به گزارش خبرنگار  حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ شرط اول هر خدمات رسانی رضایت مخاطبان و تضمین کیفیت آن است؛ خواه این حرفه در نظام تعلیم و تربیت باشد خواه در نظام اقتصادی کشور، در هر حال عاملی اشتیاق جامعه را بر می‌انگیزد که پاسخگوی نیاز‌ها در چارچوب ضوابط باشد در غیر این صورت افکار عمومی برای ارضای نیاز‌های خود خوراک دیگری را انتخاب می‌کنند.

در میان آشفته بازار انتخاب مدرسه‌ای باکیفیت و استاندارد؛ خانواده‌ها دغدغه مندترین قشر برای ثبت نام فرزندانشان در فضای آموزشی متناسب با خواسته هایشان هستند خواسته‌هایی که گاه رنگ و بوی اقتصادی می‌گیرد و گاه دغدغه مسائل آموزشی و گاهی هم پا را فراتر گذاشته و نگاهی تجملاتی پیدا می‌کنند که در این تعدد نظرات؛ آموزش و پرورش ۲ گزینه مدارس دولتی و غیردولتی را با منویی خوش رنگ و لعاب پیش روی خانواده‌ها قرار می‌دهد تا بتواند پاسخی بر نیاز‌های نسل آینده داشته باشد.

حال اگر در این اوضاع اقتصادی کشور، توان مالی خانواده گنجایش شهریه‌های چندین میلیونی مدارس غیردولتی را داشته باشد فرزندانشان با منویی باز انواع و اقسام خدمات مدارس غیردولتی و امکان تحصیل دارند و در غیر این صورت مدارس دولتی با حداقل امکانات و حداکثر سرانه دانش آموزی را ناگزیر به انتخاب هستند.

بیشر بخوانید: اضطراب و اعتراض ۲ روی سکه ماجرای مدرسه غرب تهران/ وقتی مسئولان نظام تعلیم و تربیت از ولنگاری چشم پوشی می‌کنند 

چاقویی دولبه به نام مدرسه غیردولتی

سه دهه از ورود مدارس غیردولتی به نظام آموزش و پرورش می‌گذرد و در این میان حرف و حدیث‌های بسیاری حول این مدارس از اخذ شهریه‌های بی رویه گرفته تا حفظ رفاه فرزندان و تضمین کیفیت آموزشی برای آن مطرح می‌شود؛ جدای از این نگاه‌های متفاوت ضرورت وجود این مدارس یا نبود آن باید مورد توجه قرار گیرد که آیا این خصوصی سازی یا به تعبیری دیگر توسعه بخش خصوصی درد است یا درمان؟

علی پارسانیا کارشناس آموزشی در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛  درباره وجود مدارس غیردولتی و تاثیر آن در روند عدالت آموزشی اظهار کرد: موضوع خصوصی‌سازی مدارس از ۲ زاویه مورد توجه است اول اینکه آیا این خصوصی‌سازی را به عنوان یک سیاست بپذیریم یا خیر و موضوع دیگر مجوز‌هایی است که برای تاسیس مدارس غیردولتی باید اخذ شود.

وی با اشاره به ۲ سیاست متفات در نگاه به توسعه مدارس غیردولتی ادامه داد: در یک سیاست نظام تعلیم و تربیت به سمت افزایش مدارس غیردولتی و کاهش مدارس دولتی تمرکز دارد و در سیاست بعدی مدارس غیردولتی صرفا برای اینکه افرادی با تجربه کافی در حوزه تعلیم و تربیت به مدرسه‌داری بپردازند شکل می‌گیرد.

این کارشناس آموزشی تصریح کرد: اگر سیاست اول مورد توجه باشد نقد جدی به آن وارد است چرا که این روال نظام تعلیم و تربیت را تخریب می‌کند، اما سیاست دوم قابل دفاع بوده و به بهبود فرایند تعلیم و تربیت کمک می‌کند.

