تومور ویلمز؛ یکی از شایع‌ترین سرطان‌های کلیه در بین کودکان است که معمولا در کودکان ۳ تا ۴ سال دیده می‌شود.

این سرطان همانند دیگر سرطان‌ها علائم و راهکار‌های درمانی خاص خود را دارد که باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد امروز به بررسی تومور ویلمز، علائم و راه‌های درمانی آن بپردازد، پس پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید.

تومور ویلمز چیست؟

تومور ویلمز که به آن نفروبالستوما نیز گفته می‌شود، نوعی نادر از سرطان کلیه است که عمدتا  در بین کودکان دیده می‌شود و شایع‌ترین نوع سرطان کلیه در کودکان است. تومور ویلمز اغلب کودکان ۳ تا ۴ ساله را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بروز آن پس از سن ۵ سالگی، بسیار کم است.

بیشتر بخوانید: درمانی فوق العاده برای نابودی تومور‌های سرطانی

این تومور، اغلب تنها بر روی یک کلیه تاثیر می‌گذارد؛ هر چند، گاهی اوقات ممکن است هر دو کلیه را تحت تاثیر قرار دهد.

تشخیص و درمان تومور ویلمز در طول سال‌ها پیشرفت‌ خوبی داشته است، بطوری که امروزه با درمان مناسب، می‌توان به بهبود کودکان مبتلا به این بیماری امیداوار بود.

علائم تومور ویلمز

علائم و نشانه‌های تومور ویلمز بسیار متفاوت است، تا جایی که در برخی از کودکان هیچ علائم واضحی از خود نشان نمی‌دهد.

اما بیشتر کودکان مبتلا به تومور ویلمز، یک یا چند مورد از علائم و نشانه‌های زیر را تجربه خواهند کرد:

• توده شکمی که قابل لمس است
• تورم شکم
• بروز درد شکمی
• تب
• وجود خون در ادرار
• تهوع یا استفراغ
• یبوست
• از دست دادن اشتها
• تنگی نفس
• فشار خون بالا

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم، بهتر است با پزشک کودک خود مشورت کنید.

ببینید: تومور وحشتناک و عجیب چشم پسر 6 ساله

هر چند تومور ویلمز بیماری نادر است که ممکن است عوامل دیگری باعث بروز آن شده باشند اما در هر صورت، مهم است که هرگونه علامتی را در این زمینه بررسی کنید.

علت بروز تومور ویلمز

علت دقیق بروز تومور ویلمز مشخص نیست، اما در موارد نادر ممکن است وراثت  نقشی موثر در بروز آن داشته باشد.

این مطلب را از دست ندهید: شغل‌هایی که سرطان کلیه به جانتان می‌اندازند

سرطان زمانی شروع می‌شود که DNA سلول‌ها دچار خطا شود. این خطا منجر به رشد و تقسیم بندی غیر قابل کنترل سلول‌ها شده و در نهایت تجمع این سلول‌ها باعث تشکیل تومور می‌شود.

در تومور ویلمز، این پروسه در سلول‌های کلیه اتفاق می‌افتد. در موارد نادر، خطا در DNA که منجر به تومور ویلمز می‌شود، از والدین به کودک منتقل می‌شود. در اغلب موارد، هیچ ارتباطی شناخته شده‌ که ممکن است منجر به سرطان شود بین والدین و کودکان وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: عوامل ژنتیکی شیوع سرطان در کودکان شناسایی شدند

عوامل خطرزا در بروز بیماری ویلمز

عوامل زیر ممکن است احتمال ابتلا به تومور ویلمز را افزایش دهند

سابقه خانوادگی

اگر فردی در خانواده فرزند شما دچار این تومور بوده است، احتمال ابتلا در فرزند شما نیز افزایش پیدا می‌کند.

ببینید: تومور عجیب در صورت پسر 11 ساله

تومور ویلمز بیشتر در کودکان مبتلا به اختلالات یا سندرم‌های خاص روی می‌دهد. از جمله:

سندروم آنیریدیا

این سندروم نوعی اختلال چشمی است که طی آن عنبیه به صورت جزئی تشکیل شده و یا اصلا تشکیل نمی‌شود.

همی هایپرتروفی

در این بیماری، یک سمت بدن به طور قابل توجهی بزرگتر از سمت دیگر است.

تومور ویلمز می‌تواند به عنوان بخشی از سندرم‌های نادر نیز رخ دهد، از جمله:

سندرم WAGR

این سندرم شامل تومور ویلمز، آنیریدیا، ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی، دستگاه ادراری و اختلالات عقلی است.

