به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، پایگاه اینترنتی واشنگتن‌پست در گزارشی نوشت: بر اساس گزارش ها، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه در عربستان سعودی خواستار انجام «تحقیقات کامل، جامع و زمانبندی شده» در مورد ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار شناخته شده سعودی شده است. اما بهترین استعاره برای دیپلماسی پمپئو به نظر اتفاقاتی است که خبرنگاران خارج از کنسولگری عربستان سعودی در استانبول شاهد آن بودند و آن هم چیزی جز ورود نظافتچی‌ها با در دست داشتن سطل، پاک کننده و وسایل تمیزکاری به کنسولگری نبود.

خاشقجی آخرین بار دوم اکتبر و در حالی که برای انجام برخی امور اداری مربوط به ثبت ازدواج خود وارد کنسولگری عربستان سعودی در شهر استانبول ترکیه شد، دیده شد.

پمپئو که در هنگام دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد جوان عربستان سعودی لبخند به لب داشت به نظر بیشتر از آنکه مایل به روشن شدن حقیقت در مورد ناپدید شدن جمال خاشقجی باشد، به دنبال آن بود که این حاکم سعودی را از بحرانی که خود او شروع کرده است، برهاند. بر اساس گزارش ها، سعودی ها در حال آماده سازی یک گزارش پوششی هستند که در آن قتل خاشقجی به زیاده روی تیمی نسبت داده شده که برای بازجویی از وی راهی کنسولگری عربستان شده بود. این سناریو می تواند بار تقصیرها و اتهامات را از ولیعهد منحرف کند. این در حالی است که بسیاری معتقدند خود محمد بن سلمان دستور این عملیات و قتل خاشقجی را صادر کرده است.

البته دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با صراحت بسیار بیشتری، نشان داد که حاضر است به سعودی ها کمک کند از این بحران بیرون بیایند. او با انتشار پیامی در توئیتر گفت ولیعهد عربستان «هرگونه اطلاع از آنچه در کنسولگری عربستان در استانبول اتفاق افتاده، رد می کند.» لحن ترامپ طوری بود که گویی این جمله او به معنای حل و فصل همه چیز در مورد ناپدید شدن و قتل خاشقجی است. بن سلمان نیز با لحنی حاکی از افتخار و بزرگی به پمپئو گفت: «ما با هم با چالش‌هایمان روبرو می‌شویم؛ چالش های دیروز، امروز و فردا.» وزیر امور خارجه آمریکا هم با لبخند جواب داد: «قطعا.»

از سوی دیگر در استانبول به نظر می رسد دولت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه بیش از همیشه در مورد تلاش برای یافتن حقیقت جدی باشد. اما تحقیقات برای یافتن حقیقت ماجرا با چالش ها و موانع متعددی روبرو شده است: اردوغان در گفتگو با خبرنگاران گفت بازرسانی که برای تحقیقات وارد کنسولگری عربستان شدند متوجه شدند دیوارهای آنجا به تازگی رنگ شده است.

از سوی دیگر, مقامات ترکیه در گفتگو با آسوشیتدپرس اعلام کردند شواهد هر چه بیشتری در حمایت از کشته و مثله شدن جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان به دست آورده اند. خاشقجی ستون نویس روزنامه واشنگتن پست و از منتقدان حاکمان عربستان بود که در تبعیدی خود خواسته در واشنگتن زندگی می‌کرد. اما مقامات ترکیه که اعلام کردند حتی نوار صوتی مربوط به لحظات کشته شدن خاشقجی را هم در اختیار دارند تا حالا فقط کمی از شواهد خود را علنی کرده‌اند. عدم تلاش مقامات ترکیه برای شفاف‌سازی در این موضوع هر چقدر که به طول بیانجامد، مشخص می شود آنها هنوز نگران آن هستند که چه چیزهایی ممکن است در این ماجرا به دست بیاورند یا از دست بدهند.

همه این تحولات باعث می شود موضوعی که دو مقام ارشد سازمان ملل در گزارشی در واشنگتن پست مطرح کردند، تقویت شود: اینکه برای روشن شدن واقعیت در مورد سرنوشت خاشقجی لازم است یک کمیسیون تحقیقاتی بین المللی تشکیل شود. دیوید کای، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور مربوط به آزادی بیان و آگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور مربوط به اعدام در گزارشی که در واشنگتن پست منتشر کردند, نوشتند: «سعودی ها نمی توانند از خودشان تحقیق کنند. به نظر می رسد مسئولیت سعودی ها در این ماجرا غیر قابل سوال باشد.» به باور این دو گزارشگر سازمان ملل، هر تحقیقاتی که به طرح اتهام قتل منجر شود ممکن است به واسطه فشارهای دیپلماتیک بر آنکارا به بن بست کشانده بشود.

خانواده خاشقجی نیز خواستار انجام تحقیقات مستقل در مورد مرگ وی شدند. شورای امنیت سازمان ملل می تواند از دبیرکل سازمان ملل بخواهد یک کارگروه ویژه را به ریاست یک گزارشگر یا قاضی مطرح بین المللی در این رابطه تشکیل دهد. از سوی دیگر، شورای حقوق بشر سازمان ملل هم می تواند به عنوان یک گزینه دیگر، ماموریتی را با هدف پی بردن به حقیقت این ماجرا تعریف کند. در هر صورت، عربستان سعودی و ترکیه باید تحت فشار قرار بگیرند تا شواهدی را که در اختیار دارند به تیم تحقیقات بین المللی واگذار کنند تا واقعیت ماجرای خاشقجی و اینکه چه کسی مسئول آن است به سرعت مشخص شود.

اما چیزی که در این میان قابل پذیرش نیست عملیات پاکسازی دیپلماتیک دولت ترامپ برای رژیم عربستان و حاکمان آن است؛ این اتفاق در شرایطی رخ داده است که فشارهای بین‌المللی بر دولت ترامپ به علت نزدیکی فزاینده آن به عربستان سعودی چه در خود آمریکا و چه در خارج از این کشور افزایش یافته است. تا زمانی که حقیقت ماجرای جمال خاشقجی روشن نشود، شرکت های آمریکایی باید از همکاری با رژیم عربستان سعودی اجتناب کنند و کنگره نیز مانع هر گونه فروش تجهیزات و تسلیحات نظامی به عربستان سعودی شود.

انتهای پیام/