نگاه کالامحور به مقوله تربیت نشود

پارسانیا با اشاره به اینکه سیاست اول باعث حکم‌فرمایی فضای بازاری در مدارس می‌شود، بیان کرد: در این فضا منطق مشتری مداری مورد توجه قرار می‌گیرد در نتیجه دانش‌آموز جهت‌گیری مدرسه را تعیین می‌کند هرچند مشارکت خانواده و دانش‌آموز در اداره مدارس اهمیت دارد، اما نباید عامل اساسی پیشبرد برنامه‌های مدرسه تلقی شود، چرا که هر کشوری اصول تربیتی خود را داراست و مشتری‌مداری صرف به این قانون لطمه می‌زند.

وی بیان کرد: در سیاست توسعه مدارس غیردولتی و تضعیف مدارس دولتی به تدریج امکانات و تجهیزات با کیفیت آموزشی فقط برای قشر مرفه در نظر گرفته می‌شود در نتیجه باز تولید طبقاتی کردن جامعه تشدید شده و قشر فرو دست امکان پیشرفت پیدا نمی‌کنند.

پارسانیا به حاکم شدن فرهنگ اقتصادی در سیاست اول اشاره کرد و گفت: در آموزش و پرورش نباید تربیت را به یک کالای اقتصادی تبدیل کنیم و جایگاه اصلی آن را از بین ببریم.

این کارشناس آموزشی تصریح کرد: با وجود این مسئله، اما نمی‌توان گفت مدارس غیردولتی به هیچ‌وجه در جامعه وجود نداشته باشند چرا که برخی کنشگران تربیتی را داریم که صرفا در ساز و کار مدارس دولتی و با وجود برنامه درسی بسته آن نمی‌توانند طرح‌های خود را اجرایی کنند بنابراین تاسیس مدرسه غیردولتی می‌تواند به توسعه تفکر نوین آموزشی کمک کند.

کلاف سردرگم خدمات ویژه در نظام آموزشی

گاهی انتظار خانواده‌ها از نظام آموزشی فراتر از آن چیزی است که نظام تعلیم و تربیت عمومی کشور برای دانش آموزان در نظر گرفته است؛ حال برای پاسخگویی به این نیاز‌ها که حق طبیعی هر خانواده‌ای است؛ اگر نظام آموزشی دست به کار نشود قطعا مخاطب نیازش را درآن طرف مرز‌ها جستجو می‌کند و آموزشی فرنگی ماب را برای نسل آینده کشور در پی دارد.

جدا از این که وجود خدمات ویژه‌تر مصداق بارز «هر چی پول بدی آش میخوری» است، اما این موضوع صرف موضوع آموزش نیست و فاصله طبقاتی جامعه این چنین تفکراتی را پر و بال می‌دهد و در این شرایط برا حفظ جامعه پاسخ دادن به نیاز‌های فراتر ناگزیر به اجراست.

پارسانیا در این مورد اظهار کرد: برخی خانواده‌ها سطح بالاتری از کیفیت آموزشی را نسبت به مدارس دولتی طلب می‌کنند بنابراین وجود مدارس غیردولتی کمک‌کننده است چرا که نمی‌توانیم و حق نداریم خانواده‌ها را از حقوق بنیادی خود و انتخاب‌هایشان محروم کنیم درحالی که خانواده حاضر است هزینه‌های اضافی را از جیب خود تقبل کند همچنین در در راهکار ۴-۹ سند تحول بنیادین به تقویت و گسترش مدارس غیردولتی با اصلاح و بازنگری قوانین و مقررات موجود اشاره شده است.

وی به وضعیت مدارس دولتی و نظام حاکم بر آن هم اشاره کرد و گفت: مدارس دولتی به تحول اساسی نیاز دارند و همانطور که سند تحول بنیادین با توجه به نیاز آموزش و پرورش در سال ۹۰ تدوین شد باید آن را در نظام تعلیم و تربیت اجرایی کنیم تا ضعف‌های نظام تعلیم و تربیت فعلی از بین رود همانطور که ساختار ۱-۲۱ سند به اصلاح و بانگری ساختار دوره‌های آموزشی اشاره شده دارد.

