به گزارش خبرنگار دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اگرچه یافته های علمی نشان میدهد که پیشرفت علم رابطه مستقیمی با میزان سرعت اینترنت در کشورها دارد اما همچنان اینترنت ایران از کند بودن بیش از حد رنج میبرد.

برخورد ایران با مدرنیته و پیشرفت

سالها پیش و از وقتی که مردم ایران برای اولین بار با مسئله مدرنیته مواجه شدند همواره در تلاش بوده اند تا کشور پیشرفت کرده و مدرن شود.

برای اولین بار عباس میرزای قاجار پسر فتحعلی شاه پنج دانشجو را به کشورهایی نظیر روسیه و سایر کشورهای اروپایی فرستاد تا تحصیل کرده و علوم نظامی و علوم طبیعی را به کشور بیاورند. در چند مرتبه بعد هم هربار چند دانشجو به خارج از کشور فرستاده شدند و در زمان امیرکبیر با تاسیس دارالفنون و آوردن اساتید خارجی به ایران عملا ریشه علوم طبیعی و سایر علوم به ایران جوانه زد.

 در طی این سالها شکست های سنگین ایران در جنگ با روسیه و قراردادهای ننگین ترکمانچای و گلستان و همچنین کودتاهایی نظیر کودتای 28 مرداد و کودتای 1299 یا همان کودتای سیاه که توسط کشورهای انکلیس و آمریکا در کشور انجام شدند به کشور و به مردم ایران ثابت کرد که اگر میخواهند پیشرفت کنند پیشرفتشان در گرو پیشرفت علم و دست یافتن به فناوریهای نوین است.

 در همان سال های ابتدایی مواجه کشور با مدرنیته بود که عباس میرزای قاجار میگفت: که مگر آنها چه کردند (منظورش غربیها بود) که به پیشرفت رسیدند پس ما هم باید همان کار را بکنیم و ما هم باید به دریچه علوم دست پیدا کنیم تا دیگر غربی ها به ما زور نگویند وقراردادهای ننگین به ما تحمیل نکنند.

IT دریچه ای برای توسعه

اگر در اوایل قرن بیستم و در قرن نوزدهم این صنعت بود که تعیین کننده پیشرفت و فناوری یک کشور بود در عصر جدید و از اواخر قرن بیستم آمریکا با ایجاد سیلیکون ولی یا همان دره سیلیکون در دهه 90 میلادی شروع به سرمایه گذاری عظیمی در بخش IT و فناوری اطلاعات کرد و به مرور کانون پیشرفت جهان هم از ارایه صنعت به ارایه خدمت از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات تبدیل شد.

به تعبیر دیگر در عالم امروز اگر کشوری می خواهد پیشرفت کند نیاز به صنایع سنگین مثل فولاد، پتروشیمی و سایر صنایع ندارد همان گونه که می دانید در این سالها برخی صنایع مثل همین فولاد حتی زیان ده هم شدند.

در عوض بسیاری از کشورهایی که شاید تا چند سال پیش برای ما گمنام بوده اند و از لحاظ شاخص های اقتصادی و توسعه ای از کشوری مثل ما پایینتر بودند امروز با کمک IT دارند روز به روز پله های ترقی را طی می کنند که کشورهایی مثل کره جنوبی و سنگاپور نمونه هایی از این گونه کشورها هستند.

سنگاپور در حال حاضر سریعترین اینترنت جهان را دارد و هر روز فناوری نوینی در آن به اجرا در می آید؛ فناوریهایی که قبل از ورود حتی به ایالات متحده آمریکا در سنگاپور تست میشوند. در یکی از این موارد می توان به خودروهای اتوماتیک اشاره کرد که اولین بار در سنگاپور به تست گذاشته شدهاند و در صورت موفقیت قرار است به آمریکا و سراسر دنیا فرستاده شوند.

کره جنوبی هم جز یکی از 5 کشوری است که بالاترین سرعت اینترنت را دارد و این کشورهم با توسعه IT و فناوریهای نوین خود توانسته شاخصهای اقتصادی خود را به طرز چشمگیری توسعه داده و فاصله چشمگیری به لحاظ اقتصادی با ما بگیرد.

