کارنامه یک ساله برجام /9
عبور توافق هسته‌ای از بهارستان / رستگاری برجام در 20 دقیقه
جزئیات طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام » با وجود 200 پیشنهاد نمایندگان مجلس در 20 دقیقه تصویب شد.
به گزارش خبرنگار مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ جلسات بررسی ابعاد برجام در مجلس شورای اسلامی زمانی مباحث پارلمان را وارد چالش های اساسی کرد که طرح «اقدام متقابل در برجام»در تاریخ 21 مهر سال 94 روی میز هیئت رئیسه مجلس قرار گرفت.
مجلس شورای اسلامی پس از قرائت کامل گزارش ۲۰ صفحه‌ای کمیسیون ویژه بررسی برجام، آثار و پیامدهای آن، که در بخش اول گزارش مذکور به آن پرداختیم؛ طرح دو فوریتی «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی در اجرای برجام» تهیه کرد. این طرح که به امضای ۷۵ نماینده مجلس ریسده بود به هیات رئیسه مجلس تحویل داده شد تا هیئت رئیسه مجلس این طرح را بلافاصله پس از قرائت گزارش کمیسیون ویژه برجام در دستور بررسی قرار دهد که در ادامه دیدگاه موافقان و مخالفان طرح مذکور را بررسی می کنیم.
بروجردی: برجام نقطه ضعف دارد، اما محصول تصمیم ملی است
در ابتدا، علاءالدین بروجردی نماینده مردم بروجرد و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در دفاع از دو فوریت طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، اظهار داشت: یکی از چالشی‌ترین مسائل جمهوری اسلامی ایران در طول دو دهه گذشته، موضوع هسته‌ای بوده است.
وی افزود: در این مدت از یک طرف آمریکا به عنوان دشمن قسم‌خورده جمهوری اسلامی و در کنار او اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان و اتحادیه اروپا قرار داشته‌اند و جمهوری اسلامی نیز در نقطه مقابل آنها قرار داشته است.
بروجردی گفت: آنها همه گونه تلاش کردند و همه فشارها را بکار گرفتند؛ از جمله شش قطعنامه صادر کردند و ما را تحریم سیاسی کردند تا غنی‌سازی نداشته باشیم.
نماینده مردم بروجرد در مجلس اظهار داشت: در این مصاف برنده جمهوری اسلامی بود؛ به دلیل اینکه خروجی تمام این تلاش‌ها بعد از توافق ژنو و لوزان و وین و توافق بر روی برجام این بوده است که حق غنی‌سازی برای ما تثبیت شده است.
وی با اشاره به سخنان منتقدان برجام که معتقدند غنی‌سازی ایران در برجام نیز با صراحت به رسمیت شناخته نشده است، عنوان کرد: همین که غنی‌سازی ۳.۶۷ درصدی را برای ما تصریح کرده‌اند که بیش از آن نباید داشته باشیم، تفسیر ساده‌اش این است که این حق به رسمیت شناخته شده بنابراین در این مصاف نابرابر، جمهوری اسلامی برنده شده است.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر نرمش قهرمانانه برای عبور نظام از این گردنه عنوان کرد: طرحی که با دو فوریت ارائه شده است، در طول روزهای گذشته توسط نمایندگان منتخب هر دو فراکسیون مجلس در جلسات طولانی که حتی در روز جمعه نیز ادامه یافت، مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت و در نهایت در حضور رئیس محترم مجلس نیز بررسی شد و بالاخره قرار شد در قالب دو فوریت به مجلس ارائه شود.
بروجردی با بیان اینکه ملت ما و افکار عمومی جهان منتظر هستند، اظهار داشت: شش کشور طرف مذاکره بر اساس این توافق مراحل قانونی خود را طی کرده‌اند و حالا نوبت جمهوری اسلامی است و امروز هم روز تصمیم‌گیری مهمی است.
وی با تصریح بر اینکه نقاط ضعف در برجام وجود دارد، خاطرنشان کرد: اما این محصول یک تصمیم ملی است و شورای عالی امنیت ملی به عنوان بالاترین مرکز تصمیم‌گیری امنیتی در جمهوری اسلامی آن را تائید کرده و سران سه قوه نیز در آن حضور دارند.
حاجی دلیگانی: طرح تهیه شده، هیچ ضمانت اجرایی مشخصی ندارد
در ادامه، حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین شهر، بُرخار و میمه و عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان مجلس در مخالفت با دو فوریت طرح ارائه شده با بیان اینکه این طرح هیچ برداشتی از گزارش کمیسیون برجام ندارد، از اقدام رئیس و هیات رئیسه مجلس در جریان در دستور قرار دادن این طرح انتقاد کرد و خطاب به رئیس مجلس، گفت: نوبت قبل نیز شما برخلاف آیین‌نامه مجلس ورود کردید و در گزارش کمیسیون امنیت ملی (طرح الزام دولت به حفظ حقوق و دستاوردهای هسته‌ای ملت ایران) دست بردید که من از شما به کمیسیون اصل ۹۰ شکایت کردم و کمیسیون نیز حق را به من داد و گفت که هیات رئیسه و رئیس مجلس اشتباه کرده‌اند.
