حوزه احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان - انتخابات مجلس شورای اسلامی تاکنون در 9 دوره برگزار شده است که نهمین دوره آن روزهای پایان خود را طی می‌کند. در هر دوره در تهران یک نفر به عنوان نفر اول از سوی مردم انتخاب می‌شود، گاهی اوقات هم در چند دوره یک فرد نفر اول آرای تهران شده است.

انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دو دور و در تاریخ 7 اسفند 1394 و اردیبهشت 1395 برگزار خواهد شد. مرحله نخست این انتخابات همزمان با انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری خواهد بود.

بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تعداد نمایندگان دهمین دوره مجلس شورای اسلامی باید به 310 نفر یا بیشتر افزایش یابد، چرا که می‌بایست در انتخابات مجلس شورای اسلامی (1390-91) بیست نفر به تعداد نمایندگان افزوده می‌شد که در آن دوره، لایحه افزودن بیست نماینده به تعداد نمایندگان فعلی از طرف دولت دهم به مجلس هشتم ارائه نشد، به همین خاطر باید این دوره، تعداد نمایندگان بیست نفر افزایش یابد.

اولین دوره انتخابات مجلس در 24 اسفند 1358 برگزار شد و مجلس اولین جلسه خود را در تاریخ 7 خرداد 1359 تشکیل داد. ریاست این مجلس بر عهده حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی بود، نایب رئیسان نیز سید اکبر پرورش، سید محمد موسوی خوئینی‌ها، حبیب الله عسگراولادی، حجت الاسلام محمد یزدی و سید محمد خامنه‌ای بودند. در این دوره از انتخابات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فخرالدین حجازی با 1/568/759 رای نفر اول در تهران شد.

از لحاظ تحصیلات در اولین دوره مجلس،  56 نفر زیر دیپلم، 37 نفر دیپلم، 24 نفر کاردانی، 66 نفر کارشناسی، 32 نفر کارشناسی ارشد، 26 نفر دکترا، 8 نفر متخصص و باقی دارای تحصیلات حوزوی بودند.

تعداد واجدین شرایط رای دادن در این دوره انتخابات 20میلیون و 857 هزار نفر اعلام شد. از این تعداد 10 میلیون و 576 هزار نفر، یعنی حدود 51درصد واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند.در انتخابات این مجلس فقط "نظارت شورای نگهبان" وجود نداشت و لذا صلاحیت نامزدها توسط وزارت کشور مورد بررسی قرار گرفت.

انتخابات دومین دوره مجلس در 26 فروردین 1363 برگزار و در تاریخ 7خرداد 1363 اولین جلسه این مجلس تشکیل شد در این دوره حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس و نایب رئیسان آیت‌الله محمد یزدی، محمدمهدی ربانی املشی و کروبی بودند.

در دومین دوره مجلس هاشمی رفسنجانی در تهران با 1/891/264 رای نفر اول شد که با توجه به آمار آرا تعداد رای دهندگان به نفر اول در تهران نسبت به دوره اول افزایش یافته بود.این دوره از انتخابات مجلس را می‌توان با ویژگی‌هایی اعم از برگزاری انتخابات در دوران جنگ حتی در جبهه‌ها و شهرهای جنگ زده، شركت همه‌جانبه مردم در انتخابات، برگزاری انتخابات در 193 حوزه‌ی انتخابيه در سراسر كشور انتخاباتی ویژه قلمداد کرد.

از حدود 24 میلیون و 143 هزار نفر واجدان شرایط رای دادن، حدود 15 میلیون و 607 هزار نفر در این انتخابات شرکت کردند به این معنی که میزان مشارکت مردم در انتخابات، حدود 65 درصد بود.

انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی در 19 فروردین 1367 برگزار و در تاریخ 7 خرداد 1367 اولین جلسه سومین دوره مجلس تشکیل شد. سومین دوره مجلس شورای اسلامی با ریاست  هاشمی رفسنجانی به پایان نرسید زیرا وی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، از این رو  کروبی رئیس مجلس شد.

حسین هاشمیان و اسدالله بیات نایب رئیسان این دوره از مجلس شورای اسلامی بودند. از دوره سوم  با بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی، نام مجلس شورای ملی رسماً به مجلس شورای اسلامی تغییر یافت.

