۱۱۸ برنامه برای حمایت از شرکت‌های دانش بنیان
معاونت علمی و فناوری برای حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و مراکز رشد ۱۱۸ برنامه را تدوین کرده است.
به گزارش حوزه فن‌آوری‌های نوین گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ پرویز کرمی مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری اظهار کرد: در کشور ما عمر اقتصاد دانش‌بنیان به یک دهه بیشتر نمی‌رسد، اما موضوع اقتصاد دانش‌بنیان بعد از مصوب شدن تأسیس شرکت‌های دانش‌بنیان در مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۹ عملاً فراگیر شد که پیش‌از این اقتصاد دانش‌بنیان در جمع‌هایی محدود مانند ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی آغاز شده بود که ابتدای راه خود را طی می‌کرد و در واحد‌های محدود دانشگاهی مطرح می‌شد و پس از مصوب شدن این برنامه اقتصاد دانش‌بنیان عمومی‌تر شد و تقریباً به یک گفتمان تبدیل شد.
وی عنوان کرد: البته این مصوبه تا سال ۹۲ عملیاتی نشد که در این سال دولت آن را به اجرا درآورد و می‌توان گفت که در ابتدای دولت یازدهم باوجود حدود ۱۰ شرکت دانش‌بنیان این قانون توسط کارگروه معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور و سایر وزارتخانه‌هایی که در ذیل این قانون تعریف‌شده بودند جنبه اجرایی پیدا کرد.
دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی با اشاره این نکته که امروز با وجود ۳ هزار و ۲۰۰ شرکت دانش‌بنیان نمود اجرایی شدن این موضوع است و اقتصاد دانش‌بنیان به استناد آن‌ها شکل می‌گیرد، گفت: نزدیک به ۶ هزار شرکت در سامانه شرکت‌های دانش‌بنیان ثبت‌نام کرده‌اند که مراحل تأیید صلاحیت خود را طی کنند تا عنوان دانش‌بنیان شدن شرکت خود را دریافت کنند.
وی بازیگران دیگر این عرصه را استارتاپ ها، پارک‌های علم و فناوری، دانشگاه‌ها، مراکز رشد، شتاب‌دهنده‌ها، VCها عنوان کرد و افزود: این مراکز بسته به نوع تعاملی که با این اقتصاد دارند جزو بازیگران اصلی محسوب می‌شوند و رشد و بلوغ آن‌ها به رشد و بلوغ اقتصاد دانش‌بنیان در کشور کمک می‌کند.
به گفته کرمی، تمامی حوزه‌ها می‌توانند در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان ورود پیدا کنند، همان‌طور که تا امروز نیز ورود پیداکرده‌اند.
وی افزود: علوم و فناوری‌های همگرا Nbics شامل نانو، بایو، ICT، و علوم شناختی و علوم اجتماعی (سوشال ساینس) در این حوزه‌ها ورود بیشتری کرده‌اند و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه‌ها نیز بیشتر است.
دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی اصلی‌ترین رکن اقتصاد دانش‌بنیان را نیروی انسانی متخصص و خلاق دانست و بیان کرد: اگر تعداد، کیفیت و کمیت نیروی انسانی متخصص هر کشوری بالا باشد پایه اصلی اقتصاد دانش‌بنیان را دارد که البته زیرساخت‌ها و سایر موارد به محقق شدن بهتر اقتصاد دانش‌بنیان کمک می‌کند، اما رکن اصلی همان نیروی انسانی متخصص است.
وی با ابراز خرسندی از دارا بودن کشور ما از این نیروی ارزشمند گفت: وقتی کشوری مانند ما ۵ میلیون دانشجو، ۲۰ میلیون فارغ‌التحصیل دارد، یعنی ابتدایی‌ترین موضوعی که باید در دستور کار سیاست‌گذاران قرار گیرد، فکری برای بهره‌مندی بهینه از نیروی مغز افزاری این نیروها هست.
کرمی ادامه داد: کشور ما در این حوزه ورود خوبی داشته است. شرکت‌های دانش‌بنیان، استارتاپ‌ها و مراکز رشد و نوآوری که در این حوزه ایجادشده‌اند، توانسته‌اند ابتدایی‌ترین کار که جلب اعتماد نیرو‌های انسانی است را به دست آورند. شرکت‌هایی که امروز ایجادشده است حاصل بهره‌مندی و به‌کارگیری همین نیروها است.
وی درباره لزوم ایجاد زیست‌بوم فناوری و کارآفرینی گفت: در این زیست‌بوم باید بازیگرانی وجود داشته باشند که بتوانند از طریق ارتقا، حمایت و مربی‌گری نیروها، این شرکت‌ها و این اقتصاد را شکل داده و ایجاد کنند.