این در حالی است که این کشورها تا 40 سال پیش حتی به لحاظ شاخص های اقتصادی و شاخص های توسعه ای از ایران ما عقبتر بودند. با تمام این احوال سوال این است که چرا وقتی که همه میدانیم که توسعه کشور به توسعه اینترنت وابسته است اما همچنان کمبود سرعت و کیفیت پایین و قطعیهای مکرر از مشکلات روزمره اینترنت ایران است.

پهنای باند مشکلی که تمامی ندارد

طبق قانون ایران تنها شرکت زیرساخت است که اجازه ورود اینترنت به کشور را دارد. ماجرا به این صورت است که شرکت زیرساخت اینترنت را در خارج از کشور خریداری کرده و از مرز آن را با کمک شرکت مخابرات به داخل کشور می آورد و از آنجا آن را بین شرکتهای اینترنتی یا همان "پپها" تقسیم میکند و آن را با قیمتی مشخص بین آنها به فروش میرساند . در اینجا شرکتهای پپ هرکدام با توجه به بازاریابی که انجام میدهند مشترکانی را برای اینترنت ADSL جذب کرده و به آنها خدمت ارایه میدهند.

 اما مشکل پهنای باند به کدام یک از این موارد برمیگردد؟ به پپها، مخابرات و یا شرکت زیرساخت.؟ شرکتهای پپ مدعی اند که نرخ اینترنتی که زیرساخت بابت پهنای باند از آنها میگیرد بسیار بیشتر از قیمت واقعی آن است و در واقع شرکت زیرساخت دارد گران فروشی میکند. شرکتهای اینترنتی این مسئله را مطرح میکنند که اگر به آنها اجازه دهند اینترنت را خود به کشور وارد کنند انحصار شکسته میشود و در نتیجه قیمتها هم پایین می آیند. اما در این میان مسوولان شرکت زیرساخت با دغدغه های امنیتی که دارند معتقدند که اینترنت کشور می بایست با نظارت مستقیم دستگاههای امنیتی به کشور وارد شوند که با توجه به وجود گروههای متخاصمی مثل داعش و وضعیت نامطلوب منطقه به لحاظ امنیتی به نظر چندان حرف دور از عقلی هم نیست و منطقی به نظر میرسد.

تخفیف های اینترنتی که برای مردم بی اثرند!

شرکت زیرساخت اعلام میکند که با توجه به اینکه چند بار تخفیفهای اینترنتی را داده است اما هر بار شرکتهای پپ یا همان شرکتهای اینترنتی به بهانه های مختلف از دادن تخفیف به مشترکان نهایی طفره رفته اند.

در دوره اول ریاست جمهوری احمدی نژاد محمد سلیمانی وزیر ارتباطات وقت دوبار یکبار در سال 84 و بعد از آن در سال 86 در دو سری قیمت اینترنت فروخته شده توسط زیرساخت را یک بار 50 درصد و بار دیگر حدود 30 درصد کم کرد اما با این وجود شرکتهای اینترنتی باز هم قیمت اینترنتی را که به مشترکان خود میفروختند کاهش ندادند و همچنان به گرانفروشی اینترنت ادامه دادند.

بعد از این نیز در دوره وزیر ارتباطات کنونی تخفیفهایی اعمال شد که در نهایت وزیر در دو نوبت تخفیفهایی که اعمال کرد تنها به این شرط توانست شرکتها پپ را ملزم کند که تخفیفها را اعمال کنند که اعلام کرد فقط به شرکتهای اینترنتی تخفیف میدهید که به مشترکان خود تخفیف داده باشند.

به این ترتیب تخفیفها حداقل برای بار دوم در دوره محمود واعظی اعمال شدند اما باز هم شرکتهای اینترنتی با برداشتن جشنوارههای خود و طرحهایی که داشتند عملا نرخ تمام شده اینترنت را با ترفندهای خاص خود نه تنها کاهش نداده بلکه بالا بردند.

سیم های مسی مخابرات ،مشکلی دیگر

اگر فکر می کنید که تنها دعوا و مشکل در حوزه اینترنت مربوط به اختلافات شرکت ارتباطات زیرساخت و شرکتهای پپ یا همان شرکتهای اینترنتی است کاملا در اشتباه هستید. شرکتهای اینترنتی با مخابرات هم مشکلات فراوانی دارند.

