به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  از سنندج ؛حمایت از تولیدات داخلی، شعاری که نشان از اقتدار ملت در راه خود کفایی کشوراست. بی شک رونق تولیدات داخلی و حمایت از واحدهای تولیدی در کشور می تواند وابستگی به اقتصاد نفتی را کاهش دهد.

فرش از جمله کالاهایی است که می تواند به عنوان یک کالای صادراتی غیرنفتی تلقی شود چرا که هنوز جایگاه و ارزش خود را در بازار کشورهای همسایه حفظ کرده است.

فرش ایران از جمله کالاهایی است که در تمام جهان شناخته شده و از دید صاحب نظران تا کنون هیچ کشوری نتوانسته فرشی به کیفیت و مرغوبیت فرش ایران تولید کند، در این میان  فرش های دستباف که حکایت از بافت تارو پودهایی رنگی در لابه لای دستان توانمند و هنرمندانه زنان و مردان این مرز و بوم دارد زبانزد جهانیان است.

و اینجا در غرب ایران، فرش نفیسی از دیار کردستان با سابقه ای دیرینه در میان مردم روستا و شهر که به نوعی عروس صنایع دستی درمیان انواع این محصولات محسوب می شود، خودنمایی می کند.

 تنوع در طرح و بافت رنگ و نقش فرش کردستان چنان نمایان است که در آثار فولکلور شاعران و ترانه سرایان این دیار به خوبی آشکار است و بخشی از هویت تاریخی مردم کردستان را نشان می دهد.

با وجود اینکه سال های طولانی از تولید فرش در کردستان می گذرد اما نقش و نگارهای این هنر در حال کمرنگ شدن است و از هیاهویی که قبلا دربازار آسف فرش فروشان سنندج به چشم می خورد، دیگر خبری نیست.

ضرورت حفظ مشاغل خرد و قدیمی

نخ های رنگی آویزان بر سر درب مغازه های بازار آسف سنندج، چشم ها را خیره خود می کند، نخ هایی که قرار است تارو پود فرشی را درهم تند که روانه آن سوی مرزها می شود.

وارد مغازه ای می شویم، چند پیرمرد دور هم نشسته و از یادگاری های قدیمی صحبت می کنند و کاک رشید 70 ساله از عمری که سالیان سال در راه این کار صرف کرده است، برایمان می گوید: حدود 50 سال است که در این بازار و این مغازه مشغول به کار هستم و تمام نخ ها، رنگ و جنسشان را می شناسم.

وی ادامه داد: الان مدت هاست که وجود برخی از این نخ ها در مغازه برایم تکراری شده است قبلا هر هفته نخ هایی با رنگ های جدیدی را برای فروش می آوردم اما الان بازار فرش کساد شده است و نخ های ما هم در این مغازه انبار شده است.

کمی آن طرفتر مغازه ای رنگ رزی به چشم به می خورد. کاک مهران در مغازه مشغول آویزان کردن نخ هایی بود که به رنگ سبز آغشته شده بود.

او حدود 30 سال است که در این کار مشغول فعالیت دارد و بیشتر نگرانی او این بود که شغل رنگرزی رو به نابودی است و به جز پسر خودش کمتر کسی به فکر یادگیری و حفظ این شغل قدیمی است.

این رنگرز سنندجی بر این باور است؛ علاوه بر اینکه مسئولان باید فکری به حال بازار فرش این استان بکنند باید برای حفظ مشاغل ارزشمند و قدیمی این مرز و بوم در تلاش باشند.

فرش کردستان نگین موزه فرش ایران

فریبا 27 سال سن دارد و از کودکی علاقه خاصی به کارهای صنایع دستی داشته است. او اکنون بیش از 5 سال است که با دستان هنرمندش نقش و طرح های زیبا را در اصالتی کهن ترسیم می کند.

فریبا می گوید؛ فرش کردستان نشان از اصالت و توانمندی مردمان کرد را در حفظ فرهنگ دیرینه این دیار می رساند و افراد زیادی در این عرصه فعالیت می کنند.

این فرش باف سنندجی ادامه داد؛ در طول این چند سالی که به این کار مشغول هستم همیشه از درآمدم راضی بودم و با عشق این کار را انجام می دهم اما متاسفانه یکی دو سالی می شود که وضعیت بازار فرش بد شده است و حق الزحمه ما خیلی کم شده است.