بیشر بخوانید: کوتاه شدن دست امارات و مالزی از سر آینده سازان کشور 

کاتالیزوری به نام الگوی برتر برای کیفیت بخشی به مدارس

علی رغم خدماتی که مدارس دولتی دارند، اما کمبود منابع آموزش و پرورش در شرایط فعلی برخی از این مدارس را با مشکل مواجه کرده است و گاهی ابتکار عمل را از آن‌ها گرفته است حال نیازمند نیروی محرکه‌ای برای بهبود اوضاع هستند و حتی سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش در اظهاراتی گفت: آموزش و پرورش بدون مشارکت مردم و بخش غیر دولتی به موفقیت نخواهد رسید و امروز مشارکت‌های غیر دولتی با رشد مواجه شده و توانسته است موفقیت‌هایی را به دست آورد.

پارسانیا درباره کمک مدارس غیردولتی به مدارس دولتی بیان کرد: یکی از کاتالیزور‌هایی که می‌تواند به کاهش ضعف مدارس دولتی کمک کند، الگوبرداری از تجربه‌های موفق برخی از مدارس غیردولتی است که در برنامه ریزی‌های ضروری انعکاس بیشتری نسبت به مدارس دولتی دارد، برنامه‌های خلاقانه‌ای که نظام آموزشی را برای دانش‌آموزان باکیفیت بهتری در نظر می‌گیرد.

درمانی که گاه درد می‌شود

با وجود تاثیرگذاری‌هایی که مدارس غیردولتی می‌تواند در نظام آموزشی داشته باشد، اما گاه چنان فهرست بلند بالایی از خدمات متنوع را برای دانش آموزان از سفر‌های تفریحی و علمی خارج از کشور تا تمام قد در اختیار بودن معلم را در برنامه‌های خود قرار می‌دهند که حتی ضرورت وجود این مدارس را تحت تاثیر قرار می‌دهد و گاه چنان این خدمات تشریفاتی ریشه دوانده که برخی معتقدند موسسانی خاص از قبیل: نزدیکان آموزش و پرورشی‌ها و دولتمردان دستی درکار دارند.

پارسانیا درباره تاثیر تربیتی برخی مدارس غیر دولتی که خدمات بسیار ویژه ارائه می‌دهند و به شدت مبتنی بر خواسته دانش آموز حرکت می‌کند، گفت: به هیچ عنوان نمی‌توان منکر وجود مدارس غیر دولتی شد، اما باید به این موضوع هم توجه داشته باشیم که در شرایط فعلی آموزش و پرورش تضعیف مدارس دولتی و توسعه مدارس غیردولتی را دنبال می‌کنند که در این فضا دانش‌آموز به عنوان مشتری، محور برنامه‌ها برای بقای مجموعه آموزشی قرار می‌گیرد.

مجید طهرانیان مدیرکل مدارس غیردولتی در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛  درباره وجود مدارس با خدمات تشریفاتی گفت: از دیدگاه ما چنین مدارسی وجود ندارد و ارتباط دادن اینگونه مدارس به روابط مدرسه داری دولتمردان اصلا درست نیست چراکه نه این موضوع در واقعیت وجود دارد همچنین برخی مدارس با خدمات ویژه موسسانی دارد که حتی یک روز سابقه حضور در پست‌های مدیریتی بالا را نداشتند.

وی ادامه داد: باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که برخی از مدارس حداکثر کیفیت را با رضایت خخانواده برای دانش آموزان در نظر می‌گیرند و این موضوع را نباید با تجمل گرایی اشتباه گرفت.

تهرانیان تصریح کرد: برخی موسسان نه تنها به افزایش فاصله طبقاتی کمک نمی‌کنند بلکه کمک به دانش آموزان محروم را هم مدنظر دارند.