 در این دوره از تهران محمدابراهیم اصغرزاده، محمد اصغری،  مرتضی الویری، محمدرضا باهنر، محمدسعید تسلیمی، نجف‌قلی حبیبی، فخرالدین حجازی، مرضیه حدیدچی دباغ، گوهرالشریعه دستغیب، عباس دوزدوزانی، حسن روحانی، محمد سلامتی، محمدعلی صدوقی، عاتقه صدیقی، هادی غفاری، حسین مظفری‌نژاد، مصطفی معین نجف آبادی، عبدالواحد موسوی لاری، محسن نوربخش، عیسی ولائی، حسین فروتن، مرتضی کتیرایی، مهدی کروبی ، حسین کمالی و اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان نمایندگان مجلس انتخاب شدند.

در این دوره از انتخابات، 27 میلیون و 987 هزار نفر جمعیت واجد شرایط رای دادن بودند که از این تعداد 16 میلیون و 714 هزار نفر یعنی حدود 60 درصد واجدان شرایط پای صندوق‌های رای رفتند. میزان مشارکت در استان تهران 43 درصد بود که کاهشی 17 درصدی را نسبت به دوره قبل نشان می داد. در این دوره اکبر هاشمی رفسنجانی با 1/294/419 رای در تهران نفر اول شد.

انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی در 21 فروردین 1371 و اولین جلسه نهاد قانونگذاری هم در تاریخ 7 خرداد همین سال برگزار شد. در این دوره از مجلس حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری ریاست و حسن روحانی، سید اکبر پرورش، محمدعلی موحدی‌کرمانی و حسین هاشمیان نایب رئیسی را برعهده داشتند.

در این دوره واجدان شرایط رای دادن 32 میلیون و 465 هزار نفر بودند که 18 میلیون و 767 هزار نفر از آنان در انتخابات شرکت کردند. در حالی که میزان مشارکت مردم در این انتخابات حدود 58 درصد بود، در استان های تهران و اصفهان کمتر از 50 درصد واجدان شرایط به پای صندوق های رای رفتند. در این دوره علی اکبر موسوی حسینی با 937/302 رای نفر اول در تهران شد.

در آستانه انتخابات مجلس چهارم، ماده سوم قانون انتخابات که نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس را "عام و در تمام مراحل و کلیه امور مربوط به انتخابات" می دانست، از سوی شورای نگهبان به نظارت "استصوابی" و لازم الاجرا تفسیر شد. 

انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی در 18 اسفند 1374 برگزار شد و نخستین جلسه آن در روز 12 خرداد 1375 شکل گرفت. رئیس مجلس پنجم حجت الاسلام ناطق نوری بود و حسن روحانی و محمدعلی موحدی کرمانی نواب رئیس بودند.

تعداد واجدین شرایط شرکت در انتخابات در این دوره 34 میلیون و 716 هزار نفر اعلام شد اما طبق منابع رسمی، تعداد رای دهندگان حدود 24 میلیون و 682 هزار نفر بودند.این بالاترین میزان مشارکت در تمامی دوره های برگزاری انتخابات‌های مجلس پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود.

مطابق آمار و ارقام رسمی، میزان مشارکت مردم در رای گیری، نسبت به دوره قبل 14 درصد افزایش داشت و در هیچ کدام از استان‌ها کمتر از ۵۰ درصد گزارش نشد. در این دوره از مجلس علی اکبر ناطق نوری با 879/893 رای نفر اول تهران شد. 

ششمین انتخابات دوره مجلس شورای اسلامی در تاریخ 29 بهمن 1378 برگزار شد، ریاست مجلس بر عهده مهدی کروبی و نایب رئیسان بهزاد نبوی و محمدرضا خاتمی بودند.

 میزان مشارکت در مجلس ششم 4 درصد نسبت به دوره قبل کاهش داشت و به جز تهران تمام استان‌ها مشارکتی بالاتر از ۵۰ درصد را ثبت کردند. این مجلس جنجالی‌ترین دورهٔ آن پس از شکل گیری بوده است.

 از مجموع 38/ 726/431 نفر واجد شرایط رای دادن،26/082/157 نفر در انتخابات شرکت کردند. در این دوره مجلس محمدرضا خاتمی با 1/226/418 رای نفر اول تهران شد، در این دوره اصلاح‌طلبان نیز اکثریت مجلس را در دست داشتند.

انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی در اول اسفند 1382 برگزار و در تاریخ 7 خرداد 1383 اولین جلسه این دوره از مجلس منعقد شد. رئیس مجلس هفتم غلامعلی حداد عادل و نواب رئیس، محمدرضا باهنر و محمدحسن ابوترابی فرد بودند.

