پارک ملی بند امیر نخستین پارک ملی افغانستان نیز به شمار می‌رود.

به گزارش خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان؛ افغانستان کشوری محصور در خشکی و کوهستانی است که بین جنوب آسیا و آسیای میانه در طول جغرافیایی ۶۰ تا ۷۵ درجه شرقی و عرض ۲۹ تا ۳۸ درجه شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطه کشور قله نوشاخ به ارتفاع ۷٬۴۸۵ متر از سطح دریا در شمال شرقی کشور در مرز تاجیکستان است.

افغانستان از نظر جغرافیایی به سه منطقه متمایز از یکدیگر تقسیم می‌شود؛ دشت‌های شمالی کشور که ناحیه‌ای عمدتاً زراعی است. فلات جنوب غربی که بیشتر چشم‌اندازی بیابانی و نیمه‌خشک دارد و ارتفاعات مرکزی از جمله رشته‌کوه هندوکش که این دو را از هم جدا می‌کند.

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی در بامیان افغانستان + تصاویر

 بند امیر نخستین پارک ملی افغانستان نیز به شمار می‌رود. ﻋﻨﻮﺍﻥ ‏«ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﺭﻙ ﻣلی ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ» ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺍﻫمیت ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋی ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎیی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻨﺪ ﺍﻣﻴﺮ میﺑﺎﺷﺪ .

بند امبر از چشمه معروف «کُپرک» در شمال بند ذوالفقار در رشته کوه بند امیر شروع می‌شود و بعد از الحاق به «دره سرخک» به سمت شمال افغانستان جریان می‌یابد و در ادامه مسیر، رود «سیاه دره» به آن می‌ریزد و آنگاه در پای «کوه حصار» در یکه ولنگ به سمت شمال غربی تغیر مسیر می‌دهد، تا اینکه به «دهن خاسان» رسیده و در نهایت مسیر شمال را تعقیب می‌کند و بعد از عبور از «دهن شرشری» در غرب مجدداً در راستای شمال‌غربی قرار می‌گیرد؛ تا اینکه به «دهن چاشت» می‌رسد و از آنجا برای آخرین بار تغییر مسیر داده و به سمت شمال افغانستان، به سوی دیار بلخ طی مسیر می‌کند.

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی در بامیان افغانستان + تصاویر
بند امیر به مجموعه شش دریاچه در بلندی‌های هندوکش در ولایت بامیان گفته می‌شود که با سدهای طبیعی از یکدیگر جدا شده‌اند. آب این دریاچه‌ها توسط چشمه‌ها تأمین می‌گردد. این منطقه نخستین پارک ملی افغانستان نیز به شمار می‌رود.  ﺁﺏ ﻛﻮﻩ‌ﻫﺎی ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻭ ﺑﺮﻓﮕﻴﺮ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺑﻪ ﺩﺭﻳﺎﭼﻪ‌ﻫﺎی این منطقه ﻧﻔﻮﺫ میﻛﻨﺪ، ﻭ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺁﻫﻚ ﻭ ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻛﺎﺭﺑﻮﻧﺖ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﮔﺸﺘﻪ و ﺍﺯ ﺩﻫﺎﻧﻪ ﺧﺮﻭجی ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺁﺏ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺷﻴﺮ ﺁبی ﺩﺭ می‌ﺁﻳﺪ . ﺟﺪﺍﺭﻩ‌ﻫﺎی ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮﺍً ﺍﺯ ﺳﻨﮓ‌ﻫﺎی ﺭﺳﻮﺑی ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ که ﺑﻄﻮﺭ ﻃﺒﻴعی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ‌ﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎﺭزیبا ﻭ ﺩﻳﺪنی ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ است؛ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﻨﻮنی ﺍﻳﻦ ﺟﺪﺍﺭﻩ‌ﻫﺎ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﻣﻨﻈﺮﻩ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

