حوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان - ملیکا مومنی‌راد؛ شاید کمتر پیش آمده باشد که در محافل و نشستهای اهالی تئاتر حضور پیدا کنیم و حرفی از خصوصی‌سازی تئاتر به میان نیاید جریانی که گاه به لطف برخی صاحب‌نظران به عنوان فرشته نجات تئاتر ایران از آن یاد می‌شود و گاه در حکم پتکی بر بدنه تئاتر است که بی‌کیفیتی، بی‌اخلاقی و نگاه‌های منفعت‌طلبانه را با خود به همراه داشته است اما از اهمیت تاثیرات خصوصی‌سازی تئاتر که بگذریم حرکت حساب نشده مسئولان و حتی هنرمندان با چشمان بسته در مسیر ناهموار خصوصی‌سازی بیشتر جلب توجه می‌کند.
مقصد خصوصی‌سازی تئاتر است، اما به راستی راهی که امروز همه مسئولان و اهالی تئاتر در آن پا گذاشته‌اند به خصوصی‌سازی و استقلال تئاتر می‌رسد؟
اگر نگاهی به کفش‌ها و راه انتخاب و قدمهای برداشته شده بیندازیم نمی‌توان امید رسیدن به این مقصد را در دل نگه داشت.
اهالی تئاتر در مسیر بارانی خصوصی‌سازی چتر حمایتی دولت را بالای سر خود احساس می‌کنند این در حالی است که برخی از مسئولان حذف حمایتی دولتی را لازمه استقلال و خصوصی‌سازی می‌دانند و بسیاری از هنرمندان به این وضعیت اعتراض دارند.
خصوصی‌سازی تئاتر که با ورود سرمایه‌ها و کمپانی‌های شخصی در تمام جهان همراه بوده است بدون شک می‌تواند زینت بخش تئاتر ایران همچون بسیاری از کشورها باشد اما حمایت مالی و معنوی از سوی دولت در کنار نگاه نظارتی که بر تئاتر دارند لازم است و نبود آن می‌تواند صدماتی را به همراه داشته باشد و امان از آن روزی که این صدمات جبران‌ناپذیر باشد.
با توجه به بحثی که مطرح شد گفتگویی با اهالی تئاتر انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
*سراب خصوصی‌سازی تئاتر در ایران
افسانه ماهیان کارگردان تئاتر در مورد خصوصی‌سازی در تئاتر گفت: ما در تعریف تئاتر خصوصی دچار مشکل هستیم در هیچ کجای جهان خصوصی‌سازی به معنای برداشتن دست حمایت دولتی از سر تئاتر و رهایی آن نیست این جریان در ایران بیشتر شبیه به یک سراب است.
وی ادامه داد: ایجاد سالن‌هایی با نازلترین امکانات و غیراستاندارد و حضور هنرمندان از سر ناچاری در این دست سالن‌‌ها، نبود امنیت شغلی برای اهالی این عرصه و از همه مهمتر روی صحنه رفتن آثاری بی‌کیفیت که ذات فرهنگ‌ساز تئاتر را نشانه گرفته است از دست‌آوردهای تئاتر به اصطلاح خصوصی در ایران است.
کارگردان نمایش «هم‌هوایی» شرایط حاکم در بر تئاتر امروز را این گونه ترسیم کرد که حمایتی دولتی را معطوف به کمک‌های مالی نمی‌کنم هر چند که حمایت مالی از هنرمندان امری واجب و مرسوم است و در نتیجه نبود آن دوستان فعال در این حرفه روی جیب‌های خودشان حساب می‌کنند و در بهترین حالت 20 درصد اجاره‌بها به سالنهای دولتی تعلق می‌گیرد.
وی ادامه داد: تحقق انتظاراتی که بیان کردم شرایط ایده‌آلی را که رقم نمی‌زند بلکه تازه رسیدن به کف استانداردهای جهانی برای هنری همچون تئاتر است.
ماهیان در پایان گفت: مدیران از هنر تئاتر غافل‌اند و شرایط حال حاضر در این عرصه اصلا سزاوار یک هنر فرهنگ‌ساز نیست.
