ذات ایام بد و نحس نیست بلکه باید دید در روز‌هایی که معروف به نحس و شوم شده اند چه کار‌هایی انجام شده و چه اتفاقاتی رخ داده که زمینه چه تعبیری را فراهم کرده است.

چرا ماه صفر به نحوست و شومی شهرت دارد؟!به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ «صفر ماه سنگینی است»، «صفر شوم است»، «در ماه صفر به کار خیر و خرید اقدام نکنید» و ... جملات آشنایی برای ما هستند که همه ساله دهان به دهان می‌چرخند به نوعی که گاه تصور می‌شود نسبت به این ماه نوعی فوبیا (ترس بیمارگونه) در جامعه رواج دارد. از این رو و با توجه به فرا رسیدن ماه صفر و در بررسی چرایی وجود چنین نگاهی در جامعه اسلامی با حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا جواهری، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد به گفت و گو پرداخته ایم که مشروح آن را می‌خوانید:


بیشتر بخوانید: برای دفع بلا در ماه صفر این دعا را هرروز بخوانید 


آیا در فرهنگ اسلام و ادبیات قرآن و روایات تعبیر سعد و نحس برای ایام و زمان‌ها وجود دارد و در این باره تصریحی شده است؟

سعد و نحس از واژه‌های متضاد در فرهنگ اسلامی هستند که در احادیث و آموزه‌های روایی به کار رفته اند؛ برای مثال در قرآن سخن از یوم نحس وجود دارد و این تعبیر در مصحف شریف به کار رفته است که این نشان می‌دهد چنین تعبیری در تاریخ زندگی بشر صحت دارد یعنی همان طور که ایامُ الله داریم ایام نحسات نیز داریم.

برای مثال در سوره مبارکه فصلت آیه ۱۶ به ایام نحس اشاره شده و می‌فرماید: «فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا صَرْصَرًا فِی أَیَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِیقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْیِ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَهُمْ لَا یُنصَرُونَ»

اینجا صحبت از روز‌های نحسی است که عذاب الهی بر گروهی از انسان‌های فاسد، مشرک و منافق نازل شده است؛ و یا خداوند متعال در سوره مبارکه قمر آیه ۱۹ نیز فرموده است: «إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا صَرْصَرًا فِی یَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ»

بنابراین، یوم نحس که در برابر یوم سعد است در قرآن و حدیث کاربرد داشته است البته باید کارکرد‌های این دو واژه را شناخت و درس‌های آن را فرا گرفت.

بر اساس آیات قرآن و آموزه‌های دینی آیا نحس و سعد بودن ذات ایام و ساعات و ماه‌ها است یا دلایلی این سعد و نحسی را بر آن‌ها عارض می‌کند؟

باید توجه داشت ذات ایام، هفته ها، ماه‌ها و تاریخ زندگی بشر قطعا نحس و شوم نیست بلکه زمان در تاریخ ظرفی است برای انجام کار‌ها و این رفتار‌های آزاردهنده و اندوهبار انسان اند که عامل نحس شمردن زمان می‌شوند به عبارت بهتر حوادث و رخداد‌های بزرگ و منفیِ انسانی می‌تواند زمانی را نحس کرده و از سعد بودن آن جلوگیری کنند.

بنابراین، ذات ایام بد و نحس نیست بلکه باید دید در روز‌هایی که معروف به نحس و شوم شده اند چه کار‌هایی انجام شده و چه اتفاقاتی رخ داده که زمینه چه تعبیری را فراهم کرده است.

در ادبیات قرآن روز‌هایی که عذاب الهی بر گروهی از مردم نازل شده است نحس و شوم اند و از آن‌ها به «ایام نحسات» تعبیر می‌شود.

به عبارت بهتر باید توجه داشت انسان خود بابِ عذاب الهی را با اعمالش به روی خود می‌گشاید پس سعد و نحسی انسان به اعمال انسان باز می‌گردد.

با توجه به آنکه ماه صفر به ماهی نحس و سنگین در میان مردم مشهور است آیا در روایات و آیات قرآن و آموزه‌های دینی چنین تصریح شده است؟ به عبارت بهتر چرا به ماه صفر ماهی نحس می‌گویند؟

شهرت ماه صفر به نحوست در جامعه اسلامی و قاطبه مسلمین ریشه در حوادث اندوهبار، دردناک و سختی دارد که در این ماه به پیامبر (ص) و اهل بیت پیامبر (ص) وارد شده است.