وی ادامه داد: چطور ۴۰ روز وقت مجلس به کمیسیون ویژه اختصاص داده شده و گزارشی تهیه شده، اما طرح دو فوریتی ارائه شده هیچ برداشتی از این گزارش ندارد؟
این نماینده مجلس با بیان اینکه طرح دو فوریتی تهیه شده هیچ گونه ضمانت اجرای مشخصی ندارد، اظهار داشت: این در حالی است که گزارش کمیسیون ویژه برجام، اشکالات اساسی برجام را قید کرده اما طرح دو فوریتی هیچ برداشتی از آن نکرده و همه مسائل را پذیرفته است.
حاجی دلیگانی اضافه کرد: امروز با قرائت گزارش کمیسیون برجام، مردم متوجه ماجرا شدند و در آینده نیز بیشتر درخواهند یافت که این به نفعشان نخواهد بود.
توکلی: امروز بین «بد» و «بدتر» انتخاب می‌کنیم، نه بین «خوب» و «بد»
در ادامه احمد توکلی نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس در موافقت با دو فوریت طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی در اجرای برجام، اظهار داشت: من از اولین نفراتی بودم که نسبت به اجرای برجام و اشکالات آن اظهارنظر کردم و نامه خصوصی به آقای روحانی و آقای ظریف نوشتم و این اشکالات را گفتم و آقای ظریف نیز پاسخ مبسوطی به من ارائه داد و برخی موارد را پذیرفت.
وی ادامه داد: من از کمیسیون ویژه بررسی برجام و همت بلند این کمیسیون و به ویژه رئیس آن دکتر علیرضا زاکانی تشکر می‌کنم و حق بود که دولت لایحه برجام را ارائه می‌داد، اما این کار را نکرد و به تکلیف قانونی خود عمل نکرد.
توکلی با بیان اینکه توصیه مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه برجام نباید باعث دودستگی شود، باید آویزه گوشمان باشد، ادامه داد: طرحی که تهیه شده، حاصل مشارکت افراد موثری از دو فراکسیون بوده و فکر می‌کنم که دوستان اصلاح‌طلب نیز مخالفتی نداشته باشند.
نماینده مردم تهران در مجلس تصریح کرد: امروز ما بین «خوب» و «بد» انتخاب نمی‌کنیم، بلکه بین «بد» و «بدتر» انتخاب می‌کنیم و عاقل آن کسی است که این دو را تشخیص دهد و بین بد و بدتر دست به انتخاب بزند.
وی تاکید کرد: من خودم ایرادات زیادی به برجام دارم اما اینکه همه اینها را در این تریبون بگوییم که دشمن نیز به آن استشهاد کند، جای تامل دارد.
توکلی در همین رابطه اظهار داشت: اگر این تلاش را به سرانجام نرسانیم؛ ضررش بیش از آن چیزی است که این طرح با وجود ایراداتی که دارد، اجرا شود.
نماینده مردم تهران در مجلس خاطرنشان کرد: با این طرح توانستیم برخی ایرادات برجام را رفع کنیم و دست دولت را باز بگذاریم و دنیا نیز باید بداند که موضع مجلس روشن است و همان چیزی است که در گزارش کمیسیون برجام آمد، اما با این طرح دو فوریتی با دولت همراهی می‌کنیم.
رسایی: با این طرح بر اشکالات برجام مهر تائید می‌زنیم/پاسخ لاریجانی
در ادامه حمید رسایی نماینده مردم تهران در مجلس به عنوان مخالف دو فوریت این طرح صحبت کرد و در ابتدا با ارائه اخطار قانون اساسی و تذکر آیین‌نامه‌ای خطاب به رئیس مجلس، اظهار داشت: شما امروز صبح یک ساعت از این طرح دفاع کردید که این خلاف عدالت است.
لاریجانی هم در پاسخ به رسایی گفت: من دفاع نکردم و فقط توضیح دادم.
رسایی ادامه داد: همچنین اجازه توزیع و تکثیر طرح دیگری را که نمایندگان تهیه کرده‌اند، داده نشد که این نیز خلاف عدالت و قانون است.
لاریجانی در پاسخ به این گفته رسایی، اظهار داشت: چرا حرف خلاف واقع می‌زنید؟ صبح هم من صحبت کردم و هم شما و آقای حسینیان و دیگر آقایان؛ از این جلسات غیرعلنی هم که زیاد داریم.
رسایی مجدداً گفت: در جلسه غیرعلنی امروز مواردی به دفتر مقام معظم رهبری منتسب شد که جای رسیدگی دارد.
لاریجانی در پاسخ به این موضوع تصریح کرد: چیزی را به دفتر رهبری منتسب نکردیم حالا هم می‌گوییم مجلس باید تصمیم بگیرد و ارتباطی به رهبری ندارد.