۸۰ درصد موسسان سابقه معلمی دارند

یک از چالش‌های این روز‌های مدارس غیردولتی مجوز دادن مبتنی بر رابطه است؛ موضوعی که در صورت صحت آثار مخرب بسیاری برای نظام تعلیم و تربیت دارد.

پارسانیا بیان کرد: باید سرعت مجوز‌دهی کاهش پیدا کند تا آموزش و پرورش ارزیابی دقیقی از موسسان و پس از آن روال فعالیت مدرسه داشته باشد، در واقع صدور مجوز‌های فله‌ای سیاست توسعه مدارس غیر دولتی مبتنی بر کیفیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این کارشناس آموزشی بیان کرد: اکنون توسعه مدارس غیردولتی به دلایل اقتصادی و صرفه‌جویی در منابع است در حالی که در کشور‌های مطرح دنیا از جمله در آمریکا، انگلیس و حتی فرانسه وجود مدارس غیردولتی حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد هستند و هدف از تاسیس این گونه مدارس تقاضای خانواده‌هایی است که نیازمند خدمات ویژه برای دانش‌آموزان خود هستند.

اظهارات درباره صدور مجوز فله‌ای در حالی مطرح می‌شد که طهرانیان غلبه روابط بر ضوابط را در صدور مجوز به شدت تکذیب کرده و معتقد است تجربه عامل مهمی برای فرآیند تعلیم و تربیت است بنابراین آموزش و پرورش جز معدود نهاد‌هایی است که به نیرو‌های خودی امکان تاسیس مدرسه می‌دهد و طبق آمار بیش از ۸۰ درصد موسسان، معلم و مدیر مدرسه بودند همچنین باید توجه داشته باشیم که مدرسه داری تجارت نیست و صرفا کمک به روال فعالیت سایر مدارس محسوب می‌شود.

ته مانده بودجه دولت دردی از آموزش و پرورش دوا نمی‌کند

مضایق مالی آموزش و پرورش و افت کیفیت مدارس دولتی حالا عدالت آموزشی را خدشه دار کرده است و نقطه نظرات متعددی برای فعالیت مدارس دولتی و غیردولتی مطرح می شود.

پارسانیا با اشاره به اینکه اکنون جامعه مدارس را به سمت خصوصی‌سازی آموزش هل می‌دهد، گفت: تا زمانیکه آموزش و پرورش اولویت دولت‌ها نباشد و ته‌مانده بودجه برای این نظام تعلیم و تربیت لحاظ شود آموزش و پرورش چاره‌ای ندارد.

وی راه حل برون رفت از نگاه اقتصادی به فعالیت مدارس را توجه بیشتر به بودجه آموزش و پرورش دانست و گفت: اکنون برخی از مدارس غیردولتی صرفا برای تقویت کنکور المپیاد و مدارسی از این دست دانش‌آموزان را تربیت می‌کنند و از انسان‌سازی که مأموریت اصلی آموزش و پرورش محسوب می‌شود، مغفول مانده است، هرچند باید به این موضوع هم توجه کنیم که برخی مدارس نه تنها برای تقویت بعد آموزش بلکه صرفا بر مبنای اینکه دانش‌آموز بتواند مدرک دیپلم خود را اخذ کند، راه‌اندازی می‌شوند و همانطور که چند سال پیش رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش گفته بود میانگین معدل به مدارس غیردولتی در مناطق محروم کمتر از مدارس دولتی است و این موضوع یعنی نظارت درستی بر تمام مدارس غیردولتی نداریم.

کلاف سر در گم کیفیت همچنان در نظام آموزشی می‌چرخد و تعدد مدارس که قرار بود دردی از آموزش و پرورش دوا کنند حالا چالشی هستند که باید روی درست و غلط بودن راهکار‌های آن تامل و بررسی بیشتری شود.

انتهای پیام/