به گفته دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی در زمینه مرکزٔ تولید علم و پرورش نیروی انسانی به عنوان پایه اصلی را که همان دانشگاه‌ها هستند در اختیار داریم. این دانشگاه‌ها در منطقه تراز اول‌اند و حرفی برای گفتن دارند.
وی افزود: مرحله بعدی پارک‌های علم و فناوری مراکز رشد و نوآوری هستند که ایده را تبدیل به محصول می‌کنند و چرخه تجاری‌سازی را شکل می‌دهند. ازنظر وی پارک‌های علم و فناوری خوبی در ۳۱ استان ایران وجود دارد که برخی استان‌ها دو پارک داریم.
کرمی مراکز رشد و نوآوری را حلقه دیگری از این چرخه عنوان کرد و افزود: مراکز رشد و نوآوری در دانشگاه‌های ما مستقر شده‌اند و وظایف خود را در زمینه هدایت، جذب، ارتقا و آموزش نیروی متخصص انجام می‌دهند.
دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی ادامه داد: از دیگر بازیگران این عرصه نیز شتاب‌دهنده‌ها هستند. این مراکز در جایگاه خوبی قرارگرفته‌اند، اما باید در رشته‌های مختلف افزایش پیدا کنند، VCها نیز کمک‌کننده‌های جدیدی هستند که از سال گذشته به این چرخه اضافه شده‌اند. این‌ها صندوق‌های جسورانه یا ریسک پذیر هستند. افراد و شرکت‌ها و مؤسساتی که استارتاپ‌ها یا مراکز رشد را شناسایی می‌کنند، آورده و سرمایه خود را به آن تزریق می‌کنند و در کنار تزریق سرمایه تلاش دارند آن‌ها را راهنمایی کنند.
صندوق‌های جسورانه حوزه علم و فناوری به پایداری اقتصاد دانش‌بنیان می‌انجامد
وی افزود: معاونت علمی به شرکت‌ها و افرادی که در حوزه‌های مختلف علمی سرمایه گذاری می‌کنند کمک مالی و تسهیلاتی مشاوره‌ای ارائه می‌کند.
کرمی با بیان اینکه اقتصاد ایران از دارایی‌ها و سرمایه خوبی برخوردار است، گفت: به صورت سنتی این دارایی‌ها در جا‌هایی سرمایه گذاری می‌شود که در نهایت تاثیر آن در فضای کلی اقتصاد مشخص نیست. به طور مثال افراد تمایل دارند که بیشتر در حوزه مسکن و خرید زمین سرمایه گذاری کنند که این کار آرامش و ریتم بازار را به هم می‌زند و ارزش افزوده برای اقتصاد ملی ندارد.
مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری اظهار کرد: بیشتر افرادی که در سرمایه‌گذاری‌های جسورانه حوزه علم و فناوری و دانش بنیان وارد می‌شوند در واقع هم به پایداری اقتصاد دانش بنیان کمک می‌کنند و هم بهره‌های اقتصادی خوبی در این زمینه می‌برند.
وی تصریح کرد: ممکن است برخی افرادی که در سرمایه گذاری‌های جسورانه ورود می‌کنند بار‌ها در استارتاپ‌ها سرمایه گذاری کرده و شکست بخورند؛ ولی موفقیتی که در یک کسب و کار حاصل می‌کنند بازده بسیار بالایی دارد و جبران خسارت‌ها را به دنبال دارد.
دبیر ستاد فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی با اشاره به بازیگران این عرصه گفت: شرکت‌های دانش بنیان و مراکز نوآوری مهمترین بازیگران این عرصه هستند و کمک می‌کنند تا نیروی انسانی متخصص در جایگاه اصلی خود قرار گیرد و بازده اقتصادی برای کشور داشته باشد و از علم و فناوری تولید ثروت شود.
به گفته کرمی، زمانی بود بازار جذب برای افراد صاحب ایده، خلاقیت و اختراع وجود نداشت؛ اما امروز این افراد و شرکت‌ها از طریق شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها در بازار کار جذب شده و در کشور ماندگار می‌شوند.
مشاور رییس بنیاد ملی نخبگان بیان کرد: یکی از کار‌هایی که معاونت علمی به کمک بنیاد ملی نخبگان انجام داده است، ایجاد سامانه جلب و جذب نیرو‌های متخصص غیر مقیم است؛ البته در سال گذشته معاونت و بنیاد از ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا این جذب را داشتند که اخیرا به دلیل محدودیت بودجه‌ای جذب متخصصان غیر مقیم به جذب از ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا کاهش یافته است.
مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در خصوص آمار متخصصین جذب شده توسط این سامانه، گفت: طی دو سال و نیم اخیر، ۸۰۰ متخصص دانشگاهی غیر مقیم از ۱۰۰ دانشگاه برتر به کشور بازگشتند و در شرکت‌های دانش بنیان یا مراکز علمی و دانشگاهی مشغول به کار شده اند.
کرمی بیان کرد: البته هر چه تعداد شرکت‌های دانش بنیان بیشتر شود، ارزآوری و سودآوری آن برای کشور بیشتر خواهد شد و آمار اشتغالزایی کشور نیز افزایش می‌یابد.
دبیر ستاد فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی در تشریح قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، گفت: یک کارگروه ارزیابی و تایید صلاحیت شرکت دانش بنیان در معاونت علمی تشکیل شده است که متشکل از وزارت خانه‌های متعددی، چون وزارت صنعت، علوم، بهداشت، دفاع، صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی است که دبیرخانه آن نیز در معاونت علمی قرار دارد.
به گفته کرمی، کمیته‌های تخصصی زیرمجموعه این کارگروه هستند که در رشته‌ها و رسته‌های مختلف فنی، مهندسی و علمی فعالیت می‌کنند.
وی ادامه داد: کمیته‌های تخصصی نیز شرکت‌ها و افرادی را به عنوان کارگزار دارند که صلاحیت شرکت یا محصول را بررسی کرده و آن‌ها را تایید یا رد می‌کنند. اگر مورد تایید قرار گیرند، عنوان شرکت دانش بنیان به آن‌ها اطلاق می‌شود و از حمایت‌های مختلف بهره‌مند خواهند شد.
کرمی اظهار کرد: عمر شرکت‌های دانش بنیان و شناسایی آن‌ها به یک دهه هم نمی‌رسد به همین دلیل برای اینکه اقتصاد دانش بنیان به اقتصاد اصلی در جامعه تبدیل شود می‌بایست که این اقتصاد را تبدیل به گفتمان عمومی در کشور کنیم و همه افراد جامعه با این گفتمان آشنا شوند.
مشاور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری بیان کرد: ستاد فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی نیز در همین راستا تشکیل شد تا با کمک نهاد‌های فرادستی، قانونی، دانشگاهی، شرکت‌های دانش بنیان و رسانه‌ای بتواند این زیست بوم را ترویج و معرفی کند. این ستاد از طریق فرهنگ سازی در جامعه حمایت اجتماعی را برای اقتصاد دانش بنیان فراهم خواهد کرد.
وی با اشاره به کمک‌های رسانه ملی برای ترویج زیست بوم فناوری در کشور، گفت: خوشبختانه صدا و سیما کمکم موثر بود برای آماده کردن اذهان عمومی. تعداد برنامه‌های مرتبط با حوزه علم و فناوری و اقتصاد دانش بنیان در صدا و سیما در سال‌های اخیر چند برابر شده است.
۱۱۸ برنامه متنوع معاونت علمی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور
کرمی ادامه داد: البته استفاده از رسانه ها، فضای مجازی، محیط‌های دانشجویی وشبکه‌های اجتماعی نیز در این کار موثر بود به گونه‌ای که امروز حتی در پارک‌های علم و فناوری نیز که زمانی افراد به صورت موردی با موضوعات اقتصاد دانش بنیان روبرو بودند، برای سرپا نگه داشتن شرکت خود مجبورند به رسانه‌های اجتماعی، فضای مجازی و مطبوعات پناه بیاورند و خود را معرفی کنند تا از حمایت اجتماعی برخوردار شوند.
وی در خصوص اهمیت استفاده از زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در گسترش فرهنگ اقتصاد دانش بنیان گفت: برای اینکه بتوانیم از اطلاعات انبوه و پالایش شده استفاده کنیم نیاز داریم که از زیرساخت فناوری اطلاعات و آی سی تی استفاده کنیم.
کرمی با اشاره به بازار گسترده فناوری اطلاعات و ارتباطات و محتوای دیجیتال بیان کرد: ارائه خدمات در حوز‌های گوناگون به وسیله شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌ها و مبتنی بر بستر فناوری اطلاعات گسترش یافته است، ضمن آن‌که استفاده از فناوری اطلاعات صرفاً محدود به استفاده از زیرساخت اینترنت نیست و بازار را گسترده می‌کنند. بستر گسترده فناوری اطلاعات موجب ایجاد تنوع و افزایش بازار شده است.
مشاور معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری با اشاره به برنامه‌های متنوع معاونت علمی و فناوری ذیل قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان برای رشد و تعالی این شرکت‌ها افزود: خوشبختانه ۱۱۸ برنامه و خدمت متنوع برای حمایت از شرکت‌ها دانش‌بنیان و فناور تعریف شده که به مرور بر تعداد این حمایت‌ها و خدمات افزوده خواهد شد.
