روزگاری دستفروشی به معنی فروش یک کالای بی کیفیت در کنار خیابان بود، اما امروزه دست فروشی بیشتر شغلی پردرآمد محسوب می شود که دامنه فعالان آن از کالاهای بی کیفیت به سمت کالاهای گران قیمت سوق پیدا کرده است.

 

دستفروشی در کلانشهرهای کشور از کنار خیابان به پارک ها و سپس اتوبوس ها و متروها کشیده شده و با توجه به عدم پرداخت مالیات و هزینه های مکان کسب و کار از جمله هزینه های آب و برق و ... قدرت مانور در قیمت خرید و فروش، منجر به رونق این شغل شده است.

شغلی که بسیاری از فعالان آن دیگر بی بضاعت نیستند و از سر ناچاری دست به آن نزده اند بلکه با حساب و کتابی اقتصادی، این شغل را برای خود برگزیده اند. گرچه هنوز بخش اندکی از دست فروشان را لحاظ ظاهری بی بضاعت به نظر می‌رسند.

علت ایجاد مشاغل غیر رسمی همانند دستفروشی‌ها شبکه نامتناسب توزیع است که با توجه به اینکه مردم درآمد متفاوت دارند، قدرت خرید آن‌ها نیز تغییر می‌کند.

نکته قابل توجه اینجاست که دستفروشی شغلی است که نه مالیات ، عوارض و نه پول مکان کاسبی می پردازد و با این شیوه اقدام به توزیع محصول می‌کنند؛ که با این وجود ایجاد مکان هایی در همانند بازارچه‌ها می‌تواند از حجم عظیم دستفروشان در مکان‌های مختلف شهر بکاهد.

براین اساس،مشکلات شبکه توزیع کالا یکی از دلایل اصلی رونق شغل دستفروشی است که بخشی از توزیع کالای قاچاق، توسط واحد‌های غیرمجاز، پنهان و دست فروشان صورت می گیرد.

از اینرو از دست فروشان می توان به عنوان صنف غیرمجاز توزیع کالا نام برد؛ صنفی که نه مالیات می دهند و نه نظارتی بر کالاهای توزیعی آنها صورت می گیرد.

یکی از درستفروشان کنار خیابان ولیعصر درخصوص میزان درآمد روزانه خود می‌گوید: من در یکی از خیابان‌های میدان خراسان مغازه دارم ولی این مسیر به علت رفت و آمد بسیاری از مردم و به خصوص کارمندان مکان مناسبی برای بساط و دستفروشی است به همین خاطر هر شب در این خیابان بساط می‌کنم و حداقل شب‌ها 200 تا 300 هزار تومان فروش می‌کنم که اگر در مغازه باشم نصف این مبلغ را نمیفروشم به علاوه اینکه باید اجاره مغازه نیز پرداخت کنم و مالیات بدهم ولی در حال حاضر نه از مالیات خبری هست و نه از اجاره و درآمدی دوبرابری را نسبت به مغازه به جیب می‌زنم.

با وجود بازار گرم دست‌فروشی در کنار خیابان و نبود دغدغه‌های مثل اجاره و مالیات، با نزدیک شدن به ایام عید باید منتظر افزایش این شغل در گوشه و کنار خیابان‌های شهر باشیم و این در حالی است که یک کارمند باید در زمان دریافت حقوق ماهیانه خود مالیات پرداخت کند و این مشاغل بادرآمد روزانه 200 تا 300 هزار تومان هیچگونه مالیاتی پرداخت نمی‌کنند، البته نباید قوانین و مقررات همچون اخذ مالیات و شرایط افراد برای اجاره یک واحد صنفی منجر به حرکت افراد به سمت درآمدزایی و کسب روزی حلال نشود.

منبع:میران