در انتخابات مجلس هفتم از حدود 46 میلیون و 351 هزار نفر واجدان شرایط برای شرکت، 23 میلیون و 735 هزار نفر شرکت کردند. این کمترین میزان مشارکت در بین تمامی ادوار انتخابات مجلس بود و نسبت به دوره قبل ۱۶ درصد کاهش را نشان می داد.

 استان تهران با حدود 37 درصد، کمترین میزان مشارکت را نشان داد، بیشترین کاهش مشارکت نیز در استان های کردستان (از 70 درصد به 32 درصد)، آذربایجان غربی (از 71 درصد به 42 درصد)، مرکزی (از 68 درصد به 42 درصد)، اصفهان (از درصد 60 به 40 درصد)، آذربایجان شرقی (از 67 درصد به 45 درصد)، گیلان (از 77 درصد به 50 درصد)، و کرمانشاه (از 71 درصد به 50 درصد) بود.

در این میان کهگیلویه و بویراحمد با 89 درصد، استان نخست در میزان مشارکت اعلام شد. در این دوره از مجلس غلامعلی حدادعادل با 888/276 رای نفر اول تهران شد.  

انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، در تاریخ 24 اسفند سال 1386 در سراسر ایران برگزار شد. علی لاريجانی  به عنوان رئيس، سيدمحمدحسن ابوترابی فرد به عنوان نايب رئيس اول و محمدرضا باهنر به عنوان نايب رئيس دوم انتخاب شدند.

در این دوره از انتخابات مجلس 43 میلیون و 824 هزار نفر واجد شرکت در انتخابات بودند اما حدود 22 میلیون و 350 هزار نفر در این انتخابات شرکت کردند.استان تهران با حدود 30 درصد کمترین مقدار مشارکت را نشان داد.

 پس از تهران، اصفهان، کردستان، یزد و قم کمترین میزان مشارکت را داشتند.این درحالی بود که برای استان کهگیلویه و بویراحمد این میزان ۹۰ درصد اعلام شد. در این دوره از مجلس شورای اسلامی غلامعلی حدادعادل با 844/230 رای نفر اول تهران شد. 

انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی در 12 اسفند 1390 برگزار شد. این بار هم علی لاریجانی رئيس، سيدمحمدحسن ابوترابی فرد و محمدرضا باهنر نايب رئيس اول و دوم شدند.نهمین دوره مجلس در حال سپری کردن روزهای پایانی خود است.

در این دوره از مجلس اصلاح‌طلبان به نوعی حضور نداشته‌اند و فقط تعداد اندکی از آنها به مجلس ورود پیدا کردند. در این دوره از انتخابات مجلس 5283نفر نام نویسی کردند که از میان آنان 3269 تایید صلاحیت شدند.

طبق گزارش وزارت کشور، مشارکت مردمی در این انتخابات 30/905/605 نفر بوده است، میزان مشارکت در پایتخت 48  درصد بوده که این میزان از مشارکت مورد توجه ناظران سیاسی کشور قرار گرفت. در این دوره هم غلامعلی حدادعادل با 1/096/744 رای نفر اول تهران شد. 

انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دو دور در تاریخ 7 اسفند 1394 و اردیبهشت 1395 برگزار خواهد شد. مرحله نخست این انتخابات همزمان با انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری خواهد بود.

اسامی کاندیداهای احتمالی انتخابات دهمین دوره مجلس در هاله‌ای از ابهام است زیرا هنوز چهره ها و احزاب مشخصا چگونگی فعالیت انتخاباتی خود را اعلام نکرده اند و لذا نمی‌توان دقیقا مشخص کرد که چه کسانی از تهران کاندیدا خواهند شد و نفر اول تهران کیست هرچند که از افرادی مثل محمدرضا عارف، علی مطهری، علیرضا زاکانی، صادق خرازی، احمد توکلی، محمدرضا باهنر، سید محمدحسن ابوترابی فرد، غلامعلی حدادعادل، علیرضا محجوب، مرتضی آقاتهرانی و... برای حوزه انتخابیه تهران نام برده می شود اما آنچه مسلم است اینکه باید چندصباحی صبر کرد تا بتوان حدس زد که چه کسی می تواند گوی سبقت آرای پایتخت را از رقیبانش برباید، این در حالیست که علی لاریجانی احتمالا از قم هم حرفهایی جدی برای گفتن داشته باشد.

انتهای پیام/