رسایی مجدد گفت: شما گفتید که از دفتر رهبری تماس گرفته‌اند که چرا زودتر تصمیم نمی‌گیرید، حالا ما چاره‌ای نداریم که زودتر تصمیم بگیریم.
لاریجانی هم در پاسخ به این نماینده مردم تهران تاکید کرد: نه تنها از دفتر آقا که حضرت آیت‌الله مکارم هم نامه نوشتند که خودتان می‌دانید؛ همه منتظرند که تصمیم بگیرید.
رسایی به ارائه اخطار قانون اساسی پرداخت و با اشاره به اصل ۷۵ قانون اساسی، اظهار داشت: بر این اساس دولت مکلف است که موافقتنامه‌ها را در قالب لایحه ارائه بدهد؛ اما داریم در قالب طرح اعلام می‌کنیم. شما در جلسه صبح نیز گفتید که چون دولت لایحه نداد، مجبور شدیم طرح بدهیم. آیا اخطار من وارد است یا خیر؟
لاریجانی در پاسخ به وی عنوان کرد: این بحث در رابطه با محتوای طرح است و اخطار شما وارد نیست و رسایی نیز گفت: قضاوت این دیگر با مردم است.
نماینده مردم تهران در مجلس سپس به ارائه دلایل خود با دو فوریت طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی در اجرای برجام پرداخت و با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر قرار گرفتن برجام در مجاری قانونی تصویب، اظهار داشت: رای امروز ما، رایی است که وقتی ما را در قبر گذاشتند، بتوانیم سرمان را بلند کنیم و جواب بدهیم.
رسایی ادامه داد: دلیل اصلی که این طرح ارائه شده، این است که دولت به وظیفه قانونی خود عمل نکرد و لایحه نداد، بنابراین بعد از این هم به مصوبه مجلس در این طرح عمل نخواهد کرد.
وی افزود: این طرح فقط یک فایده دارد که مهر تائید مجلس پای چیزی می‌آید که به ضرر ملت ایران است و واقعیت‌ها در آن گفته نشده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: اگر قانون برای دولت مهم بود، خطوط قرمز مطرح در قانون الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای را رعایت می‌کرد.
رسایی خطاب به نمایندگان و مردم ایران گفت: خانم موگرینی (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) بیش از این دولت، ما را قبول دارد و گفته بود که تا نظر مجلس ایران اعلام نشود، تصمیم نمی‌گیریم، اما این دولت این کار را نکرد و قبل از نظر مجلس، اجازه بازدید از پارچین را داد.
نماینده مردم تهران به سخنان علاءالدین بروجردی مبنی بر تصویب برجام در شورای عالی امنیت ملی اشاره کرد و اظهار داشت: طبق اصل ۱۷۶ قانون اساسی، مصوبات شورای عالی امنیت ملی فقط با تائید مقام معظم رهبری اعتبار دارد؛ حضرت آقا این را نپذیرفته‌اند و به مجلس ارجاع داده‌اند، آن هم پس از نظر شورای عالی امنیت ملی که شروطی برای برجام گذاشت و رای‌گیری هم نشد.
رسایی با طرح این سئوال که ضمانت اجرای طرح دو فوریت مجلس چیست؟ ادامه داد: مگر تابحال دولت به خطوط قرمز عمل کرده است؟
وی با انتقاد از تعطیلی هفته آینده مجلس گفت: چرا مجلس هفته آینده تعطیل است؟ طرح‌های دیگری هم برای این موضوع وجود دارد که باید بر روی آنها فکر شود. هیچ طرحی در مجلس به دنبال رد مطلق برجام نیست.
رسایی مجدداً به سخنان علاءالدین بروجردی مبنی بر فراکسیون اصولگرایان مجلس با این طرح دوفوریتی اشاره کرد و گفت: چرا امضای کسانی مثل آقای بذرپاش، زاکانی و آقای زارعی و دیگر اعضای فراکسیون اصولگرایان پای این طرح نیست؟ صبح در شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان این طرح مطرح شد اما جمع‌بندی نشد.
پس از این سخن نماینده مردم تهران، رئیس مجلس گفت: خب اگر این آقایان مخالف هستند، بگویند؛ مشکلی نیست.
رد ۲ فوریت/ منطق حکم می کند طرح يك فوريتی توافق هسته‌ای به كميسيون برجام ارجاع شود
در نهایت رئیس مجلس به عنوان موافق دو فوریت این طرح صحبت کرد و سپس دو فوریت طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام به رای گذاشته شد که نمایندگان با ۱۵۹ رای موافق، ۶۲ رای مخالف و ۱۰ رای ممتنع از مجموع ۲۴۷ نماینده حاضر با دو فوریت این طرح مخالفت کردند؛ سپس یک فوریت طرح به رای گذاشته شد که با ۱۶۸ رای موافق، ۵۷ رای مخالف و ۹ رای ممتنع از مجموع ۲۴۷ نماینده حاضر، یک فوریت به تصویب رسید و بررسی جزئیات طرح به کمیسیون مربوطه ارجاع شد تا پس از بررسی جزئیات در کمیسیون، گزارش طرح به صحن علنی ارائه شود.