به تصریح تاریخ اسلام در ماه صفر حوادث دردآور و اندوهباری رخ داده که این حوادث اسباب مشکوک بودن این ماه به نحس و شومی را فراهم کرده است.

در ماه صفر بهترین خلق و خاتم انبیای الهی یعنی حضرت محمد مصطفی (ص) در بستر بیماری قرار گرفتند و این بیماری به رحلت آن حضرت (ص) در بیست و هشتم این ماه در سال ۱۱ هجری منتهی شد، یعنی ایشان از ۱۵ تا ۲۸ این ماه حضرت رسول (ص) بیمار بودند!

علاوه بر این، در این ماه سبط نبی مکرم اسلام (ص) یعنی امام مجتبی (ع) نیز به شهادت رسیدند همین طور حضرت ثامن الحجج (ع) در ۱۷ ماه صفر به نقل مرحوم طبرسی و ابن اثیر و یا در انتهای این ماه یعنی سی ام آن، به شهادت رسیدند و شهادت ایشان در ایران اسلامی رخ داده است و از آنجایی که مردم ایران با آثار فراوان و بی نظیر هجرت امام رضا (ع) در طول سه سال اقامت ایشان در این کشور مواجه شده بودند و برایشان سرنوشت ساز بوده است شهادت آن حضرت (ع) را عامل نحوست ماه صفر می‌دانند!

آیا اتفاقات ناگوار دیگری در این ماه رخ داده که سبب این شهرت به نحوست باشد؟

بله، در طول تاریخ اسلام حوادث دیگری نیز در این ماه رخ داده که اندوهبار و تلخ است، برای مثال در روز نخست ماه صفر سال ۶۱ هجری اسرای اهل بیت علیهم السلام وارد شام شدند، در این ماه کاروان اسراء در رنج و اندوه و غل و زنجیر بنی امیه بودند و با آن‌ها به خشونت رفتار می‌شد.

همچنین، حضرت رقیه (س)، دختر سه ساله امام حسین (ع) در پنجم این ماه در سال ۶۱ هجری و در خرابه شام رحلت کردند یعنی بعد از واقعه کربلا و نیز روز نخست این ماه آغاز جنگ صفین واقع شده است و صحابی پیامبر (ص) عمار یاسر از پیشگامان تشیع در نهم ماه صفر در سن ۹۳ سالگی به شهادت رسید که شهادت او برای شیعیان و اهل بیت (ع) سنگین و دردناک بوده است.

علاوه بر این، محمدبن ابی ابکر از صحابی باوفای امیرمومنان (ع) در مصر در سال ۳۸ هجری در ماه صفر به شهادت رسید، او نیز کارگزار مولای متقیان (ع) در مصر بود و عشقی خاص به حضرت امیر (ع) داشت و در حکومت اسلامی ایشان به شهادت رسید.

بنابراین، مجموعه این حوادث دردناک و مصیبت‌های بزرگ برای پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) و ذریه ایشان و نیز اصحاب آن حضرت (ص)، باعث شده است مردم ماه صفر را نحس و سنگین بدانند.

بر فرض واقعیت داشتن نحس بودن برخی از ایام از جمله ماه صفر چگونه می‌توان از ورود مصائب و نحوست این ایام خاص جلوگیری کرد؟

در وهله نخست شایسته است توجه کنیم نحس و سعد بودن روز‌ها برای عموم انسان‌ها در طول زندگی شان در دست خودشان است یعنی انسان‌ها با شناخت، اندیشه و اراده خویش سعد یا نحس بودن ایام زندگی را رقم می‌زنند؛ برای مثال همان طور که بیان شد وقوع بلایا و گرفتاری‌های اهل بیت (ع) در ماه صفر موجب شهرت آن به نحوست شده است.

اما در این میان صدقه همیشه شایسته و سزاوار بوده و در ماه صفر نیز مورد سفارش و تاکید است شاید برای آنکه از این طریق شیعیان که در زمان ائمه علیهم السلام به نحس بودن این ماه گرایش یافته بودند و اهل بیت (ع) به آن‌ها آموزش داده اند که برای دفع بلا صدقه بدهند و با سفارش به دادن صدقه در این ماه یادآوری کرده اند که جامعه از حرکت و نشاط و پویایی باز نماند و با صدقه روز نحس را به روز سعد تبدیل کند.

به عبارت بهتر افراد حتی می‌توانند ایام نحسات را با صدقه به ایام سعد تبدیل و بلا و سختی را از خود دور کنند.

