به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بدون شک در موضوع برجام بحث خروج آمریکا به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت می‌تواند تبعات بسیاری منفی در ساختار سازمان ملل متحد داشته باشد. توافق هسته‌ای به وسیله اعضای دائم شورای امنیت به عنوان پایه گذاران این سازمان جهانی تضمین شده است، حال اگر یکی از این اعضای دائم که خود روزی به برجام به عنوان یک توافق بین المللی رای داده‌ از آن خارج شود به این معنی است که آن عضو دائم به طور مستقیم با تصمیم شورای امنیت و سازمان ملل متحد مخالفت کرده و سبب می‌شود تا کشورها نسبت به تصمیمات سازمان ملل و شورای امنیت بی اعتماد شوند.

پیش از شکل‌گیری توافق برجام و در سال 2010 با تلاش آمریکا، انگلیس و برخی کشورهای غربی‌ و البته با فشار و لابی‌گری رژیم صهیونیستی پرونده‌ای در آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه کشورمان تشکیل شد و این کشورها مدعی شدند فعالیت‌های ایران در زمینه‌ هسته‌ای مشکوک و تهران از فناوری اتمی در مسیر غیرصلح آمیز استفاده کرده است. این پرونده‌ زمینه‌ای ‌شد برای اینکه شورای امنیت قطعنامه‌های مختلفی علیه ما صادر کند که مهمترین قطعنامه در آن زمان قطعنامه 1929 بود و پس از آن هم به همین بهانه قطعنامه‌های دیگری علیه تهران صادر شد.

تحریم‌های ناشی از قطعنامه 1929 شورای امنیت اگرچه مبنای آن اتهامات واهی بود اما به آژانس و سپس به سازمان ملل ارجاع و شورای امنیت در آن ورود کرد و همه چیز دست در دست هم داد و همه متفق القول ایران را متهم کردند. با شکل گیری برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 در 14 ژوئیه 2015(23 تیر 1394) پرونده ایران در آژانس بسته شد و حتی رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی با حضور در ایران و بررسی‌های مختلف اعلام کرد که ایران فناوری هسته‌ای را در مسیر صلح آمیز استفاده می‌کند و هیچ رفتار مشکوکی در این زمینه ندارد و در نهایت این موضوع به سازمان ملل رفت و در نهایت قطعنامه 1929 شورای امنیت لغو و قطعنامه دیگری تحت عنوان 2231 صادر شد.

در حالی که برجام به وسیله قطعنامه 2231 شورای امنیت لازم الاجرا شده است و همه کشورهای پایبندی ایران به این توافق را بارها اعلام کرده‌اند، اما از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ به دلیل مخالفت‌های شخص او با توافق هسته‌ای، حفظ و ادامه این توافق به عنوان یک توافق بین المللی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. رئیس جمهور آمریکا که بارها اعلام کرده بود قصد خروج و از بین بردن این توافق را دارد و بعد از تمدید تعلیق تحریم‌ها در 22 دی ماه سال گذشته عنوان کرد که برای آخرین بار است که تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید کرده است و در نهایت رئیس جمهور آمریکا در 18 اردیبهشت اعلام کرد که دیگر پایبند به برجام نیست و به طور رسمی از آن خارج شد و مشخص نیست این توافق از این پس در چه مسیری قرار خواهد گرفت.

خروج آمریکا از برجام برخلاف خواسته شورای امنیت است

عباسعلی منصوری‌آرانی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به تحریم‌های اعمال شده از طرف کشورهای غربی از ابتدای انقلاب تا کنون، اظهار کرد: اعلام خروج ترامپ از برجام بر خلاف تصمیم شورای امنیت است و کاخ سفید با این رفتار، خود را در جهت مخالفت با سازمان ملل متحد و خواسته آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار داده است.

وی تصریح کرد: آمریکایی‌ها بارها جنگ‌های روانی شدیدی علیه ما به راه انداخته‌اند، اما امروز دیگر نمی‌تواند این‌گونه عمل کنند، چرا که جامعه بین المللی، اروپایی‌ها، اتحادیه اروپا و همچنین آژانس انرژی اتمی و  حتی سازمان ملل متحد همگی بیان می‌کنند که ایران نسبت به تعهدات خود در برجام پایبند بوده و آمریکا به تعهداتش عمل نکرده است، در واقع همه آنها در مسیری قرار دارند که رفتار ما را تایید می‌کنند.