این در حالی است که موضوع بررسی طرح یک فوریتی " طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام " در کمیسیون برجام و کمیسیون امنیت ملی مجلس در ادامه حواشی زیادی آفرید.
البته براساس آئین نامه داخلی مجلس، هیات رئیسه می‌تواند طرح‌ها و لوایحی را که در حوزه مسائل مربوط به کمیسیون ویژه تشخیص دهد، به آن کمیسیون ارجاع کند.
بنابراین هیات رئیسه مجلس می‌تواند طرح یک‌فوریتی «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» را به کمیسیون ویژه بررسی نتایج و پیامدهای اجرای برجام ارجاع دهد.
موضوعی که محمد کوثری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم به آن اشاره دارد.
کوثری در جمع خبرنگاران گفت: باتوجه به نظر آقای لاريجاني رييس محترم مجلس مبني بر اينكه طرح مجلس برگرفته از گزارش كميسيون بوده است قطعا هيات رئيسه محترم مجلس بررسي بيشتر طرح را به كميسيون ويژه برجام ارجاع خواهد داد.
عضو کمیسیون برجام اضافه كرد: منطق هم حكم مي كند اين طرح به كميسيوني ارجاع شود كه قريب دو ماه شبانه روزي و با ۱۷۰ ساعت كار كارشناسي مداوم بر روي برجام، قطعنامه و اسناد پيرامون پرونده هسته اي كار كرده است و هر ۱۵ عضو آن از تسلط كافي برخوردار هستند. ضمن اينكه از كميسيون امنيت تنها پنج شش نفر در كميسيون برجام عضو هستند كه براي بررسي چنين طرح مهمي در كميسيون امنيت ملی كفايت نمي كند.
نماینده مردم تهران در پايان تاكيد كرد: اعضاي كميسيون برجام از كميسيونهاي تخصصي مختلف مجلس انتخاب شده اند و مي توانند ابعاد مختلف برجام را به طور دقيق از ابعاد مختلف مطالعه و بررسي نموده و طرح كامل و جامعي را در مدت كوتاه پيش رو به صحن بياورند كه بتواند تضمين كننده حداكثري منافع ملت ايران و حافظ دستاوردهاي مهم كشور در حوزه فناوري هسته اي باشد.
از تصویب شکننده برجام تا پیغام تلفنی مشکوک لاریجانی
در ادامه این گزارش تنها به برخی از حواشی جلسه روز یکشنبه 19 مهر مجلس شورای اسلامی برای بررسی طرح یک فوریتی مجلس می پردازیم.
اما گذشت و گذشت تا مجلس در تاریخ 19 مهر بررسی یک فوریتی طرح برجام را در دستور کار خود قرار داد.
پس از تصویب اولویت بررسی طرح برجام، بررسی کلیات طرح یک فوریتی در دستور کار مجلس قرار گرفت.
همزمان با این اقدام تعداد زیادی از اعضای فراکسیون اصولگرایان در جلسه 19 مهر مجلس در جای خود ایستاده و کتابچه آئین‌نامه خود را به نشانه تذکر و اخطار بالا گرفته بودند. علیرضا زاکانی، حاجی دلیگانی، میرکاظمی، رسایی، حسینیان، کارخانه، لاهوتی، قاسم جعفری، پژمان‌فر و نبویان، نمایندگانی بودند که خواستار اعلام تذکر بودند، اما لاریجانی اجازه بیان تذکرات را نمی داد و خطاب به نمایندگانی که خواستار اعلام تذکر بودند، خاطرنشان کرد: به نظر می رسد نمی خواهید اجازه دهید که جلسه جلو برود.
مهرداد بذرپاش، نماینده مردم تهران اولین مخالف کلیات برجام بود.
وی خطاب به نمایندگان اظهار کرد: دولت منتظر طرح و تایید ما نیست. برجام از ۲۶ مهر ماه اجرا خواهد شد.
بذرپاش همچنین به اظهارات وندی شرمن، معاون سابق وزیر خارجه آمریکا استناد کرد و ادامه داد: وندی شرمن اعلام کرده است که طرح مجلس ایران، خواسته های ما را محقق می کند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی همچنین از حفره‌های امنیتی در برجام انتقاد کرد.
بعد از بذرپاش، الیاس نادران نماینده مردم تهران با کلیات طرح یک فوریتی برجام مخالفت کرد.
وی در ابتدای اظهارات خود عنوان کرد: شهید مدرس در زمانی که روس‌ها در زمینه مورگان شوستر آمریکایی تهدید می کردند، خطاب به نمایندگان مجلس گفت چرا باید از ترس مرگ، خودکشی کنید؟
نادران ادامه داد: به یک توپچی، یک عمر مواجب می دهند تا یکروز از مملکت دفاع کند. ما نیز یک عمر به خاطر چنین روزی مواجب گرفته‌ایم.
