبرنگاران رو در رو شد و در واکنش به گزارش روز جمعه واشنگتن‌پست از نتیجه‌گیری منتسب به سازمان سیا درباره بن‌سلمان گفت: «آنها هنوز چیزی ارزیابی نکرده‌اند. این خیلی زود است».

او با وجود تأیید این موضوع که با «جینا هاسپل» رئیس سازمان سیا، تلفنی صحبت کرده اما گزارش‌‌های رسانه‌ای در این‌باره را که سیا، ولیعهد سعودی را آمر قتل خاشقجی دانسته، «خام و نسنجیده» توصیف کرده و گفت روز سه‌شنبه آینده در این‌باره یک ارزیابی کامل دریافت خواهد کرد که از جمله مسبب قتل را روشن خواهد کرد.

این در حالی بود که او پیش از ترک واشنگتن به ‌مقصد کالیفرنیا در مواجهه با خبرنگارانی که درباره افشای مطبوعاتی اظهارنظرهای غیرعلنی‌‌‌‌اش درباره جنایتکار بودن رژیم سعودی می‌پرسیدند، بار دیگر از عربستان سعودی تمجید و آن را یک متحد عالی توصیف کرد و گفت: «آنها برای ما فرصت‌های شغلی و کسب‌وکار زیاد و توسعه اقتصادی ایجاد می‌کنند. آنها از نظر فرصت‌های شغلی و توسعه اقتصادی، یک متحد خارق‌العاده بوده‌اند».

هزینه سنگین بن‌سلمان برای راهبرد آمریکایی در منطقه

عبدالباری عطوان، روزنامه‌نگار و سردبیر روزنامه رای‌الیوم در جدید‌‌‌‌‌ترین یادداشت خود می‌نویسد: «اشتباه اصلی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و جرد کوشنر، داماد و مشاورش به عنوان تهیه‌کنندگان این راهبرد مرتکب شدند، این بود که بن‌سلمان را محور اصلی قرار دادند و حال با نزدیک شدن طناب محکومیت به گردن او این راهبرد نیز با فروپاشی کامل مواجه شده است... اعتقاد ندارم تلاش‌های گسترده دونالد ترامپ برای تبرئه محمد بن‌سلمان موفقیتی داشته باشد، بویژه که این پرونده به صورت کامل به کنگره رفته و سرویس‌های جاسوسی آمریکا نیز مواضعی مستقل از کاخ سفید اتخاذ کرده‌اند. به این ترتیب به نظر می‌رسد موضوع حضور رئیس سرویس‌ جاسوسی مرکزی در مجلس نمایندگان آمریکا برای ارائه گزارش خود حتمی است... به این اعتقاد رسیدم که دوستان محمد بن‌سلمان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم علیه او وارد عمل خواهند شد.

گفته شده است شیخ محمد بن‌زاید، ولیعهد امارات عربی متحده در جریان سفر اخیر خود به ریاض که 7 روز طول کشید، با محمد بن‌سلمان دیدار نکرد و محمد بن‌سلمان نیز بر خلاف گذشته هیچ ضیافتی را با همراهی سلمان بن‌عبدالعزیز برای وی برگزار نکرد. این موضوع قابل توجه است، چرا که اتحاد ویژه و مستحکمی بین 2 نفر در گذشته وجود داشته است». عطوان همچنین به تغییر رویکرد معنادار دربار اردن نسبت به ولیعهد سعودی اشاره می‌کند و آن را نشانه‌ای بر آمادگی «امان» برای ایجاد تغییرات در ریاض می‌داند و می‌نویسد: «عبدالله دوم، پادشاه اردن نیز دکتر «باسم عوض‌الله» فرستاده این کشور در عربستان را از سمت خود برکنار کرد. عوض‌الله یکی از مهم‌ترین مشاوران محمد بن‌سلمان در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی به شمار می‌رفت و از دوستان نزدیک وی بود.