البته اخلاق حسنه، انجام واجبات و ترک مُحَرمات در کنار دادن صدقه باعث می‌شود که هر زمانی برای مسلمانان عید و سعد باشد.


انتهای پیام/

دلیل شهرت ماه صفر به نحس بودن و شومی

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۸
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
امیرحسین امین نژاد مکانیک
۰۷:۱۸ ۰۴ بهمن ۱۴۰۰
سلام دوستان میخوام یه چیز مهم بگم
نگاه کنید اگر رسول الله(ص) در رمضان رحلت میکردند ایا رمضان نحس میشد؟؟؟ یا اگر در هر ماهی ایشون رحلت میکرد ایا اون ماه نحس میشد؟؟؟
پس ربطی نداره که ماه صفر نحسه لطفا نگید اینارو
چون خیلیا توی ماه صفر به دنیا اومدن اینا بعضی هاشون عذاب روحی میبینن لطفا شایعات پخش نکنید
ممنون
حسین امین نژاد متولد ۱۳۸۴
مثلا عدد سیزده که میگن نحسه
اگه در شام اخر حضرت مسیح(ع) دوازده نفر بودن ایا عدد دوازده نحس میشد؟ پس توجهی به این شایعات نکنید برید زندگی کنید موفق باشید
با تشکر حسین امین نژاد ۱۳۸۴ متولد فروردین
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۱۰ ۰۳ مهر ۱۳۹۹
ماه صفرنحس نیست چون اسیران کربلا تاماه سفردرآزارو اذیت قرارگرفتن وهمچنین پیامبر گرامی درماه صفرازدنیارفتن به احترام این بزرگواران دراین این ماه کسی کاری انجام نمیده مثل عروسی...
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۲۶ ۲۹ فروردين ۱۳۹۹
من که هیچی نفهمیدم
Iran (Islamic Republic of)
بهزاد
۲۰:۴۹ ۰۵ آبان ۱۳۹۸
ماه صفر ماه خوبی نیست .قمر درعقربه کلا .و حتی حدیث از پیامبره هرکسی خبر تموم شد ماه صفر رو بده بهش هدیه میدم.
Iran (Islamic Republic of)
hesam
۰۴:۱۴ ۰۱ مهر ۱۴۰۰
خب ایشان می فرمایند که نحس بودن ماه صفر به خاطر رحلت یا شهادت پیامبر اکرم و امامان بزرگوار و صحابه پیامبر اکرم بوده است. پس چطور است که پیامبر اکرم می فرمایند که هرکسی خبر تموم شدن ماه صفر رو بده بهش هدیه میدم.
یعنی پس حتما نحس بودن ماه صفر بایستی مربوط به اتفاقاتی بوده باشد که قبل از پیامبر رخ داده است. طوری که حتی در زمان پیامبر اکرم هم مردم به این معتقد بوده باشند که ماه صفر نحس بوده است؟؟؟؟
کاش کمی توضیح می دادین. خیلی ممنون از مطالب زیبایتان.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۳۲ ۱۹ مهر ۱۳۹۸
و اینکه مرسی از پاسخگویتون چندی به اطلاعاتم افزوده شد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۰۳ ۰۸ مهر ۱۳۹۸
همه نظرات را خواندم ولی بازهم قانع به نحس بودن و عدم انجام کار خیر ازجمله ازدواج و اسباب کشی نشدم لطفا اگه اطلاعات بیشتری دارید دریغ نفرمایید.
Iran (Islamic Republic of)
امید
۱۵:۰۳ ۲۲ آبان ۱۳۹۷
سلام
به نظر شما دوستان برای مردی که در یک روز همسر خود را بر اثر زایمان از دست می دهد و همزمان صاحب فرزند می شود آن روز روز نحس است یا سعد؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۲۹ ۲۲ خرداد ۱۳۹۷
بستگی به باور خود آدم داره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۷:۵۹ ۳۰ مهر ۱۳۹۶
با سلام ماه صفر ماه شومی است چون بهترین مخلوقات پروردگار ازار واذیت شدند باید دراین ماه بشدت در حد توان از گناهان دوری کرد واز ازار مومنین پرهیز نمود چون عذاب الهی در این ماه بسرعت نازل میشودچون در این ماه پیامبران بزرگ به دلیل گناهان انسانها به شهادت رسیده اند ماه شوم وعذاب نام دارد ماه عهد شکنی انسانها است خدا به عهد خود باقی است ولی بشر نتوانست پایبند به عهد پس ماه صفر ماه شومی برای عهد شکنان است ولی درستکاران ایمن اند در این ماه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۳:۲۴ ۳۰ مهر ۱۳۹۶
ممنون.خوب بود.خسته نباشید.ایام به کامتان
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۰:۴۳ ۳۰ مهر ۱۳۹۶
خدا لعنت کند انگلیس خبیث را که ما را چگونه درگیر این چرندیات و خرافات ابلهانه کرده و مارا عقب مانده نگهداشته و به ریش ما میخندند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۳۵ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
من فکر می کردم فقط ما ایرانیان خرافات داریم ولی الان میدونم همه جای دنیا حتی در مهد پیشرفت آمریکا و اروپا هم خرافات وجود داره بهرحال همه مون آدم شیر خام خورده ایم
Iran (Islamic Republic of)
B
۲۱:۵۰ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
اصلا شوم نیست
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۰۸ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
الله اعلم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۲۷ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
این همه امام و پیغمبر اومد بشر تقریبا همشونو شهید کرد پس نحس بودن ایام را همین بشر کرده
Iran (Islamic Republic of)
