در ميان جوانان برومند «بنى‏ هاشم‏» مسلم، فرزند عقيل يكى از چهره ‏هاى تابناك و شخصيتهاى بارز، به شمار مى‏ رفت. «عقيل‏» برادر حضرت على(ع) و دومين فرزند ابوطالب بود. در ترسيم زير رابطه نسبى مسلم، آشكارتر است:ابوطالب: - طالب - عقيل - مسلم - جعفر - على - حسين بن على

مسلم‏بن عقيل، برادرزاده اميرالمؤمنين و پسر عموى حسين‏بن على بود. دودمانى كه مسلم در آن رشد يافت، دودمان علم و فضيلت و شرف بود و خاندانى كه شخصيت انسانى و اسلامى مسلم در آن شكل گرفت، بهترين زمينه را براى تربيت و تكامل معنوى و حماسى مسلم فراهم كرد. از آغاز كودكى، در ميان جوانان بنى ‏هاشم بخصوص در كنار امام حسن و امام حسين -عليهما السلام بزرگ شد و كمالات اخلاقى و بنيان ولايت و درسهاى حماسه و ايثار و شجاعت را بخوبى فرا گرفت. اجداد مسلم كسانى، چون «ابوطالب‏» و «فاطمه بنت اسد» بودند كه در فرزندان خويش، شجاعت و ايمان و دلاورى را به ارث مى‏ گذاشتند و مسلم، شاخ ه‏اى پربار از اين اصل و تبار بود;و بنا به اصل وراثت، خصلتهاى برجسته را از نياكان خود به ارث برده بود.

مسلم در زمان حضرت امير(ع) نوجوانى رشيد و پاك بود كه به افتخار دامادى آن حضرت نايل شد و با يكى از دختران امام به نام «رقيه‏» ازدواج كرد. اين وصلت ‏بر ميزان فضيلتهاى مسلم افزود و او را بيشتر در محور «حق‏» و در خدمت نظام الهى آن حضرت در دوران خلافتش قرار داد.

به نقل مورخان، در زمان حكومت آن حضرت (بين سالهاى 36 تا 40 هجرى) از جانب آن امام، متصدى برخى از منصبهاى نظامى در لشگر بوده است، از جمله در جنگ صفين، وقتى كه اميرالمؤمنين(ع) لشگر خود را صف ‏آرايى مى‏ كرد، امام حسن و امام حسين(ع) و عبدالله ‏بن جعفر و مسلم‏بن عقيل را بر جناح راست‏ سپاه، مامور كرد و بر جناح چپ لشگر، محمدبن حنفيه و محمدبن ابى بكر و هاشم‏ بن عتبه (مرقال) را گماشت و مسؤوليت قلب لشگر را به عبدالله‏ بن عباس و عباس‏ بن ربيعه و مالك اشتر سپرد.

گلچین مداحی مسلمیه با نوای حمید علیمی