در مشاهداتی که از اثار باستانی به عمل امده ،سستی در نگهداری از آثار
باستانی بسیار مشهود است و مسئولان در برابر نابودکنندگان آثار باستانی این خاک،
چشمپوشی میکنند.
این واقعیت تلخ باعث شده تا دست سوداگران و دشمنان فرهنگ را برای هر تاراجی باز بگذارند. نداشتن دوربینهای مدار بسته و دیوارهای سیمی اطراف آثار باستانی گرفته تا زنگزدگی تابلوهایی که سازمان میراث فرهنگی نصب کرده و هم اکنون نوشته تابلوها پاک شدهاند و خوانا نیستند، همه و همه نشانه کم توجهی به اثار باستانی خوزستان است
در کنار کیوسک نگهبانی در هوای دم کرده و پر شرجی دستگاه
آب سردکن برای بازدید کنندگان نصب نیست. سطل آشغال آبرومندانهای برای پلاستیک شکلات
و "پفک" کودکان وجود ندارد و با وزش باد، پلاستیکهای ویلان بر فراز آثار
باستانی به پرواز در میآیند.
فروشگاه کوچک آبرومندانهای در نزدیکی در ورودی نیست تا با عرضه محصولات فرهنگی از جمله عکس و سیدی، چکیدهای از تاریخ آثار باستانی برای بیننده مشتاق نمایش داده شود و بازدیدکننده را با بروشور آگاهی بدهند تا بداند پا به کجا گذاشته و از گذشته سرزمین خود آگاهی بیشتری داشته باشد.
نصب یک آب سرد کن و
عرضه محصولات فرهنگی در ورودی چغازنبیل بسیار ضروری است چرا که پرستشگاه چغازنبیل
یکی از آثار مهم باستانی است که در چهل و پنج کیلومتری شوش، دور از شهر و
بازار قرار دارد. این اثر معماری که خود نادرترین
شناسنامه معماری جهان است آیینه تاریخ معماری و تمدن چند هزار ساله است.
پرستشگاه
چغازنبیل در قلب شهر "دارنتاش" به دستور "اونتاش گال" پادشاه روزگار
ایلام میانه در بین سالهای ۱۲۷۵ تا ۱۲۴۰ پیش از میلاد
مسیح ساخته شده و در پیش از اسلام یک جایگاه نیایش نیاکان ما بوده که نه تنها در روزگار
آشور بنی پال از نینوا سپاهیان او آن را مورد هجوم قرار دادند و ویران شد، بلکه در
دوران جنگ تحمیلی نیزتیررس موشکهای صدام حسین نیز قرار داشته است.
در روزگار کنونی و با پشت سر گذاشتن توفانهای تاریخی این بار نباید مورد بیمهری دولت های خودی در ایران قرار بگیرد.
حفاری و سر و سامان
دادن به زیگورات چغازنبیل که از میراث جهانی است به عهده "رومن گریشمن"
بوده که با همسرش "تانیا" سالها در ایران بودند.
پرستشگاه باستانی چهارگوش چغازنبیل ویژه خدای "اینشو شینک" چند طبقه و ارتفاع آن در اصل ۵۰ متر بوده که در حال حاضر
از آن فقط ۲۵ متر باقی مانده است.
از نظر تزئینات معماری نیز نه تنها قدیمیترین
کاشی دنیا در این جا به دست آمده بلکه دارای قدیمیترین تصفیهخانه آب بوده است.
بر گل نبشته و آجرهای این پرستشگاه نوشته هایی به خط ایلامی کشف شده است.
از دیدنیهای برجسته دیگر در شوش، آرامگاه دانیال نبی است که نه تنها برای ایرانیان بلکه در باور پیروان ادیان ابراهیمی نیز دارای ارج و احترام است. از زیباییهای منحصر بهفرد معماری آرامگاه دانیال، گنبد چرخوکی (مخروطی) آن است.