ف
۲۰:۲۴ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
هیچ روزی نحس نیست این عملکرد خود مردم هست که اینطور فکر میکنند.متاسفانه خرافه وشعار خیلی از عملگرایی بیشتر شده.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۴۱ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
باید به صورت علمی تحقیق بشه آیا در این ماه بلایا و حوادث ناگوار نسبت به ماه های دیگر بیشتر گزارش شده یا نه. اگر اینطور باشه اونهم در همه جا و در چندین سال متوالی اونوقت میشه نتیجه گرفت که نحسه و گرنه صرف چند روایت یا باور عمومی این چیزهارو نمیشه قبول کرد.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۳۰ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
خداعاقبت هممون روبخیرکنه.ماداریم به کجامیریم؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۱۰ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
به شرطی که این صدقه ها به نیازمندان واقعی برسد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۱۰ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
به شرطی که این صدقه ها به نیازمندان واقعی برسد
Iran (Islamic Republic of)
علی
۱۷:۵۰ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
سالها طول کشید تا بشر از خواب جهالت بیدار شود نوبتها که ساخته دست خودش را نپرستد حالا چند سال زمان لازم است تا ساخته ذهن خود را رها کند نمی......................دانم نیک باشیدوپاینده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۵۵ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
سلام ماه صفر ماه باداش وجزا است ماهی که مومنین به لقائ حق شتافتند و وعدهای صادق را دراینماه مومنان جشیدند ورسیدند ونشانه ای شدن بر زندکان وبیروان خط الله که محکمتر وبا صلابت وامید بیشتر به حرکت ادامه دهند که به راستی خداوند بی همتا صاحب نصرت وبیروزی است ان حزبالله هم الغالبون به امید خدا انشائالله
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۴۹ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
این خرافات چیه! تا کی میخوایید این خرافات رو گسترش بدید؟
اینم یه ماهی هست مثله ماه های دیگه.
اصلا هیچ چیزی نحس نیست
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۲۱ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
این مسایل به خود ما بستگی داره کار بد نحس هست در هر ماهی و کار خوب سعد هست در هر زمانی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۵ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
ماه صفر ماه سنگینی است چون وفات حضرت محمد ص و شهادت امام حسن و امام رضا علیه السلام و اربعین امام حسین ع و شهادت دردانه سه ساله حضرت رقیه س در ماه صفر است و ماه مصیبت اهل بیت و شیعیان میباشد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۵ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
ماه صفر ماه سنگینی است چون وفات حضرت محمد ص و شهادت امام حسن و امام رضا علیه السلام و اربعین امام حسین ع و شهادت دردانه سه ساله حضرت رقیه س در ماه صفر است و ماه مصیبت اهل بیت و شیعیان میباشد
Iran (Islamic Republic of)
امید
۱۴:۵۵ ۲۲ آبان ۱۳۹۷
سلام دوست عزیز
از نظر شما نتیجه میگیریم ماه صفر تا قبل از وفات پیامبر نحس و شوم نبوده است.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۱۸ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
جایی به نقل از یکی از بزرگان دینی ( پیامبر گرامی اسلام ص و یا یکی از ائمه معصومین ) خواندم که با روزهای خدا دشمنی نکنید که همانا با شما دشمن می شوند....شاید در اینجا به خاطر تمام مصائب و گرفتاری ها و حزن و اندوه گرانی که به خاطر رحلت جانسوز رحمه العالمین و اربعین حسینی و بالاخص اسارت و مصائب خانوم حضرت زینب س و ............هست به عنوان یک ماه سنگین از نظر حزن و اندوه قلمداد می شه وگرنه همه روزها و لحظات و ساعات از آن خداست که تماما لطف و خیر و برکت هستش ..
Iran (Islamic Republic of)
س
۱۸:۱۰ ۲۶ مهر ۱۳۹۹
شهادت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم
نه وفات
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۰۴ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
ماه نحس نیست به اتفاقاتی که برای امامان پیامبر وبزرگان افتاده ماه عزاست عزا با نحس فرق دارد عزا برای کسی که اعتقاد دارد هیچ ماه خدا نحس نیست ....
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۹ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
Ali Pmb:
☣️ نه شرع مقدّس فرموده و نه عقل می‌پذیرد که با رسیدن ماه صفر یکدیگر را از نحوست این ایّام بترسانیم

