خوردن و آشاميدن،دروغ بستن به خدا و پيغمبر(ص) و جانشينان پيغمبر(ع)، رساندن غبار غليظ به حلق،فرو بردن تمام سر در آب، باقى ماندن بر جنابت و حيض تا اذان صبح،،اماله كردن با چيزهاى روان،قى كردن است که در این گزارش به بخشی از آنها پرداخته ایم .
خوردن و آشاميدن
اگر روزهدار عمدا چيزى بخورد يا بیاشامد، روزه او باطل میشود، چه خوردن و آشاميدن آن چيز معمول باشد مثل نان و آب، چه معمول نباشد مثل خاك و شيره درخت، چه كم باشد يا زياد.
حتى اگر مسواك را از دهان بيرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو برد، روزه او باطل میشود مگر آنكه رطوبت مسواك در آب دهان طورى از بين برود كه رطوبت خارج به آن گفته نشود.
اگر موقعى كه مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده بايد لقمه را از دهان بيرون آورد و چنانچه عمدا فرو برد روزهاش باطل است و به دستورى كه بعدا گفته خواهد شد كفاره هم بر او واجب میشود.
اگر روزهدار سهوا (غيرعمدی) چيزى بخورد يا بياشامد، روزهاش باطل نمیشود.
احتياط واجب آن است كه روزهدار از استعمال آمپولى كه به جاى غذا به كار مى رود خوددارى كند ولى تزريق آمپولى كه عضو را بى حس میكند يا به جاى دوا استعمال میشود اشكال ندارد.
اگر روزهدار چيزى را كه لاى دندان مانده است عمدا فرو ببرد، روزهاش باطل میشود.
كسى كه میخواهد روزه بگيرد، لازم نيست پيش از اذان دندانهايش را خلال كند، ولى اگر بداند غذايى كه لاى دندان مانده در روز فرو مى رود، چنانچه خلال نكند و چيزى از آن فرو رود روزهاش باطل میشود، بلكه اگر فرو هم نرود، بنابر احتياط واجب بايد قضاى آن روز را بگيرد.
فرو بردن آب دهان، اگر چه به واسطهی خيال كردن ترشى و مانند آن در دهان جمع شده باشد، روزه را باطل نمیكند.
فرو بردن اخلاط سر و سينه، تا به فضاى دهان نرسيده اشكال ندارد ولى اگر داخل فضاى دهان شود، احتياط واجب آن است كه آن را فرو نبرد.
گر روزه دار به قدرى تشنه شود كه بترسد از تشنگى بميرد، میتواند به اندازهاى كه از مردن نجات پيدا كند آب بياشامد، ولى روزه او باطل میشود و اگر ماه رمضان باشد بايد در بقيه روز از انجام دادن كارى كه روزه را باطل میكند خوددارى نمايد.
جويدن غذا براى بچه يا پرنده و چشيدن غذا و مانند اينها كه معمولا به حلق نمیرسد، اگر چه اتفاقا به حلق برسد روزه را باطل نمیكند ولى اگر انسان از اول بداند كه به حلق مى رسد چنانچه فرو رود روزهاش باطل میشود و بايد قضاى آن را بگيرد و كفاره هم بر او واجب است.
انسان نمیتواند براى ضعف روزه را بخورد، ولى اگر ضعف او به قدرى است كه معمولا نمیشود آن را تحمل كرد خوردن روزه اشكال ندارد.
قي كردن
هرگاه روزهدار عمدا قى كند ،چه به واسطه مرض و مانند آن ناچار باشد روزهاش باطل میشود، ولى اگر سهوا يا بیاختيار قى كند، اشكال ندارد.
اگر در شب چيزى بخورد كه میداند به واسطه خوردن آن در روز بیاختيار قى میكند، احتياط واجب آن است كه روزه آن روز را قضا نمايد.
اگر روزهدار بتواند از قى كردن خوددارى كند، چنانچه براى او ضرر و مشقت نداشته باشد، بايد خوددارى نمايد.
اگر سهوا چيزى را فرو ببرد و پيش از رسيدن به شكم يادش بيايد كه روزه است، چنانچه به قدرى پايين رفته باشد كه اگر آن را داخل شكم كند خوردن نمیگويند، لازم نيست آن را بيرون آورد و روزه او صحيح است.
