با خروج رسمی آمریکا از توافق هسته‌ای ایران، امکان ادامه این توافق بدون حضور این کشور به بحث اصلی محافل سیاسی و رسانه‌ای جهان تبدیل شده است.

آیا اروپا می‌تواند منافع ایران را در برجام حفظ کند؟به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، سرانجام ۱۸ اردیبهشت ماه طبق وعده قبلی خود از برجام خارج شد تا امکان زنده نگه داشتن این توافق این روز‌ها به بحث اصلی محافل سیاسی و رسانه‌ای جهان تبدیل شود.

البته آمریکا در زمان حضور در برجام نیز چندان به تعهدات خود پایبند نبود، اما اکنون با خروج کامل این کشور از برجام و اقدام غیرقانونی آن در احیای تحریم‌های هسته‌ای این سوال مطرح است که آیا اروپا می‌تواند منافع ایران را در این توافق حفظ کند یا خیر؟

مقررات بازدارنده، راهکار پیشنهادی اروپا برای حفظ برجام
با اینکه کشور‌های اروپایی بار‌ها اعلام کرده‌اند که مصمم به حفظ برجام هستند، اما تحقق این وعده نیازمند یافتن راهکاری برای مقابله با تحریم‌های فرامرزی آمریکا علیه شرکت‌هایی است که از داخل اتحادیه اروپا با ایران تجارت می‌کنند.

چندی پیش «دنیس چایبی» رئیس کارگروه ایران در سرویس سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای اولین بار اعلام کرد این اتحادیه می‌تواند با احیای "مقررات بازدارنده" قبلی خود از شرکتهایش در برابر تحریم‌های آمریکا محافظت کند.

سران اتحادیه اروپا نیز در نشست روز چهارشنبه خود در صوفیه، پایتخت بلغارستان، اعلام کردند که از روز جمعه (امروز) فرآیند احیای "مقررات بازدارنده" را آغاز خواهند کرد تا پیش از اجرایی شدن تحریم‌های آمریکا در ۷ اوت (۱۶ مرداد) بتوانند از شرکت‌های اروپایی فعال در ایران محافظت کنند.

مقررات بازدارنده برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ برای حفظ منافع کشور‌های عضو اتحادیه اروپا در برابر تحریم‌های آمریکا علیه ایران، کوبا و لیبی وضع شدند. در آن زمان، بکارگیری این مقررات در کنار تهدید به شکایت از آمریکا در سازمان تجارت جهانی باعث شد شرکت‌های اروپایی بتوانند حدود یک دهه تحریم‌های آمریکا علیه ایران و دو کشور دیگر را نادیده بگیرند.

اما آیا اتحادیه اروپا با بکارگیری این مقررات بار دیگر می‌تواند از برجام در برابر تحریم‌های آمریکا محافظت کند؟ تحلیلگر نشریه فارین‌پالیسی در پاسخ به این سوال می‌گوید ماهیت تحریم‌های آمریکا از سال ۲۰۱۰ به بعد به گونه‌ای تغییر کرده که نادیده گرفتن آن‌ها برای شرکت‌های اروپایی دیگر به آسانی سال ۱۹۹۶ نیست.

این نشریه در تحلیل دیگری به همین منظور آورده است: تهدید امروز اروپا به مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران "توخالی" است و بر پایه اطلاعات منسوخ‌شده اروپایی‌ها از سیاست‌های تحریمی آمریکا در قبال ایران است. به نوشته این نشریه، بیل کلینتون، رئیس جمهور وقت آمریکا، در آن زمان تحریم‌های ناچیزی را علیه شرکت‌های خارجی که قصد سرمایه‌گذاری در ایران را داشتند، اعمال می‌کرد. به همین دلیل، شرکت‌های خارجی سود سرشار ناشی از تجارت با ایران را به پایبندی به تحریم‌های آمریکا ترجیح می‌دادند. اما با تصویب یک قانون جدید در سال ۲۰۱۰ در کنگره آمریکا شرایط به کلی تغییر کرده است. این قانون جدید، قدرتمندترین اهرم فشار واشنگتن علیه شرکت‌هایی است که به انجام معاملات تجاری با ایران می‌پردازند و آن قطع دسترسی به نظام مالی آمریکاست.