✴️ بله اتفاقا آنچه که باعث می‌شود ماه بدی را تجربه کنیم همین فال بد زدن (تطیّر) است. آنچه غربی‌ها از قدرت تفکر خلاق و مثبت اندیشی در رقم زدن تغییراتی در زندگی گفته‌اند در اصل نگاه توحیدی آن به خطا رفته‌اند ولی خوب است بدانیم در شرع مقدّس اشاراتی در روایات داریم که فرموده‌اند فال بد و خوب زدن در عالم تکوین تاثیراتی را در خارج از ذهنتان ایجاد می‌کند.

✅ «تفالوا بالخیر تجدوه» —-> به فال نیک بگیرید همه امور را تا آن را بیابید

❌اما تطیر؛ امام صادق علیه السلام فرمود: طیره و فال بد زدن را اگر سست بگیری و به آن بی اعتنا باشی و چیزی نشماری سست می شود، و اگر آن را محکم بگیری محکم.

✴️ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: کفاره فال بد زدن توکل به خداست (تا آخر حدیث)و جهتش روشن است، برای اینکه معنای توکل این است که تاثیر امر را به خدای تعالی ارجاع دهی، و تنها او را مؤثر بدانی، و وقتی چنین کردی دیگر اثری برای فال بد نمی ماند تا از آن متضرر شوی.


✅ماجرایی که در آن رسول خدا صلی الله علیه و آله بشارت داده‌اند به کسی که خبر خروج ماه آذر [ماه رومی‌] را بدهد بهشتی هست


‏⬇️
Canada
ناشناس
۲۲:۰۶ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
دمت گرم خدا خیرت بده خیلی خوب بود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۰۶ ۱۷ آبان ۱۳۹۷
بخدا عشق میکنم وقتی یکجاعقل و ایمان باهم میبینم خدا خیرت بده
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۶ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
چرا ماه صفر برای امریکا ، اروپا و چین و ژاپن و... نحس نیست ؟
Canada
ناشناس
۲۲:۰۵ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
هست...داغن حالیشون نیست مثل ما ایرانیا نیستن که متمدن ترین خلق روی کرده زمین باشیم و با سابقه ترین کشور روی کره زمین داداش یه فرقی باید بکنه یا نه کلا امریکا 300 ساله پیداش شده (توسط اروپاییا) و نقدا 100 ساله ادم شده اروپا هم کلا 500 ساله اومدن قاطی متمدن ها و از این 500 سال 100 سال اخیر زدن جاده خاکی ما هم که دیگه سالاریم ولی گذشته از شوخی، نحوسیت به خودی خود معنایی نداره البته کسی نمیتونه منکر بشه چرا که اون بحث قمر در عقرب و ... هست که توصیه های مختلفی شده در چه زمانی چه کاری صورت بگیره کائنات همینطور بیخودی و الکی هم نیست .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۳ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
هیچیک از لحظات نحس نیستند نحوست مترتب بر فراموشی تسلط خدا بر هستی و پیروی انسانهااز شهوات است که عمدتا به خود افراد برمیگردد و دیگران به تناسب رضایتشان به کار ظالمان گرفتارش میشوند .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۴۴ ۲۹ مهر ۱۳۹۶
حالا میخواد نحس باشه یا خوش یوم به ما چه ربطی داره؟
Iran (Islamic Republic of)
مهدی
۰۸:۱۹ ۳۰ مهر ۱۳۹۶
اگه ربطی به شما نداره ، مطالعه نکن . مجبور نیستی . بذار اونایی که بهشون ربط داره مطلب رو بخونند و استفاده کنن. شما هم اخباری رو بخون که بهت ربط داره .