اگر يقين داشته باشد كه به واسطه آروغ زدن چيزى از گلو بيرون میآيد، نبايد عمدا آروغ بزند، ولى اگر يقين نداشته باشد اشكال ندارد.
اگر آروغ بزند و بدون اختيار چيزى در گلو يا دهانش بيايد، بايد آن را بيرون بريزد و اگر بىاختيار فرو رود، روزهاش صحيح است.
فرو بردن سر در آب
اگر روزهدار عمدا تمام سر را در آب فرو ببرد، اگرچه باقى بدن او از آب بيرون باشد، بنا بر احتياط واجب بايد قضاى آن روزه را بگيرد ولى اگر تمام بدن را آب بگيرد و مقدارى از سر بيرون باشد روزه او باطل نمیشود.
اگر نصف سر را يك دفعه و نصف ديگر آن را دفعه ديگر در آب فرو برد روزهاش باطل نمیشود.
اگر شك كند كه تمام سر زير آب رفته يا نه، روزهاش صحيح است.
اگر سر زير آب برود ولى مقدارى از موها بيرون بماند روزه باطل میشود.
احتياط واجب آن است كه سر را در گلاب هم فرو نبرد ولى در آبهاى مضاف ديگر يا چيزهاى ديگر كه روان است، اشكال ندارد.
اگر روزهدار بیاختيار در آب بيفتد و تمام سر او را آب بگيرد يا فراموش كند كه روزه است و سر در آب فرو برد، روزه او باطل نمیشود.
اگر برحسب عادت، با افتادن در آب، سرش زير آب مى رود؛ چنانچه با توجه به اين مطلب خود را در آب بيندازد و سرش زير آب برود روزهاش باطل میشود.
اگر فراموش كند كه روزه است و سر را در آب فرو برد يا ديگرى به زور سر او را در آب فرو برد، چنانچه در زير آب يادش بيايد كه روزه است يا آن كس دست خود را بردارد، بايد فورا سر را بيرون آورد و چنانچه بيرون نياورد، روزهاش باطل میشود.
اگر فراموش كند كه روزه است و به نيت غسل سر را در آب فرو برد، روزه و غسل او صحيح است.
اگر بداند كه روزه است و عمدا براى غسل سر را در آب فرو برد، چنانچه روزه او روزه واجبى باشد مثل روزه كفاره كه وقت معينى ندارد، غسل صحيح و روزه باطل میباشد ولى اگر مثل روزهی نذری در روز معين واجب در زمان معين باشد، اگر با فرو بردن سر در آب قصد غسل كند روزه او باطل است و بنابر احتياط واجب غسل او هم باطل است، مگر آن كه در زير آب يا در حال خارج شدن از آب نيت غسل كند كه در اين صورت غسل او صحيح است و اما اگر روزه ماه رمضان باشد، هم غسل و هم روزه باطل است مگر آن كه در همان زير آب توبه نمايد و در حال خارج شدن از آب نيت غسل كند كه در اين صورت غسل او صحيح است.
اگر براى آنكه كسى را از غرق شدن نجات دهد، سر را در آب فرو برد، اگرچه نجات دادن او واجب باشد، روزهاش باطل است.
رساندن غبار غليظ به حلق روزه را باطل میكند، چه غبار چيزى باشد كه خوردن آن حلال است، مثل آرد، يا غبار چيزى باشد كه خوردن آن حرام است.
رساندن غبار غليظ به حلق
اگر به واسطه باد، غبار غليظی پيدا شود و انسان با اين كه متوجه است مواظبت نكند و به حلق برسد، روزه اش باطل میشود.
اگر روزه دار مواظبت نكند و غبار يا بخار يا دود و مانند اينها داخل حلق شود، چنانچه يقين داشته كه به حلق نمیرسيده روزهاش صحيح است.
اگر به واسطه باد، غبار غليظی پيدا شود و انسان با اين كه متوجه است مواظبت نكند و به حلق برسد، روزه اش باطل میشود.
اگر فراموش كند كه روزه است و مواظبت نكند يا بیاختيار غبار و مانند آن به حلق او برسد روزهاش باطل نمیشود و چنانچه ممكن است بايد آن را بيرون آورد.
