یادداشت:
مفهوم اتوبیوگرافی در ادبیات فارسی
اتوبیوگرافی باید بر اساس زندگی اشخاص باشد که نقش موثری بر افراد جامعه داشته باشد.
حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اتوبیورگرافی در فرهنگ فارسی معین، در لغت به معنی، زندگینامه خود – نوشت به سرگذشت خود شرح حال خود و در اصطلاح به معنی شرح حالی که خود شخص بنویسد.
زندگینامه نویسی در اسلام
در عهد اسلامی مجموعه اخبار و روایات راجع به احوال پیغمبر که سیره رسول خوانده می‌شد همچنین جنگ‌های رسول خدا که از تاریخ اسلام توجه مسلمین به گردآوری آن معطوف شده است.
اتوبیوگرافی نویسی یکی از شیوه‌های ادبی است که زندگی اشخاص معروف و مشاهیر می‌پردازد و روند زندگی آنها را از ابتدا تا زمان حیاتشان بیان می‌کند در واقع یک نوع زندگی‌نامه‌نویسی است.
اتوبیوگرافی به سابقه انسان‌ها در طول زندگی‌شان بستگی دارد. اتوبیوگرافی نویسی طبق همان دوره عصری است که افراد در آن زندگی می‌کند از این رو نه تنها مخاطبین را با افراد و شرایط آنها را در دوران زندگی شان آشنا می‌کند بلکه اطلاعاتی در خصوص عصرهای مختلف گذشته در اختیارشان می‌گذارد.
زندگینامه نویسی در قرون وسطی زندگی مذهبی داشت و در این دوره زندگینامه شهدا و قدیسین سخت مورد توجه بود و بیشتر جنبه اخلاق داشت.
زندگی‌نام‌نویس‌ها همواره سعی داشتند زندگی کسانی را بنویسند که بتوانند الگوی موثری برای افراد جامعه باشد.
زندگی‌نامه‌نویسی گونه‌ای از ادبیات داستانی است که در صورتی که بین زندگینامه نویسی در و داستان‌نویسی رابطه‌ای نزدیک وجود دارد.
از جمله کتاب‌های زندگینامه داستانی کتاب تاریخ بیهقی که به عنوان کهن‌ترین کتاب در این حوزه است.
تفاوت زندگینامه و داستان
میان زندگینامه و داستان تفاوت‌ها و شباهت‌هایی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
1. شخصیت داستان آفریده ذهن نویسنده است در حالی که شخصیت زندگینامه واقعی است.
2. در داستان به شروع زیبا و پایانی تاثیرگذار نیازمندیم ولی در زندگینامه به چنین امری محتاج نیستیم.
3. در داستان به یک یا چند زاویه دید احتیاج داریم و به گوشه‌هایی از شخصیت نگریسته می‌شود ولی در زندگینامه کوشش این است که همه شخصیت مورد مطالعه قرار گیرد.
4. یک زندگی‌نامه‌نویس موفق می‌تواند با مهارت خود را از یک زندگی معمولی، یک شاهکار در زمینه زندگی‌نامه‌نویس پدید آورد، یک داستان نویس چیزه‌دست هم می‌تواند از یک تم ساده دست به خلق شاهکاری بزند.
5. برخی از زندگی‌نامه‌های خودنوشت می‌توانند در قالب رمان نوشته شوند که اصطلاحا به آن رمان حسب حال نویس گفته می‌َشود در این گونه نویسنده پشت قهرمان داستان پنهان می‌شود و زندگی خود را با واسطه به قلم می‌کشد.
یکی دیگر از دیدگاه‌های که می‌توان بر پایه آن زندگینامه را تقسیم کرد تقسیم‌بندی از نظر مکان است که خود به چهار گروه تقسیم می‌شود:
- زندگینامه جهانی
- زندگینامه منطقه‌ای
- زندگینامه ملی
- زندگینامه محلی
شمسی خسروی نویسنده، در گفتگو با خبرنگار ادبیات باشگاه خبرنگاران جوان حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص سندیت اتوبیوگرافی گفت: سندیت اتوبیوگرافی به دو حالت بستگی دارد در وهله اول اینکه راوی چقدر به وقایع و حقایق پایبند است و تا چه به برداشت از اسناد و یا جعل آنها می‌پردازد مثلا از مطالب و مستندات و گزارشات قدیمی‌تر چگونه استفاده کرده است.
در وهله دوم به نویسنده بستگی دارد و در نهایت اینکه آیا هر دوی اینها انسان‌های متعهدی باشند که با استناد به یادداشت‌ها و از تعمیم دادن خصومت‌ها و مشکلات شخصی به وجهه‌های سیاسی، اجتماعی، ادبی خودداری شود خسروی در خصوص ماندگاری اتوبیوگرافی گفت: ماندگاری آثار بیوگرافی به نوع نگهداری و دسته‌بندی در کتابخانه‌های جامع و ملی دارد که در زمان خودش بتوان به آن دسترسی داشت.
اگر از کتاب‌های این حوزه به خوبی محافظت شود و به فروش نرود به تدریج آنها را خمیر می‌کنند و هیچ اثری از آن به جا نمی‌ماند و متاسفانه به عنوان یک سند این نگهداری انجام نمی‌شود.
یادداشت: اکرم رضایی ثانی
انتهای پیام/
