شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که به تناسب موقعیت شغلی و تحصیلی تان دور از خانواده زندگی می کنید و در مناسبت های مختلف و مهم ترین آن یعنی تعطیلات آخر سال به کانون خانواده باز می گردید. این بازگشت و اقامت موقت در خانه اگرچه دلپذیر است و تجدید دیار با کسانی است که دوستتان دارند و دوستشان دارید، اما زندگی مستقل شما در سایر ایام سال شاید موجب شده باشد که اختلاف سلیقه و دیدگاه هایتان را با خانواده از یاد برده باشید. 

وقتی دوباره با خانواده رو به رو می شوید احساسی از عدم تفاهم در شما بیدار می شود و در این میان رعایت آداب سال نو هم مزید بر علت می شود و ممکن است شما را در معرض معاشرت های ناخواسته ای قرار دهد.

ممکن است با موقعیت های مختلفی در این زمینه مواجه باشید؛ عدم تفاهم با والدین بیش از حد سخت گیر، بروز بحران حل نشده ای با یکی از اعضای خانواده دیدن کسانی که بنا به دلایلی که برای خودتان منطقی است، تمایلی به حشر و نشر با آنها ندارید، تلخی یادآوری یک طلاق سخت یا هر شکست سنگین عاطفی. سوال اصلی اینجاست که چگونه بدون از دست دادن اراده، شأن و سلامت تان در تعطیلات حضور فعال داشته باشید و این دوران را تا حد ممکن بدون اضطراب و علاوه بر آن، لذت بخش طی کنید. پیشنهاد ما راه کارهای زیر است که براساس تجارب شخصی و نتایج تحقیقات به دست آمده است.

1- احساسات تان را مهار کنید

تمیز دادن احساسات از یکدیگر اجازه می دهد عواطفتان را بهتر مدیریت کنید. به خاطر داشته باشید که زمین بازی زندگی مسطح و هموار نیست. بعضی از ما بیشتر از دیگران در شناخت عواطفمان، که محور بنیادین هوش عاطفی است، مهارت داریم. تحقیقات تاکید دارند که هرچه سهل انگارانه تر به عواطفتان بنگرید گزینه های کمتری برای مدیریت احساسات و رفتار پیش رویتان گشوده خواهدبود. 

کلید مسئله این است که ببینید کجا آسیب پایان می یابد و کجا خشم آغاز می شود. این تمایز حتی در احساسات متضاد هم، که مرز آنها با هم مشخص است، مشکل تر می شود. با مشخص کردن مرز احساسات مختلفتان هم می توانید خود را برای اختلافات و زمان بروز آنها آماده کنید و هم پیش از وقوع آنها تصمیم بگیرید که چگونه می خواهید آنها را مدیریت کنید. هیچ کس نمی تواند عواطفتان را برانگیزد مگر آنکه خودتان به او این اجازه را داده باشید.

جالب آن است که نتیجه تحقیقات متیو تیلور بُدن و همکارانش نشان می دهد توانمندی در متمایز کردن عواطف و رسیدن به شفافیت مرز عواطف مهارتی است که سبب تغییر رفتار می شود.

از خانمی درباره ترس از تعطیلات پرسیدم. او گفت: «درگذشته این دوران مرا ناراحت می کرد، چون احساس می کردم به نوعی من مسئول همه مشکلات ارتباطی هستم. همچنین فکر می کردم من باعث ایجاد مشکلات شده ام و از آن بدتر اینکه من باید حلشان کنم. حالا می فهمم ریشه اصلی ناراحتی ام احساس گم گشتگی بود، و اینکه من مسبب عدم ارتباط اعضای فامیل نیستم که بخواهم حلش کنم. من هنوز هم در جمع های فامیلی شرکت می کنم اما نگرشم نسبت به آنها تغییر کرده است.»

اگر دلیل حضور شما در یک جمع فامیلی فرار از احساس گناهِ «نرفتن» به آنجمع است، به خاطر داشته باشید که هرقدر احساس گناه شما انگیزه کاری می شود بیشتر تحت سلطه احساسات تان قرار می گیرید.

2- نیازهایتان را بررسی کنید

بسیاری از ما در ایام تعطیلات به وضوح بیشتر متوقع می شویم، چرا که فقدان یک خانواه واقعی را بیشتر احساس می کنیم؛ خانواده ای سرشار از عشق و یکپارچگی که کمتر تجربه اش کرده ایم. اگر متاسفانه در گذشته با این عواطف درگیر بوده اید، باید بدانید که تعطیلات پیش رو وقت انتقام از گذشته و ترمیم عواطفتان نیست.

