این سفر، نخستین دیدار رییس دستگاه دیپلماسی در دولت یازدهم از آمریکای لاتین بشمار میرود. گفتنی است هیأتی متشکل از 120 نفر از تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی بخشهای خصوصی و دولتی وی را همراهی کردند.
اولین مقصد ظریف، هاوانا پایتخت کوبا بود؛ سرزمین فیدل کاسترو، جایی که شاید شهروندان و رهبران آن، احساس دوستی و نزدیکی فراوانی با مردم ایران و ایدئولوژی انقلاب اسلامی داشته باشند. وی پس از آن، به نیکاراگوئه دیگر کشور انقلابی آمریکای مرکزی رفت تا با رهبران و مقامهای بلندپایه این کشور دوست در زمینه تقویت مبادلات و همکاریهای اقتصادی گفتوگو کند.
اما کاروان سیاسی کشورمان به ریاست ظریف پس از آن، از کشورهای اکوادور، شیلی، بولیوی و ونزوئلا در آمریکای جنوبی دیدن کرد. بحث و تبال نظر با مقامهای بلندپایه دولتی و شرکت در نشستهای مشترک اقتصادی از مهمترین برنامههای این سفر یک هفتهای بود.
باید افزود: سفر ظریف به شیلی پس از بازگشایی سفارت این کشور در تهران پس از 37 سال از پیروزی انقلاب اسلامی صورت میگیرد که این موضوع مبین فصل جدیدی از روابط خارجی تهران – سانتیاگو خواهد بود.
نکته جالب توجه در این سفر اینکه؛ به دلیل اسپانیولی زبان بودن کشورهای مذکور، ظریف پیش از آغاز این سفردر پیام توئیتری به دو زبان انگلیسی و اسپانیولی گفت که روز یکشنبه(31/5/95) سفر دورهای خود به شش کشور آمریکای لاتین را به همراه یک گروه از صاحبان شرکتهای ایرانی به منظور تقویت پیوندهای سیاسی و اقتصادی انجام میدهد.
نگاه ظریف دستگاه دیپلماسی کشور بر توازن سیاست خارجی
سفر اخیر وزیر خارجه کشورمان به کشورهای آمریکای لاتین را میتوان در جهت تقویت روابط سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و حوزه مهم آمریکای لاتین ارزیابی نمود.
به نظر میرسد پس از پایان مذاکرات هستهای و آغاز دوران پسا برجام، استراتژی جمهوری اسلامی معطوف به احیای مناسبات با سایر مرزهای جغرافیایی جهان باشد. بطور کلی اصل کلان سیاست کشور بر پایه حسن ارتباط با تمامی کشورهای همسایه و سایر دولتهای مشروع نظام بینالملل استوار شده است.
اما در چند سال اخیر آن هم از روی ضرورت، نوک پیکان دیپلماسی تهران به سوی کشورهای اروپایی به ویژه شش قدرت بزرگ دنیا نشانه گیری شده بود. حال که فضای سیاسی کشور در مرحله پس از برجام قرار گرفته است دیپلماتهای کشورمان چمدان حاوی مناسبات اقتصادی -سیاسی خود را به مقصد قاره پهناور آمریکا بستند.
میتوان گفت گام جدید تهران برای از سرگیری و گسترش روابط خارجی خود با کشورهای آمریکای لاتین نشان دهنده اولویت حاکمیت بر توازن جهان شمول سیاست خارجی باشد.
دیپلماسی جمهوری اسلامی در کانون توجه رسانهها
شبکه خبری "راشا تودی" با انتشار گزارشی درباره سفر اخیر ظریف به آمریکای لاتین و کشورهای مختلف آن قاره مینویسد:"وزیر امور خارجه ایران سفر خود به شش کشور منطقه را اغاز کرده است. هدف او تقویت روابط سیاسی و تجاری است.
این اولین سفر جامع ظریف به آمریکای لاتین است. روشن است، هدف اصلی او اقتصادی است. تعداد نمایندگان هیأت همراه او که شامل 60 بازرگان از هر دو بخش دولتی و خصوصی میشوند به خوبی نشان دهنده این موضوع است. بخشهای کلیدی برای تقویت روابط ایران و آمریکای لاتین شامل؛ پتروشیمی، نفت، معدن، پزشکی، کشاورزی و مهندسی خواهد بود.
این رسانه در ادامه با طرح این موضوع که ایران درآمریکای لاتین بدنبال چیست مینویسد:"پنج کشوری که ظریف از آنها دیدار میکند عضو گروه موسوم به "آلبا" هستند که همگی در تضاد با سیاستهای ایالات متحده است.
از سویی دیگر، خبرگزاری دویچه وله آلمان با اشاره به این که ایران سعی دارد از فرصت لغو تحریمهای بینالمللی برای گسترش همکاریهای تجاری با کشورهای امریکای لاتین استفاده کند میافزاید:"این هفته در هاوانا از ظریف استقبال گرمی بعمل آمد. هر دو کشور بر اتحاد طولانی مدت علیه آمریکا تاکید کردند.