دولت آمریکا در حال حاضر بیشتر موسسات مالی که با ایران داد و ستد داشته یا دارند را در فهرست سیاه خود قرار داده است. علاوه بر این، کنگره آمریکا هم دریافته است که باید طرف‌هایی که در معاملات تجاری با ایران نقش واسطه را ایفا می‌کنند را نیز جریمه کند. در نتیجه، هر بانک خارجی که روابط کارگزاری خود با یک بانک تحریم‌شده ایرانی را حفظ کند یا به نوعی در جریان معاملات تجاری با ایران نقش داشته باشد، از سوی آمریکا جریمه خواهد شد؛ بنابراین به نوشته فارین‌پالیسی، اکنون بر خلاف گذشته دیگر سود سرمایه‌گذاری در ایران به بی‌توجهی به تحریم‌های آمریکا نمی‌ارزد و هیچ بانکی ریسک برقراری روابط با ایران را نخواهد پذیرفت. همین دشواری نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا بود که در سال ۲۰۱۴ جریمه بی‌سابقه ۹ میلیارد دلاری را برای بانک فرانسوی «بی‌ان‌پی پاریبا» به همراه آورد و سایر بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی را نیز برای بازگشت به بازار ایران بعد از حصول توافق هسته‌ای دچار تردید کرد.

افزایش تردید‌ها درباره امکان تامین منافع ایران در برجام
تردید درباره اثرگذاری مقررات بازدارنده و توانایی اروپا در حفظ منافع برجامی ایران در اظهارات سران کشور‌های اروپایی نیز به خوبی مشهود است؛ همچنانکه فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هفته گذشته پس از پایان نشست بروکسل با حضور وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی در پاسخ به خبرنگاری که از او پرسید "آیا شما می‌توانید تضمین کنید که قادر خواهید بود همان سطح از تجارت که اروپا در حال حاضر با ایران دارد را در ماه‌ها و سال‌های آینده حفظ کنید؟"، اذعان کرد می‌تواند از یک تلاش جدی برای حفظ برجام حرف بزند، اما نمی‌تواند درباره ضمانت‌های حقوقی یا اقتصادی صحبت کند.

افزون بر این، امانوئل مکرون نیز روز گذشته با بیان اینکه قصد ندارد شرکت‌های فرانسوی را به ماندن در ایران مجبور کند، صریحا اعلام کرد که او رئیس‌جمهور فرانسه است نه مدیرعامل شرکت نفت و گاز توتال! وی در ادامه تاکید کرد که خواهان باقی ماندن شرکت‌های فرانسوی در ایران است، اما در عین حال گفت: این حق آنهاست که خطر ماندن در ایران را با خطر‌هایی که در عربستان و آمریکا متوجه آن‌ها می‌شود، مقایسه کنند.

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم به عنوان یکی دیگر از طرف‌های امضاکننده برجام روز گذشته اذعان کرد که اروپا می‌تواند از شرکت‌های کوچک و متوسط برای ادامه همکاری با ایران حمایت کند، اما نباید این توهم را ایجاد کرد که می‌تواند تمام زیان‌های ناشی از تحریم‌ها را جبران کند.

در این میان، مواضع اخیر برخی شرکت‌های اروپایی فعال در ایران پس از خروج واشنگتن از برجام نیز بر تردید‌های موجود درباره توانایی اروپا برای حفظ منافع اقتصادی شرکت‌های خود در برابر تحریم‌های فرامرزی آمریکا افزوده است. به عنوان نمونه، توتال اعلام کرده است در صورتیکه نتواند از آمریکا معافیت تحریمی دریافت کند، قادر به ادامه قرارداد چند میلیارد دلاری خود در پروژه پارس جنوبی نیست. برخی شرکت‌های اروپایی دیگر از جمله زیمنس آلمان و شرکت حمل و نقل دریایی مائرسک دانمارک نیز پس از خروج آمریکا از برجام اعلام کرده‌اند که همکاری خود با ایران را متوقف می‌کنند.

حال با توجه به این تردید‌های آشکار و نهان، آیا کشور‌های اروپایی می‌توانند از منافع برجامی ایران و در درجه اول، از منافع بخش خصوصی خود در برابر تحریم‌های فرامرزی آمریکا محافظت کنند؟ سران اتحادیه اروپا از جمله ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا، طی روز‌های گذشته از گزینه‌های دیگری از جمله اعمال تحریم‌های تلافی‌جویانه [علیه آمریکا]، سرمایه‌گذاری بانک سرمایه‌گذاری اروپا در ایران و ایجاد خط اعتباری یورو نیز برای حفظ برجام سخن گفته‌اند، اما برای قضاوت درباره امکان تحقق آن‌ها و مهمتر از همه اثرگذاری این راهکار‌ها برای ادامه اجرای برجام بدون حضور آمریکا باید تا چند هفته دیگر نیز منتظر ماند.

