به گزارش خبرنگار تکیه حسینی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نوای مداحان اهل بیت (ع) در زمان هشت سال دفاع مقدس را که می‌شنوی، سوز صدای جوانی، شاید بیش از بقیه تمام وجودت را می‌‌سوزاند. پسر 18 ، 19 ساله‌ای که مداحی را از خاکریزهای جبهه آغاز کرد و از همان دوران اسمش بر سر زبان‌ها افتاد.

زمانی که از نوآوری در مداحی صحبت می‌شود، همه ذهن‌ها سمت هیئت رزمندگان مکتب حسینی و این مداح رزمنده می‌رود. مداحی که نوای رهبر و شهدا را همیشه بر زبان داشته و در هیچ شرایطی دست از آن بر نمی‌دارد.

جوان 18 ساله جبهه و مرد 51 ساله امروز، شاید تفاوتش نه در تیپ و سبک خواندنش بلکه در رنگ موهایی باشد که در راه انقلاب اسلامی و پرورش نسل‌های پس از انقلاب، سفید کرده است.

نریمان پناهی با همان سوز صدایش همچنان با ائمه اطهار (س) عشق بازی می‌کند و تصمیم دارد، تا زمانی که صدا از حنجره‌اش در می‌آید، بخواند و همه را به این مسیر نورانی سوق دهد.

در ادامه مشروح گفتگوی ما با این مرد ساده دل را می‌خوانید:

محرم امسال نسبت به سال‌های پیش، خیلی بهتر بود؟

از لحاظ کیفیت برگزاری مجالس عزاداری و تعداد جلسات، امسال قوی‌تر از سال‌های پیش بود. جلسه هیئت رزمندگان مکتب حسینی هم که من در آنجا مداحی می‌کنم، جمعیت زیادی را پذیرا بود. حتی شنیدم خیلی‌ها از شهرستان به تهران می‌آمدند و در هتل‌ها اسکان داشتند و در دهه اول شبانه روز عزاداری می‌کردند.

شکر خدا مداحی امسال هم نسبت به سال‌های قبل بهتر بود.

برگزاری هرچه بهتر مراسم‌های عزاداری در سال 95 ناشی از کلام مقام معظم رهبری و تأکید ایشان به این موضوع بود. خوشبختانه بخش زیادی از نکاتی را که ایشان در جلسات مختلف به ویژه در دیدار با مداحان داشتند، اجرایی شد.

من یک اخلاقی دارم که به راحتی از کسی سبک و شعر نمی‌گیرم. هم به خود شاعر نگاه می‌کنم هم به شعرش. هم به ظاهر شاعر نگاه می‌کنم هم به باطن او. خدا را شکر که شاعر آیینی در مملکتمان زیاد داریم. امسال در بحث شعر هم پیشرفت چشمگیری نسبت به سال‌های پیش داشتیم.

اشعار سازگار را می‌پسندم. مقام معظم رهبری هم خیلی به اشعار استاد سازگار علاقه نشان می‌دهند. به مداحانی که می‌خواهند، برای نخستین بار به بیت رهبری بروند، توصیه می‌کنم که اشعار سازگار را بخوانند، چون ایرادات آن بسیار کم است.

جواد حیدری، اکبر لطیفیان، علی انسانی،  وحید قاسمی، حسن لطیفی، جودی و کمپانی، از جمله شاعرانی هستند که کار خود را به خوبی بلد هستند.

حاج ماشاءالله عابدی استاد و بزرگ همه ما مداح‌ها هستند. خیلی از اصول مداحی‌ و سبک‌هایم را از ایشان تقلید می‌کنم. سال‌های سال با وی بودم و حتی در محضرشان مداحی کردم. نوع شعر و مطلب خواندنم، شبیه ایشان است.

همه می‌دانند که حاج ماشاءالله عابدی انسان با تقوایی است. عظمت معنوی ایشان من را سمت خودشان کشید. البته حاج منصور ارضی هم در حوزه مداحی، استاد ما بودند.

نخستین قدم در مداحی تقواست. البته اهل بیت(ع) مداحی انسان‌های بی‌تقوا را هم می‌پذیرند، اما آنها نمره کمی دریافت می‌کنند. مثل مداح باتقوا مثل کسی است که نماز اول وقت می‌خواند و مداح بی‌تقوا هم مانند نمازگزاری می‌ماند که ساعت‌ها پس از اذان نماز می‌خواند.

مداح باید معلم خوب داشته باشد. بدون استاد و معلم، موفقیت معنوی در این راه ممکن نیست. اصلا نمی‌شود این راه دشوار مداحی را بدون یک راهنما طی کرد. 

من در خانواده‌ای بزرگ شده‌ام که همگی نوحه‌خوان و شیفته اهل بیت (ع) بودند. برادر بزرگم سلمان، 50 سال است که مداحی می‌کند. دیگر برادرم قاری قرآن است. پدربزرگم ملا و روضه‌خوان بود و حتی مادرم روزه‌خوان مجالس زنانه بود.

