هنرمندی که هنر عام ایرانی را زنده نگه داشته است
نشست خبری نمایشگاه و رونمایی از کتب پرویز تناولی با حضور خود این هنرمند برگزار شد.
به گزارش خبرنگار حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نشست خبری نمایشگاه و رونمایی از کتب یکی از اساتید هنر ایران؛ پرویز تناولی جمعه 29 آبان در گالری آرت لانژ با حضور علیرضا سمیع‌آذر و محمود رضا بهمن‌پور مدیر نشر نظر برگزار شد.
در آغاز این نشست محمودرضا بهمن‌پور مدیر انتشارات نظر که تعدادی از کتاب‌های این استاد را منتشر کرده است، گفت: در مدت این سال‌هایی که با آقای تناولی کار کرده‌ام، متوجه شدم که ایشان لحظه‌ای برای خودشان زمان استراحت قائل نیستند و اکثر وقت خود را صرف آموزش، پژوهش و کارهای هنری می‌کنند و جای خوشحالی دارد که آثار وی هم در اینجا و هم در کشورهای دیگر شناخته شده است.
وی افزود: ایشان هیچ‌وقت ادعای محقق‌بودن نداشته‌اند و این در حالی است که کارهای وی پیش از این توسط هیچ‌کس انجام نشده و با اطمینان می‌توان گفت اگر کارهای او نبود ما الان هیچ اثری درباره چنین موضوعاتی چون نمکدان‌ها و دیگر هنرهای سنتی و بومی نداشتیم؛ چرا که این آثار باعث شده که مرجع مناسبی در این زمینه داشته باشیم.
پس از این علیرضا سمیع آذر مدیر حراج بزرگ تهران و نویسنده و پژوهشگر تاریخ ایران، ضمن ابراز خرسندی از حضور در این نشست، در خصوص گالری آرت لانژ عنوان کرد: اگر این مرکز و مراکز هنری دیگر با قدرت به کار خود ادامه دهند، چراغی برای هنر محسوب می‌شوند.
* مروری بر آثار استاد مجسمه‌سازی منطقه
وی در ادامه در خصوص کتب پرویز تناولی گفت: «مقدمه‌ای بر تاریخ گرافیک در ایران» یکی از آثار ایشان است و «نمکدان» که در آن تصاویر و گستردگی دست‌بافت‌ها و هنر عشایر نائین و هنری که بیشتر در دست زنان سرزمینمان است، به همت تناولی تحریر و در این کتب مندرج شده است؛ گرافیک سنتی یا طلسم و سرامیک هم دو اثر دیگر از ایشان است که توسط نشر «بنگاه» منتشر شده؛ علاوه بر این کتاب دیگری با عنوان «زنان اروپایی در خانه‌های ایرانی» اثر نفیسی است که شامل تصاویر غربی‌هایی است که زمان قاجار و صفویه به تصویر کشیده شده‌اند که این کتاب توسط انتشاراتی در لندن منتشر شده است.
سمیع آذر تصریح کرد: ما تناولی را بیشتر به عنوان مجسمه‌ساز می‌شناسیم و او واقعا بزرگترین مجسمه‌ساز نه تنها ایران بلکه در منطقه است و آثار ارزشمند ایشان در کشورهای مختلف نیز شناخته شده است؛ اما در کنار همه این‌ها او کارهایی دارد که کمتر به آن توجه شده است؛کلکسیون‌هایی از فرش، گلیم و آثار ایرانی که شکل واقعی مجسمه را نشان می‌دهند، چرا که مجسمه به خودی خود تنها یک شی بی‌جان است ولی فکر و سلیقه‌ای که در این آثار سنتی به کار برده آن را به چیزی فراتر از یک جسم مبدل کرده و در واقع به هنر تبدیل شده‌اند که این سبب‌شده تا بعد از مرگ کاربردی‌شان، تازه ارزش و عمر هنریشان آَغاز شود.
*مدرکی برای فرهنگ مملکت
وی افزود: تناولی این‌ها را کنار هم گذاشت و مجموعه‌ای ارزشمند از هنر و اشیای نفیس را با آن‌ها نشان داده است و این مجموعه دارای یک فرهنگ‌سازی است؛ چون همه این اشیا حاوی فرهنگ هستند و در واقع نشان می‌دهند که چطور می‌شود، هنر را در اشیای کاربردی نیز به نمایش گذاشت؛ ایشان با دسته‌بندی و آنالیز این کارها میراث ملی ما را از نظر ساخت هنری، خلاقیت، قدرت ابداع و ... متجلی کردند و ما تشکر می‌کنیم که عمری را صرف جمع‌کردن چهره فرهنگمان نمودند.
وی اضافه کرد: وقتی از تاریخ فرهنگی صحبت می‌کنیم، در کنار متون همین اشیاء هستند که مدرک و نماد هستند؛ کارهای پژوهشی هم یکی دیگر از این‌هاست و پژوهش‌های این استاد در حوزه گرافیک سنتی نیز قابل تقدیر است، این که بیان می‌کند که متن تنها کیفیت بصری نیست و زیبایی هم مهم بوده و در واقع این باعث شده تا از قرن‌ها پیش صفحه‌آرایی و هنر در کتاب‌ها وجود داشته باشد که این نشان‌دهنده غنای بصری در ایران است.
این پژوهشگر با اشاره به تأثیرات جمع آوری چنین اشیا و آثاری در زمینه پژوهشی و گسترش بررسی‌ها، خاطرنشان کرد: من بر خودم لازم می‌دانم که شخصیت و هنر ایشان را ارج نهم و افتخار می‌کنم که در کنار ایشان هستم؛ همچنین همه ما به نوعی مدیون ایشان هستیم نه تنها بابت مجموعه‌ها و آثار وی بلکه فراتر از آن به خاطر پژوهش و آموزش‌هایی که داشته‌اند.