همان طور که میدانید سیمهای مسی در اختیار مخابرات هستند و این شرکت است که انتقال اینترنت را در سراسر کشور به عهده دارد. در حال حاضر 12 شرکت خصوصی مجوز ارایه خدمت اینترنت ADSL را روی این کابلها دارند که یکی از آنها خود شرکت مخابرات است یعنی در حالی که همه شرکت ها ملزم به پرداخت هزینه انتقال اطلاعات به مخابرات هستند اما خود مخابرات لازم نیست که به خودش از این بابت هزینه ای بپردازد و همین به عقیده پپها رقابت نابرابری را به وجود آورده است.

اما مخابرات معتقد است از آنجایی که دارد در نقاط دور افتاده و در روستاها و شهرهایی که هیچ شرکت اینترنتی حاضر به ارایه سرویس نیست خدمت ارایه میدهد نباید با سایر شرکتها مقایسه شود.

به علاوه مخابرات معتقد است که خدماتی که به شرکتهای پپ ارایه میدهد برایش هزینه بر است و باید هزینه هایی را برای نگهداری از کابلهای مسی خود بپردازد در نتیجه حق دارد که برای تعمیر خطوط و نگهداری آنها از شرکتهای پپ مبالغی رامطالبه کند. اما شرکتهای پپ در مقابل معتقدند که مخابرات از آنها هزینه های اضافی میگیرد و با توجه به اینکه خودش هم ارایه کننده خدمت است رقابتی نا برابر در بازار به وجود آورده است.

پریدن حجم اینترنت

یکی از مسایلی که همواره مطرح بوده است این موضوع است که برخی از مشترکان اینترنت ادعا میکنند که حجمی که از شرکتهای اینترنتی خریداری میکنند به طور تمام و کمال به دست آنها نمیرسد و درواقع مقداری از شارژ ADSL آنها میپرد.

این ماجرا البته فقط موضوعی نبوده که مردم از آن صحبت کنند بلکه وزیر ارتباطات نیز درباره این موضوع صحبت کرده است.

وزیر ارتباطات در مصاحبه ای در ابتدای تصدی به پست وزارت اعلام کرده بود که همه شرکتهای اینترنتی میبایست اینترنت را بین 8 کاربر به اشتراک بگذارند اما به اعتقاد واعظی بر خلاف اغلب کشورهای دنیا پهنای باند در کشور ما گاه بین 25 نفر هم به اشتراک گذاشته میشود.

البته با توجه به برخوردهای رگولاتوری و ایجاد سامانه 195 که با شکایت گستردهی برخی از مشترکان همراه بود تا حدودی این موضوع مهار شده است و دیگر کمتر حرف و حدیثی از کم فروشیهای اینترنت میشنویم.

اینترنت باید ارزان شود

همان طور که در بحث ذکر شد پیشرفت علم و سرعت اینترنت با هم رابطه مستقیم دارند پس اگر ما به دنبال پیشرفت هستیم که هستیم میبایست سرعت اینترنت را در کشور خود بهبود بخشیم و از طرفی دیگر قیمت آن را هم پایین بیاوریم.

در حال حاضر با توجه به بالا بودن قیمت تقربیا میشود گفت که اینترنت برای بسیاری از کاربران ایرانی تبدیل به کالایی لوکس شده است و اگرچه ما دولت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، سلامت الکترونیک و بسیاری از حوزه های دیگر را به صورت الکترونیک و در بستر اینترنت ارایه میکنیم عملا جمعیت گستردهای از مردم ایران از امکان استفاده از این خدمات محروم هستند.

از سوی دیگر پیشرفت علم هم که با توجه به آنچه ذکر شد با سرعت اینترنت رابطه مستقیم دارد. پس اگر قصد داریم که تلاشهای تمام کسانی که از ابتدای مدرنیته تا به امروز در ایران تلاش کرده اند که کشور را اعتلا بخشیده و به پیشرفت برسانند به ثمر بنشیند و به هدر نرود میبایست فکری به حال اینترنت گران قیمت و کند کشور کنیم و هرچه سریعتر میبایست قانون اشتراک یک به 8 برداشته شود و با تحقق شبکه ملی اطلاعات عملا اینترنت ارزان برای هر ایرانی در دسترس باشد.

اینترنتی که به معنای واقعی کلمه ارزان و قابل دسترس باشد و نه با شعار و حرف. همچنین گسترش اینترنت در تمام شهرها و روستاهای ایران و ارایه خدمت توسط تمام شرکتهای اینترنتی در تمام نقاط ایران نیز از دیگر مسایلی است که رگولاتوری باید مجدانه آن را پیگیری کند.

گزارش از نادر نینوایی