گفتار درمانی چیست و برای چه افرادی تجویز می‌شود؟
برخی از کودکان می‌توانند صحبت کنند، اما گفتار و کلمات را نمی‌توانند روان ادا کنند و یا مشکلاتی از این قبیل دارند که سبب مراجعه آنها به گفتار درمانی می‌شود.
به گزارش خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، عدم توانایی در صحبت کردن، روان صحبت نکردن و از این قبیل مشکلات در برخی از کودکان دیده می‌شود که با مراجعه به پزشک و استفاده از روش گفتار درمانی می‌توان آن را به سادگی حل کرد، اما سوالی که پیش می‌آید این است که چه زمانی باید به گفتار درمانی مراجعه کنیم؟
در همین راستا باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا پیرامون مبحث گفتار درمانی اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهد، پس پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را از دست ندهید.
گفتار درمانی چیست؟
بعضی از کودکان، می‌توانند صحبت کنند، اما گفتار و کلمات را نمی‌توانند روان ادا کنند، آنها نمی‌توانند افکار خود را در یک جمله کامل بیان کنند، چون کلمات یا هجا‌های صوتی را به صورت شکسته می‌گویند که این امر، باعث می‌شود نتوانند گفتگوی صریحی داشته باشند؛ این مشکلات به عنوان یک مانع، برای برقراری ارتباط با کودک به شمار می‌رود و در بعضی موارد می‌تواند اعتماد به نفس اطفال را نسبت به خود کمتر کند. این مسائل را می‌توان از طریق گفتار درمانی مورد بررسی و درمان قرار داد.در این بخش درباره گفتار درمانی برای کودکان صحبت می‌شود و برخی از بازی‌ها و فعالیت‌هایی را که می‌توانید در خانه انجام دهید، ذکر شده است.
گفتار درمانی، یک روش مداخله زبان است که بر بهبود گفتار کودک، توانایی وی در تشخیص گفتار و غلبه بر مشکلات مانند بیان ضعیف، اختلال (تکرار صدا، کلمه یا عبارت) و اختلالات واجی و صدا، تمرکز دارد، این کمک می‌کند که کودک بتواند از طریق زبان کلامی و غیر کلامی بیان بهتری داشته باشد؛ این تمرکز بر روی تفسیر و روایی برای شکل دادن به صداها، کلمات و واج‌ها قرار دارد.
بیشتر بدانید: کدام کودکان به گفتاردرمانی نیاز دارند؟
کودکان مبتلا به مشکلات گفتاری، در سخن گفتن معمولا از روحیه بالایی برخوردار نیستند. گفتار درمانی جهت کمک به کودکان در مورد این مشکل، این مسئولیت را بر عهده دارد و تنظیم حجم صدا برای کودکانی که بااین مشکل مواجه هستند از جمله اقدامات در گفتار درمانی است. اغلب کودکانی که دچار این مشکل هستند معمولا یا از کمترین میزان حجم صدای خود استفاده می‌کنند و یا بیشترین میزان حجم صدا. تمرکز اصلی در گفتار درمانی بر میزان حجم صدای تولید شده برای رفع ناهنجاری‌های گفتاری در کودک بشمار می‌رود و همین طور از طریق تصویر، علامت و شکل نوشتاری.
کودکانی که از اختلالات گفتاری رنج می‌برند، انتقال پیام به دیگران با استفاده از کلمات، جملات و نوشتن برای آنها دشوار است؛ آنها همچنین تلاش می‌کنند که گرامر را به درستی استفاده کنند و کلمات را در جمله بیان و حوادث را توصیف کنند. هدف از گفتار درمانی، این است که در این زمینه‌ها تمرین کنند و به طور کلی، کودکان تمایلی به صحبت کردن یا صحبت کردن با وقفه ندارند. دشوار است که آنچه را که می‌خواهند بگویند، را درک کنید، اما این بدان معنا نیست که کودک نیاز به درمان دارد.
بیشتر بخوانید: نشانه‌های اولیه برای تشخیص لکنت زبان + راه‌های درمان
چگونه باید متوجه شویم که کودکمان نیاز به گفتار درمانی دارد؟
نیاز است بدانید در چه سطحی از مشکل‌هایی از این قبیل، گفتار درمانی مورد نیاز است که در اینجا چند معیار وجود دارد:
- ۱. کودک شما نیاز به گفتار درمانی دارد، چون:
- دیگران سخت متوجه می‌شوند که فرزند شما چه می‌گوید.
- فرزند شما در سخن گفتن و یا ترجمه افکار خود، با کلمات مبارزه می‌کند.
- صحبت کودک با لکنت، تکرار، طولانی شدن و بلوک‌ها مختل می‌شود.
- فرزند شما بر روی مهارت‌های اجتماعی، مانند دوست داشتن، برقراری ارتباط مستقیم، یادگیری مهارت‌های بازی و مشارکت با دیگران دچار نقصان است.
