فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل فارسی کلمات «سنسور»، «فاکس کردن» و «کاغذ استنسیل» را کلمات «حس گر»، «دور نگاری» و «کاغذ مومی» قرار داده‌اند.

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ پس از دوره صفویه، دوره مهم تاریخی انقلاب مشروطه است. در این دوران ایرانیان با غرب و فرهنگ آن آشنا می‌شوند. در اثر رفت و آمد نویسندگان ایرانی، نقطه جدیدی در ادبیات ایجاد می‌شود و گونه‌های رمان و داستان کوتاه در کشور شکل  می‌گیرد. ورود کلمات بیگانه از زبان‌های فرانسه و انگلیسی به زبان فارسی در این دوران اتفاق می‌افتد همزمان با ورود کلمات از این زبان‌ها، کلماتی از زبان روسی نیز در اثر جنگ میان ایران و روسیه به زبان فارسی راه پیدا می‌کند. در این زمان ضرورت ساخت معادل برای کلمات بیگانه چندان احساس نمی‌شود. به دلیل آنکه این دوران زمان آشنایی ایرانیان با دنیای جدید و پیشرفته است. پس از سقوط قاجار و روی کار آمدن دولت پهلوی است، که اندیشه تاسیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و معادلسازی برای کلمات بیگانه شکل می‌گیرد.

1- «سنسور»: معادل «حس گر» را برای این کلمه قرارداده‌اند. این کلمه از ترکیب اسم و پسوند «گر» ساخته شده است. این پسوند جزء پوند‌های قدیمی زبان فارسی محسوب می‌شود که از فارسی دری به زبان فارسی امروز رسیده است. این پسوند را می‌توان درکلماتی چون «کارگر» نیز مشاهده کرد. کلمه «حس» نیز علاوه بر اسم به عنوان جزء اسمی فعل مرکب «حس کردن» نیز به‌کار می‌رود. این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود اما این مسئله به معنای رواج کامل کلمه نیست. بلکه هنوز هم کاربرد کلمه لاتین را در بین عامه مردم مشاهده می‌کنیم.

2- «فاکس کردن»:  معادل «دور نگاری» را برای این کلمه قرارداده‌اند. این کلمه از ترکیب دو اسم با «یاء» مصدری ساخته شده است. بنابراین این کلمه در ردیف اسم‌های مشتق مرکب قرار می‌گیرد. این سه جزء در زبان فارسی رواج داشته است و ساخت کلمه جدید را در این ترکیب مشاهده می‌کنیم. کلمه دور در این ترکیب در معنای خود به‌کار رفته است اما کلمه «نگار» در معنای مصطلح خود به‌کار نمی‌رود. پسوند «نده» از پایان این کلمه حذف شده و صورت اصلی کلمه «نگارنده» بوده است. حذف این پسوند از کلمه «نگارنده» سبب شده تا فهم معنای کلمه معادل مشکل شود. 

3- «کاغذ استنسیل»: معادل آن را «کاغذ مومی» قرارداده‌اند. این کلمه از ترکیب دو اسم و پسوند «یاء» نسبت ساخته شده است. به همین دلیل می‌توان این کلمه را در ردیف کلمات مشتق-‌مرکب قرارداد. تمام اجزاء این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود. کلمه «موم» را می‌توان در اصطلاح «مهر و موم» نیز مشاهده کرد. این کلمه در قدیم به عنوان امضای پادشاه به‌کار می‌رفت و پادشاهان برای مهر کردن نامه خود از «موم» استفاده می‌کردند. امروزه این کاربرد کلمه «موم» متروک شده است. و تنها بقایای آن را می‌توان در کلمه «مهر و موم» مشاهده کرد.


انتهای پیام/
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
علیرضا صادقی
۱۶:۵۵ ۲۵ تير ۱۳۹۴
بعد از هفتاد سال ساختن واژه فارسی نامانوس به جای کلمه روان وجا افتاده چه دلیلی دارد مگر بیکارید؟!
آخرین اخبار