من هم از سن نوجوانی قاری قرآن بودم. 17 یا 18 سالم بود که به جبهه رفتم و مداحی را از آنجا شروع کردم. الحمدالله آمادگی و استعداد این کار را هم داشتم.

در جلسات کدام مداحان قدیمی شرکت می کردید؟

ما از قدیم در جلسات حاج منصور ارضی و حاج ماشاءالله عابدی شرکت می‌کردیم.

بله؛ از محضر علمای بسیاری استفاده کرده‌ام. تعدادشان یکی دو تا نیست که بتوانم نام ببرم، اما زمان جنگ منبری معروف شیخ حسین انصاریان بودند. همه مداحان هم سن و سال ما پای منبر ایشان بزرگ شدند. آیت الله فاطمی نیا هم از جمله کسانی بودند که بارها پای منبرشان نشسته ام.

استقبال جوانان از هیئت ما بی‌نظیر است. اکثر مستمعان ما جوان هستند. ما بیش از دو هزار جوان در هیئتمان داریم.

من و بزرگان هیئتمان به تازگی برنامه‌های بلندمدتی برای جوانان ریخته ایم که از آنها در حوزه‌های مختلف دینی استفاده کنیم. تلاش کنیم که از درونشان طلبه‌ها را جدا کنیم و برایشان استاد بگذاریم. همچنین دانشجویان را جمع کنیم و بتوانیم از استعدادشان استفاده کنیم.

هیئت داری و مداحی کار بسیار دشواری است. من هر شب باید شعر و مطالب جدید داشته باشم. برای شب‌هایی مانند شب‌های محرم که هر روز جلسه دارم، بعضی وقت‌ها وقت کم می‌آورم. به طور کل هیئت داری و مداحی به لحاظ اهمیت و تأثیری که دارد،‌ کار بسیار دشواری است.

 من بچه جنگم و روی بحث رهبری و  دفاع مقدس تعصب دارم. البته این تعصب من زننده نیست و سعی می‌کنم به گونه‌ای رفتار کنم که جوانان را به این موضوعات جذب کنم. از همه جای ایران من را دعوت می‌کنند و از این دعوت‌ها شاید نصفشان را به دلیل اینکه در خط ولایت و جنگ نیستند، رد کنم. زمانی که به دفتردارم زنگ می‌زنند و از من می‌خواهند که به هیئتشان بروم، دفتردارم به آنها می‌گوید که نریمان پناهی هیئتی می رود که هیئت داران و اعضای آن ولایی و در خط مقاومت باشند. خیلی‌ها می‌گویند، فقط سینه بزنید و عزاداری کنید، اما اسمی از کسی نبرید. این دیدگاهی است که من تحت هیچ شرایطی آن را نمی پذیرم.

بله؛ به من پیشنهاد مسکن،‌ خودرو و ویلای شمال دادند، به شرطی که اسمی از شهدا و امام(ره) در مداحی‌ام نبرم.

سبک جدیدی که آوردم در سال 63 بود. همزمان با تاسیس هیئت رزمندگان مکتب حسینی.

آمدن سبک های مداحی در ذهنم و هر اتفاقی که در این مکتب برایم افتاده است، همگی از عنایات اهل بیت(ع) به بنده بوده. چگونه کسی مداح می‌شود؟ چگونه می‌شود که خدا یک شبه ظرف قرآن را درون سینه برخی انسان ها می‌گذارد؟ انتخاب اصحاب سیدالشهدا (ع) به دستان کیست؟ چگونه زهیر بن قین که کدورتی با امام حسین(ع) داشت، تنها چند روز مانده به محرم 61 با ایشان همراه می شود. همه و همه لطف خدا و اهل بیت(ع) است. خدا به من لطف داشت که استعداد خواندن مدح اهل بیت(ع) را در وجودم قرار داد. من هم باید از این استعداد استفاده کنم.


همیشه سبک‌هایم را با توسل به حضرت زهرا (س) می‌گیرم

همیشه سبک‌هایم را با توسل به حضرت زهرا (س) می‌گیرم. اگر توسل، اخلاق و تقوا در مداحی نباشد، تربیت شاگرد غیر ممکن است. ما باید به تک تک رفتارهایمان توجه کنیم. نوع خواندمان، لباس پوشیدنمان و غیره. چرا که همه این ویژگی‌ها مورد توجه مردم قرار می‌گیرد. بنابراین علاوه بر شاگردانمان، ما روی مردم هم تأثیر می گذاریم.

نباید سبک‌های جدید از سبک‌های قدیمی جدا باشد. یعنی باید سبک جدید ادامه دهنده راه گذشتگان باشد و در همان راستا حرکت کند. سبک‌های من هیچ وقت ترانه‌گونه نبوده و حتی با وجود تغییر سبک‌ها، جهت‌گیری‌ام نسبت به امام حسین(ع) تغییر نکرده است. حتی لباس پوشیدنم، همانند جوانی هایم و زمان جنگ است و رفتارم هم تغییر نکرده است.


