افرادی که میخواهند راه صد ساله را یک شبه با گنج پیدا کردن طی کنند، معمولا شاخکهایشان به سمت شبکههای ماهوارهای میچرخد تا تبلیغ طلایاب یا گنجیاب را ببینند و وسیلهای بخرند تا پرده از صحنه نمایشی بردارد که پایانی جز طعم تلخ مرگ بر اثر گاز گرفتگی در زیرزمین بعضی محوطههای تاریخی ندارد.
این حکایت دو تن از قاچاقچیان در منطقهای از غرب کشور است که برای پیدا کردن عتیقه در دام گازهای زیرزمینی میافتند و جانشان را از دست میدهند.
این که تا کنون چه تعداد عتیقه توسط قاچاقچیان بیرون کشیده و از کشور خارج شده است اطلاعی در دست نیست، اما مسلما تعداد کمی از قاچاقچیان موفق به کشف عتیقه و فروش آن ها میشوند.
معمولا یا با هجوم به یک اثر تاریخی و از بین بردن بخش و یا تمام آثار به کاهدان میزنند و تنها چیزی که باقی میگذارند خرابهای است که سالها ابر و باد و مه و خورشید نتوانستند با آنها کاری کنند و یا بر اثر ریزش آوار و خفگی جانشان را از دست میدهند.
در این میان حفاظت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری متولی محافظت از تخریب و قاچاق عتیقه است. نهادی که فرمانده آن توسط رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری منصوب میشود و در عین حال نهادی انتظامی است.
حفاظت سازمان میراث فرهنگی میتواند برای تامین نیروی انسانی خود از سربازان استفاده کند و برای همین سازمان نظام وظیفه عمومی در هر دوره تعدادی نیروی سرباز به این نهاد فرهنگی تزریق میکند. اما با این همه، نیروی انسانی در سازمان میراث فرهنگی به تعداد کافی وجود ندارد و این امر باعث بروز مشکلاتی در حفظ بسیاری از ابنیه و آثار تاریخی و قاچاق عتیقه شده است.
در حدود یک قرن گذشته اگر برای قاچاق عتیقه، فرانسویها و انگلیسیها وارد عمل میشدند و بدون اطلاع دادن به حکومت مرکزی و به بهانه کشف آثار فرهنگی، دفینههای تاریخی را از کشور خارج میکردند و برای مثال منشور کوروش را جزو اموال کشورشان مینامیدند، امروز به دلیل رشد جمعیت نسبت به صد سال گذشته، متاسفانه قاچاق عتیقه توسط افرادی از داخل صورت میگیرد و این مسالهای است که به دلیل کمبود بودجه و نیروی انسانی برای آثار تاریخی کشورمان رخ داده است.
کشور ما بیش از یک میلیون اثر تاریخی دارد که حدود سیصد هزار اثر آن ثبت ملی شدهاند، اما در میان این سیصد هزار اثر ثبت شده متاسفانه سالانه شاهد تخریب تعدادی از این آثار به دست قاچاقچیان عتیقه هستیم.
لازم به ذکر است که در برنامه ششم توسعه در سال نود و پنج بیشترین بودجهای که برای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در نظر گرفته شده است، در حوزه گردشگری است و در حوزه میراث فرهنگی و حفظ ابنیه و آثار تاریخی بودجهای در نظر گرفته نشده است.
گزارش از: پوریا سلیمانزاده
انتهای پیام/