نماینده مردم تهران در مجلس همچنین خطاب به نمایندگانی که به امید اصلاح طرح در جزئیات می خواهند به کلیات طرح رأی بدهند، اظهار کرد: شما، یا آقای رئیس را نشناخته‌اید یا ساده‌لوحی می کنید که فکر می کنید می توانید تغییرات مورد نظر خود را در این طرح جایگزین کنید.
در ادامه جلسه، در پی عدم اجازه رئیس مجلس شورای اسلامی برای بیان تذکرات از سوی نمایندگان، روح‌الله حسینیان نماینده مردم تهران و تعداد حدود ۲۵ نفر از نمایندگان در مقابل جایگاه هیات رئیسه جمع شدند و تهدید به آبستراکسیون و خروج از صحن علنی کردند. در همین هنگام، لاریجانی در پی فشارها با اعلام تذکر زاکانی موافقت کرد.
زاکانی در اعتراضات خود اعلام کرد که صبح امروز به دبیرخانه شورای امنیت ملی رفته و آقای شمعخانی به مسئول دفتر آقای لاریجانی زنگ زده و خواسته به رئیس مجلس پیغام دهند که بررسی این طرح را از دستور کار مجلس خارج کنند، اما آقای لاریجانی این کار را انجام نداده است.
در ادامه لاریجانی نیز گفت: شب گذشته با حضور آقای شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، طرح یک فوریتی بررسی کرده است. امروز هم از آقای شمخانی دعوت کرده که در جلسه علنی حضور یابد تا نمایندگان فکر نکنند پشت پرده خبری است.
رئیس مجلس با اشاره به اظهارات زاکانی مبنی بر اینکه طرح برجام ۲ بار به دفتر رهبر معظم انقلاب ارسال شده و ایشان جواب نداده‌اند، توضیح داد: ما رهبر معظم انقلاب را مطلع کرده ایم. نباید نظر ایشان را می گرفتیم، چون اگر نظر می دادند، مجلس نباید خلاف آن عمل کند و نظر ایشان این بود که در بررسی برجام در مجلس ورود نخواهند کرد.
لاریجانی همچنین از ماجرای دیدارش با حدادعادل، رئیس فراکسیون اصولگرایان حدود ۲ ماه قبل اشاره و خاطرنشان کرد: در این دیدار در خصوص نحوه مدیریت بررسی برجام گفتگو کردیم، آقای حداد نیز با من هم نظر بودند.
پس از اظهارات رئیس مجلس شورای اسلامی، تعداد نمایندگانی که برای تهدید به آبستراکسیون مقابل هیات رئیسه جمع شده بودند، کاهش یافت و کم کم نمایندگان به صندلی های خود بازگشتند.
حدود ساعت ۱۰:۱۰ لاریجانی صندلی ریاست را ترک کرد و سکان مجلس را به باهنر سپرد.
در ادامه زمانی، مشاور لاریجانی در صحن حضور یافت و دست زاکانی را گرفت و به خارج از صحن رفتند. حدود ساعت ۱۱:۰۰ لاریجانی وارد مجلس شد. پس از آن، جلالی رئیس فراکسیون رهروان، توکلی نماینده تهران و تعداد دیگری از نمایندگان وارد صحن شدند.
باهنر پس از آنکه جایگاه ریاست را تحویل لاریجانی داد، گعده ای با حضور جلالی رئیس فراکسیون رهروان، جهانگیرزاده، دستغیب، نعمتی و مطهری دیگر اعضای فراکسیون رهروان و زمانی مشاور رئیس مجلس تشکیل داد و دقایقی با هم صحبت کردند.
در همین میان بود که جلالی با گوشی موبایلش در حال صحبت شد. پس از اینکه چند کلمه ای صحبت کرد موبایل را به لاریجانی که اینبار در جایگاه ریاست حضور داشت و در حال مدیریت صحن بود، داد. لاریجانی نیز دقایقی کوتاه با تلفن همراه جلالی صحبت کرد و دوباره گوشی را به جلالی پس داد.
پس از آن، در میان صحبت های مخالفان و موافقان، نادران که در مخالفت با کلیات طرح صحبت کرده بود، به جایگاه هیات رئیسه رفت و با لاریجانی به گفتگو پرداخت. پس آن نیز نادران و تعدادی از اعضای فراکسیون اصولگرایان وارد جمع جلالی و اعضای فراکسیون رهروان شدند و به مدت طولانی به بحث پرداختند. تعداد زیادی از نمایندگان اطراف وی جمع شدند.
جلالی رئیس فراکسیون رهروان پس از پایان بحث با نادران، نزد صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و ظریف وزیر امور خارجه که تا این لحظه شاهد همه مخالفت ها و موافقت ها در مجلس بودند، رفت.
