به گزارش خبرنگارگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان،اززاهدان،؛دکتر غلامرضا نوری درگفتگو با خبرنگارباشگاه خبرنگاران جوان گفت: این گدازه بازالتی ذوزنقهای شکل کوهی است که در حدود 20 کیلومتری جنوب غربی زابل و میانه دریاچه هامون قد برافراشته است. از حیث اعتقادی و براساس اسطورههای زرتشتی دریاچه هامون مقدس بوده و ظهور منجی (سوشیانت) از این دریاچه اتفاق میافتد
وی ادامه داد:کوه خواجه بزرگترین معماری خشتی بهجا مانده از دوره «پارتیان» در منطقه سیستان است و یکی از مهمترین آثار دورههای اشکانی، ساسانی - اسلامی است. این بنا تنها عارضه طبیعی مرتفع در منطقه مسطح سیستان به شمار میرود و در آن کاخ، آتشکده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی از دوران مختلف به یادگار مانده است
وی افزود: تزیینهای معماری بهکار رفته در برخی قلعههای این بنا شباهت به شیوه یونانی دارد، سرستونهایی به سبک دوریک با پیچهای توماری، تزیینهای دیگری مانند گل کوچک پرپر به صورت نیلوفری (لوتوس)، از هنر هخامنشی اقتباس شده است و برخی از آنها به هنر بینالنهرین نیز شباهت دارد. کوه خواجه در میان ادیان سه گانه کهن شامل اسلام، مسیحیت و زرتشت ( ایران باستان) از اهمیت و قداست زیادی برخوردار بوده است. این کوه نام خود را از آرامگاه خواجه مهدی یکی از دوستداران خاندان علوی که مزارش بر فراز این کوه واقع شده، گرفته است.
وی تصریح کرد: مقبره خواجه مهدی و قبرستانی که از دوره اسلامی، اتاق پیر گندم دریان و اتاق بیباد در کوه خواجه باقی مانده که این بنا را برای مسلمانان نیز مقدس کرده بهطوریکه در اعیاد مذهبی، ملی و ایام تعطیل زایران برای زیارت به این مکان میآیند.
نوری بیان کرد: از مهمترین آثار به جا مانده از دوران تاریخی در کوه خواجه می توان «کهن دژ»، «کک کوهزاد» و قلعه «کافران» که برخاسته از تمدن عظیم ساسانی و اشکانی است را نام برد. دو نقش برجسته گلی با تصویر سه سوار بر اسب در حال حرکت در پشت هم و دیگری تصویر شیری که یورش برده بسوی فردی که سوار بر اسب است از دیگر آثار بدست آمده از کوه خواجه است. در کاوشهای انجام شده در کوه خواجه و قلعههای موجود در آن، دیوارهایی با ارتفاع ۴۰متر که با خشت ساخته شده و بیش از 1000 سال قدمت دارد نیز کشف شدهاند.
وی یادآور شد: روزگاران نه چندان دور دریاچه هامون پر آب بود و کوه خواجه به مانند جزیرهای سربرآورده از میان آبهای این دریاچه از دور خودنمایی میکرد.
انتهای پیام/ع