نویسنده: مهدی حاجت‌پور

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۷
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۰:۵۱ ۰۷ خرداد ۱۳۹۷
شلوغی نکنید اروپا .میزنمتونا ...
انشالله نابودی دشمنان اسلام
Iran (Islamic Republic of)
هادی
۱۲:۵۲ ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۷
نه.
از اروپا هیچ آبی گرم نخواهد شد.
باید قبول کنیم نبض اقتصاد اروپا دست امریکاست و عملا اروپا از خودش اختیاری نداره.
درضمن کسایی که فکر میکنن اروپا بهتر از امریکاست سخت در اشتباهن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۳۴ ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۷
مطمینن اروپا بدلیل ماهیت سرمایه داری هرگز نمیتونه از بازار امریکا دل بکنه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۵۰ ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۷
نباید به اروپا اعتماد کنیم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۳۶ ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۷
مرگ بر آمریکا عهد شکن
Iran (Islamic Republic of)
یحیی شیرازی
۲۳:۴۳ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
بیاین هسته ای تا آخر ادامه بدیم و امریکا رو پشیمان کنیم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۱۵ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
خيلي راحتم ميتونه تضمين كنه اونم با دادن ٥٠-٤٠ تا موشك قاره پيماي اتمي به ما تا آمريكا ديگه نتونه دبه در بياره و دنيا رو بذاره تو آمپاس
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۰۴ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
نمیشه ..نمیشه نمیشه ...
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۵۷ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
ما بايد ببينيم امريكا بر سر صاحبان نفت مثل ليبي وعراق و،،،،،،چي اورد اينها بهانه است ، بايد با يك ديپلماسي قوي نه با ديپلماسي ، وارد عمل بشيم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۱۴ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
این همه جنگ و خونریزی وآدم کشی یعنی اینا را باید بزور سر عقل آورد ما انتظار انسانیت و برادری و برابری را نباید از این ملتها داشته باشیم مرور زمان خود همه چیز را درست خواهد کرد
Iran (Islamic Republic of)
سرخوش
۱۸:۰۹ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
برجام به نفع مردم ایران نیست
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۰۶ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
اینها همه بازی است که اروپاییها انجام میدهند و روزی آنها هم از برجام خارج میشوند .بهتر است هرچه سریعتر دولت از برجام خارج بشه و هرچه پیش آید خوش آید ... مرگ بر ترامپ و بن سلمان و نتانیاهو .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۲۸ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
مردم معیشت خوب و اشتغال میخوان
Iran (Islamic Republic of)
جواد
۱۷:۲۳ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
اگر دولت حداقل یک سوم کاری ک برای خودرو سازان می کند را برای دیگر تولیدی انجام دهد. اقتصاد و گرانی و بیکاری نداریم و واقعا وضعیت کشور از این رو ب اون رو میشه و ی کشوری ک دستش ب خون هزاران انسان بیگناه و کشوری هست که هنوز ب سه قرن نشده بوجود امدنش نمی تواندونی ی کشوری را با این همه قدمت و مردمان عالی و با دانش را تحت فشار بگذارد.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۱۰ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
نه چنین تفکری خیال باطل
Ukraine
ناشناس
۱۷:۰۰ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
حل این مشکل فقط و فقط و فقط یک راه دارد:

"دوباره معضل هسته ای را برای غرب به دغدغه اصلی تبدیل کنیم "

با پاک شدن مسئله هسته ای آنها دنبال سوژه های جدید میگردند.

مثلا اگر یکباره دولت 50 هزار سانتریفیوژ را در فردو راه اندازی کند، مطمئنا غرب و آمریکا سراسیمه به پای میز مذاکره بازخواهند گشت و ایران نیز میتواند اعلام کند که حاضر به مذاکره هست ولی ایندفعه با تجربه تر از گذشته!!