در ادامه نیز زاکانی رئیس کمیسیون برجام و حسین طلا عضو فراکسیون اصولگرایان در مخالفت با کلیات برجام صحبت کردند.
حالا نوبت دولت بود که برای دفاع از طرح برجام سخنرانی کند. همه منتظر بودند که ظریف برای دفاع از برجام پشت تریبون برود، اما صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی پشت تریبون رفت.
صالحی در ابتدای صحبت خود، دو آیه از قرآن قرائت کرد. «لا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَ لَا شُكُورًا» و ««إنّ النَّفسَ لَأمّارَةٌ بالسُّوءِ».
وی که بسیار عصبانی به نظر می رسید، گفت: یک برادر عزیز آمده می گوید سیمان می ریزم روی تو و تو را می کـُشم. این چه لحنی است، می گویند روی شما سیمان می ریزیم و در قلب رآکتور اراک شما را دفن می کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: عده ای از عدم اطلاع افکار عمومی سوءاستفاده می کنند.
اظهارات صالحی موجب عصبانیت و ناراحتی نمایندگان شد. وکلای ملت معتقد بودند که صالحی شأن مجلس را رعایت نکرده است به همین دلیل تعداد زیادی از نمایندگان با فریادهای دو دو مقابل تریبون مجلس حاضر شدند.
در ادامه کاظم جلالی رئیس فراکسیون رهروان و تعدادی از نمایندگان تلاش کردند تا نمایندگان معترض را آرام کنند.
قاسم جعفری نماینده بجنورد از جایگاه بالا رفت، کنار صالحی ایستاد و برایش آب ریخت. عابد فتاحی نماینده ارومیه نیز دست رئیس سازمان انرژی اتمی را گرفت و پشت او را ماساژ داد.
لاریجانی برای مدیریت جلسه، اسم نمایندگان را تک تک آورد و آنها خواست در جایگاه خود حضور یابند.
صالحی نیز خطاب به نمایندگان افزود: بنده قصد توهین نداشتم، هیچگاه توهین نکردم، تا امروز هم صبر کردم.
رئیس سازمان انرژی اتمی، محمود نبویان نماینده مردم تهران را خطاب قرار داد و گفت: دو دقیقه گوش دهید، بعد فریاد بزنید. این در حالی بود که نبویان اصلا فریاد نمی زد و آرام در جای خود نشسته بود.
لاریحانی نیز خطاب به صالحی گفت: شما برای جمع صحبت می کنید نه برای فرد.
در ادامه صالحی سه بار قسم جلاله یاد کرد که در پی توافق فعالیت هسته ای با کندی و توقف مواجع نخواهد شد و آب سنگین اراک، تحقیق، توسعه و غنی‌سازی نیز ادامه خواهد یافت.
در ادامه منادی عضو هیات رئیسه خطاب به صالحی گفت: برای آقای ظریف نیز وقت بگذارید اما لاریجانی اظهار داشت از دولت فقط یک نفر می‌تواند صحبت کند و صالحی به اظهارات خود ادامه داد.
نبویان نیز در واکنش به اظهارات صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی به سمت تریبون مجلس آمد، اما نمایندگان او را به صندلی‌اش هدایت کردند.
پس از پایان اظهارات صالحی، نبویان نماینده مردم تهران نزد صالحی رفت و با کمالوندی و صالحی گفتگو کرد. در پایان نیز روی یکدیگر را بوسیدند و سر جایشان نشستند.
پس از پایان فراز و نشیب‌های این جلسه مهم و شلوغ، رای‌گیری برای کلیات طرح برجام آغاز شد.
در این هنگام تقاضای تعدادی از نمایندگان مطرح شد مبنی بر اینکه به صورت برگه‌ای رای‌گیری شود تا نام مخالفان و موافقان کلیات طرح برجام مشخص باشد، اما این پیشنهاد به تصویب مجلس نرسید.
در پایان نیز نمایندگان با ۱۳۹ رای موافق، ۱۰۰ رای مخالف، ۱۲ رای ممتنع از مجموع ۲۵۴ نماینده حاضر در مجلس با کلیات این طرح موافقت کردند.
البته این رای بسیار شکننده بود و نمایانگر مخالفت جدی تعداد زیادی از نمایندگان با طرح برجام است که باید جزئیات آن در جلسات روز سه‌شنبه و چهارشنبه مجلس بررسی شود و احتمالاً در جزئیات نیز اصلاحات اساسی صورت خواهد گرفت.
عبور توافق هسته ای از بهارستان
اما روزهای داغ مجلس پس از بررسی کلیات طرح برجام، تمام نشد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تاریخ 21 مهر سرانجام جزئیات طرح اقدام متناسب دولت در اجرای برجام را تصویب کردند.
وکلای ملت ماده واحده و بندهای این طرح را با ۱۶۱ رأی موافق، ۵۹ رأی مخالف و ۱۳ رأی ممتنع از مجموع ۲۵۰ نماینده حاضر تصویب کردند.