این خبرگزاری با اشاره به اینکه بدلیل مشکلاتی که برای نفت ونزوئلا و انتقال کشتیهای باری ایجاد شد، هاوانا به سوی شریکی جایگزین که تهران باشدبه جهت خرید انرژی ترغیب شد. دویچه وله در پایان خاطر نشان کرد، هر دو کشور ایران و ونزوئلا در طول سالیان گذشه موضعی ضد آمریکایی داشهاند و هر دو عضو اوپک بوده اند.
قدرتنمایی دیپلماسی تهران بیخ گوش واشنگتن
بدون تردید صدای گامهای دیپلماسی جمهوری اسلامی در حیاط خلوت دولت ایالات متحده میتواند حاوی پیام مهمی برای کاخ سفید و غرب باشد. همان گونه که اشاره شد، به لحاظ دستاوردهای انقلابی، ایران و کشورهای آمریکای لاتین دارای نقاط مشترکی هستند. امروز جمهوری اسلامی ایران در حالی باب گفتوگو و گسترش روابط را با قاره پهناور آمریکا آغاز کرده است که این حوزه جغرافیایی مشتمل بر 20 کشور از جهان، روزگاری پرچم استقلال خواهی را علیه نظام سلطه آمریکا علم کردند و مانع از تسری امپراتوری آمریکا به سایر مناطق آمریکا شدند.
شاید تقویت پیوند بین انقلاب اسلامی ایران با انقلابهای حوزه آمریکای لاتین، برای مقامات کاخ سفید بدان معنا باشد که دیگر تفکر منحط ایران هراسی و پروژه انزوای ایران در منطقه و جهان به سر رسیده است. امروز دامنه نفوذ دیپلماسی ایرانی آن سوی حوزه دریای کارائیب را در نوردیده است و این بیانگر آن است که؛ کشورهای مستقل در سرتاسر دنیا حتی دولی که با مرزهای ایالات متحده در یک امتداد هستند، بمنظور برقراری روابط سیاسی با جمهوری اسلامی ایران از مقامات آمریکایی اجازه نخواهد گرفت. همانگونه که در دوران پسا برجام ایتالیا- فرانسه - اتریش - سوییس - اسپانیا و ... برای سفر به تهران از آمریکا رخصت طلب ننمودند.
رصد سیاست خارجی تهران، سدی در برابر کودتای نرم کاخ سفید
در عرصه سیاسی باید پذیرفت، هر منطقهای از نظام بينالملل دارای ظرفيتهايی است. در گذشته، روابط جمهوری اسلامی و کشورهای آمريکای لاتين رابطهای موثر و دوجانبه بود. با اين وجود در چند سال اخیر ما شاهد کندی اين روابط هستيم. از سوی ديگر، سرمایهگذاری بلند مدت دولت آمریکا بر روی آمريکای لاتين و تلاش اين کشور برای از هم گسيختن نظام سوسیالیستی ضد امپریالیسم در اين نقطه از جهان نشان دهنده اهميت آمريکای مرکزی و جنوبی است.
موازنه منفی ايالات متحده آمريکا در تحولات آمريکای لاتين موضوعی نيست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. در حالی که مقامات آمريکايی اظهار نظری در خصوص تحولات جاری در آمريکای لاتين به ميان نمیآورند. شواهد و مستندات نشان میدهد که واشنگتن کانون اصلی و اتاق فکر و عمليات تحولات اخير در اين منطقه محسوب میشود. آنچه در برزيل و ونزوئلا بر عليه جريانهای سوسياليست در اين کشورها و کشورهای ديگری نظير اکوادور، بوليوی ، کوبا و ... رخ میدهد خود نشانه کودتای نرم آمريکا در آمريکای لاتين است.
به هر جهت گسترش روابط کشورمان با قاره آمریکا بویژه بخش لاتین و مرکزی، علاوه بر اینکه سیاست خارجی ما را از مرحله تک قطبی وارد فاز چند قطبی میکند، بستر مناسبی را برای انتقال قابلیتهای فنی - مهندسی، صدور کالاهای ساخت داخل همچون خودرو و ادوات کشاورزی و... فراهم آورده و چرخ اقتصاد کشور را در جهت اقتصاد مقاومتی مطابق با فرمایشات مقام معظم رهبری را به گردش در میآورد.
از منظری دیگر، نگاه همه جانبه گرایانه روابط خارجی ما تا اندازه زیادی عدم وابستگی کشور را به غرب کاهش داده و اقتصاد کشور را در برابر تحریمهای احتمالی آینده غرب مقاومتر خواهد کرد. لذا زمزمه قدرتمند جمهوری اسلامی بیخ گوش آمریکا به شدت سیاستهای خصمانه واشنگتن را به چالش کشیده و بر موازنه مثبت در جهت حفظ جبهه استکبار ستیز آمریکای لاتین تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.
گزارش از محمدرضاشجاعیان
انتهای پیام/