به گزارش
حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران،بازگشت پناهجویان افغان در این روزها در سرخط خبرهای رسانهها قرار
دارد؛ آنهم درست زمانی که کشورهای اروپایی در جستجوی راههاییاند که
تعداد زیادی از پناهجویانی را که در جستجوی پناهندگی در اروپااند دوباره
به افغانستان بفرستند. شمار زیادی از پناهجویان افغان در کشورهای ایران و
پاکستان در مهاجرت به سر میبرند و در کمپهای مهاجرین زندگی میکنند. از جانب دیگر آنعده از مهاجرینی که دوباره به کشور باز گشتهاند، در وضعیت دشواری زندگی میکنند.
به گزارش روزنامه واشنگتن پست، در سال ۲۰۱۵ بیش از صدوهشتاد هزار شهروند
افغانستان برای پناهندگی در اروپا ثبتنام کردهاند. این در حالی است که
مقالات زیادی در رابطه به پناهجویان افغان به نشر رسیده که نشان میدهد
آنها خواهان برگشت دوباره به افغانستان هستند؛ زیرا تصویری را که آنها در
ذهن خود از اروپا داشتند و فکر میکردند، حالا برعکس از آب در آمده است.
همچنان واشنگتن پست گزارش داده که: «یکهزار تن از پناهجویان افغان در
آلمان گفتهاند که آنها میخواهند دوباره به کشور خود برگردند.»
از سوی دیگر، تا زمانیکه بحران سوریه آغاز نشده بود، افغانستان در سه دهه
گذشته در صدر کشورهایی قرار داشت که بیشترین شهروندان مهاجر را دار بودند.
چنانکه محمد اشرف حیدری در مقالهای که در ماه جنوری در رابطه به مهاجرین
در روزنامه دیپلومات به نشر رساند متذکر شده بود که «در جریان ۳۶ سال
گذشته، پناهجویان افغان در مورد بازگشت به افغانستان تردید نکردهاند، زیرا
وضعیت برای آنها این امید را میداد تا در صورت استقرار یافتن صلح و
عدالت در افغانستان» به کشور برگردند. اما در مدت کوتاهی کسانی که آرزومند
بازگشت بودند، چالشهای جدید بر سر راه پناهجویان ایجاد گردید. زمانیکه
اتحاد جهاهیر شوروی در سال ۱۹۸۹ و دولت کمونیست در سال ۱۹۹۲ سقوط کردند،
«بیش از ۲ میلیون افغان دیگر در کشورهای ایران و پاکستان آواره شدند.»
برعلاوه، جنگهای داخلی بار دیگر امیدهایی را که برای ثبات وجود داشت از
بین برد و موج دیگر از پناهجویان از کشور به راه افتاد.
در ماه فبروری سال گذشته، وزیر داخله آلمان توماس دو میزیر، پذیرفت که در
قدم نخست تلاش میشود تا مهاجران افغان بهشکل داوطلبانه به کشورشان باز
گشتانده شوند، در غیرصورت آنها به اشکال دیگر به کشورشان فرستاده خواهند
شد. به گزارش صدای آلمان او تاکید کرد که آنها «هیچ دورنمایی برای ماندن
در آلمان ندارند.» سفارت آلمان در کابل نیز سال گذشته کمپاینی را برای موج
تازه پناهجویان افغان راهاندازی کرد «سفارت آلمان در افغانستان گزارش داده
که آنها بلبوردهایی در سطح شهر نصب کرده که روی آنها پرشهایی چون «آیا
فکر میکنید ترک کردن افغانستان کار درستی است؟» مطرح شده است. آلمان در
قدم نخست مهاجران افغان را بهعنوان پناهجویان اقتصادی مینگرد، زیرا یک
بخش زیادی از آنها بیش از اینکه بهدلیل جنگ کشور را ترک کرده باشند،
پناهجویان اقتصادیاند. این موضوع بدین معنی است که بخش زیادی از آنها
بهعنوان پناهجو پذیرفته نخواهند شد.
از طرف دیگر آنهایی که دوباره به افغانستان بر میگردند، هنوز هم با
بلاتکلیفیهای زیادی مواجهاند. در گزارش اخیر که از سوی شبکه تحلیلگران
افغانستان منتشر شده، در آن ذکر شده که تعداد زیادی از افغانهای مهاجر که
بر میگردند فاقد خانه و زمیناند. این در حالی است که قوانین مشخصی وجود
دارد که هدف آنها تهیه زمین برای کسانی است که به کشور بر میگردند. در
جریان چند دهه اخیر هیچگاه فرصت مناسب میسر نشد تا مالکیت املاک مشخص
گردد. بهگونه مثال، در گزارش شبکه تحلیلگران نوشته شده است: «اگرچه بهدست
آوردن املاک بهعنوان یک حق به رسمیت شناخته شد، اما تعداد زیادی از
مهاجران نتوانستند زمینهای زراعتی و خانههای خود را بهدست آورند. حتا
آنها برای اثبات مالکیت خویش اسنادی را نیز ارایه کردند.» در واقع در
فرمان سال۲۰۰۱« تمام حقوقی که توسط مردم در سالهای دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ بهدست
آورده بودند لغو گردید.» ادعاهای متناقص و عدم موجودیت اسناد مستند مشکل
اساسی است. مشکل دیگر اینکه بسیاری از پناهجویان نیز هرگز زمینی
نداشتهاند.
در سال ۲۰۱۴ از دو میلیون افغان بازگشته واجد شرایط، تنها ۲۶۶۰۰۰ تن برای
زمین درخواست دادهاند و تنها ۵۷۵۰۰ نقشه اختصاص داده شده است. در گزارش
متذکره همچنان بیان شده است که دولت افغانستان در مناطق شهری به ندرت
گزینههایی را برای مسکن در نظر گرفته است. چنانچه زمینهای اختصاص داده
شده عموما در مناطق روستایی قرار داد که فاقد خدمات اساسی میباشد. بازگشت
به افغانستان و شروع زندگی جدید کار آسانی نیست، حتا برای کسانی که چنین
آرزویی را در سر میپرورانند.
انتهای پیام/