بهارستان‌نشینان در ماده واحده این طرح مقرر کردند که دولت در چارچوب مصوبات شورای عالی امنیت ملی درصورتی می‌تواند به‌شکل داوطلبانه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اجرا کند که احکام و تکالیف زیر را در فرآیند اجرا رعایت نماید:
۱ ــ براساس فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی هیچ دولتی در ایران حق تولید و به‌کارگیری سلاح هسته‌ای را ندارد و دولت موظف است سیاست خلع سلاح هسته‌ای جهانی را به‌طور فعال دنبال کند و در کلیه تلاش‌های بین‌المللی، حقوقی و دیپلماتیک برای نجات بشریت از خطر سلاح‌های هسته‌ای و اشاعه آنها، از جمله از طریق ایجاد مناطق عاری از سلاح‌های کشتار جمعی به‌ویژه در ایجاد ائتلاف منطقه‌ای خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای به‌خصوص در زمینه خلع سلاح هسته‌ای رژیم صهیونیستی، فعالانه مشارکت نماید.
۲ ــ پایه برنامه جامع اقدام مشترک بر همکاری و احترام متقابل قرار دارد و هرگونه اقدام مبتنی بر فشار و تهدید به هر بهانه‌ای به‌خاطر اجرای برجام و یا غیر آن با تشخیص شورای‌عالی امنیت ملی موجب تجدیدنظر در این همکاری می‌شود و لازم است در آن صورت مطابق مصوبات این شورا اقدامات متقابل در نظر گرفته شود.
۳ ــ دولت موظف است هرگونه عدم‌پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریم‌ها یا بازگرداندن تحریم‌های لغوشده و یا وضع تحریم تحت هرعنوان دیگر را به‌دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به‌طوری‌که ظرف مدت دو سال ظرفیت غنی‌سازی کشور به یکصد و نودهزار سو افزایش یابد. شورای‌عالی امنیت ملی مرجع رسیدگی به این موضوع می‌باشد. دولت باید ظرف مدت ۴ ماه برنامه خود را برای این منظور جهت تصویب به شورا ارائه نماید.
۴ ــ دولت موظف است برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را با چشم‌انداز تجاری ــ صنعتی، از جمله در حوزه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه منطبق با طرح درازمدت سازمان انرژی اتمی کشور دنبال کند. سازمان انرژی اتمی کشور باید طرح درازمدت پانزده‌ساله کشور در حوزه غنی‌سازی و تحقیق و توسعه را حداکثر ظرف مدت دو ماه پس از ابلاغ این قانون به‌تصویب شورای‌عالی امنیت ملی برساند و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه نماید به‌نحوی که پاسخگوی نیاز کشور برای سوخت راکتورهای قدرت و تحقیقاتی باشد.
۵ ــ بازطراحی راکتور آب سنگین اراک و همچنین در صورت ضرورت تبادل ذخایر غنی‌شده، منوط به انعقاد قراردادهای قطعی و مطمئن جایگزین و حصول اطمینان نسبت به اجرای آنها باشد.
۶ ــ نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چهارچوب مقررات بین‌المللی و با رعایت مصالح امنیت ملی کشور که شورای‌عالی امنیت ملی مشخص می‌کند، انجام پذیرد و دولت باید مراقبت نماید که در مسیر اجرای برجام و پس از آن، حفاظت کامل از اسرار و اطلاعات طبقه‌بندی‌شده به‌ویژه در حوزه نظامی و امنیتی صورت گیرد. میزان همکاری با آژانس منوط به اقدامات احتیاطی لازم برای تضمین این امر، توسط آژانس است. همچنین هیچ‌گونه دسترسی نظارتی آژانس به مراکز نظامی و اشخاص حقیقی به‌بهانه برجام مجاز نمی‌باشد مگر آنکه موارد به‌صورت جداگانه و با جزئیات به‌تصویب شورای‌عالی امنیت ملی برسد.
۷ ــ دولت و قوای مسلح کشور موظفند به‌منظور حراست از امنیت و منافع ملی کشور و حمایت از متحدین در مقابله با تروریسم، تدابیر لازم را نسبت به تقویت توانمندی‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران در همه زمینه‌های آفندی و پدافندی از جمله هوایی، دریایی، زمینی، موشکی و ایجاد پدافند در مقابل حملات هسته‌ای و ساخت پیش‌ران‌ها، باطری‌های هسته‌ای، تصویربرداری نوترونی و پزشکی هسته‌ای با قوت و جدیت برنامه‌ریزی و اقدام کنند.
۸ ــ دولت و سایر دستگاههای حاکمیتی و عمومی موظفند در چارچوب مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی تدابیر لازم را در نظر بگیرند تا در اثر اجرائی‌شدن برجام به‌هیچ‌وجه اجازه فرصت‌طلبی و سوءاستفاده در داخل کشور به آمریکا یا دیگر دولتهای خارجی داده نشود و فرصتی برای نفوذ یا سوءاستفاده سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در اختیار استکبار جهانی قرار نگیرد.