این بند در فاصله ۲۱۵ کیلومتری کابل و در بین هندوکش شرقی و رشته‌کوه‌های بابا در مرکز کشور قرار دارد. بندامیر با ارتفاعی نزدیک به ۳۰۰۰ متر، در طول وادی رودخانه‌ای که نام خود را از آن می‌گیرد، امتداد دارد. این منطقه شامل چند روستا در امتداد دره بند امیر است، و با سه گذر گاه صعب‌العبور قابل دسترسی است: گذرگاه شهیدان (۹٬۹۴۵ پا)، گذرگاه شیبرتو (۱۰٬۲۳۵ پا) و خان کوتل (۱۱٬۶۶۰ پا).

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی روی زمین در بامیان افغانستان + تصاویر


ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰی ﭘﺎﺭﻙ ملی ﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﺘهی‌ﺍﻟﻴﻪ ﺑﻨﺪ ﻫﻴﺒﺖ؛ ﻳﻚ ﺑﻨﺎی ﺗﺎﺭﻳخی ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻗﺪﻣﺖ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺣﺪﻭﺩ ﺻﺪ ﺳﺎﻝ می‌ﺭﺳﺪ که ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ ‏«ﻣﺰﺍﺭ ﺑﻨﺪ ﺍﻣﻴﺮ‏» می‌ﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ بقعه ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺁﺭﺍﻣﮕﺎﻩ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺍﺯﺑﺰﺭﮔﺎﻥ محل قرار دارد. ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮمی، ﺍﻳﻦ ﺯﻳﺎﺭﺗﮕﺎﻩ ﺭﺍ ﻣﻘﺪس ﺷﻤﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻗﺪﻣﮕﺎﻩ امام ﻋلی(ع) ﺍﺯ ﺧﺎﻙ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺁﻥ ﺑﺮای ﺗﺒﺮﻙ ﺑﺮمی‌دارند. ﺩﺭ ﺳﺎﻝ‌ﻫﺎی ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ، ﺗﻮﺭﻳﺴﺖ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﺑﺮﺍی ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ میﺷﺪ. در گذشته جهانگردان پس از ﺩﻳﺪﻥ ﺩﻭ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﺷﻬﺮ ﺑﺎﻣﻴﺎن، ﺟﻬﺖ ﮔﺮﺩﺵ و ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺍﻣﻴﺮ میﺁﻣﺪﻧﺪ.

ﻋﺪه ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﻣﯽ ﺑﺎﻣﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﺏ ﺑﻨﺪ ﺍﻣﯿﺮ، ﺷﻔﺎ ﺑﺨﺶ ﺍﻣﺮﺍﺽ ﺍﺳﺖ 

ﺑﺎ ﺁﻏﺎﺯ ﺟنگ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﺭﺗﺶ ﺷﻮﺭﻭی، ﺑﺴﺎﻁ ﺗﻮﺭﻳسم ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﻛلی ﺑﺮﭼﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻊ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﻨﮓ‌ﻫﺎی ﺩﺍﺧلی ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻘﻮﻁ ﺭﮊﻳﻢ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻭ ﺭﻭی ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯای؛ ﺑﻨﺪ ﺍﻣﻴﺮ، ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﺟﻤﻌﻴﺖ بیشتری ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﺬﺏ ﻭ ﺭﻭﻧﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩه است. اهالی بند امیر، ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1385 ﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﻳﻚ ﺷﻮﺭﺍیی ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ‏« ﺷﻮﺭﺍی ﻫﻤﺎﻫﻨگی ﺑﻨﺪﺍﻣﻴﺮ ‏» ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺛﺒﺖ ﻭ ﻛﺮﺩه‌اﻧﺪ . ﺍﻓﺮﺍﺩی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﺍﻣﻴﺮ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ میﻛﻨﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺩﺳﺘﻪ از ﻣﺮﺩﻡ هستند: 1. ﺟﻬﺎﻧﮕﺮﺩﺍﻥ  ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗی ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﺁﺏ، ﺳﻨﮓ، ﻣﺎهیﻫﺎ، ﭘﺮﻧﺪﮔﺎﻥ ﻭ ... ﺑﻪ این منطقه ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ میﻛﻨﻨﺪ. 2. ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻮمی ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮﺍً ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺳﭙﺮی ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﺎﻡ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻭ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ مکان ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ میﻛﻨﻨﺪ. 3. ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻮمی ﻛﻪ ﺍﻛﺜﺮﺍً ﺍﺯ روستاها ﺑﻪ ﺍﻳﻦ بند ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ می‌ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺪفی ﺟﺰ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﻗﺪﻣﮕﺎﻩ امام علی(ع) ﻭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﺟﺖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. 