سندرم دنیس دراش (Denys-Drash)

این سندرم شامل تومور ویلمز، بیماری کلیه و شبه نر ماده است که در آن، پسر متولد شده بیضه دارد، اما ممکن است ویژگی‌های زنانه‌ای از خود نشان دهد.

سندرم Beckwith-Wiedemann

کودکان مبتلا به این سندرم به صورتی قابل توجه بزرگتر از حد متوسط (ماکروزومی) هستند.

بیشتر بدانید: شایع‌ترین علائم سرطان چشم در کودکان چیست؟

علائم دیگر عبارتند از: اندام شکمی که از بند ناف بیرون زده اند، زبان بزرگ (ماکروگلوسیا)، اندام‌های داخلی بزرگ و اختلالات گوش، همچنین احتمال ابتلا به نوعی سرطان کبد به نام هپاتوبلاستوما نیز وجود دارد.

تشخیص تومور ویلمز

از آزمایش‌های زیادی برای تأیید تشخیص تومور ویلمز و تعیین مرحله آن استفاده می‌شود.

این تست‌ها و آزمایشات شامل موارد زیر می‌شوند:

•  سونوگرافی اولتراسوند معمولاً اولین ابزار برای تشخیص این تومور است که از امواج صوتی بجای اشعه ایکس برای تصویربرداری از قسمت‌های مربوطه استفاده می‌شود.
•  توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) با کمک اشعه ایکس نمای مقطعی کاملی از اندام مربوطه می‌دهد. این روش برای تشخیص تومور‌ها و تعیین اینکه آیا سرطان به بخش‌های دیگر بدن پخش شده یا خیر بسیار مناسب است.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) از امواج رادیویی و مگنت‌های قوی برای برداشتن تصاویر کاملی از بخش‌های درونی بدن استفاده می‌کند. این تصاویر پیچیده به پزشک کمک می‌کنند تا متوجه شود که آیا سرطان به رگ‌های خونی اصلی نزدیک کلیه حمله کرده یا خیر.
• اشعه ایکس برای پیدا کردن بخش‌های فراپخش شده به خصوص در ریه‌ها استفاده می‌شود.
• اسکن استخوانی از مواد رادیواکتیو در مقادیر کم برای هایلایت کردن بخش‌هایی از استخوان بیمار، در صورت وجود، استفاده می‌کند.
•  تست‌های آزمایشگاهی مانند آزمایش خون یا ادرار برای چک کردن سلامت کلی بیمار و تشخیص عوارض جانبی درمان (مانند تعداد پایین سلول‌های خونی قرمز یا سفید) بکار می‌رود.

احتمال اینکه تومور ویلمز ارثی باشد بسیار نادر است و هیچ آزمایشی برای نظارت و چک کردن افرادی که این بیماری را به فرزندان خود انتقال می‌دهند، وجود ندارد. با این وجود بعضی از فاکتور‌های ژنتیکی مانند سندروم‌های نقص مادرزادی می‌توانند احتمال ظهور این بیماری را بالا ببرد. آن‌هایی که در سابقه ارثی خود سندروم Beckwith-Wiedemann (سندرم اندام‌های داخلی بسیار بزرگ)، WAGR (نقص در عنبیه، کلیه ها، مجراری ادراری یا دستگاه تناسلی) یا سندروم Denys-Drash (نقص در اندام تناسلی) دارند، ریسک بالاتری در ابتلا به بیماری دارند.

این مطلب را از دست ندهید: شایع‌ترین نشانه‌های سرطان کلیه را بشناسید

کودکانی که فاکتور‌های ریسک تومور ویلمز دارند باید تا سن ۶ یا ۷ سالگی، هر سه ماه یکبار سونوگرافی شوند و آن‌هایی که ریسک بالاتری دارند، باید چند سال بیشتر تحت نظر پزشک باشند.

درمان تومور ویلمز

فاکتور‌هایی زیاد در درمان تعیین می‌شود که مهمترین آن‌ها مرحله سرطان در زمان تشخیص و چیزی به نام "بافت شناسی" یا histology سلول‌های سرطانی هنگام مشاهده زیر میکروسکوپ است. به احتمال درمان، بافت شناسی "مطلوب"  گفته می‌شود و تومور‌هایی که "نامطلوب" هستند، بافت شناسی آن‌ها تهاجمی است و درمان آن ها سخت تر خواهد بود.