منصوری‌آرانی با بیان اینکه نوع باورهای عمومی جامعه بین المللی نسبت به ایران متفاوت شده است، اظهار کرد: با نگاهی به قبل و بعد از برجام به خوبی ملاحظه می‌شود که تفاوت قبل و بعد از توافق هسته‌ای در این است که در دوران پیش از برجام همه در پشت خاکریز بودند و به طور هماهنگ اتهاماتی را به سمت ما سراریز می‌کردند اما امروزه و بعد از برجام، عکس آن اتفاق افتاده و هم اکنون همه اعلام می‌کنند که این کاخ سفید است که یک معاهده بین المللی را نقض می‌کند و ایران را پایبند به تعهدات بین المللی می‌دانند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم ادامه داد: توافق هسته‌ای بین ایران و 1+5 مادامی که تبدیل به قطعنامه سازمان ملل نشده بود تنها به عنوان معاهده‌ای بین چند کشور شناخته می‌شد، اما زمانی که قطعنامه سازمان ملل پشتوانه‌ آن قرار گرفت دیگر جنبه جهانی دارد و آن برجام سابق به معنای توافق بین چند کشور نیست و یک توافق بین المللی است که همه را ملزم به اجرای آن می‌کند.

منصوری‌آرانی با بیان اینکه خروج آمریکا از برجام تبعات بسیار بدی بر روی سازمان ملل متحد خواهد داشت، اظهار کرد: اروپاییان خوب می‌دانند که اگر این بدعت راه بیفتد که قطعنامه‌های شورای امنیت توسط پنج عضو دائم لغو ‌شود، دیگر شورای امنیت و سازمان ملل متحد کارایی خود را از دست خواهند داد و از این پس هم ممکن است سایر اعضا قطعنامه‌های این‌چنینی را به طور یکجانبه لغو کنند و این موضوع باعث بدبینانه شدن نگاه کشورها به تصمیمات سازمان ملل و شورای امنیت می‌شود.

وی یادآور شد: پس از جنگ جهانی دوم که ده‌ها میلیون کشته بر جای گذاشت کشورها تلاش کردند تا با ایجاد یک نهاد و سازمانی جهانی به نام سازمان ملل متحد و شورای امنیت به تنش‌های جهان پایان دهند، اما امروز شاهد هستیم که این سازمان جهانی توسط همان پنج کشوری که به تعبیر خودشان پنج ستون شورای امنیت و سازمان ملل هستند، سست می‌شود و آجرهای اولیه آن لرزان و فونداسیون آن در حال فرو ریختن است.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم با بیان اینکه اقدامات ترامپ به ساختار سازمان ملل ضربه‌ می‌زند، افزود: خروج ترامپ از برجام به سازمان ملل و شورای امنیت لطمه می‌زند و آن حق وتو که به پنج کشور عضو شورای امنیت داده شده است به عنوان یک گام ظالمانه در اذهان عمومی شکل خواهد گرفت.

پیامدهای خروج آمریکا از برجام

خروج آمریکا از برجام بدون شک پیامدهای مهمی برای سازمان ملل متحد خواهد داشت. اولین پیام این است که سایر اعضای دائم شورای امنیت از این پس به راحتی نسبت به قطعنامه‌های شورای امنیت اعلام مخالفت می‌کنند و این امر سبب کم شدن قدرت اجرایی تصمیمات شورا و  سازمان ملل متحد خواهد شد.

موضوع دیگر اینکه ما در 40 سال گذشته تحریم‌های آمریکا را تجربه کرده‌ایم. در 4 دهه گذشته یک ماه یا حتی یک روز را نمی‌توانیم پیدا کنیم که تحریمی وجود نداشته باشد و خروج آمریکا از برجام در هر حال تاثیری در روند حرکتی کشور ما ندارد چرا که ما این فراز و نشیب‌ها را در سال‌های گذشته هم تجربه کردیم.

واقعیت این است که زمانی اروپاییان و آژانس بین المللی انرژی اتمی از رفتار ایران حمایت نمی‌کردند و همیشه در کنار آمریکا قرار داشتند، اما این بار همه متفق القول هستند که ایران پایبند به تعهدات خود بوده است. حال با خروج آمریکا از توافق برجام باید متظر تبعات این خروج در جامعه بین الملل باشیم، اما به هرحال این موضوع روشن است که خروج ترامپ از برجام، کاخ سفید را با چالش جدی مواجه خواهد کرد و این کشور به سمت انزوای بیشتر حرکت خواهد کرد.

انتهای پیام/

گزارش از محمدرضا امینیان