به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ سفالینه‌های نسا، از جمله آثاری است که به الفبای پهلوی اشکانی نوشته شده است. این سفالینه‌ها در سال‌های 1948-1961 از نسا (واقع در نزدیکی عشق آباد)، پایتخت قدیم اشکانیان پیدا شده‌اند. آثار به دست آمده از نسا حدود 2758 سفالینه از سده اول پیش از میلاد مسیح هستند. قباله اورامان نیز از دیگر آثار نوشته شده به این زبان است. این قباله بر روی پوست نوشته شده و مربوط به 88 سال پیش از میلاد مسیح است.

کتیبه اردوان پنجم نیز از آثار نوشته شده به الفبای پهلوی اشکانی است. این کتیبه را در شهر شوش پیدا کرده‌اند. همچنین کتیبه‌های پادشاهان ساسانی نیز از جمله این آثار به شمار می‌رود. این کتیبه ها با ترجمه پهلوی اشکانی و یونانی همراه است. از جمله این کتیبه‌ها می توان به کتیبه‌های اردشیر اول، شاپور اول، هرمز، نرسی و شهر دورا اشاره کرد.

کتیبه اردشیر اول در نقش رستم و نزدیکی تخت جمشید قرار دارد. این کتیبه به زبان‌های فارسی میانه، پهلوی اشکانی و یونانی نوشته شده است. کتیبه هرمز نیز در همین مکان و به همین زبان‌ها است. 

1- «آرک تانجنت»( arctongent ): معادل این کلمه را «آرک تانژانت» ساخته‌اند. در این معادل در واقع تغییر تلفظ کلمه اتفاق افتاده است علاوه بر تغییر تلفظ، تبدیل حرف «ج» به «ژ» را می‌توان مشاهده کرد. این امر به دلیل تلفظ‌های نزدیک به هم این دو حرف روی داده است. این معادل در زبان امروز به عنوان اصطلاحی در علم ریاضی به‌کار می‌رود. این کاربرد را می‌توان، در زبان مبدا نیز دید.

2- «آرک ساین» ( arc sine): معادل آن را «آرک سینوس» وضع کرده‌اند. این معادل در زبان لاتین به عنوان عددی مفروض در علم ریاضی به‌کار می‌رود. در این معادل با تغییر تلفظ روبرو نیستیم، بلکه قرار گرفتن کلمه‌ای یونانی را در ترکیب با کلمه‌ای لاتین مشاهده می‌کنیم. کلمه «سینوس» کلمه‌ای یونانی محسوب می‌شود. البته این مسئله به دلیل آنکه هر دو زبان ز یک ریشه زبانی هستند، اشتباه نیست. این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود و به عنوان یک اصطلاح در علم ریاضی رواج پیدا کرده است.

3- «فلایت تست» (flight test)‌: معادل آن را «آزمایش پرواز» ساخته‌اند. این کلمه از ترکیب دو اسم ساخته شده است. در کلمه «آزمایش» می‌توان ترکیب بن مضارع فعل «آزمودن» را با «ش» مصدری مشاهده کرد. این فعل در متون قدیم از جمله این شعر حافظ وجود دارد:

ما آزموده‌ایم در این شهر بخت خویش      باید برون کشید ازین ورطه رخت خویش

هرچند قسمتی از این معادل، ساخت کلمه است اما در آن می‌توان ترجمه را مشاهده کرد. کلمه (flight) اسم فعل (fly) در زبان انگلیسی و به معنای «پرواز» است. با وجود تمام این‌ها، این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود. دلیل این کاربرد را می‌توان در مطابقت معنایی و روانی کلمه معادل دانست.

انتهای پیام/