فریبا خطاب به مسئولان گفت: از مسئولین تقاضا دارم کارهای لازم را برای حفظ و رونق دوباره بازار فرش بافان انجام دهند تا هم افرادی مثل من که در این عرصه فعالیت دارند به کار خود ادامه دهند و هم اشتغالزایی بیشتری فراهم شود.

بهرام احترامی رئیس شرکت فرش کردستان در رابطه با جایگاه فرش دستباف دراستان کردستان گفت: فرش دستباف کردستان تاریخچه ای بالغ بر ٤٠٠ سال دارد و با دو سبک سنندج (سنه) و بیجارباطرح های اصیل و محلی زبان زد خاص و عام بوده است.

وی با بیان اینکه بالغ بر ٢٠قطعه از فرش های کردستان هم اکنون در موزه فرش ایران  موجود است، افزود: شرکت سهامی فرش ایران از سال ١٣٤٢فعالیت های تولیدی، آموزشی و اشتغالزایی خودش را در شهرهای سنندج، بیجار، قروە و سقز آغاز کرده است.

رئیس شرکت فرش کردستان بیان کرد: این شرکت با بهره گیری ازگروه های متخصص خودش به این صورت عملکرده که مواد اولیه فرش دسبافت شامل ، پشم، نخ تار و پود و ابریشم را همراه با دار قالی و تجهیزات مورد نیاز را برای بافت فرش به بافنده گان خودش تحویل می دهد.

احترامی خاطر نشان کرد: فرش در منزل بافنده به صورت خانگی چله کشی می شود و کنترل و نظارت و بازرسی توسط همکاران فنی ما در مراحل مختلف بافت فرش جریان دارد و در آخر شرکت سهامی فرش ایران خرید فرش را از بافندگان خودش تضمین می کند.

وی اظهار داشت: در حال حاضر رقمی بالغ بر ٤٠٠ خانوار در استان تحت پوشش شرکت سهامی فرش هستند البته با استفاده از سرمایه و نقدینگی که شرکت در اختیار دارد.

احترامی در رابطه با سبک های مختلف فرش دستباف در کردستان گفت: سبک های مختلف فرش سنه یا سنندج شامل کلاه فرنگی، ماهی درهم ، ٣ ترنج، انواع گل و بلبل، گل رز، گل محمدی، گل مینا، گل ژرسه بوده و نقشه های ترنج، شاه عباسی، گل میرزا علی، نقشه دهن اژدری وگل های گل فرنگ از تولیدات متعدد فرش دسبافت بیجار است.

وی به مشکلات موجود در حوزه فرش اشاره کرد و افزود: کمبود نقدینگی در زمینه تولید برای تولیدکنندگان  وهم در زمینه خرید برای خریداران است و نبود سرمایه در گردش از عمده مشکلاتی است که در حوزه فرش باآن مواجه هستیم.

رئیس شرکت فرش کردستان  با اشاره به اینکه فرش دستباف از همان نقطه اول شروع بافت  به سرمایه نیاز دارد، ادامه داد: اگر تسهیلاتی در زمینه تولید به تولید کنندگان داده شود قطعا خیلی از مشکلات نقدینگی آنها مرتفع خواهد شد.

احترامی گفت: در حال حاضر چون رقیب هایی برای فرش کشور وجود دارد و آنها فرش هایشان را با شرایط و تبلیغات بهتری نسبت به فرش ما ارائه می کنند، طبیعتا ما با مشکلات صادراتی مواجه هستیم بنابراین نیاز به تبلیغات بیشتری در این زمینه است و ورود به بازار های جدید یکی از الزامات برای فرش کشور ما است .

وی افزود: نکته دیگری که مطرح است بحث ارزآوری بوده، فرش دستباف از قدیم الایام یکی از کالاهای شناخته شده در باب صادرات غیر نفتی بوده ، اما در حال حاضر این آمار و سهم خیلی کم است.