۹ ــ دولت موظف است منابع مالی آزادشده را در چارچوب قانون در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی و رونق تولید، سرمایه‌گذاری‌های ضروری و با اولویت نیازهای بخش خصوصی و تقویت صندوق توسعه ملی، صرف کند.
تبصره ۱ ــ وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه‌ماه یک‌بار به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی موظف است هر شش‌ماه یک‌بار گزارش اجرای برجام را به صحن علنی مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
تبصره ۲ ــ با اجرای این قانون، «قانون الزام دولت به تعلیق اقدامات داوطلبانه در صورت ارجاع و یا گزارش روند هسته‌ای به شورای امنیت» مصوب ۱۳۸۴٫۹٫۱، «قانون الزام دولت به تجدیدنظر در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» مصوب ۱۳۸۵٫۱۰٫۶، «قانون صیانت از دستاوردهای صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران» مصوب ۱۳۸۹٫۴٫۲۹ و «قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌ای ملت ایران» مصوب ۱۳۹۴٫۴٫۲ لغو می‌شود.
اما درحالی جزئیات طرح برجام در مجلس به تصویب رسید که این طرح بیش از 200 پیشنهاد اصلاحی از سوی نمایندگان داشت و به نظر می‌رسید که بررسی این پیشنهاد در صحن علنی چندین جلسه را به خود اختصاص دهد اما جلسه جزئیات بررسی برجام در مجلس تنها با اقدام هیئت رئیسه در ظرف مدت کوتاهی(20 دقیقه) به تصویب رسید.
هیئت رئیسه مجلس در حالی طرح مذکور را به رأی وکلای ملت گذاشت که تنها 3 پیشنهاد اصلاحی از سوی حسین سبحانی‌نیا و جواد جهانگیرزاده بیان شد و اجازه بیان دیگر پیشنهادات به دیگر وکلای ملت داده نشد.
این روند سریع بررسی طرح مذکور در صحن علنی مجلس اعتراض نمایندگان را در بر داشت تا جایی که حمید رسایی نماینده مردم تهران در جایگاه هیئت رئیسه حضور یافت و نسبت به اینکه در بررسی پیشنهادات اجازه صحبت به موافقان و مخالفان داده نمی‌شود و رئیس مجلس پیشنهادات را به‌سرعت به رأی می‌گذارد انتقاداتی را مطرح کرد.
پس از آن جمع گسترده‌ای از نمایندگان مجلس از جمله اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس در جایگاه هیئت رئیسه و اطراف لاریجانی حضور یافتند اما رئیس مجلس دستور قرائت جزئیات طرح را برای رأی‌گیری صادر کرد و در حالی که نمایندگان تصمیم داشتند مانع از رأی‌گیری طرح شوند تا بتوانند پیشنهادات خود را مطرح کنند، جزئیات طرح مذکور قرائت شد و به رأی گذاشته شد. این موضوع بیش از پیش اعتراض نمایندگان را به وجود آورد.
البته حواشی این جلسه تا جایی پیش رفت که اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس که برای بیان پیشنهادات اصلاحی خود مصرّ بود حاضر نمی‌شدند جایگاه هیئت رئیسه را ترک کنند اما جزئیات این طرح میان اعتراضات آنها قرائت شد و به رأی گذاشته شد.
پس از تصویب جزئیات طرح اجرای برجام، علی‌اصغر زارعی نماینده تهران در حالی جایگاه هیئت رئیسه را ترک کرد که اشک می‌ریخت. گریه‌های این نماینده تهران در صحن مجلس نقدی جدی بر روند بررسی این طرح بود. برخی از اعضای فراکسیون اصولگرایان نیز اطراف او جمع شدند.
پس از تصویب این طرح حمید رسایی با در دست گرفتن پلاکاردی که روی آن نوشته بود: "این قانون‌شکنی رسمی است، مجلس فرمایشی نیست" انتقاد خود را نشان داد.
همچنین در جریان رأی‌گیری برای این طرح، مهدی کوچک‌زاده نماینده مردم تهران نزدیک جایگاه هیئت رئیسه رفت و فریاد می‌زد و می‌گفت: "این تصمیم آنهاست، مجلس هم این موضوع را به گردن گرفته است".
نهایتا با تصویب جزئیات طرح برجامی مجلس ،توافق هسته ای از بهارستان عبور کرد تا شورای علی امنیت ملی درباره ادامه مسیر اجرای برجام تصمیم گیری کند.
انتهای پیام/
دانستنیهای حقوقی؛
«عندالاستطاعه» یا «عندالمطالبه»؟
دیوان عدالت اداری اعلام کرد؛
شرط سنی سازمان تأمین اجتماعی برای استخدام، غیر قانونی است
یزدانپناه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان:
صهیونها با کریدور آی مک در پی حذف ایران از مبادلات بین‌المللی هستند
