علی تیموری مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛با اشاره به روز جهانی حیات وحش اظهار کرد: سیر نزولی جمعیت حیات‌ وحش‌ تنها منحصر به ایران نیست‌ و در تمام  دنیا می‌توان این شیوه‌ نزولی را مشاهده کرد که این موضوع دلایل مختلفی دارد. در ایران نیز در چند دهه گذشته‌ با شکل‌گیری روند توسعه‌ طبیعت، حیات وحش نیز تحت تأثیر این فعالیت‌ها قرار گرفته است.

وی افزود: افزایش جمعیت، گسترش شهرها، توسعه راهسازی و بهره‌برداری از معادن، فعالیت‌های گسترده صنعتی، تغییر کاربری گسترده اراضی، تخریب روز‌افزون زیست‌گاه‌های طبیعی‌ به منظور اجرای برنامه‌های توسعه‌ای، تغییرات فرهنگی و اجتماعی و بسیاری عوامل اقلیمی دیگر به طور مستقیم و غیرمستقیم‌ در کاهش جمعیت حیات‌ وحش نقش داشته‌اند.

تیموری بیان کرد: عوامل طبیعی به ویژه‌ خشکسالی‌های متعدد و متمادی در بخش‌های زیادی از کشور نیز عامل‌ مهمی در کنترل و کاهش جمعیت بسیاری از گونه‌های حیات وحش در کشور به شمار می‌آید.

وی با بیان اینکه تأثیرات‌ عوامل طبیعی و انسانی در نقاط مختلف کشور  بر روی گونه‌های مختلف متفاوت است، ادامه داد: هر دو عامل در کنار هم در کاهش جمعیت حیات‌ وحش کشور نقش داشته‌اند، اما نقش عوامل انسانی پررنگ‌تر است. انسان هم در واقع‌ به عنوان یک گونه جاندار بخشی از تنوع زیستی به شمار می‌آید.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اگر بپذیریم‌ که تنوع زیستی یک چرخه یا زنجیره به هم پیوسته است، پس انسان نیز در این چرخه‌ همانند سایر گونه‌ها تحت تأثیر تغییرات قرار می‌گیرد و برهم خوردن نظام طبیعی حیات وحش باعث از بین رفتن تعادل‌ زیستی‌ می‌ شود.

وی در ادامه تصریح کرد: انسان برای حیات نیازمند منابع زیستی موجود در طبیعت است، از بین رفتن یک گونه، گونه‌های جانوری دیگری که برای حیات خود به آن نیاز دارند را در معرض تهدید قرار می‌دهد و این روند تأثیرات در چرخه زیستی ادامه پیدا می‌کند تا به انسان برسد‌.

تیموری با بیان اینکه کاهش طعمه‌های طبیعی‌ گربه سانان باعث‌ حمله آن‌ها به دام‌های اهلی می‌شود و کاهش جمعیت برخی پرندگان یا گونه‌هایی نظیر گراز‌ موجب‌ طغیان‌ حشرات، آفت‌ها و نابودی مزارع و محصولات کشاورزی می‌ شود، ادامه داد: آبزیانی مانند ماهی منابع غذایی و چرخش‌ اقتصادی بسیاری از خانواده‌ها را تشکیل می‌دهد که کاهش و نابودی این گونه‌ها ما را از بسیاری از منافع‌ محروم می‌سازد‌ که البته اینها نمونه‌هایی بسیار کوچک از اثرات سوء است.

