به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ،آیت الله سید حسن مدرس از مجتهدان و علمای استان اصفهان بود که در دوران مشروطه بر مصوبات مجلس شورای اسلامی طبق شرع اسلام نظارت داشت.
وی از دوره سوم تا ششم برای چهار دوره به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس انتخاب شد.
سیدحسن طباطبایی قمشه ملقب به آیت الله مدرس در سال ۱۲۴۹ ) در شهر زواره از توابع استان اصفهان چشم بر دنیا گشود.
پدرش سید اسماعیل از طایفه میرعابدین از سادات دهکده ییلاقی سرابه و مادرش خدیجه از یکی از طایفه‌های همان روستا بود.
در سال ۱۲۹۳ به قمشه نزد جدش میرعبدالباقى که به فعالیتهاى علمى و تبلیغى مشغول بود،سپرده شد.
سیدعبدالباقى بیشترین نقش را در تعلیم سیدحسن داشت و او را در مسیر علم و تقوا هدایت و به هنگام مرگ در وصیت‌نامه‌اى
سیدحسن را به ادامه تحصیل علوم دینى تشویق و سفارش کرد.
وى در سال ۱۲۹۸ ق برای ادامه تحصیل علوم دینى رهسپار اصفهان شد و ۱۳ سال در حوزه علمیه این شهر در محضر بیش از سى استاد از جمله
علامه شیخ مرتضی ریزی، جهانگیرخان قشقایی مشغول به خواندن جامع المقدمات شد و مقدمات ادبیات عرب و منطق و بیان را نزد اساتیدى، چون میرزا عبدالعلى هرندى آموخت.
آغاز فعالیت های سیاسی آیت الله مدرس
در دوران مشروطه مدرس به حمایت از جنبش مشروطیت برخاست و در کنار حاج آقا نورالله اصفهانی، برای تدارک و تقویت مشروطه‌خواهان کوشید که با اوج‌گیری جنبش مشروطه‌خواهی و دوران استبداد صغیر، مدرس به همراه حاج آقا نورالله، انجمنی با عنوان انجمن ملی تشکیل داد و خود به نایب رئیسی این انجمن انتخاب شد.
پس از فتح تهران و پیروزی مشروطه‌خواهان، مقدمات تأسیس دوره دوم مجلس شورای ملی فراهم و انتخابات به صورت عمومی برگزار و مجلس تشکیل شد.
بر اساس اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه، باید پنج نفر از مجتهدان در مجلس حضور داشته و بر مصوبات مجلس به منظور عدم مغایرت آنها با احکام شرع نظارت داشته باشند که به این منظور، مراجع نجف بیست نفر از مجتهدان از جمله مدرس را به مجلس شورای ملی معرفی کردند و مدرس هم بر اساس قرعه انتخاب شد و در سومین دوره مجلس شورای ملی هم علاوه بر وظیفه نظارتی، نمایندگی مردم تهران را بر عهده گرفت.
فعالیت های مدرس در دوران پهلوی
کابینه سید ضیاء طباطبایی شماری از رجال دولت و مجلس را برای جلوگیری از مقاومت و قیام احتمالی دستگیر و زندانی کرد که مدرس هم در شمار زندانیان سیاسی قرار گرفت.
وی ابتدا در محل قزاقخانه قدیم برای چند روز زندانی شد، ولی بعد‌ها او را به همراه شیخ حسین یزدی که سابقه دوستی خوبی با مدرس نداشت ، به وسیله گاری پُست به قزوین تبعید و در آنجا زندانی شد که بعد از دولت سید ضیاء، مدرس به تهران بازگشت.
آیت الله مدرس و قرارداد ۱۹۱۹
آیت الله مدرس فرزندی از کویر که در برابر مخالفان و زورگویان بپا خواست و توانست مرد قانون گذار تاریخ ایران به حساب آید.
وی یک تنه در برابر ظلم انگلیس و بیداد رضاخان ایستاد و نه تنها تسلیم نشد بلکه موجب لغو یک قرارداد مهم شد، قراردادی که سند فروش ایران به بریتانیا بود.
امضای قرارداد وثوق‌الدوله مصادف با دوره سوم مجلس پس از مشروطیت بود.
