به گزارش خبرنگار دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ رخداد فتنه 88 و هشت ماه نبرد سایبری علیه ایران با سرکردگی گروه های معارض به خصوص امریکا بر هیچ کس پوشیده نیست اما همین رسانه ها با تغییر مسیر از سوی نخبگان کشور و مدیریت صحیح موجب شدند آن خروش هوشمندانه یوم الله 9 را رقم بزند و بصیرت ایرانی و دینی مردم را باردیگر قدرتمندانه به جهان نشان دهد.

در فاصله بین خرداد سال 88 تا دی ماه همان سال اتفاقات متفاوتی به وقوع پیوست که همه ملت ایران از اخبار آن مطلع هستند اما بخشی که مغفول مانده و کمتر به آن پرداخته شده است نقش شبکه های اجتماعی و بهره گیری از فضای مجازی و اینترنتی برای آبیاری بذر فتنه در اغتشاشات علیه کشور است.

ایفای نقش شبکه های اجتماعی از آنجایی پررنگ تر شد که از مدتها قبل برای آن از سوی خارج نشینان و ضد انقلاب ها برنامه ریزی شده بود و استراتژی ها و طرح های متعددی از سوی اندیشکده های امریکایی بر دخالت شبکه های اجتماعی برای شعله ور شدن آتش فتنه در ایران متصور بود.

تقویت میکروبلاگ ها و حمایت مالی از آنها برای افزایش گستره تاثیرگذاریشان به خصوص برای شبکه توییتر، انتشار نظرات و کامنت های متعدد کاربران پیرامون رخدادهای حادث شده در 8 ماه درگیری، اطلاع رسانی بر چگونگی اجرای برنامه هایی که از قبل طرح ریزی شده بود و .... همگی سندی بر نقش شبکه های اجتماعی در آن سال است.



پدیده دیگری که در آن زمان نمود پیدا کرد، شهروند خبرنگار بود که هر فردی که در جمعیت اغتشاش گران قرار می گرفت به راحتی و با دردست داشتن یک گوشی هوشمند خود به تنهایی یک رسانه به شمار می رفت و این موضوع نیز بر انتشار لحظه ای اتفاقات در فضای اینترنت بی ثمر نبود.

اما با رونق شبکه های اجتماعی در بین مردم و فضایی که مدیریت آن از دست مسئولان کشور خارج است و همچنین کاربردها و امکانات جدیدی که شبکه های اجتماعی در اختیار کاربران گذاشته اند باید هشدار داد اگر این فضا کنترل نشود می تواند به محلی بر جنگ سایبری دیگر علیه کشور تبدیل شده و در صورت مدیریت صحیح می تواند امنیت سایبری کشور را در کنار دیگر ابعاد امنیت تامین کند.

استراتژی توییتری اوباما
برای بررسی نقش شبکه های اجتماعی در فتنه 88 در گفتگو با سید علیرضا آل داوود پژوهشگر و کارشناس فضای مجازی نشستیم.


وی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درخصوص تاثیر شبکه های اجتماعی و فضای اینترنتی در فتنه 88 اظهار داشت: در تاثیر این فضا بر دامن زدن به آتش فتنه چند گواه وجود دارد، ابتدا طرح اندیشکده بروکینگز امریکا (Brookings Institution) با نام استراتژی توییتری اوباما که در آن به وی گفته شده بود از طریق میکروبلاگ توییتر می تواند بر روند ایجاد شبکه و اغتشاشات بسیار تاثیرگذار باشد، این در حالی بود که در آن  سال تعداد کمی از مردم ایران از توییتر استفاده می کردند و بیشترین فعالیت این میکروبلاگ جنبش سازی درایران بود که متاسفانه مورد غفلت مسئولان قرار گرفت.

خاطرات هیلاری کلینتون از فتنه چه می گوید؟
وی ادامه داد: شاهد دوم بر این ماجرا خاطرات هیلاری کلینتون وزیر امورخارجه وقت امریکا بود که در سال 2015 منتشر می شود، وی در آن کتاب (انتخابات های سخت) به وضوح به بهره گیری از دیپلماسی دیجیتال اشاره دارد و می گوید "ما به توییتر گفتم تعمیراتش را به تعویق بیندازد تا مردم بتوانند ارتباطشان را با خارج از ایران حفظ کنند" و برای این امر یکی از مسئولان امور خارجه را به نام کوهن از امریکا به بغداد اعزام میکند تا با جک دورسی مدیر توییتر برای متوقف کردن تعمیرات این میکروبلاگ مذاکره کند!

