بسیاری از رزمندگان دوران دفاع مقدس در سال‎های اولیه شکل‎گیری سپاه پاسداران اسلامی توقع نداشتند که در فیش حقوقی اندک و ناچیز خود چه‎چیزی حک شده است، حتی آن‎ها فیش ناچیز خود را در راه آبادانی کشور اهدا می‎کردند. سردار محسن رشید یکی از رزمندگان دفاع مقدس در خاطرات خود از مدیریت دوران جنگ آورده است که «نوع مدیریت امام برخاسته از هدف غایی امام در انقلاب بود. امام براساس هدف غایی خود از انقلاب، مدیریت خود را طراحی می‎کرد. از نظر من، هدف غایی امام در انقلاب، انسان‎سازی است. وقتی که انسان‎سازی موضوع محوری یک نظام باشد طبیعتا هزینه‎هایش را هم پرداخت می‎کند حتی اگر هزینه‌ای به قیمت جنگ داشته باشد. اگر انسان‎سازی موضوع محوری نظام است؛ رشد افراد جزو شاخصه‎‎های این نظام است و از همین زاویه واگذاری اختیارات به مدیران و آزادی عمل مردم در نوع انتخاب، از اهمیت ویژه‎ای برخوردار خواهد بود. هنر امام این بود که در ساختارسازی جدید و در مدیریت نظام جدید هم به طبقه متوسط میدان داد و هم ارزش‎‎های مورد قبول طبقه محروم را در ارزیابی کارآیی مسئولان کشور حاکم کرد. امام نگذاشت این دوگانگی در نظام ما بروز کند و دیدیم که در آغاز انقلاب که مدیریت سیاسی کشور به دست طبقه متوسط سپرده شده بود و مدیران آن دوره نتوانستند خود را با ارزش‎‎های مقبول طبقه محروم منطبق کنند، مجبور به استعفا شدند».

 

در رفتار مدیران انقلابی به‎خصوص در دوران جنگ می‎توان احساس پیگیری عدالت و استقلال کشور را یافت. مدیرانی که همچون مردم عادی جامعه زندگی می‎کرند. پوشاک، خوراک، مسکن، خودرو و تمامی مایحتاج آن‎ها همانی بود که مردم عادی استفاده می‎کردند. سلسله فعالیت‎ها و برنامه‎‎های مدیران برای اجرای الگو‎های مختلف اقتصادی در کشور نشان از اهمیت ویژه توزیع عدالت در کشور داشت. در آن زمان فیش حقوقی و بودجه‎‎های عمرانی مانند امروز از ارقام بالایی برخوردار نبود.

 فیش‎‎های مدیران بی‎ادعا

سردار احمد متوسلیان زمانی که ریاست سپاه پاوه را بر عهده داشت به‎دلیل وجود حساسیت‎ها و اهمیت ویژه‎ای که برای بیت المال قائل بود در برابر یک میلیون هزینه اضافه این نهاد سکوت نکرد و با حضور در نماز جمعه شهر مردم را از این موضوع مطلع کرد. بسیاری از مدیران آن دوران علاوه بر تمرکز بر ساده زیستی بر موضوع دیگری به‎عنوان حفاظت از بیت المال توجه جدی داشتند. اما این روز‎ها فیش‎‎هایی با ارقام درشت و غیر قابل تصور خزانه دولت را به بهانه دریافت حقوق خالی می‎کند. این‎گونه دست‌درازی‎‎های به بیت المال و فساد‎های اقتصادی به هر دوی این پشتوانه و تکیه‌گاه لطمه می‎زند چراکه اولا خداوند با انسان‎‎های حق‌مدار و عادل و طرفدار عدالت است و امداد خود را به هر جامعه نادرست و تبعیض‌پذیر مرحمت نمی‎کند بلکه امداد خود را به‎جامعه‎ای می‎دهد افراد آن به‎دنبال حق و عدالت هستند.

 

از ساده زیستی مردان ماندگار تاریخ ایران همین بس که شهید رجایی به‎عنوان نخست‎وزیر این کشور نمادی از انسانیت و مسیر تازه‎ای از انسان بودن را برای نسل‎‎های آینده به‎جای گذاشت. در بخشی از خاطرات این شهید بزرگوار از همسر وی نقل شده است که شهید رجایی پس از پیروزی انقلاب، مسئولیت وزارت آموزش و پرورش را به عهده گرفت و به‎دنبال تمایل مجلس، در مردادماه 1359، به‎عنوان اولین نخست‎وزیر جمهوری اسلامی ایران به مجلس معرفی و برگزیده شد. سرانجام به‎دنبال عزل بنی صدر، شهید رجایی به ریاست‎جمهوری انتخاب شده بود. روز‎های پرمخاطره مسئولیت شهید رجائی در نخست‎وزیری و مخصوصا دوره ریاست‎جمهوری وی مصادف با اوج ترور‎های منافقین بود و ایشان بنابر دستور امام (ره) در خصوص حفظ جان مسئولان به‎همراه خانواده‎اش در نهاد ریاست‎جمهوری مستقر شد. یکی از میهمانانش در خاطرات خود آورده است که روزی به دیدار شهید رجایی در نهاد ریاست‎جمهوری رفتم، وقتی برحسب معمول قرار شد تا از ما پذیرایی شود ناباورانه دیدم وی در همان استکان‎‎های سابق و معمولی منزل خودش برای ما چای آورد. به شوخی گفتم: اینجا نهاد ریاست‎جمهوری است، حکایت این استکان‎ها چیست؟ شهید رجایی در پاسخ گفتند: اگر میهمان رجایی هستید کتری و سماور و استکان نعلبکی او همین است ولی اگر مهمان ریاست‎جمهوری هستید بحث متفاوت است.