- ۲. کودک شما ممکن است تلفظ کامل داشته باشد و همچنین ممکن است در خواندن نیز بسیار سریع باشد، اما آنها هنوز هم می‌توانند به گفتار درمانی نیاز داشته باشند تا مهارت‌های زبان عملگرایانه خود و یا فرآیند استفاده از زبان را به درستی در سناریو‌های اجتماعی برای گفتگو، یافتن دوستان جدید و یا درخواست‌های ساده بیاموزند.
- ۳. کودک، ممکن است به علت ناتوانی یا شرایط پزشکی، مانند؛ اوتیسم یا اختلال شنوایی نیز به گفتار درمانی نیاز داشته باشد؛ زیرا این بیماری توانایی برقراری ارتباط را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در موارد فوق، با آسیب شناس گفتار زبان (SLP)، مشورت کنید. SLP، اغلب خدمات این کودکان را در سن نوجوانی آغاز می‌کند و طی سال‌های مدرسه ادامه می‌یابد حتی اگر فرزند شما در یک سرویس گفتار درمانی، ثبت نام شود، ممکن است نیاز باشد که تمرینات گفتاری در خانه را برای حمایت از درمان انجام دهید.
بیشتر بخوانید: گفتار درمانی برای بیماران شیزوفرنی تاثیر دارد؟
چه زمانی مراجعه به یک گفتار درمانگر الزامی است
- کم شنوایی یا ناشنوایی
- اشکال در تلفظ اصوات گفتاری
- اختلال در بلع
- تأخیر در شروع گفتار در کودکان
- در صورت تشخیص بروز هر یک از اختلالات فلج مغزی، اوتیسم، اختلال یادگیری
- عدم برقراری ارتباط کلامی یا غیر کلامی از سوی کودک
- اشکال در درک کلام
آیا کودک من به گفتار درمانی نیاز دارد؟
ممکن است که برخی از کودکان، تلفظی عالی داشته باشند یا حتی زودتر از دیگر همسالان خود قادر به خواندن شده باشند، اما با این وجود برای بهبود زبان کاربردی خود نیاز به گفتار درمانی داشته باشند، زبان کاربردی یعنی فرآیند استفاده درست از زبان گفتاری و زبان بدن برای مصارف روزمره مانند درخواست کردن، مکالمه داشتن و دوستیابی در موقعیت‌های اجتماعی. از دیگر دلایلی که کودک را نیازمند گفتار درمانی می‌کند می‌توان به مشکلات پزشکی مانند آسیب مغزی یا عفونت که ممکن است روی توانایی آنها برای برقراری ارتباط اثرگذار باشد، اشاره کرد. یکی دیگر از دلایل گفتار درمانی، وجود ناتوانی‌های قابل تشخیص مانند سندروم داون است. گفتار درمانی معمولا در سنین کم شروع می‌شود و می‌تواند تا زمانی که کودک به مدرسه می‌رود و ارتباط نوشتاری را می‌آموزد نیز ادامه پیدا کند.
بیشتر بخوانید: بهترین سن برای درمان «لکنت زبان»
متخصصین آسیب‌شناسی گفتار و زبان چه می‌کنند؟
آسیب‌شناسان گفتار و زبان، دانش آموزانی را که در خواندن و بیان منظورشان به صورت نوشتاری مشکل دارند، شناسایی می‌کنند. کیتی اوهلر (Kathy Oehler) از آسیب‌شناسان گفتار و زبان و یکی از نویسندگان کتاب «از نوشتن متنفرم» می‌گوید: مشکلات زبانی می‌توانند تأثیر زیادی بر توانایی نوشتن کودکان داشته باشند. کودک برای نوشتن ابتدا باید ایده‌های خود را در قالب کلمات بیان کند و بعد آن کلمات را در جمله جای‌گذاری کند. همین‌طور مشکلات زبانی باعث می‌شوند که درک و دنبال کردن دستور‌العمل برای کودکان مشکل شود. متخصص مربوطه می‌تواند به کودکان کمک کند تا این مهارت‌ها را در خود تقویت کنند. معمولا متخصصان برای درمان مستقیم، شرایط را ارزیابی می‌کنند و به معلمان مشاوره می‌دهند تا بتوانند کلاس‌های غنی‌تری برگزار کنند. درمان می‌تواند هم به‌صورت فردی و هم در قالب گروه‌های کوچکی از افرادی با مشکلات مشابه اجتماعی و ارتباطی، انجام شود. در هر صورت هدف متخصص این است که استفاده از زبان را خوشایند کند و کودکان را در دوستیابی و کسب موفقیت بیشتر در مدرسه یاری کند.