در هیئتمان اجازه نمی‌دهم که هر کسی بخواند

مشکل نبود استاد است؛ معلم ندارند که هرچه دلشان می‌خواهد، می‌خوانند. من موظفم که تذکر بدهم. در هیئتمان اجازه نمی‌دهم که هر کسی بخواند. اگر کنترل نکنم شاگردان من هم شبیه خیلی از این مداحان امروزی می‌شوند. پسر خودم هم که می‌خواهد، مداحی کند از من اجازه می‌گیرد و شعرش را با من چک می‌کند.

ببینید. هر کسی باید شاگردان خودش را تربیت کند. ماشاء الله عابدی ها و منصور ارضی‌ها و خود من هم باید کسانی را تربیت بکنیم که پیرو سبک‌های سنتی باشند. این که یک عده هر سبکی که می خواهند بخوانند، در اختیار کسی نیست. مداحی مثل میکروفن آزاد است. هر کسی یک میکروفن دست می‌گیرد و مداحی می‌کند.

به هیچ وجه؛ ما تنها می‌توانیم توصیه و سفارش کنیم و شاگردان هیئت خودمان را تربیت کنیم. کاری بیشتر از دستمان بر نمی‌آید.

بله؛ پسرم مجید از بچگی مداحی می‌کرد. حتی زمانی که شیرخواره بود، روضه علی‌اصغر(ع) می‌خواندم و بلندگو را جلوی دهانش می‌گذاشتم که صدای گریه کردنش در هیئت منعکس شود. نخستین کلمه‌ای که یادش دادم هم علی بود.

مسلما شرایط فعلی با شرایط جنگ تفاوت دارد. بچه‌های آن زمان هم با الان تفاوت کرده‌اند. زمان جنگ ما برای کسانی می‌خواندیم که از یکسری فیلترهای معرفتی رد شده بودند. جوانانی که نصفشان در پایان جنگ شهید و عده‌ای اسیر شدند. مسلم است که مداحی برای این افراد شیرینی فراوانی دارد. البته جوان‌های امروزی هم ارزشمندند و مانند آب زلال هستند. شهدای امروز هم برای من خیلی ارزش دارند، به اندازه ای که گفته ام عکس‌هایشان را روی دیوار هیئتمان بزنند و هر ماه یک بار نزد خانواده‌شان برویم و یادشان را زنده کنیم.


با هیچ یک از دسته ها و گروه های مختلف فرهنگی، سیاسی و غیره رابطه‌ای ندارم

از اهالی موسیقی به هیئتمان می آیند. ما هم از آن ها استقبال می کنیم و دوستشان داریم، اما من با هیچ یک از دسته ها و گروه های مختلف فرهنگی، سیاسی و غیره رابطه‌ای ندارم. موسیقی‌دان‌ها کارشان از ما جداست؛ چون خط و مسیر حرکتشان با ما تفاوت دارد. من سبک مداحی‌ام را از موسیقیدان‌ها نمی‌گیرم. 

از موسیقی سنتی که سنگین باشد، مانند موسیقی های آقایان سراج و افتخاری برخی سبک‌ها را انتخاب می‌کنم. سبک‌هایی که با فرم مداحی جور در بیاید. بسیاری از مداحی‌های امروز سبک‌هایشان را از موسیقی‌های لهو می‌گیرند.

من در حین مداحی، از اخلاق و قرآن سخن می‌گویم و سعی می‌کنم، نکاتی که به درد جوانان امروز می‌خورد را برایشان بیان کنم.

احترام یکی از موضوعاتی است که همیشه نسبت به استادانم آن را در نظر داشتم و آن را به شاگردانم یاد می دهم. زمانی که محضر یکی از آنها بودم، برای خواندن از آنها اجازه می‌گرفتم، زمان خواندنم را از آنها می‌پرسیدم و هیچگاه صدایم را در مداحی بالاتر از صدای استادانم نمی بردم که مبادا از آنها بهتر بخوانم و در مقابلشان جسارت کنم.

 این باعث شد که شاگردانم هم به من احترام بگذارند. در دستگاه اهل بیت(ع) باید مؤدب باشی تا نگاه ویژه‌ای به تو داشته باشند.



عاشق عابس هستم/ در مواقع گرفتاری روضه حضرت علی اصغر (ع) را می‌خوانم

من عاشق عابس هستم. چرا که دیوانه امام حسین(ع) بود.

مرحوم اکبر ناظم بدون شک مداح بزرگی بود. سبک نوحه خواندن او را هیچگاه فراموش نمی کنم. همچنین عاشق مداحی‌های نادعلی کربلایی هستم.

همه شهدای کربلا باب الحوائج هستند، اما زمانی که گره سختی در زندگی‌ام بیفتد، به حضرت علی‌اصغر (ع) توسل می‌کنم و روضه‌های ایشان را می‌خوانم.

نکته عجیب در خصوص حضرت علی اصغر(ع) این است که خون تمامی معصومان(ع) به زمین ریخته شد، به غیر از حضرت علی اصغر(ع). قسم «بدم المظلوم» را خیلی ها به این شکل بیان می‌کنند که منظور از خون مظلوم خون حضرت علی اصغر(ع) است.

گفتگو از علی بشیری- علی کریمی

انتهای پیام/