وی افزود: توجه به گربه‌سانان بزرگ محوری ترین موضوع روز جهانی حیات وحش امسال است و باید این نکته را عرض‌ کرد که هرگونه تهدید در طبیعت متوجه تمام گونه‌های جانوری موجود در آن خواهد شد و نمی‌توان آن را محدود به یک یا چند گونه دانست، اما بر اساس قاعده اصولاً گونه‌هایی که در رأس هرم‌های غذایی طبیعی قرار دارند متزلزل‌ شده و نسبت به تهدیدات آسیب‌پذیرتر هستند، مثلاً گوشت‌خوارانی مثل پلنگ یا یوزپلنگ‌ که جمعیت کمتری نسبت به علف‌خوارانی مانند قوچ و میش دارند و قدرت سازگاری آن‌ها محدودتر‌ است بیشتر و زودتر آسیب‌ می‌بینند، اما سایر گونه‌ها نیز از آسیب‌ها در امان نخواهند بود.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست گفت: هیچ عاملی به اندازه جوامع محلی نمی‌تواند در کمک به حفظ گونه‌ها ایفای نقش کند، بهره‌برداری صحیح و و پایدار این جوامع از منابع طبیعی و زیستی‌، شناخت گونه‌ها و نیازهای آن‌ها، عدم تجاوز آن‌ها به عرصه‌های طبیعی و تخریب‌ آن برای کشاورزی، ممانعت از چرای‌ بی‌ رویه‌ و غیرمجاز دام‌ها‌ در مراتع طبیعی،  تخریب نکردن منابع آبی طبیعی مانند چشمه‌ها و نهرها، اصلاح برخی عقاید خرافی در مورد بعضی گونه‌های حیات وحش‌، ممانعت از شکار غیرقانونی و بی‌رویه از جمله اقدامات‌ و تأثیرات مهمی است که جوامع محلی می‌توانند در حفاظت از حیات وحش ایفای نقش کنند.

وی ادامه داد: تجربه نیز نشان داده است که هر زمانی وابستگی به طبیعت و حیات‌ وحش‌ در وجود مردم بومی یک منطقه نهادینه‌ شود، می‌توان اطمینان داشت که حفاظت از منابع طبیعی و استفاده پایدار از آن به صورت خودجوش‌ صورت گرفته و تداوم می‌یابد، چراکه آگاه می‌شوند که پایداری طبیعت‌ و منابع به پایداری معیشت‌ آن‌ها پیوند خورده است.

تیموری بیان کرد: هم اکنون در کشورهای مختلف دنیا در هر 20 تا 30دقیقه یک گونه‌ از حیات وحش در معرض انقراض قرار می‌گیرد و حدود 70 درصد از گونه‌هایی که در معرض‌ تهدید‌ و انقراض هستند توسط بخش خصوصی و مردم حفاظت می‌شوند.

وی افزود: بخشی از مراتعی  که در خارج‌ از منابع چهارگانه است برای حفظ حیات وحش کشور و نهایتاً بهره‌برداری از حیات وحش در اختیار بخش خصوصی افراد حقیقی و حقوقی‌ قرار می‌گیرد تا آن‌ها نیز نقشی در‌ حفظ حیات وحش داشته و کشور را برای توسعه و رشد‌ در واقع گونه‌های حیات وحش پیش ببرند و یک کار اقتصادی، اقتصاد پایدار و اقتصاد مقاومتی انجام‌ دهند.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: خوشبختانه با جذب نیروهای بومی و محلی برای حفاظت‌ از این‌ گونه‌ها، بیش از 30 تا 40 نفر به طور مستقیم جذب شدند که به صورت‌ گروه‌های اختصاصی مشغول هستند و از سوی دیگر نیز یک شغل‌ غیرمستقیم در استان‌ها‌ی یزد، کرمان و سمنان ایجاد شده است .

وی در ادامه گفت: به دلیل عملکرد مثبت بخش خصوصی در حفظ حیات‌ وحش در سال‌های اخیر جمعیت برخی از گونه های حیات وحش افزایش یافت.

تیموری گفت: سازمان حفاظت محیط زیست با دادن مجوز شکار به افراد مجاز با این کار می تواند هم برای کشور ارز آوری کند و هم این افراد با مردم بومی منطقه که یک شکارچی قانونمند هستند برای شکار و قرق داری به توافق برسند که این می تواند علتی برای حفظ حیات وحش باشد.

انتهای پیام/

خطر انقراض در کمین گونه‌های حیات وحش دنیا در هر 20 تا 30 دقیقه