وی با بیان اینکه حمایت‌ها در چارچوب قانون و در تعامل معاونت علمی و فناوری با سایر دستگاه‌ها اجرایی می‌شود، اظهار کرد: معاونت علمی و فناوری به عنوان نماد حمایت بخش دولتی از شرکت‌های دانش بنیان بخش خصوصی در موضوعات مختلفی با همکاری سایر دستگاه‌ها است؛ به طور مثال با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی، شرکت‌های دانش‌بنیان مشمول قانون معاف از مالیات شده یا شرکت‌های دانش‌بنیانی که قصد واردات یا صادرات دارند، بر اساس توافق با گمرک ایران از معافیت گمرکی برخوردار می‌شوند.
کرمی ادامه داد: همچنین با امضای تفاهمنامهای با شهرداری تهران، شرکت‌های دانش‌بنیان تهران می‌توانند به شرط رعایت شرایط و الزامات، در ساختمان‌های با کاربری مسکونی شهر تهران مستقر شوند؛ همچنین با بنیاد نخبگان نیرو‌های مسلح تفاهمنامهای صورت گرفته است تا افراد کلیدی شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند خدمت مقدس سربازی را مبتنی بر تعاریف و هماهنگی‌های انجام شده در شرکت دانش بنیان بگذرانند.
وی به معرفی محصولات و تبلیغات محصولات دانش‌بنیان با همکاری صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را یکی دیگر از این سرفصل‌ها برشمرد و گفت: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، برای پخش آگهی محصولات شرکت‌های دانش بنیان حمایت‌هایی صورت می‌دهد مثلاً در شبکه ایران‌کالا و سایر شبکه‌ها بخش ویژه‌ای ایجاد شده است تا شرکت‌های دانش‌بنیان محصولات خود را به صورت رایگان معرفی کنند؛ همچنین برنامه ریزی برای پخش تبلیغات با تخفیف و اضافه پخش‌های تشویقی در سایر شبکه‌ها نظر گرفته شده است.
وی افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با مراجعه به سایت معاونت علمی و فناوری یا سامانه دانش بنیان از این حمایت‌ها مطلع شوند.
دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با اشاره به رشد فزاینده کسب و کار‌های نوآور و نقش‌آفرینی این کسب و کار‌ها در ساختار اقتصاد اظهار : در کنار شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های نوپا، شرکت‌های خلاق و نوآور هستند که اگرچه شاخص‌های معین شده توسط قانون برای اخذ تاییدیه دانش‌بنیان نباشند، اما دارای ویژگی نوآوری هستند و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در دوره جدید حرکتی جدی را برای حمایت از شرکت‌های خلاق و نوآور آغاز کرده است.
وی ادامه داد: اگرچه در روز‌های نخست میزان حمایت از این دست شرکت‌ها محدود خواهد بود، اما به کمک فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی و کسب آگاهی توسط نهاد‌ها و سازمان‌ها، اهمیت این شرکت‌ها برجسته شده به کمک معاونت علمی و فناوری خواهند آمد.
کرمی با اشاره به ایجاد سرفصل‌های حمایتی از این دست شرکت‌ها گفت: تشخیص صلاحیت بودن این شرکت‌های نیازمند ایجاد کارگروه و آیین‌نامه‌های بود که این فرآیند با کمک شرکت‌ها در حال تدوین است.
وی بازارسازی برای شرکت‌های دانش‌بنیان را یکی دیگر از حمایت‌های معاونت علمی و فناوری برشمرد و اظهار کرد: وجود بازار برای هر کسب و کاری مهمترین ضرورت و تضمین کننده ادامه به شمار می‌رود و معاونت علمی و فناوری با همکاری سایر نهاد‌ها ایجاد بازار برای شرکت‌های دانش‌بنیان را در ایران و سایر کشور‌ها دنبال می‌کند.
دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با بیان اینکه بازار ایران با ظرفیت ۸۰ میلیونی زمینه خوبی برای نقش آفرینی این شرکت‌هاست، افزود: این بازار ۸۰ میلیونی محدود است و باید به بازار‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای شرکت فکر شود و بر همین اساس، کریدور صادرات محصولات دانش بنیان معاونت علمی و همچنین مجموعه اقدامات در معاونت علمی با کمک سایر وزارتخانه‌ها دستگاه‌های اجرایی زمینه‌ای ایجاد کرده است تا این کسب و کار‌های اولاً بتوانند در بازار ایران و بعد در سطح منطقه‌ای و بین المللی حضور پیدا کنند.
انتهای پیام/
