به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، مازندرانی‌ ها به دلیل نوع سکونتگاه خود از آداب و رسوم ویژه ‌ای متناسب با شرایط اقلیمی هر منطقه و هر روستا برخوردار هستند.

آیین سیاه ‌پوشان اماکن مذهبی شهرستان ساری همه ‌ساله در چند روز مانده به آغاز ماه محرم انجام می ‌شود و زنان و مردان با حضور در مساجد، تکایا و حسینیه ‌ها با برگزاری آیین غبارروبی و عطرافشانی به سیاه‌ پوش کردن مکان مذهبی جهت برگزاری مراسم‌ های عزاداری می‌پردازند.

کرب ‌زنی بر خلاف روستاهای شرق مازندران در شهرستان ساری برگزار نمی‌شود اما برخی از روستاهای مرکز استان به واسطه تاریخ گذشته خود اقدام به برپایی هیئت ‌های عزاداری با کرب ‌زنی می‌کنند و در حسینیه ‌ها و بقاع متبرکه به عزاداری می ‌پردازند.

علم بندان سنتی که هنوز پابرجاست

علم ‌گردانی که از پیشینه تاریخی و کهن برخوردار است، مانند دیگر شهرهای استان در ساری و روستاهای حاشیه آن اجرا می ‌شود اما باید به این نکته هم اشاره کنیم که آیین سنتی علم‌گردانی نسبت به ۱۰ سال گذشته با شور و اشتیاق کمتری برگزار می ‌شود.

افراد علم‌ گردان که ترجیحاً از خاندان سادات هستند با در دست داشتن علم همراه با سینه‌ زنی و مداحی به خانه تک ‌تک اهالی محل رفته و هر کسی در حد توان و نذری که دارد به علم هدیه می ‌دهد تا در برگزاری مراسم‌ های مذهبی در شب و روز ماه محرم هزینه و اطعام‌ دهی شود.

سید علی موسوی ۶۵ ساله اهل روستای ازنی، حدود ۴۰ سال است علم بر دست می گیرد و به خانه مردم روستا می برد.

او با علم که چوبه ای مزین به پارچه های سبز است، به همه خانه ها می رود و می‌گوید با عشق به امام حسین(ع) این کار را انجام می‌دهد.

این علمدار امام حسین(ع) در گفتگو با  خبرنگار خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: از زمان جوانی این علم را بر دست گرفتم و استقبال مردم روستا از این سنت کهن بسیار باشکوه است.

طوبی اوصانلو مسئول واحد مردم ‌شناسی و میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در گفتگو با  خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: علم بندان ، آئینی است که به طور معمول در برخی از مناطق مازندران یک روز پیش از فرا رسیدن ماه محرم  و در بعضی مناطق در روز تاسوعا و عاشورای حسینی انجام می شود.

وی افزود: در این آئین تندیس سرو علم بر روی آن قرار داده می شود و اطرافش با پارچه های نذری مشکی و سبز تزئین می‌شود.

اصانلو گفت: هنگام برگزاری آئین علم بندان ، مراسم نوحه خوانی و سینه زنی جریان دارد و پس از آن هم عزادارن با چای و شربت و نذری پذیرایی می‌شوند.

خواندن اشعار محزون در آیین جوشی خوانی

جوشی‌ خوانی که با اشعاری محزون و سینه‌ زنی برگزار می‌شود از آیین‌ های عزاداری برخی از مناطق شهر ساری و روستاهای اطراف آن به‌ شمار می ‌رود که امروزه یا به صورت کوتاه یا رو به زوال رفته است.

دسته‌ روی یکی دیگر از آیین‌ های عزاداری مردم مرکز استان به‌ شمار می‌ رود که همه ساله با شور و اشتیاق بیشتری برگزار می‌شود و جوانان و نوجوانان با حضور در هیئت‌های عزاداری از مسجد یا حسینیه محله خود با نوحه‌ خوانی محزون به سمت امامزاده یا یک مکان مذهبی حرکت می‌کنند و به سر و سینه خود می‌زنند.

تعزیه خوانان حسینی آماده برای نمایش مضامین واقعه کربلا

مراسم تعزیه یا شبیه‌ خوانی یکی از نمایش ‌های معتبر ایرانی با مضامین واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) به‌شمار می‌رود که در ظهر روز عاشورا در بیشتر مناطق مازندران اجرا می ‌شود.

بازیگران با پوشیدن لباس ‌های مخصوص گوشه‌ای از واقعه جانگداز کربلا را به نمایش می‌گذارند اما این تعزیه ‌ها به‌علت عدم حمایت مسئولان در چندسال اخیر در ساری و حتی استان کمرنگ شده است.

صبح خوانی، آیینی دیرینه در مازندران

سنت صبح‌ خوانی یا صبح ‌طلوع یکی از آیین ‌های با تاریخچه بسیار کهن در شهرستان ساری است که در بیشتر روستاها در صبح روز عاشورا قبل از طلوع آفتاب انجام می‌شود.

معتمدی یکی از شهروندان مازندرانی می‌گوید: درسنت صبح‌ خوانی اهالی یک منطقه با خواندن سینه‌ زنی و مداحی در مسجد از خداوند درخواست طلوع نکردن صبح را دارند.

وی افزود: این سنت از گذشته ها به خصوص در روستاها انجام می‌شد و هنوز هم رنگ و روی تازه ای دارد.

آئین های عزاداری ماه محرم در نقاط مختلف مازندران تا حدودی مشابه است و در هر منطقه این آئین ها در تلفیق با فرهنگ بومی و محلی رنگ و بوی خاصی به خود می‌گیرد.

برپایی پرچم عزای حسینی در سر در منازل و خیابان ها و کوچه ها، مراسم روضه خوانی و عزاداری ، دسته روی ها و برپایی عزای حسینی و اطعام از جمله نقاط مشترک عزای حسینی در جای جای این دیار سرسبز است.

گرچه امروزه برخی از آئین ها و سنت های قدیمی همچون چاووشی خوانی، تعزیه خوانی، جوشی خوانی، جارزدن و بر طبل کوبیدن تا حدودی در مناطق شهری از بین رفته است اما در نقاط روستایی با اندکی تغییر نسبت به گذشته ، همچنان زنده است و برگزار می شود.

گزارش از سیده حکیمه موسوی ازنی

انتهای پیام/ م