ناحیه مقدسه، زیارتی با رنگ بوی عزاداری امام زمان(عج)
در این گزارش به بیان سندیت، مضامین و اهمیت زیارت ناحیه مقدسه می پردازیم.
به گزارش تکیه حسینی باشگاه خبرنگاران جوان؛ زیارت ناحیه مقدسه، از جمله زیاراتی است که در ایام سوگواری امام حسین(ع) خوانده می شود. خواندن این زیارت از سوی علمای شیعه سفارش فراوان شده است.
زیارت ناحیه مقدسه از سوی امام معصوم(ع) صادر گردیده و در کتب متقدمان و علمای شیعه از زمانهای دور تاکنون، ثبت شده است. نخستین کسی که از این زیارت نام برده است، شیخ مفید است که آن را در کتاب «المزار» جزء اعمال روز عاشورا بیان کرده است. البته اکنون، این کتاب در دست نیست، اما علامه مجلسی در خصوص آن می نویسد:
قال الشیخ المفید ـ قدس الله روحه ـ فی کتاب المزار ماهذا الفظه: زیارة أخری فی یوم عاشورا بروایة اخری، إذا أردت زیارته بها فی هذا الیوم فقف علیه (ع)
پس از شیخ مفید، شاگردش سیدمرتضی علم الهدی، از آن در کتاب مصباح الزائر خویش یا المصباح یاد کرد. این کتاب هم، اکنون موجود نیست و تنها نشانه ای که از آن در دست داریم، عبارات سید بن طاووس در مصباح الزائر است، که می نویسد:
زیارة ثانیة بألفاظ شافیة یزاربها الحسین ـ صلوات اللّه علیه ـ زاربها المرتضی علم الهدی ـ رضوان الله علیه ـ قال: فإذا أردت الخروج فقل: أللّهمّ إلیک توجهت.... ثم تدخل القبة الشریفة و تقف علی القبر الشریف و قل: السلام علی آدم صفوة الله...
علامه مجلسی هم در نقل این زیارت، به کتاب سید مرتضی(ره) اشاره کرده است.
سومین کس، ابن المشهدی، شاگرد شاذان بن جبریل قمی، عبدالله بن جعفر دوریستی و ورام بن ابی فراس، و استاد ابن نماحلّی و فخاربن معد حائری است. ابن المشهدی درباره زیارت ناحیه در کتاب المزار الکبیر، می نویسد:
زیارة أخری فی یوم عاشورا لأبی عبدالله الحسین ممّا خرج من الناحیة إلی أحد الأبواب. قال: تقف علیه و تقول: السلام علی آدم صفوة الله...
چهارمین عالم شیعه که به نقل آن پرداخته، سیدبن طاووس، رضی الدین علی بن موسی بن طاووس حسنی بغدادی، است که این زیارت را در مصباح الزائر نقل کرد و پس از این دو کتاب بود که زیارت ناحیه در کتابهای حدیثی و مزار متأخران نقل گردید و ترجمه ها و شرحهای متعدد بر آن نوشته شد. دراین خصوص، می توان به کتاب های زیر اشاره کرد:
1. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 98، ص 317 و تحفة الزائر، ص333، زیارت چهارم امام حسین؛
2. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج10، ص335؛
3. شیخ ابراهیم بن محسن کاشانی، الصحیفة المهدیه، ص203؛
4. محدث قمی، نفس المهموم، ص233 و ترجمه کمره ای، ص104؛
5. میلانی، قادتنا کیف نعرفهم، ج6، ص115؛
6. گروه نویسندگان (زیر نظر آیت الله بروجردی)، جامع أحادیث الشیعه، ج15، ص405؛
7. سید محمود، دهسرخی، رمزالمصیبة، ج3، ص10
حجت الاسلام و المسلمین سید جواد موسوی هوایی، معاون آموزشی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی و کارشناس مسائل مذهبی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اهمیت زیارت ناحیه مقدسه گفت: علمای شیعه تأکید فراوانی به خواندن زیارت ناحیه مقدسه داشتند. خودشان نیز از فرازهای این زیارت در روضه خوانی ها استفاده می کردند.
معاون آموزشی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی در خصوص مضمون این زیارت بیان کرد: زیارت ناحیه مقدسه با سلام بر پیامبران الهی و اولیای دین و یاران با وفای امام حسین(ع) آغاز می شود. پس از آن، به شرح کامل اوصاف و کردار امام حسین(ع) پیش از قیام، زمینه های قیام حضرت، شرح شهادت و مصیبت های آن حضرت و عزادار شدن تمام عالم و موجودات زمینی و آسمانی می پردازد.
این کارشناس مسائل مذهبی ادامه داد: در واقع یک سیر کامل از سیره امام حسین(ع) در آن بیان می شود و در پایان، با توسل به ساحت قدس ائمه اطهار(س) و دعا در پیشگاه خداوند متعال، پایان می پذیرد. این زیارت فرازهای عمیقی دارد که به موضاعات سیاسی، عاطفی، اخلاقی و غیره می پردازد.
موسوی هوایی در خصوص زمان سفارش شده برای خواندن این زیارت اظهار کرد: زیارت ناحیه مقدسه دارای جزئیاتی از وقایع عاشورا و مصیبت های وارد شده به خاندان پیامبر(ص) است. به همین دلیل بخش هایی از آن به این مصیبت های سنگین وارد شده بر بنی هاشم می پردازد. بنابراین باید در ایامی مانند دهه نخست محرم که روزهای سوگواری است، خوانده شود.
وی در خصوص اعتبار این زیارت گفت: به اندازه ای این زیارت اعتبار و سندیت دارد که هیچ یک از علما آن را رد نکرده اند. ضمن این که عبارات و مضامین آن با بسیاری از روایات ائمه(س) هم سویی و گاهی شباهت کامل دارد.
انتهای پیام/
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
توضیحات مدیر شبکه نسیم درمورد برنامه مهران مدیری و جناب خان