دفتر پادشاهی اردن هیچ دلیلی برای برکناری دکتر عوض‌الله ارائه نکرده است اما منابع متعدد تاکید دارند در صورتی که پادشاه اردن اعتقاد داشت ولیعهد عربستان از ماجرای ترور خاشقجی جان سالم به در خواهد برد و در منصب خود باقی خواهد ماند، چنین تصمیمی اتخاذ نمی‌کرد. نکته مهم‌تر اینکه این تصمیم بلافاصله بعد از بازگشت عبدالله دوم از واشنگتن و دیدار با مسؤولان سطح بالای آمریکایی از جمله مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور گرفته شد».

بیشتر بخوانید:ماجرای پشت پرده انتشار تصاویر لحظه کشته شدن خاشقچی + تصاویر

از طرفی روزنامه واشنگتن پست اخیرا اعلام کرده بود سازمان سیا به این نتیجه رسیده که محمد بن‌سلمان عامل اصلی قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد سعودی است. شبکه الجزیره هم طی گزارشی مشابه تایید کرد، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ولیعهد سعودی را مسئول اصلی قتل «جمال خاشقجی»، روزنامه‌نگار سعودی منتقد سیاست‌های آل‌سعود می‌داند. این شبکه به نقل از منبعی ترکیه‌ای گزارش داد: «سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا چند روز پیش رسما نتایج تحقیقات خود را در اختیار ما گذاشت... نتایج تحقیقات سیا این است که شخص «بن‌سلمان»، مسئول قتل جمال خاشقجی است.» ساعتی پیش از اظهارات این منبع ترکیه‌ای، «باب کورکر»، رئیس‌کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا نیز گفته بود که «همه شواهد دال بر این است که بن سلمان آمر قتل خاشقجی است.» او از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا خواست قبل از آنکه دیر شود و بن سلمان متهمان ادعایی را اعدام نماید، «آمر اصلی» قتل خاشقجی را تعیین و اعلام کند. ترامپ اما پس از انتشار این گزارش‌ها از «سیا» انتقاد کرد! و گفت: ظرف 2 روز آینده(روز سه شنبه) مشخص خواهد کرد، چه کسی قاتل خاشقجی است!

ترامپ گزارش‌ها مبنی بر این‌که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان را آمر قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد سعودی دانسته، «خام و نسنجیده» توصیف کرد.

ترامپ به خبرنگاران گفت: روز دوشنبه یا سه‌شنبه این هفته، دولت او گزارش کاملی را درباره مرگ جمال خاشقجی منتشر خواهد کرد...این گزارش شامل اطلاعاتی درباره این خواهد بود که چه کسی خاشقجی را به قتل رسانده است. ماجرای قتل خاشقجی این روزها به یک «دردسر بزرگ» برای ترامپ تبدیل شده است. او بارها اعلام کرده نمی‌خواهد عربستان را به عنوان یک متحد کلیدی در منطقه از دست بدهد. ترامپ با اشاره به محمد بن سلمان ولیعهد سعودی گفته است، تا این لحظه به ما گفته شده که او نقشی در این پرونده نداشته است، باید ببینیم سازمان سیا در گزارش نهایی خود چه می‌گوید.کارشناسان معتقدند بعید است که ترامپ بخواهد بن سلمان را قربانی کند. چرا که وی بارها تاکید کرده که برای مقابله با ایران به شخصی مانند بن سلمان نیاز دارد.

ضمن اینکه او بن‌سلمان را گاو شیرده خود می‌داند و از او تا کنون صدها میلیارد دلار به جیب زده است. علاوه‌بر این برخی از نزدیکان ترامپ تاکید دارند که اصلاحات مورد حمایت غرب که با هدایت بن سلمان شروع شده است با برکناری وی از بین خواهد رفت. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان معتقدند ترامپ حتی اگر بن سلمان را به عنوان آمر اصلی قتل معرفی کند بعید است که برای برکناری وی فشاری وارد کند. البته این نکته را نیز نباید فراموش کرد که دونالد ترامپ به تصمیمات ناگهانی و غیر قابل پیش‌بینی معروف است و کارشناسان را بارها در مسائل مختلف غافلگیر کرده است.

منابع:وطن امروز/کیهان

انتهای پیام/