* خصوصی‌سازی ماهیت اصلی هنر را نشانه گرفته است
کوروش نریمانی کارگردان تئاتر درباره وضعیت خصوصی‌سازی تئاتر در ایران گفت: سالها لفظ تئاتر خصوصی که بیشتر شبیه به یک شوخی است از زبان هنرمندان و مسئولان شنیده می‌شود و بدیهی است که مدیران از جریانی که نظارت و نبود حمایت را حق آنان می‌داند استقبال کنند.
وی در خصوص دست‌آوردهای خصوصی‌سازی اظهار داشت: متاسفانه امروز جامعه تئاتر ایران و نهادها و سازمانها به جای تعامل با یکدیگر در مقابل هم قرار گرفته‌اند و از جریانی استقبال می‌کنند که سبب نابودی ماهیت اصلی هنر تئاتر شده و گواه آن آثار و نمایشنامه‌های بی‌کیفیتی است که به خاطر برگشت مالی با حضور چهره‌هایی از سینما و تلویزیون روی صحنه می‌رود و فقط نابودی مناسبات زیبا و انسانی هنر تئاتر را نشان تماشاگر می‌دهند.
نریمانی ادامه داد: ناامنی اقتصادی و شغلی که از دیگر دست‌آوردهای تئاتر خصوصی بوده ناامیدی جوانان این عرصه را با خود همراه داشته است.
کارگردان نمایش «جن‌گیر» تصریح کرد: در هیچ کجای جهان تئاتر خصوصی به این معنا و مفهومی که امروزه در ایران از آن یاد می‌شود وجود ندارد و خصوصی‌سازی تئاتر تا به حال بیشتر شبیه به یک جریان من درآوردی بوده است.
* هجوم موجی از بی‌اخلاقی‌ها به تئاتر
تینو صالحی کارگردان تئاتر ردر مورد خصوصی‌سازی تئاتر در ایران گفت: حرکت در مسیر خصوصی‌سازی به سبب ویژگی تاریخی آن در بیشتر موارد کوله‌باری از بی‌اخلاقی را با خود به همراه دارد چرا که موجب حضور سرمایه‌دارانی در این عرصه می‌شود که برای افزایش سود دست به هر کاری می‌زنند و این اتفاق باز است هنر تئاتر در تعارض است و در چنین شرایطی بالا رفتن سطح فروش نسبت به اهدافی چون فرهنگ‌سازی و کیفیت آثار در اولویت قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: مخالفت من با خصوصی‌سازی تئاتر علمی است نه سلیقه‌ای و شواهد آن ظهور تهیه‌کنندگان غیر‌متخصصی است که بیشتر به مادر خرج شباهت دارد.
کارگردان نمایش «وو» اظهار داشت: ما در سیاستهای کلان و قانونگذاری دچار مشکل هستیم و باید تفکیک و تعریفی برای هر محیطی اتفاق بیفتد تالار وحدت و ایرانشهر جای جولان افراد پرادعای فاقد تفکر نیست.
صالحی در پایان گفت: با خصوصی‌سازی تئاتر خیلی موافق نیستم اما امیدوارم این امر کارشناسانه و اخلاق مداران به وقوع بپیوندد.
*حمایت مالی و معنوی مسئولیتی بر دوش دولتمردان
میکائیل شهرستانی بازیگر و کارگردان تئاتر در مورد زمینه‌های ورود به خصوصی سازی در تئاتر گفت: اولین گام در خصوصی‌سازی تئاتر تشخیص و تعیین محدوده وظایف دولت و هنرمندان بوده و حمایت مالی و معنوی مسئولیتی بر دوش دولت است اما وقتی حرف از خصوصی‌سازی به میان می‌آید تصور بر این است که فقط انتظار حمایت معنوی باید از مسئولان وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: از نظر من در کنار حمایتهای معنوی که لزوم آن احساس می‌شود اقداماتی از قبیل ساخت سالنهای استاندارد رفع و نبود مانع تراشی‌ها در هر زمینه‌ای باید از سوی دولت تحقق یابد در این صورت خود هنرمندان قادر به دست و پنجه نرم کردن با دیگر مسائل و مشکلات هستند.
کارگردان نمایش «هفت پرده» اظهار داشت: بارها با این سوال ازلی و ابدی هنرجویانم مبنی بر سرانجام تحصیل در این حرفه مواجه شده‌ام و معمولا هیچ جوابی ندارم اما امیدوارم با همت و حمایت مسئولان شرایط برای ظهور نسل جوان در این عرصه محقق شود.
انتهای پیام/