دروغ بستن به خدا و پيغمبر(ص)
اگر روزه دار به گفتن يا به نوشتن يا به اشاره و مانند اينها، به خدا و پيغمبر(ص) و جانشينان آن حضرت(ع) عمدا نسبت دروغ بدهد اگر چه فورا بگويد دروغ گفتم يا توبه كند روزه او باطل است و احتياط واجب آن است كه حضرت زهرا(سلام الله عليها) و ساير پيغمبران و جانشينان آنان هم در اين حكم فرقى ندارند.
اگر بخواهد خبرى را كه نمیداند راست است يا دروغ، نقل كند، بنابر احتياط واجب بايد از كسى كه آن خبر را گفته يا از كتابى كه آن خبر در آن نوشته شده، نقل نمايد ليكن اگر خودش هم خبر بدهد روزهاش باطل نمیشود.
اگر چيزى را به اعتقاد اين كه راست است از قول خدا يا پيغمبر(ص) نقل كند و بعد بفهمد دروغ بوده، روزه اش باطل نمیشود.
اگر بداند دروغ بستن به خدا و پيغمبر(ص) روزه را باطل میكند و چيزى را كه میداند دروغ است به آنان نسبت دهد و بعدا بفهمد آن چه را كه گفته راست بوده، روزه اش صحيح است.
اگر دروغى را كه ديگرى ساخته عمدا به خدا و پيغمبر(ص) و جانشينان پيغمبر(ع) نسبت دهد، روزه اش باطل میشود، ولى اگر از قول كسى كه آن دروغ را ساخته نقل كند، اشكال ندارد.
اگر از روزه دار بپرسند كه آيا پيغمبر(صلى الله عليه و آله و سلم) چنين مطلبى فرموده اند و او جايى كه در جواب بايد بگويد نه، عمدا بگويد بلى، يا جايى كه بايد بگويد بلى، عمدا بگويد نه، روزه اش باطل میشود.
اگر از قول خدا يا پيغمبر(ص) حرف راستى را بگويد، بعد بگويد دروغ گفتم يا در شب دروغى را به آنان نسبت دهد و فرداى آن روز كه روزه میباشد بگويد آنچه ديشب گفتم راست است، روزه اش باطل میشود.
احكام چيزهايى كه روزه را باطل میكند:
اگر انسان عمدا و از روى اختيار كارى كه روزه را باطل میكند انجام دهد، روزه او باطل میشود و چنانچه از روى عمد نباشد اشكال ندارد، ولى جنب اگر بخوابد و به تفصيلى كه در مساله گفته شد تا اذان صبح غسل نكند، روزه او باطل است.
اگر روزهدار سهوا يكى از كارهايى كه روزه را باطل میكند انجام دهد و به خيال اين كه روزهاش باطل شده، عمدا دوباره يكى از آنها را بجا آورد، روزه او باطل میشود.
اگر چيزى به زور در گلوى روزهدار بريزند يا سر او را به زور در آب فرو ببرند، روزه او باطل نمیشود، ولى اگر مجبورش كنند كه روزه خود را باطل كند مثلا به او بگويند اگر غذا نخورى ضرر مالى يا جانى به تو مى زنيم و خودش براى جلوگيرى از ضرر، چيزى بخورد، روزه او باطل میشود.
روزهدار نبايد جايى برود كه میداند چيزى در گلويش میريزند يا مجبورش میكنند كه خودش روزه خود را باطل كند، اما اگر قصد رفتن كند و نرود يا بعد از رفتن چيزى به خوردش ندهند، روزه او صحيح است و چنانچه از روى ناچارى كارى كه روزه را باطل میكند انجام دهد، روزه او باطل میشود ولى اگرچيزى در گلويش بريزند، باطل شدن روزه او محل اشكال است.
آنچه براى روزهدار مكروه است:
ريختن دارو به چشم و سرمه كشيدن، در صورتى كه مزه يا بوى آن به حلق برسد.
انجام دادن هركارى كه مانند خون گرفتن و حمّام رفتن، باعث ضعف مى شود.
بوكردن گياهان معطر؛
نشستن زن در آب؛
استعمال شياف؛
خيس كردن لباسى كه در بدن دارد.
كشيدن دندان و هركارى كه به واسطه آن از دهان خون بيايد؛
مسواك كردن با چوب تَر؛