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی روی زمین در بامیان افغانستان + تصاویر

ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺑﺎﻣﯿﺎﻧﯽﻫﺎ، ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺭﺍ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﯽ ‏(ع) ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ

ﺑﺎﻣﯿﺎﻧﯽﻫﺎ به این ﺭﻭﺍﯾﺖ معتقدند ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﺭﺍ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﯽ ‏(ع) بنا نهاده است. ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺪﻋﯽﺍﻧﺪ امیرالمومنین(ع) ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﮐﺮﺩﻥ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺑﺮﺑﺮ، ﺩﺭﻳﻚ ﮔﻮشه ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺎﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﺷﮑﺮﺍﻧﻪ ﺍﺩﺍ ﻧﻤﻮﺩﻩاند. ﺟﺎیی ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻋﺪﻩای ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﺪﻣﮕﺎﻩ این حضرت ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. طبق نقل موجود میان مردم محل، ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﺑﺮﻫﺎ ‏ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺑﺮﺑﺮ، ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻣﺮﺩ ﮐﺎﺭﮔﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﺷﺎﻡ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻦ ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﯽﮐﺮﺩﻩ؛ اما ﺷﺎﻡ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ، ﺁﺏ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﮐﺎﺭﮔﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺪﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻨﺪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻣﯽ‌ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻋﺪه ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﻣﯽ ﺑﺎﻣﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﻭﺭند ﮐﻪ ﺁﺏ ﺑﻨﺪ ﺍﻣﯿﺮ، ﺷﻔﺎ ﺑﺨﺶ ﺍﻣﺮﺍﺽ ﺍﺳﺖ؛ ﻟﺬﺍ ﺑﺎ ﻧﺎﺩﯾﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺮﺩﯼ ﻫﻮﺍ، ﺧﻮﺩ ﯾﺎ ﺍﻃﻔﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﺏ ﺳﺮﺩ ﺁﻥ ﺷﺴﺖﻭﺷﻮ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ.

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی روی زمین در بامیان افغانستان + تصاویر

ﺩﺭ ﭘﻠﻪﻫﺎﯼ ﺩﺭب ﻭﺭﻭﺩی قدمگاه اتاقی دیده می‌شود که تعداد زیادی ﻗﻔﻞ به آن ﺁﻭﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ است. ﺍﯾﻦ ﻗﻔﻞﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﺭ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﯽ ﺁﻭﯾﺰﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺎﺟﺎﺕشاﻥ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﻮﺩ. به اعتقاد زائران ﻫﺮﮐﺲ یک یا ﭼﻨﺪ عدد ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻗﻔﻞﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﮐﻨﺪ، ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺩﺵ می‌رﺳﺪ. ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﺍﺯ ﺑﻨﺪ ﺍﻣﯿﺮ ﻭ ﺗﺎﺭﯾﺨﭽﻪ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺁﻥ، ﻫﻤﻪ کسانی ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﻨﺪ می‌آیند؛ ﺍﺯ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﺗﺴﻬﯿﻼﺕ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﯼ ﺷﮑﺎﯾﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ. 