آل داوود تاکید کرد: مسئولین امریکایی از تمام اقدامات سازمان سیا برای راه اندازی فتنه 88 به گونه ای بی اطلاع بودند که در خاطرات کلینتون این کمبود اطلاعات مشهود است و این در حالی بود که باید فردی را برای مذاکره در خصوص تعویق تعمیرات این شبکه جاسوسی از امریکا به بغداد که نزدیک ترین پایتخت به ایران بود، اعزام کنند.

این پژوهشگر فضای مجازی ادامه داد: سوال جدی اینجا بوجود می آید که جک دورسی مدیر توییتر در زمان اغتشاشات دقیقا در بغداد مشغول انجام چه فعالیتی بوده است.

وی گفت: همچنین در این کتاب به کمک 50 میلیون دلاری به توییتر اشاره می شود و کلینتون به نوعی در کتابش به نقش مهم توییتر در اغتشاشات رخ داده اعتراف می کند.


انتشار پیامها در BBC کمتر از دو دقیقه
آل داوود با اشاره به راه اندازی تلویزیون فارسی بی بی سی چند ماه پیش از فتنه 88 اظهار داشت: همزمان با راه اندازی این شبکه ماهواره ای توسط انگلیس صفحات و پروفایل های حمایتی و اطلاع رسانی که برای خبرسازی در فضای فیس بوک و میکروبلاگ توییتر ایجاد شده بودند با حجم بسیار عجیب و با سرعتی غیر عادی مشغول به فعالیت شدند و پس از انتشار خبر جعلی در این پیام رسان ها، آنان این پیام را با خبر فوری و زیر نویس فوری مخابره می کردند.

این کارشناس حوزه مجازی اعلام کرد: یکی از فتنه گران در آن زمان به روند این اطلاع رسانی اشاره کرده بود که پیام پس از تولید در توییتر و فیس بوک به فاصله زمانی کمتر از دو دقیقه در بی بی سی فارسی زیرنویس میشود که این نشان از هماهنگی سران فتنه با انگلیس و آمریکا داشت.

وی افزود: رهبر فرزانه انقلاب اسلامی از سال ۸۹ تا سال ۹۲ سه مرتبه به جلوگیری از تعطیلی توییتر و نقش آنان در فتنه ۸۸ توسط آمریکایی ها اشاره کردند.

آل داوود طرح اندیشکده سابان سنتر امریکا با عنوان " کدام راه به سمت ایران؟" را نیز گواه نقش شبکه های اجتماعی بر اتفاقات سال 88 در ایران عنوان و تصریح کرد: در این طرح به استفاده از فضای مجازی، شبکه های اجتماعی و میکروبلاگ ها و همچنین مهندسی دامن زدن به اتفاقات و خبر سازی ها اشاره شده است.

وی تاکید کرد: سه سند یاد شده همراه با اسناد منتشر شده از سوی امریکا و همچنین اسناد اسنودن در راه اندازی جنبش های اجتماعی قابل تامل است زیرا بهره گیری از شبکه های اجتماعی اولین تجربه غرب پس از انتخابات خرداد ماه سال 88 در ایران بود و غربی ها خود از تاثیر این شبکه شگفت زده شده بودند.


غافلگیری فیس بوکی برای امریکا در بیداری اسلامی
آل داوود در ادامه به غافلگیری امریکایی ها از تاثیر شبکه های اجتماعی در بیداری اسلامی اشاره کرد و اظهار داشت: پس از اواخر سال 2009 و در سال 2010 بیداری اسلامی در کشورهای مسلمان توسط توییتر و فیس بوک جان گرفت و به راه افتاد و این مساله تا جایی پیش رفت که جنبش فیس بوکی مردم مصر برای براندازی دیکتاتور کشورشان امریکایی ها را نیز غافلگیر کرده بود.