احترامی بیان کرد: جا دارد از فرش دستباف که یک کالای صادراتی غیر نفتی محسوب می شود به عنوان یک کالای صدرصد ایرانی حمایت بیشتری شود چرا که  در حال حاضر در استان کردستان ظرفیت خالی تولید وجود دارد و بیش از ٩٠ هزار قالیباف فعالیت می کنند .

فعالیت 90 هزار بافنده در کردستان

 بختیار خلیقی معاون امور بازرگانی، توسعه و تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان گفت: در استان کردستان صادرکننده قوی در بحث فرش نداریم و فقط کسانی به صورت مقطعی در این حوزه ورود پیدا کرده اند.

خلیقی اظهار داشت: در بحث فرش دستباف بخش خصوصی ما خیلی قوی نشده است و برای توسعه آن ورود بخش خصوصی و سرمایه کافی از الزامات لازم در این حوزه است.

وی بیان کرد: نبود ارزیاب گمرک از جمله مشکلاتی بود که استان با آن مواجه بود، در واقع فرش های ما ابتدا برای ارزیابی گمرکی به استان های دیگر می رفت و بعد صادر می شد اما ما این آسان کاری را انجام داده و ارزیاب گمرک استان را فعال کردیم.

وی بیان کرد: حدود 90 درصد تولیدات فرش دستباف کشور باید صادر شود که از این میزان حدود 40 درصد آن به بازار آمریکا صادر می شد اما الان به سبب تحریم ها این بازار از بین رفته است، به همین دلیل باید به فکر بازارهای دیگری باشیم.

وی خاطرنشان کرد: وقتی ما بازارهای جهانی را از دست دادیم مجبور شدیم به بازارهای داخلی روی بیاوریم اما بخش زیادی از مصرف کننده های داخلی ما توان اقتصادی ندارند و همچنین تغییر روند ساختار زندگی و مسائل مدگرایی نیز تاثیر بسزایی در روند کاهش تمایلات به فرش دستباف داشته است .

معاون امور بازرگانی، توسعه و تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان تاکید کرد: درست است ما بازارهای جهانی را از دست دادیم اما تاکنون هیچ کدام از کشورها نتوانسته اند فرشی به کیفیت فرش ایران تولید کنند.

وی  افزود: از جمله کارهایی که در حوزه فرش دستباف انجام داده ایم، می توان به برگزاری کلاس های آموزشی در سال 96 و برگزاری کلاس های تخصصی ازجمله آموزش طراحان فرش دستباف اشاره کرد.

خلیقی ادامه داد: در سال 96 توانستیم در بخش مشاغل خانگی 57 عنوان شغلی ایجاد کنیم که به 330 نفر پرداخت تسهیلات که میانگین آن یک میلیارد و 350 میلیون بوده را انجام داده ایم و در بخش فرش دستباف بیشتر از 90 درصد پیشرفت داشته ایم.

وی در پایان گفت: توجه به اشتغال پایدار از طریق فرش دستباف به عنوان مزیت نسبی برای استان، ایجاد بازار مستمر با معرفی عرضه کننده و مصرف کنندگان به یکدیگر، رقابتی کردن تولیدات داخل و خارج از استان، معرفی دستاوردهای نوین در عرصه طراحی،  تولید و بازاریابی فرش دستباف و شناخت سلایق مشتری از موارد مورد توجه مسئولان استان است و برآنیم که بتوانیم مشکلات بازار فرش را کاهش دهیم.

حمایت از فرش دستباف، حمایت از کالای داخلی است

فرش کردستان که از آن به فرش کردی یاد می شود بیشترین شهرت خود را مدیون بافندگان سنندجی، بیجاری، قروه ای و سایر نقاط کردستان می داند که با نگاهی به فرش های موجود در موزه فرش ایران و موزه های اروپایی می توان این ادعا را ثابت کرد و مانند دیگر فرش های ایرانی منحصر به فرد بوده و رقبای بسیاری دارد و هنوز در صدر است و نظیر ندارد.

بنابراین لازم است که از این میراث گرانبها در راستای حفظ اصالت و فرهنگی دیرنه و کمک به رونق اقتصادی کشور حمایت های لازم انجام شود تا دوباره شاهد هیاهوی رفت و آمد بازار فرش فروشان آسف باشیم.

انتهای پیام/ د م

گزارش: دلنیا محمودی