به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ هرگاه صحبت از سلامتی به میان می‌آید همه به یاد جسم خود افتاده و سلامت جسمانی را هدف قلمداد می‌کنند؛ در حالی که درصد قابل توجهی از بیماری‌های انسان منشا روانی دارد که این امر بر اهمیت توجه به بهداشت و سلامت روان، می‌افزاید.

سلامت روان از یک سو به معنای داشتن احساس آرامش، امنیت و به دور بودن از اضطراب و افسردگی و تعارضات مزمن روانی اشاره دارد و از سوی دیگر به معنای بهره مندی از سلامت ذهن و اندیشه و تفکر است.

رابطه مستقیم بین سلامت جسم با سلامت روان باعث شده تا بهره مندی از بهداشت روان تاثیر مثبتی بر سلامت جسم داشته باشد، همچنین سلامت جسمانی نیز بستر مناسبی را برای رسیدن به احساس امنیت درون و سلامت ذهن و روان فراهم می‌سازد.

اهمیت سلامت روان بر کسی پوشیده نیست و هفتم آوریل هر سال به مناسبت سالگرد تاسیس سازمان بهداشت جهانی، روز جهانی بهداشت نام دارد که امسال «افسردگی» به عنوان موضوع و محور اصلی این روز معرفی شده است.

امسال شعار سازمان بهداشت جهانی به دلیل اهمیت بیماری افسردگی و اثر آن بر سلامت روحی و جسمی افراد به این بیماری تعلق گرفته است.

 علیرضا محتشم الشریعه مدیر مرکز سلامت روان جامعه نگر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران با تاکید بر اینکه باید بدانیم سلامت روان، تنها نداشتن بیماری اعصاب و روان نیست، گفت: سازگاری فرد با خودش و دیگران، قدرت تطابق با شرایط محیطی، داشتن روحیه انتقادپذیری و داشتن عکس‌العمل مناسب در برابر مشکلات و حوادث زندگی، جنبه‌های مهمی از سلامت روانی را تشکیل می‌دهند و باید توجه داشت که بسیاری از این مشکلات بر سلامت جسمی انسان هم تاثیر می‌گذارند.

وی با اشاره به اینکه اگر فرد بتواند با محیط خود تعامل برقرار کرده و یک ارتباط خوب و موثر داشته باشد از سلامت روان برخوردار است، افزود: اختلالات روانپزشکی در ایران از متوسط نرم جهانی بالاتر است و افسردگی که یکی از شایعترین بیماری‌های مزمن در دنیا و دومین عامل ناتوان کننده بشر محسوب می‌شود در بین افراد جامعه شیوع بالایی دارد.

وی با بیان اینکه افسردگی در تمام سنین مشاهده می‌شود؛ ادامه داد: اصولا سن شروع افسردگی در دهه سی زندگی افراد است، اما می‌تواند از کودکی آغاز و تا دوران سالخوردگی و پیری هم ادامه یابد که در زنان اولین عامل ناتوان کننده است و بیشتر آنان را دچار عوارض بیماری‌های جسمانی مانند نامنظم بودن عادت ماهانه و عوارض ناشی از زایمان می‌کند.

به گفته این متخصص اعصاب و روان اختلالات هورمونی و تیروئید از جمله عوامل ابتلا به افسردگی در زنان محسوب می‌شود که استرس‌های کوچک و مزمن نیز می‌تواند آن را تشدید کند.

محتشم الشریعه با اشاره به اینکه افسردگی در زنان دو برابر مردان است؛ اظهار داشت: پیش بینی‌ها نشان می‌دهد افسردگی دومین عامل ناتوان کننده دنیا تا سال ۲۰۲۰ خواهد بود.

ابتلا به افسردگی می‌تواند به دلایل مختلف رخ دهد که از جمله این موارد می‌توان به بی کاری، مشکل ازدواج و طلاق، مرگ یکی از اعضای خانواده و نزدیکان، پیامدهای ناشی از جنگ، فقر، افسردگی پس از زایمان در زنان، ابتلا به انواع بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های اعصاب لاعلاج، ورشکستگی و بروز افسردگی با منشا ژنتیکی اشاره کرد.

اما نکته حائز اهمیت این است که افسردگی از طرفی ممکن است باعث فلج شدن زندگی فرد و از کارافتادگی وی شود. در واقع توجه نکردن به این بیماری و درمان آن می‌تواند باعث تشدید علائم این بیماری و حتی تمایل به خودکشی و مرگ در افراد شود.

مدیر مرکز سلامت روان جامعه نگر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران در بیان علائم ابتلا به افسردگی بیان کرد: افسردگی دو علامت واضح و اصلی دارد که به صورت خلق پایین (احساس ناخوشایند غم و اندوه) و عدم لذت بردن از زندگی خود را نشان می‌دهد.