قراردادی که برای تصویب به مجلس آمد اما با مخالفت تعدادی از نمایندگان مواجه شد که بارزترین آنها آیت‌الله سیدحسن مدرس بود.
با تلاش‌های آیت الله مدرس و چند تن دیگر این قرارداد در مجلس تصویب نشد و قبل از اینکه لغو آن اعلام شود به ورق پاره‌ای تبدیل شد.
وثوق الدوله نیز از نخست‌وزیری برکنار شد و مدرس کاری کرد که اعتبارنامه نمایندگان طرفدار قرارداد در مجلس چهارم هم تصویب نشود، اگرچه انگلیسی‌ها با روی کارآوردن رضاخان و تحمیل قرارداد ۱۹۳۳ به خواسته خود دست یافتند، اما مقاومت تاریخی آیت‌الله مدرس و شکست سنگین انگلیس در ماجرای قرارداد ۱۹۱۹ الگویی شد برای سال‌های بعد تا امام خمینی با الهام از حرکت آیت‌الله مدرس که سیاست عین دیانت ما و دیانت عین سیاست ماست، علم انقلاب اسلامی را در دست بگیرد.
شهادت مدرس
سه جنايتكار و خبيث به نامهاى جهانسوزى ، خلج و مستوفيان نزد مدرس آمده و چاى سمى را به اجبار به او دادند و چون ديدند از اثر سم خبرى نيست عمامه سيد را در حين نماز از سرش برداشته ، برگردنش انداختند و آن فقيه بزرگوار را به شهادت رساندند.
حجت الاسلام پژمان فر نماینده مردم مشهد در مجلس به خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان گفت: شهید مدرس تنها هم حرف خود را می‌زد، وی به این موضوع رسیده بود که به تنهایی هم می توان اعتراض کرد.
ماجرای قبول رشوه از انگلیسی‌ها
دکتر محمدحسین مدرّس می گوید: در کنار آقا بودم که دو نفر آمدند که یکی فرنگی بود. پس از لحظه ای مردی که مترجم بود گفت: ایشان سفیر انگلیسند.
چکی تقدیم می دارند برای این که به هر نوع صلاح بدانید مصرف نمایید. آقا گفتند: چک، چیست؟ مترجم گفت: چک براتی است که بانک می گیرد و مبلغی که در آن قید شده می پردازد.
مدرّس خندید و گفت: به ایشان بگویید من پول و چک قبول ندارم. اگر کسی خواست به من پول دهد، باید آن را تبدیل به طلا کند و بارِ شتر نموده ظهر روز جمعه هنگام نماز به مدرسه سپهسالار بیاورد و آن جا اعلام کند این محموله را مثلاً انگلستان یا هر جای دیگر برای مدرّس فرستاده تا من قبول کنم. بعد از ترجمه این سخنان، مرد فرنگی چیزی گفت.
مترجم رو به آقا کرد و گفت: ایشان می گویند شما می خواهید در دنیا حیثیت سیاسی ما را نابود کنید، مدرّس با خنده گفت از نابودی چیزی که ندارید نترسید!
مدرس آگاه به زمانه بود
حجت الاسلام و المسلمین طباطبائی امام جمعه کاشمر در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه مدرس آگاه به زمانه بود،گفت:وی در آن زمان یکی از مهمترین افراد انقلابی بود که به اوضاع کاملا مسط و از همه امور با خبر بود.
آثار شاخص شهید مدرس
از آثار قلمى مدرس می‌توان به تعليقه بر كفايه الاصول آخوند خراسانى، رسائل الفقهيه،رساله اى در ترتب (در علم اصول فقه ) ، رساله اى در شرط متاءخر (در اصول )،رساله اى در عقود و ايقاعات،كتاب حجيه الظن (در اصول ) حاشيه بر كتاب النكاح مرحوم آيه الله شيخ محمد رضا نجفى مسجدشاهى ،دوره تقريرات اصول ميرزاى شيرازى،كتابى در باب استصحاب ،شرح روان بر نهج البلاغه ،اصول تشكيلات عدليه اشاره نمود.
مدرس فرزندی از کویر بود که در برابر مخالفان و زورگویان بپا خواست و توانست مرد قانون گذار تاریخ ایران به حساب آید.
گزارش از ندافاضلی
انتهای پیام/ف