پارک ملی بند امیر؛ بهشتی در بامیان افغانستان + تصاویر

بند امیر دارای ۶ دریاچه است و آب آن از چشمه‌ای معروف به نام کپرک که تقریبا ۹ مایل از بندامیر فاصله دارد سرچشمه می‌گیرد؛ بند غلامان، بندذوالفقار، بندپنیر، بند قنبر، بند پودینه و بند هیبت که توسط دیوارهای سنگی شیب‌دار تراورتن احاطه گردیده است.

بزرگترین شاخه این دریاچه بند ذوالفقار است که ۴۹۰ هکتار زمین را احاطه کرده و کوچکترین شاخه، بند غلامان است که سه چهارم مایل طول دارد.

زیباترین و عمیق‌ترین بند در بین آن‌ها بند هیبت است که تقریباً ۲ مایل طول و۵۰۰ یارد عرض دارد و از نظر بزرگی سومین بند است که با زمینه تپه‌های عقیم و لایزرع با آبی به رنگ یاقوت سبز، که صحنهٔ بسیار زیبا رابه نمایش می‌گذارد. بند پنیر بلافاصله در زیر بند ذوالفقار که تقریبأ ۱۵۰ یارد عرض دارد و با دیواری سفیدی چون پنیر که زیبایی خاصی دارد است.

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی در بامیان افغانستان + تصاویر

آب زلال بند امیر، جهانگردان بسیاری را به خود جلب کرده و مردم آن را شفابخش می‌دانند. 

تبدیل بند امیر به پارک ملی

مناظر زیبا، دلپذیر و دلچسب این منطقه دولت مرکزی را واداشت تا بند امیر را بعنوان اولین پارک ملی در افغانستان اعلام کند، این بند یکی از عجایب طبیعی افغانستان به حساب می‌آید.


پارک ملی بند امیر؛ بهشتی روی زمین در بامیان افغانستان + تصاویر

حیات وحش

در بند امیر جانوران و پرندگان زیادی وجود دارد. جانوران وحشی این بند عبارتند از گوسفند کوهی، آهوی نخجیر، گرگ و روباه و همچنین جانوران دم دراز مانند موش کوهی نیز در این منطقه دیده شده است. عقاب و باشه نیز از پرندگان معروف این بند هستند. بند امیر همچنین ماهی ویژه‌ای دارد که به رنگ زرد طلایی بوده و به اندازهٔ قابل توجهی‌اند و در محل به «چوش» (chush) معروفند.

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی روی زمین در بامیان افغانستان + تصاویر

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی در بامیان افغانستان + تصاویر

مشکلات بازدید کنندگان از بند امیر

زمین خشن، فلات سنگی، فقدان امکانات اولیه و جاده‌های تخریب شده توسط شبه نظامیان محلی و طالبان است بازدید از بند امیر را با سختی مواجه کرده است. در سال‌های دور ماهیگیری با استفاده از برق و مواد منفجره از قبیل نارنجک در این منطقه انجام می‌شده است. دولت افغانستان در سال ۲۰۰۸ استفاده از قایق‌های با موتور بنزینی در بند امیر را ممنوع کرد.


در گذشته پلنگ برفی نیز در این پارک وجود داشته است که امروزه نسل آن در منطقه به دلیل شکار از میان رفته است

پارک ملی بند امیر؛ بهشتی در بامیان افغانستان + تصاویر


آلبستر لیتهید، خبرنگار B.B.C در مقاله خود از بند امیر نوشته است: 

کوه‌های هندوکش بر فراز دره بند امیر که در ولایت بامیان افغانستان قرار دارد، با رنگ نزدیک به گلابی می‌درخشند، حوض‌هایی از آب‌های زیبا به وجود می‌آیند که به آبشارهای زیبا سرازیر می‌شوند. این یک بهشت است، واحه‌ای است در دشت. این یک حباب امن و صلح است در کشوری که عادت به جنگ و بی ثباتی کرده است.

انتهای پیام/

گزارش از حمیدرضا قربانی
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.