بیشتر بخوانید: زمان طلایی برای حل اختلالات گفتاری
برنامه‌های گفتار درمانی
ملانی پوتوک (Melanie Potock) متخصص آسیب‌شناسی زبان و گفتار می‌گوید: آسیب‌شناسان زبان و گفتار نه تنها مشکلات بیان، زبان و درک را ارزیابی و حل می‌کنند، بلکه برخی از آنها روی بلع و غداخورن هم تمرکز دارند. او معتقد است بسیاری از کودکانی که به سختی حرف می‌زنند مشکلاتی در غذاخوردن هم دارند. درست است که اولین موردی که به ذهن می‌آید کودکان با نیاز‌های خاص هستند، اما مشکلات صحبت کردن و غذا خوردن در سایر کودکان نیز مشهود است. هر دو عمل حرف زدن و بلعیدن جنبه‌های حرکتی بسیار ظریف زبان، فک و لب‌ها را در هماهنگی کامل یا یکدیگر درگیر می‌کنند که همیشه هم کار خیلی راحتی نیست!
بیشتر بخوانید: راهکارهایی برای کنترل کودکان اوتیسمی با موادغذایی
ممکن است متخصصان برای این‌کار از اسباب بازی‌های فوت کردنی و سوت‌ها استفاده کنند و از کودکان بخواهند تا مسابقه «پنبه فوت کنی» بگذارند و به این صورت ماهیچه‌های مورد استفاده در حرف زدن و غذا خوردن را تقویت کنند. نی‌های رنگی، مسواک‌های موزیکال و حلقه‌های حباب‌ساز، استراتژی‌های سرگرم کننده دیگری هستند که به کودکان کمک می‌کنند تا حس‌های مختلف را در دهان‌شان تحمل کنند.
آموزش کاربرد زبان
آسیب‌شناسان زبان و گفتار با کودکانی کار می‌کنند که در درک نشانه‌های اجتماعی، فهمیدن دیگران و استفاده از کلمات و زبان بدن برای برقراری ارتباط کارآمد و پیدا کردن دوست، دچار مشکل هستند. میشل گارسیا وینر (Michelle Garcia Winner) و دکتر پاملا جی کروک (Pamela J. Crooke) آسیب‌شناسان گفتار و زبان و از نویسندگان کتاب «Socially Curious and Curiously Social» معتقد‌ند: بخش کاربردی زبان و ارتباط شامل مسائل مربوط به ارتباط اجتماعی است، زبان اجتماعی هم یکی از این مسائل است، اما تنها مسئله این بخش نیست. دریافت اطلاعات اجتماعی برای فرآوری کردن و پاسخ دادن به نشانه‌های غیر کلامی که از پس‌زمینه گفتگو، مردم و زبان آنها به دست می‌آیند، برای دانش‌آموزانی که مشکلاتِ یادگیری اجتماعی دارند، واقعا مشکل است. این مسائل شامل طیف بیماری اوتیسم، ناتوانی در یادگیریِ غیرکلامی، اختلالِ زبان کلامی، اختلال بیش‌فعالی، کمبود تمرکز و ... می‌شوند. این دانش‌آموزان می‌توانند تحت درمانی به نام تفکر اجتماعی قرار بگیرند که به آنها رابطه بین طرز تفکر و رفتار و طرز عکس‌العمل دیگران را می‌آموزد.
درمان کودکانی که اختلال تکلم دارند
کودکانی که به دلایل مختلفی قادر به صحبت کردن نیستند، به روش‌های ارتباطی دیگری نیازمندند. درمان‌های اولیه و متخصصین زبان و گفتار در مقطع پیش‌دبستانی به کودکان (و والدین آنها) یاد می‌دهند که تصاویر و زبان اشاره‌ی ساده چگونه به آنها در برقراری ارتباط کمک خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: اختلالات گفتاری که پدر و مادرها باید جدی بگیرند
کودکانی که به مدرسه می‌روند ممکن است بتوانند از کامپیوتر یا تبلت برای برقراری ارتباط استفاده کنند، این ابزار‌ها از برنامه‌های تبدیل متن به صدا استفاده می‌کنند. لوئیس برادی (Lois Brady) نویسنده کتاب «نرم‌افزار‌هایی برای اوتیسم» می‌گوید: تکنولوژی صفحه‌های لمسی، همچون گوشی‌های هوشمند و تبلت به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد که با استفاده از همان ابزار‌های جالبی که همکلاسی‌هایشان دارند، ارتباط برقرار کنند و به اهداف شخصی خود برسند. به علاوه متخصصین گفتار درمانی می‌توانند از این ابزار‌ها استفاده کنند تا مهارت‌های زبانی و کلامی را از راه تشویق و همراه کردن کودکان به آنها بیاموزند.
پیدا کردن خدمات درمانی گفتار و زبان
متخصصین گفتار و زبان در برخی مدرسه‌های دولتی حضور دارند تا شرایط دانش‌آموزان را ارزیابی کنند و درمان‌های مناسب ارائه دهند. ممکن است که والدین ترجیح بدهند به متخصصانی مراجعه کنند که در شرایطی استاندارد، گفتار درمانی انفرادی ارائه می‌دهند. از مشاور مدرسه یا پزشک خانواده خود بخواهید تا گروه‌هایی را به شما معرفی کنند که اعضای آن کودکانی با سن و مشکلات رشدی مشابه کودک شما هستند.
انتهای پیام/