حدود ۹۵ درصد از تومور‌های ویلمز بافت شناسی یا هیستولوژی مطلوب دارند.

پزشکان از سیستم مرحله‌ای برای توصیف میزان گسترش یک تومور فراپخش (متاستاز) استفاده می‌کنند. این سیستم در تعیین پیش بینی بیماری و احتمال درمان و بهترین نوع درمان بسیار مفید است.

برای مثال بچه‌ای که بیماری بسیار تهاجمی دارد باید رژیم فشرده‌ای از دارو‌ها داشته باشد تا احتمال درمان او بالا برود. بچه‌ای که بیماری او کمتر حالت تهاجمی دارد باید کمترین مقدار داروی لازم را دریافت کند تا عوارض جانبی بلندمدت سمیت دارو‌ها کاهش یابد.

این مراحل عبارتند از:

• مرحله ۱: سرطان فقط در یک کلیه کشف می‌شود و با جراحی می‌توان آن را کاملاً برداشت. حدود ۴۱ درصد از تومور‌های ویلمز در مرحله ۱ هستند.
• مرحله ۲: سرطان به نقاط اطراف کلیه گسترش یافته است و می‌توان آن را با جراحی کاملاً برداشت. حدود ۲۳ درصد از این تومور‌ها در مرحله ۲ هستند.
• مرحله ۳: سرطان فراتر از ناحیه شکم نرفته است، ولی نمی‌توان با جراحی آن را کاملاً برداشت. حدود ۲۳ درصد از تومور‌های ویلمز مرحله سومی هستند.
• مرحله ۴: سرطان به بخش‌های دورتر بدن و عموماً به ریه ها، کبد، استخوان و/یا مغز گسترش یافته است. حدود ۱۰ درصد از تومور‌های ویلمز مرحله چهارمی هستند.
• مرحله ۵: سرطان در هنگام تشخیص در هر دو کلیه کشف می‌شود که به آن تومور‌های دوطرفه گفته می‌شود. حدود ۵ درصد از این تومور‌ها مرحله پنجمی هستند.

اغلب اوقات برای درمان تومور ویلمز از جراحی استفاده می‌شود. برای تومور‌های مرحله اول تا چهارم، نفرکتومی رادیکال (برداشتن تومور سرطانی به همراه کل کلیه)، میزنای یعنی همان مجرایی که ادرار را از کلیه به مثانه می‌رساند، غده فوق کلیوی و بافت چربی اطراف آن، انجام می‌شود.

از آنجایی که در بیماران مرحله پنجمی سرطان به هر دو کلیه پخش می‌شود و برداشتن هر دو کلیه به فقدان کلیه می‌انجامد، نیاز به پیوند کلیه وجود دارد. از این رو جراحان سعی می‌کنند تا آنجا که ممکن است تومور سرطانی را جدا کرده و بافت سالم کلیه را نگه دارند تا نیازی به پیوند عضو نباشد.

بیشتر بخوانید: این چند علامت سرطان در کودکان و نوجوانان را جدی بگیرید

مرحله و بافت شناسی این نوع تومور هرچه باشد، همه پلان‌های درمانی شامل جراحی و شیمی درمانی می‌شوند و هرچه مرحله این تومور پیشرفته‌تر باشد، به پرتودرمانی نیاز پیدا می شود. شیمی درمانی شامل مصرف دارو‌هایی (خوراکی یا داخل وریدی) می‌شود که وارد جریان خون می‌شوند و در کل بدن پخش می‌شوند و سلول‌های سرطانی را می‌کشند. در پرتودرمانی از اشعه ایکس با انرژی بالا برای کشتن سلول‌های خاص در بخش‌های مختلف بدن استفاده می‌شود.

هر دو درمان‌، ریسک‌های کوتاه مدت و بلندمدت است که ممکن است با ناراحتی‌های موقتی یا کوتاه مدت شامل استفراغ، از دست دادن اشتها، درد دهانی، خستگی، ریختن موها، تضعیف دستگاه ایمنی (و در نتیجه آسیب پذیری نسبت به عفونت) و خونریزی یا کبودشدگی همراه باشد.

عوارض بلندمدت شامل سرطان ثانویه (مانند لوسمی) یا تضعیف اندام‌های داخلی مانند قلب می‌شود. با این وجود،ین ریسک‌ها بسیار پایین هستند و مزایای درمانی آن‌ها بیشتر است.

انتهای پیام/