* کتاب می‌نویسم چون بیکارم!
پرویز تناولی هم در ابتدا از این مجموعه به عنوان یک کار فرهنگی یاد کرد و بعد گفت: خیلی‌ها می‌گویند چرا کتاب می‌نویسی و باید بگویم که از روی بیکاری است (با خنده)!
وی بعد از این ادامه داد: من بخشی از زمانم را صرف مجسمه می‌کنم و قسمتی دیگر را که آن هم باید صرف این کار شود، به کارهای پژوهشی و این چنینی می‌پردازم؛ چون گاهی حس می‌کنم که اگر این کارها را نکنم چه کسی این را انجام می‌دهد؟ چرا که به عنوان مثال مساجد بزرگ، مینیاتورها و برخی دیگر از مسائل تاریخی ما ثبت شده است ولی به هنر عامیانه هیچ کس توجهی نمی‌کند؛ این هنر هنری است که مردم با علاقه، سلیقه و دل خودشان انجام می‌دهند و برای همین بسیار ارزشمند است.
تناولی افزود: اروپایی‌ها در این زمینه مجموعه‌های بزرگی دارند ولی ما در ایران به این هنر بها نمی‌دهیم؛ آثاری مثل سنگ‌قبرها، قفل‌ها، درها و .... که از دل مردم برخاسته، از کسانی که بدون تعلیم و تحصیل خاصی دست به ساخت این کارها زده‌اند و جوهره وجودشان که با عشق همراه بوده است، باعث خلق این کارها شده. اما حالا قفل‌های دست‌ساز از کار افتاده‌اند ولی به قول سمیع آذر عمر هنریشان را شروع نموده‌اند.
*هنری که از دل برآمده
وی تصریح کرد: می‌توانم به جد بگویم که ما در زمینه هنرهای عام قوی‌ترین کشور هستیم؛ چرا که وقتی به زندگی مردم در قدیم‌ترها و عشایر نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که آن‌ها انگار به هر چیزی که دست می‌زنند، از آن هنر می‌آید. مثل وسایل ساده زندگی، آشپزخانه، سفره و غیره و ایرانیان در واقع هنر را در همه چیز جا دادند و وسایل تنها کاربردی نبوده‌اند بلکه ارزش هنری هم داشته‌اند.
تناولی در خصوص تأثیرات این آثار روی هنرمندان عنوان کرد: آثار عامیانه همیشه مورد الهام هنرمندان بوده‌اند و از این هنر در خیلی از جاها مثل بازارها و ... استفاده شده؛ تزئینات دوست‌داشتنی که شاید برای ما عادی باشند ولی افرادی که از خارج آن‌ها را می‌بینند، از این همه تنوع و خلاقیت متحیر می‌شوند.
تناولی با اشاره به کتاب «نمکدان» عنوان کرد: این کتاب اثری دو زبانه است. مخاطبان خارجی زیادی دارد؛ چرا که آن ها به این هنر خیلی بها می‌دهند، چون کار روستایی‌ها کار دلی است و هر زنی هر رنگی را که بخواهد، با طرح مورد نظرش که کپی و تکرار نیست را می بافد؛ برخورد با این دستگاه‌ها در ایران خوب نبوده و به آن‌ها توجهی نمی‌شد، اما واقعاً حیف است که ایرانی‌ها از این هنر غافل بمانند و آن را نشناسند، برای همین قرار شد که من هر کدام از این دستگاه‌ها را در یک کتاب جمع آوری کنم، وسایلی که با آن همان جهیزیه‌ای که شهری‌ها می‌خریدند، آن‌ها همه وسایل زندگی را می‌ساختند ولی الان با آمدن فرآورده‌های غربی رخت بربسته اند.
وی اضافه کرد: ما هر ساله کتاب‌های زیادی در زمینه شعر و ادب منتشر می‌کنیم و کشورمان کشور هنرهای تجسمی نیست و هیچ‌وقت نبودیم، حتی تا قبل از من چاپ کتب مربوط به این آثار که تألیف نویسندگان ایرانی باشد، در حد صفر بوده اما حالا که دست به کار شده‌ام، می‌بینم که چه قدر از این‌ها استقبال می‌شود.
در پایان این نشست نوبت به سوالات خبرنگاران رسید و ابتدا سمیع آذر در پاسخ به یکی از خبرنگاران از توسعه مجسمه‌سازی در خاورمیانه و رکوردداری تناولی در حراج بزرگ کریستیز گفت؛ وی همچنین به وجود بسیاری از آثار این هنرمند در موزه‌های کشورهای گوناگون اشاره کرد.
تناولی در نهایت در خصوص آینده هنر تجسمی در ایران اظهار داشت: من در طول عمرم جهش‌های غیرقابل تصوری را در این عرصه دیده ام. مثلا نمایشگاه 50 سال پیش من با چیزی جز دردسر همراه نبود؛ چون مردم می‌دیدند و می‌گفتند که این کارها یعنی چه؟ ولی الان جوانان زیادی وارد این حوزه شده‌اند و طرز فکرها هم عوض شده است و باید بگویم مجسمه‌سازی در خون و ژن ما ایرانی‌ها است.
بعد از این از کتب و نمایشگاه این هنرمند در جمع خبرنگاران رونمایی شد.
انتهای پیام/
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
ماجرای شبحی که دست از «مهیار عیار» بر نمیدارد!
در گزارش باشگاه خبرنگاران جوان بخوانید؛
اجرای دستورالعمل نحوه محاسبه خسارت افت قیمت وسایل نقلیه از امروز ۱ دی آغاز می‌شود