پژوهشگر حوزه فضای مجازی با تاکید بر اینکه امروز ابزارهای مجازی تنها نقش اطلاع رسانی و آگاهی بخشی را ایفا نمی کنند و می توانند به راحتی جنبش های اجتماعی را به راه بیاندازند، گفت: اینترنت رها شده در ایران تهدید بزرگی برای کشور محسوب می شود و با توجه عدم کنترل فضای شبکه های اجتماعی در داخل، جنبش سازی در موبایل ها به راحتی اتفاق می افتد.

نکته مهمی که آل داوود در ادامه سخنان خود به آن اشاره کرد بصیرت بالای مردم و تدبیر رهبر حکیم و فرزانه انقلاب برای گذر از هشت ماه نبرد سایبری علیه ایران بود، وی در این خصوص اظهار داشت: پس از هشت ماه نبرد سایبری علیه کشورمان از سوی فتنه گران و اغتشاش گران با بهره گیری صحیح از ابزارهای اجتماعی و مسدود سازی به موقع برخی شبکه ها و همچنین فعالیت نخبگان، واقعه 9 دی رخ داد و این جنبش به واسطه استفاده صحیح از شبکه های اجتماعی و مقابله قدرتمند در این فضا با اغتشاش گران موجب شد بساط فتنه گران برچیده شود.


پسته ایرانی، طرح جدید امریکا علیه ایران
وی افزود: در حال حاضر زمین مجازی در اختیار ما نیست و اگر دشمن دندان طمع داشته باشد می تواند از طریق فضای مجازی به دلیل داده کاوی اطلاعات کاربران ایران از طریق تلگرام و اینستاگرام می تواند جنبش دیگری را رقم بزند.

کارشناس حوزه فضای مجازی همچنین به یادآوری طرح های دشمنان کشور و ضد انقلاب ها در حین مذاکرات هسته ای با عنوان برداشت پسته ایرانی پرداخت و گفت: این طرح از سوی اندیشکده تهدیدات بحرانی امریکا درسال 2015 مطرح شد و در آن به صراحت به نقطه ضعف ایران در حوزه مجازی و تعدد مراکز تصمیم گیری فضای مجازی اشاره می شود.

وی تاکید کرد: آنچه حائز اهمیت است درس گرفتن از هشت ماه نبرد سایبری علیه ایران و تدوین استراتژی امنیت ملی سایبری کشور خواهد بود زیرا در صورت تعلل در این فضا ضربات محکم تری از فضای مجازی و جنبش های اجتماعی ایجاد شده در آن خواهیم خورد.


آل داوود بیان داشت: جنبش های اجتماعی بسیار اهمیت دارند و هرچه از فضای غیرمنضبط و رها شده فاصله بگیریم و مدیریت صحیح را در فضای مجازی داشته باشیم ضربات کمتری را متحمل خواهیم شد.

پژوهشگر فضای مجازی در پایان سخنان خود گفت: متاسفانه فتنه 88 از جنبه های مختلف از جمله بر هم زدن امنیت داخلی کشور، فرار سرمایه گذاران، ناامنی اجتماعی و روانی و ... کشور را تحت تاثیر قرار داد و اگر بصیرت مردم در 9 دی ماه وجود و خروش آنها برای حمایت از کشور و انقلاب وجود نداشت شرایط دیگری برای کشور رقم می خورد.

و در پایان؛
توییتر در زمان فتنه 88 علاوه بر محدودیت کاراکتر امکان انتشار تصویر را نداشت و در هر ثانیه تنها 60 هزار پیام را مخابره می کرد اما در زمان کنونی نه تنها مخاطبان آن افزایش پیدا کرده و امکانات جدیدی نیز به آن افزوده شده دو شبکه پر مخاطب تلگرام و اینستاگرام نیز در کنار آن به حضور ایرانیان در شبکه های اجتماعی کمک کرده اند و این فضا مستعد هر نوع شیطنت از سوی دشمن برای ضربه زدن به کشور است، مسئولان به گوش باشند که این فضا هرچه زودتر از رها شدگی منفک شده و دیده بانی صحیح در این فضا صورت گیرد.

گزارش از عاطفه بیات

انتهای پیام/