مادری مطلقه تصمیم گرفت برای خوشحالی فرزندانش طبق خواسته آنها از همسر سابقش بخواهد که درخت کریسمس را با هم تزیین کنند. از آنجا که پیش از آن با روان درمانگرش کار کرده بود، توانست موقعیت را مدیریت کند، به احساساتش لگام بزند و هدفش را صرفا شادی فرزندانش قرار دهد: «من یک ملاقات کوتاه، متمرکز، بدون بحث های سنگین و چیزهای دیگر ترتیب دادم.»

سنحش دقیق نیازهایتان در تعطیلات مهارتی است که باید با کمی جسارت همراه باشد. اگر بعد از سبک سنگین کردن تمایل خودتان تصمیم گرفتید کاری را انجام ندهید، به سراغش نروید. اگر تصمیم می گیرید که امسال از دورهمی های فامیلی دوری کنید، بگویید «نمی خواهم از ماجراجویی دور باشم. به همین علت تصمیم دارم به جای خانه ماندن وقتم را با دوستانم بگذرانم.»

3- توقعات منطقی داشته باشید

امیدواربودن به تعطیلات، چنانچه درگیر خیال پردازی نشوید، ضرری ندارد. مطمئن باشید مثلا اخلاق تند مادر شما به یکباره متحول نخواهدشد و او به مادر آرام سریال زنان کوچک تبدیل نخواهدشد. همچنین خواهر اهل دعوا و مجادله تان یک شبه پرچم صلح نخواهد افراشت. اهداف و انتظارات خودتان را از جمع های خانوادگی تنظیم و آنها را به واقعیت نزدیک کنید. از موضوعاتی که می دانید به ناخوشنودی می انجامد، اجتناب کنید. وقایع مثبت و منفی ای را که دوست دارید رخ دهند، مشخص کنید و آنچه را می خواهید به دست آورید یا از آنها اجتناب کنید، بنویسید.

4- محدودیت ها و مرزها را بشناسید

شما مختارید از همان اول وارد مجادله شوید یا خیلی راحت بگویید که موضوع هرچه باشد، تمایلی به بحث ندارید. اما لازم نیست ادب را زیر پا بگذارید. فقط قاطع باشید. اگر والدین شما بحث های قدیمی و حرف های تکراری شان را شروع کردند، در حد توان تحمل کنید اما اگر خارج از تحملتان بود موضوع را عوض کنید یا بهانه ای بتراشید و به اتاقتان بروید. اگر مجادله با فردی خاص اجتناب ناپذیر است، سعی کنید با او تنها نمانید چرا که افراد در این حالت بیشتر سعی می کنند ذهنیتشان را به دیگران تلقین کنند. این راه کارها شاید صددرصد جواب ندهد اما ارزش امتحان کردن را دارد.

پسری تصمیم داشت بعداز چند سال به دلیل بیماری مهلک پدرش به جمع خانواده بازگردد. او می گفت: «خودم را برای آنچه ممکن بود روی دهد آماده کردم. هدفم این بود که، بدون درگیرشدن در جنگ جهانی سوم، فقط پدرم را ببینم. در مورد طرح سوال هایی از او تردید داشتم چون می دانستم جرقه نزاع می شود. بنابراین آنها را با مضمون ملایم تری مطرح کردم. نمی توانم بگویم این تجربه خیلی دلگرم کننده بود اما آرامش نسبی برقرار شد و من برای آن تلاش کردم.»

اما اگر فکر می کنید نمی توانید مردها را تنظیم کنید. بخش عمده ای از وقت تان را به تنهایی بگذرانید.

5- سعی کنید قضاوت های فرهنگی را بی اثر کنید

بمباران موسیقی ها و تصاویر در ایام تعطیلات درباره آنچه خانواده ها «باید» باشند، قضاوت ها و انتظاراتی را در ما نسبت به وظایف خانوادگی و ارتباطات خویشاوندی موجب می شود. تا می توانید سعی کنید از مشاجرات دور باشید و اجازه ندهید آنها شما را مدیریت کنند. اینکه تصمیم بگیرید تمام تعطیلات تنها باشید به خودتان مربوط است. اگر تنها ماندن برایتان به زیستن زیر دروازه جهنم می ماند، روی دعوت شدن به خانه یکی از دوستانتان کار کنید، خجالتی ندارد. خودتان را آماده کنید؛ فرقی نمی کند چطور، اما تلاش کنید تا می توانید از تعطیلات تان لذت ببرید.

*متخصص روان شناسی زنان و استاد ممتاز دانشگاه پنسیلوانیا

منبع: مجله زنان امروز

انتهای پیام/