 

این شهید بزرگوار افزود: ما در ریاست‎جمهوری همه چیز داریم اما آن‎ها متعلق به بیت المال است و برای مهمان شخصی و خانوادگی نمی‎توان از آن‎ها استفاده کرد. شهید رجایی نسبت به صله ارحام خیلی حساس بود و از آن به‎عنوان یک کار واجب یاد می‎کرد و این خصلت در میان تمام فامیلش زبانزد بود و در ایام وزارت گاهی با موتورگازی و بدون محافظ، به دیدن مادرش می‎رفت. نکته جالبی که از ایشان نقل شده این است که وی در این دیدارها که سرزده هم بود، به مادرش اصرار می‎کرد که هیچ تدارکی برای غذا نباید ببیند و نمی‎خواست در دیدارش کسی را به زحمت بیندازد. بنابر اظهارات خواهر‎زاده شهید رجایی این بزرگوار حتی از ایام پذیرش مسئولیت‎های نخست‎وزیری و ریاست‎جمهوری تمام کار‎های منزل را خودش انجام می‎داد.

 

وی می‎افزاید: یک روز وقتی ایشان را دیدم که مانند همان معلم ساده سال‎‎های پیشین کیسه برنج و نیاز روزانه خانه را به دوش گرفته و به منزل می‎برد بی‎اختیار به‎سویش دویدم. وی می‎گوید: به شهید رجایی گفتم که دایی جان اجازه دهید کمکتان کنم اما در جواب گفت: من باید کار خودم را انجام دهم چراکه با انجام این کار اجر می‎برم و شما مرا از اجری که خدا وعده داده محروم نکنید. شهید رجایی شیفته خدمت بود تا جایی که با صراحت می‎گفت: دوست دارم وقتی شب سر بر بستر می‎گذارم محرومی نباشد که من از وی غفلت کرده باشم. این شهید بزرگوار در جایی دیگر در واکنش به اعتراض خواهر زاده‎اش برای ساده زیستی خاصش گفته است: نگران آن روزم باش که میز و مسئولیت مرا بگیرد و من گذشته خویش را فراموش کنم. خدا نکند روزی بر من بیاید که یادم برود چه وظیفه سنگینی در قبال خدا و خلق دارم.

مدیریت جهادی که شعار بسیاری از مدیران امروزی است که آن را از مدیران دوران دفاع مقدس وام گرفته‎اند، دارای شرایط و ویژگی‎‎هایی است که متاسفانه در عصر حاضر تنها نامی از آن بر جای مانده است.

 

در مدیریت جهادی، مدیر سمبل هزینه دادن و ساده زیستی است نه سمبل تجمل‌گرایی، پاداش، حقوق و مزایای چند 10 میلیون تومانی گرفتن؛ بنابراین مدیری که برای تصدی یک پست یا حفظ آن به انواع و اقسام لابی‎ها از نمایندگان مجلس گرفته تا سایر ارکان قدرت روی می‎آورد هرگز نمی‎تواند مجری مدیریت جهادی باشد. چنین مدیری به‎دنبال قدرت، ثروت و استفاده از رانت‎‎هایی که از این پست به او می‎رسد است. از چنین مدیری نمی‎توان انتظار داشت که عزم ملی را در زیر مجموعه تحت مدیریت خود ایجاد کند. در مدیریت جهادی، منافع ملی می‎بایست بر منافع حزبی، جناحی، قومی و شخصی ارجحیت داشته باشد. ملاک انتخاب چنین مدیری صرفا توانمندی و شایسته‌سالاری بوده نه نزدیکی با نمایندگان مجلس که این امر در دولت‎‎های روی کار آمده کمتر دیده شده است. سوال اینجاست، مدیران جهادی چگونه ماهیانه بیش از 50 میلیون حق دریافت می‎کنند؟ بر خودرو‎های لوکس خارجی سوار می‎شوند و هزینه استخر و پارک فرزندان خود را هم از طریق بیت المال پرداخت می‌کنند  

منبع: هفته نامه پنجره

انتهای پیام/