آنها را باید به مرگ گرفت تا به تب راضی شوند بخصوص در زمانه دولت ترامپ!! که به دنبال ارائه دستاورد هسته ای در دور بعدی انتخابات است.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۵ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
قصداروپا نابودی ایران است،چراازبرجام خارج نمیشویم ؟
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
arash
۱۶:۲۲ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
ایران به لحاظ اقتصادی مریض هست باید بگم ایران توی دنیا منزوی شده و به تنهایی کار از پیش نخوابد برد .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۳۲ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
کلا اورانیوم بدرد ما نمیخورد باید با جهان تعامل کنیم 10 سال داشتیم چقدر رفاه آورد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۳۲ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
کلا اورانیوم بدرد ما نمیخورد باید با جهان تعامل کنیم 10 سال داشتیم چقدر رفاه آورد
Iran (Islamic Republic of)
سمیع
۱۵:۱۳ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
با اوضاع فی نفسه فعلی دنیااروپا خودش راهم نمیتواند جمع کندچه رسد برجام را ضمانت کند درضمن اروپا با د عوت ترامپ از انگلیس فرانسه المان مشخصا سناریوی جدیدی برای منتطقه تدارک دیده اند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۵ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
اصلا مگه اروپا قصد حفظ منافع ایران را داره ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۴ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
آفرین بر این خبرنگار
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۴۷ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
اینهاهمه بهانه بود.برجام دامی برای ایران بودتاصنعت هسته ای اش ضعیف شودوانهاهم دراین میان جاسوسانشان راواردکشورکنند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۴۷ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
اینهاهمه بهانه بود.برجام دامی برای ایران بودتاصنعت هسته ای اش ضعیف شودوانهاهم دراین میان جاسوسانشان راواردکشورکنند
Iran (Islamic Republic of)
علی اکبر
۱۴:۱۶ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
نه خیر منافعتان بدست خودتان است و غرب هیچگاه دنبال منافع ایران نبوده و نیست و نخواهد بود ؟؟؟!!!!! کشور خود را با مدیریت قوی و با آینده نگری در ساخت کارخانجات مهم و دانشگاههای خوب بدرستی پایه ریزی کنید و بدون اتکا به نفت و غرب
هر گاه با قدرت همه بر روی پاهای خود ایستادید غرب خودبخود امتیاز خواهد داد و گر نه امیدی به هیچکی ،غیر از خدا و بندگان خویش نبندید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۱۲ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
خیر
Iran (Islamic Republic of)
رضا
۱۳:۱۵ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
اروپاهم مجبوراست خارج شود ماباید فکری بحال خودمون بکنیم واقعا عقل سلیم میگه همون مثال قدیمی پلوهای معاویه چربترند امریکا هم اینقدر قدرت وسهم افتصادیوداردوکه
Iran (Islamic Republic of)
عبدالهی
۱۳:۱۳ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
سیاستمدارن ایرانی باید این رابدانند که امریکاییها از برجام خارج شدند تحریم ها را حفظ کردند و باسیاست خودشان اروپاییهامیگویند مابرجام راحفظ میکنیم یعنی این یک سیاست دیگر ماهم به دنبال سلاح هسته ای نبودیم 20درصدرااوردیم کمتر از4درصدباز هم تحریم ها هستند چه منفعتی برای ایران دارد
Iran (Islamic Republic of)
عبدالهی
۱۳:۱۳ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
سیاستمدارن ایرانی باید این رابدانند که امریکاییها از برجام خارج شدند تحریم ها را حفظ کردند و باسیاست خودشان اروپاییهامیگویند مابرجام راحفظ میکنیم یعنی این یک سیاست دیگر ماهم به دنبال سلاح هسته ای نبودیم 20درصدرااوردیم کمتر از4درصدباز هم تحریم ها هستند چه منفعتی برای ایران دارد
Iran (Islamic Republic of)
عبدالهی
۱۳:۱۳ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
سیاستمدارن ایرانی باید این رابدانند که امریکاییها از برجام خارج شدند تحریم ها را حفظ کردند و باسیاست خودشان اروپاییهامیگویند مابرجام راحفظ میکنیم یعنی این یک سیاست دیگر ماهم به دنبال سلاح هسته ای نبودیم 20درصدرااوردیم کمتر از4درصدباز هم تحریم ها هستند چه منفعتی برای ایران دارد همه اش دروغ میشنویم
Iran (Islamic Republic of)
فرامرز
۱۲:۵۳ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
اروپا نمیتواند منافع ما رو تضمین کند
چون سود شرکت های اروپایی در معامله با آمریکا بسیار بیشتر از معامله با ایران است
در ضمن در صورت معامله با ایران از سوی آمریکا تحریم میشوند
Iran (Islamic Republic of)
یوسف از بوشهر
۱۲:۵۲ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
عجب
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۰۶ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
به جمالت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۰ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
اروپا اگر بخواد میتونه ولی منافع بلندمدتش بهش اجازه نمیده خودش را به خاطر ایران از آمریکا جدا کنه
Iran (Islamic Republic of)
اکبر
۱۲:۳۸ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
نه امریکا نمیذاره دولت محترم سریع اقدام کنید تصویب کنید ماهم بیاییم برگردیم گذسته وشروع کنیم انرژی هسته ایمونو
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۱۸ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
باز چند سال معطل اروپا میشیم و برجام به هیچ نتیجه ای نخواهد رسید.رییس جمهور بعدی ایران، برجام رو برای همیشه پاره خواهد کرد
آخرین اخبار