محتشم الشریعه ضمن اشاره به این مطلب که همه افراد در دورانی از زندگی خود یکسری از احساسات غم وناراحتی را بصورت موقتی و گذرا تجربه می‌کنند، اظهار داشت: اتفاقات ناخوشایندی که در زندگی رخ می‌دهد، سبب بروز حالات غم و اندوه در افراد می‌شود که متناسب با شرایط بوجود آمده است، اما زمانی که این حالت‌ها پایدار مانده و شدیدتر از موقعیت بوجود آمده باشد، شخص دچار افسردگی شده است.

امروزه سلامت را برخورداری از آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی تعریف می‌‎کنند وبرای این‌که تمامی ابعاد سلامتی مورد توجه مردم قرار گیرد، سازمان بهداشت جهانی هر سال موضوعی را به عنوان شعار جهانی مطرح می‌کند. امسال بُعد روانی سلامت از سوی این سازمان مورد توجه قرار گرفته و با شعار "افسردگی؛ اجازه بده صحبت کنیم " به این امر توصیه شده که برای رسیدن به آرامش روح و روان و زندگی سالم همراه با نشاط و امید، با هم صحبت کنیم.

 این متخصص اعصاب و روان در خصوص علائم ناشی از افسردگی عنوان کرد: در اثر افسردگی افراد دچار بی اشتهایی، پرخوری، اختلال خواب، مردد بودن هنگام تصمیم‌گیری، احساس پوچی و بی ارزش بودن نسبت به خود و دیگران و احساس ناامیدی می‌شوند که می‌تواند تصمیم به خودکشی را در آن‌ها تقویت کند.

وی با تاکید بر اینکه باید بدانیم افراد افسرده در بوجود آمدن وضعیت موجود مقصر نیستند؛ گفت: افسردگی نیز مانند سایر بیماری‌ها از جمله آسم، فشار خون و دیابت یک بیماری محسوب می‌شود و فرد بیمار خواهان این نیست که دارای خلق پایین و عدم لذت بردن از فعالیت هایی باشد که در گذشته احساس خوشایندی از انجام آن‌ها داشته است.

محتشم الشریعه استفاده از جلسات روانشناسی و روانپزشکی و مصرف دارو تحت نظر پزشک متخصص را از جمله راهکارهای کنترل افسردگی دانسته و تصریح کرد: افسردگی می‌تواند مانند هر بیماری مزمن دیگری عود کند بنابر این قادر به ریشه کنی آن نیستیم و فقط می‌توان آن را کنترل کرد و اگر فرد افسرده تحت درمان دارویی قرار دارد، نباید خودسرانه مصرف دارو را قطع کند.

مدیر مرکز سلامت روان جامعه نگر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران افسردگی را شایع‌ترین علت خودکشی در دنیا عنوان کرد و گفت: افراد مبتلا به افسردگی بدلیل عدم لذت از زندگی انگیزه و انرژی کافی را برای انجام کارهای روزمره خود ندارند که این مساله سبب ایجاد یک چرخه معیوب در زندگی شده و به بدتر شدن حال آن‌ها دامن می‌زند بطوری که می‌تواند منجر به خودکشی فرد شود.

به گفته این روانپزشک فرد افسرده باید شروع به انجام فعالیت کند هر چند که محدود و اندک بوده و مانند گذشته نباشد، اما هرگز نباید متوقف شود، زیرا حالات فرد افسرده می‌تواند به تدریج روی اطرافیان و کسانی که با او زندگی می‌کنند، تاثیر گذاشته که با انجام فعالیت‌های هر چند کوچک می‌توان نوعی پیشگیری از ابتلا به این بیماری را در اطرافیان شخص افسرده بوجود آورد.

اگر فردی از اطرافیان شما به افسردگی مبتلا است، او را تشویق به کمک گرفتن از افراد متخصص و راهنما کنید تا عوارض بیماری در وی پیشرفت نکند و انجام هر کاری که به فرد افسرده لذت بدهد و او را به توانایی‌های قبلی بازگرداند بسیار کمک کننده است.

محتشم الشریعه متخصص اعصاب و روان با اشاره به این که اطرافیان فرد مبتلا به افسردگی نباید برخورد پرخاشگرانه و انتقادی با او داشته باشند، بیان کرد: دوران افسردگی عملکرد زندگی انسان را مختل می‌کند؛ بنابر این لازم است افراد افسرده تا جای ممکن فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهند و تصمیمات بزرگ و عجولانه در دورانی که افسردگی را سپری می‌کنند، گرفته نشود مانند تصمیم به جدایی، تغییر شغل و مهاجرت، زیرا حالات افسردگی بر روی فکر اثر گذاشته و باعث می‌شود تصمیماتی که گرفته می‌شود تحت احساسات منفی باشد.

به گفته وی انجام ورزش‌های هوازی مانند دوچرخه سواری و پیاده روی و همچنین داشتن خواب کافی و در میان گذاشتن مشکلات با اطرافیان در بهبود افسردگی موثر است و بهتر است اطرافیان نیز با دقت به صحبت‌های فرد افسرده گوش دهند و با راهنمایی درست و به موقع فرد افسرده را در کنترل و درمان بیماری اش یاری کنند.

گزارش از زهرا رحیمی

انتهای پیام/