به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، یکی از بارزترین مؤلفههای مشارکت سیاسی به عنوان اقدام سیاسی که بر انتخاب سیاستهای عمومی و انتخابات سیاست مداران منشأ اثر واقع شود انتخابات است.
شرکت مردم در انتخابات به عنوان فرصتی برای تأثیرگذاری و تعیین سرنوشت خود یکی از پارامترهای سنجش مردم سالاری در جوامع مختلف است و آمار این مشارکت میزان رضایت مسئولیت پذیری و اعتماد مردم به نظامهای سیاسی را نشان میدهد.
همچنین تحکیم امنیت و تقویت انسجام ملی و تبدیل شدن جامعه از عرصه واقعیتهای سیاسی به منازعات چالش برانگیز از کارکردهای مهم مشارکت گسترده مردم در انتخاب و به طور کلی امور سیاسی کشورهاست.
اما آمار انتخابهای برگزار شده در کشورهای جهانی نشان میدهد میزان مشارکت در انتخابات طی دهههای گذشته در بسیاری از کشورهای غربی روندی رو به افت داشته است امری که سالهات مورد مطالعه پژوهشگران تبیدل شده و دلایل متعددی برای بروز آن برشمرده میشود از جمله سرخوردگی، بیاعتمادی نسبت به سیاست مدارن و همچنین عمومیت یافتن بیتفاوتی و سیاست گریزی ناشی از رواج نگاه صرفا مادی به امور.
این درحالی است که میزان مشارکت در انتخاباتهای ایران نه تنها روندی نزولی نداشته بلکه طی همین 37 سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی میگذرد جمهوری اسلامی تجربه مشارکتهای 98 درصدی و 84/8 درصدی را دارد که بسیاری از نظامهای حکومتی در طول حیات چندین ده ساله خود موفق به رقم زدن آن نشدند.
در عین حال برخی کشورها از جمله آمریکا که همواره به دشمنی با انقلاب پرداخته و حضور گسترده مردم در امور سیاسی ایران را بعنوان مانعی در راستای تحقق اهداف خود میبینید با ادعاهای واهی سعی در معرفی چهره دیگر از ایران در عرصه بینالملل و تحریف واقعیت در رابطه با نسبت مردم و نظام پرداختهاند.
مقایسه نه دوره انتخابات پیشین مجلس برگزار شده دو کشور نشان میدهد بالاتر بودن میزان مشارکت در ایران است به نحوی که طی 9 دوره گذشته هیچگاه انتخاباتی در آمریکا با مشارکت بالاتر نسبت به ایران برگزار نشده است.
مجلس سنا و نمایندگان
سال 2014 98/32
سال 2012 80/51
سال 2010 51/38
سال 208 59/52
سال 2006 32/37
سال 2004 31/55
سال 2002 9/35
سال 2000 35/47
سال 1998 74/34
مجلس شورای اسلامی
انتخابات اولین دوره 14/52
انتخابات دومین دوره 64/64
انتخابات سومین دوره 72/59
انتخابات چهارمین دوره 81/57
انتخابات پنجمین دوره 1/71
انتخابات ششمین دوره 35/67
انتخابات هفتمین دوره 21/51
انتخابات هشتمین دوره 4/55
انتخابات نهمین دوره 2/64
مقایسه این آمار نشان میدهد مشارکت واجدین شرایط شرکت در انتخابات با 39/60 در ایران و 85/42 درصد در آمریکا در مجموع 5/17 درصد بیشتر از آمریکاست بالاترین میزان مشارکت در ایران طی انتخاباتهای مجلس برگزار شده 1/71 درصد و پایین ترین آن 21/51 درصد است. بیشترین آمار مشارکت در 9 دوره اخیر انتخاباتهای نمایندگان آمریکا نیز 31/55 درصد است که نکته جالب توجه در این میان اختلاف ناچیز کمینه، میزان مشارکت در ایران با بیشینه همین مقدار
پایین ترین آمار مشارکت در انتخاباتهای آمریکا مربوط به آخرین دوره از انتتخابات سنا در این کشور است که پایین ترین آمار مشارکت طی 72 سال گذشته این کشور بوده پایین تر بودن این آمار و مشارکت 14 درصدی مردم در برخی رسانهها منتشر گردیده بود.
انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا
2012 53 درصد
2008 57 درصد
2004 57 درصد
2000 52 درصد
1996 53 درصد
1992 60 درصد
1988 55 درصد
1984 58 درصد
1980 56 درصد
1976 56 درصد
1972 60 درصد
انتخابات ریاست جمهوری جمهوری اسلامی ایران
انتخابات اولین دوره 67 درصد
انتخابات دومین دوره 64 درصد
انتخابات سومین دوره 74 درصد
انتخابات چهارمین دوره 54 درصد
انتابات پنجمین دوره 54 درصد
انتخابات ششمین دوره 50 درصد
انتخابات هفتمین دوره 79 درصد
انتخابات هشتمین دوره 66 درصد
انتخابات نهمین دوره 62 درصد
انتخابات دهمین دوره 84 درصد
انتخابات یازدهمین دوره 72 درصد
در مقایسه انتخاباتهای ریاست جمهوری دو کشور اختلاف ده درصدی بین میانگین 66 درصدی ایران و 56 درصدی آمریکا نیز جالب توجه است.
شایان ذکر است: آمار 8/84 مشارکت در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران نه تنها در این مقایسه بلکه در طول تاریخ انتخاباتهای ریاست جمهوری آمریکا بیسابقه بوده و این کشور هیچگاه به چنین مشارکتی در تاریخ سیاسی خود مواجه نشده است.
** مقایسه میزان مشارکت در انتخابات در کشورهای جهان
انتخابات ریاست جمهوری دهم که با حضور حداکثری مردم همراه بود یک حد نصاب دست نیافتنی برای سایر کشورهاست حضور 85 درصدی مردم در انتخابات ریاست جمهوری دهم و حضور 73 درصدی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم اتفاق نادری است که در هیچ یک از کشورهای باسابقه در دموکراسی و برگزاری انتخابات رخ نداده است.
در بسیاری از کشورها میزان مشارکت مردم در انتخابات با وجود سابقه طولانی در برگزاری آن چندان چشمگیر نیست در سالهای اخیر این میزان مشارکت در کشورهای غربی به دلیل بحرانهای سیاسی و اقتصادی کمتر نیز شده است بعنوان مثال ایالات متحده در یک قرن اخیر در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا همیشه نیمی از جمعیت این کشور شرکت نکردهاند.
درصد مشارکت مردم برای انتخاب اعضای کنگره نیز همیشه بین 30 تا 40 درصد در نوسان بوده است. میزان مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی فرانسه نیز بین 40 تا 60 درصد میباشد.
مشارکت مردم در انتخابات در بعضی از دورهها به زیر 50 درصد نیز رسیده است.