شهر شوش که مقر ایلامیها و جایگاه فصلی هخامنشیان بود و روزگاری تمدن ایلام و میانرودان را بههم گره زده بود، در حال حاضر با وجود شهرداران و شهرسازان مبتدی و بیخبر از تاریخ، نمای یک روستای زه واردر رفته دارد که تمدن آن را فقط در کتابهای تاریخ باید خواند و نمای کنونی آن خسته و رنجور گویای عظمت دیرینه آن نیست.
بر فراز تپه مشرف به
آرامگاه دانیال شوش، دژ زیبایی قرار دارد که به سبک دژهای ایرانی- اروپایی ساخته
شده است. این دژ تا حدودی به گونه دژ سپهر سپهران در خرم آباد لرستان بوده که آن نیز در روزگار قاجار ساخته شده است. دژ شوش از ویرانههای به جا مانده
تختگاه آپادانای داریوش، در سال ۱٨٩۷ میلادی توسط " ژاک د مورگان"
سرپرست گروه باستانشناسی فرانسوی بر فراز تپه "اگروپل" ساخته شد. نقشه
این دژ اقتباسی از قلعههای روزگار فئودالی سدههای میانی فرانسه است.
یافتههای قابل ملاحظهای از کاوشهای گروه فرانسوی در آپادانا به اروپا منتقل و هم اکنون نیز در موزه "لوور" پاریس از آن ها نگهداری میشود.
با این که دژ شوش همچون نگینی در چشم انداز شهر میدرخشد ولی به این ساختمان
هم خوب رسیدگی نشده و در انبار آن گربههای ماده ویلان زایمان کردهاند. به درختان
"گز" اطراف آن که به آب هم نیازی ندارند، اهمیت داده نشده و سقف و
ناودان ها به مرمت و بازسازی فنی و مهندسی نیاز دارند.
از سوی دیگر در بستر کاخ
آپادانا نیز پرچینهای سیمی چون زنگ زدهاند، برخی از بازدیدکنندگان نا آگاه برای
گرفتن عکس از روی آن میگذرند و بر گرده اسبهای سنگی دو سر، که صدمه دیده اند، میایستند
و عکس میگیرند.
نگهبانی نیز در آنجا نیست تا از این کار جلوگیری کند. از سویی دوربینهای مداربسته بر فراز دژ شوش نیز میتوانند نگهبانان الکترونیکی خوبی برای پیگیری خطاها باشد.
آثار بیشماری در خوزستان از جمله گستره آبشارهای شوشتر، پل دیلمیان، تاق پیروزی ساسانی (تاق نصرت)، دژ داوود لور، گور هرمز ساسانی، آتشکدهها، بافت های تاریخی غار اشکفت سلمان و سنگ نبشتهها نیاز مبرم و فوری به نگهداری دلسوزانه دارند.
در مشاهداتی که از اثار باستانی کول فرح در شهرستان ایذه به عمل امده وضع از این
هم اسف بار تر است .
ستونهایی که تا دو دهه پیش سر پا بودند هم اکنون به زمین افتاده اند و سرستونهای زیبای انها به اطرف پراکنده شده اند حجاری های روی تخته سنگها هم که از قدمت چند هزار ساله برخوردار است و ارزش جهانی دارد به گونه شرم اوری دفتر مشق یادبودها شده است .
باید در دبستانها و دبیرستانها به
نوجوانان و جوانان یاد داده شود تا قدر آثار باستانی کشور خود را دانسته و بر سنگنگارهها
یادبود ننویسند. در سایه آموزش نگهداری از آثار باستانی است که این برگهای زرین
تاریخ ایران مخدوش نخواهند شد.
از طرفی مسئولان هم باید برای نگه اری این اثار تدابیری بیشتری بیاندیشند در غیر این صورت دیگر اثاری از گذشته برای ایندگان نخوهد ماند .
انتهای پیام/ز